روایتی از شبنشینی علمی ابنسینا؛ جان دوباره «کتاب قانون» با تصحیح نسخ
استاد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران گفت: جلد سوم کتاب قانون با تمرکز بر تشریح بدن انسان و درمان بیماریها، بهزودی منتشر میشود.

به گزارش خبرنگار مهر، نجفقلی حبیبی در همایش از «شفا تا قانون» از مراحل نهایی تصحیح و انتشار جلد سوم کتاب قانون ابنسینا خبر داد و گفت: این جلد که مفصلترین بخش از این اثر پنججلدی است، به طور جامع از نوک سر تا نوک پای انسان را تشریح کرده و به بیان بیماریها و روشهای درمان هر عضو میپردازد.
حبیبی با اشاره به گستردگی مطالب در جلد سوم تصریح کرد: فقط بخش مربوط به چشم و بیماریهای آن، بیش از ۳۵۰ صفحه را شامل میشود و بیماریهای روانی و اختلالاتی نظیر انواع جنون نیز با نگاهی دقیق مورد بررسی قرار گرفته است.
وی با تأکید بر اهمیت نسخهشناسی علمی این اثر افزود: رأی تصحیح، از نسخههای خطی معتبر قرون پنجم تا هشتم هجری استفاده کردهام، از جمله نسخهای کمنظیر متعلق به سده پنجم هجری که از آذربایجان بهدست آمده است.
این نسخهها بهمراتب دقیقتر از ترجمههای انگلیسی هستند که گاه پر از اشتباهاند.
ابنسینا، پزشک جامعنگر
حبیبی با تبیین ساختار کتاب قانون، آن را شامل پنج کتاب دانست و گفت: کتاب اول با عنوان کلیات، موضوعاتی چون آبوهوا، ساختار شهرها، سلامت در سفر، مسکنسازی و تأثیر مشاغل بر سلامت را شامل میشود.
این جلد از گذشته مورد توجه فقیهان، متکلمان، تاریخنگاران و طبیبان بوده و از جامعیت بالایی برخوردار است.
وی افزود: کتاب سوم، که هماکنون مراحل پایانی آمادهسازی آن در حال انجام است، در دو جلد حدوداً ۱۱۰۰ صفحهای منتشر خواهد شد و مهمترین بخش از قانون در حوزه پزشکی بالینی و شناخت بدن انسان به شمار میرود.
ضرورت پیوست اخلاقی در پزشکی
وی با تأکید بر نگاه جامعنگر ابنسینا خاطرنشان کرد: پزشکی نزد او صرفاً به درمان بیماریها خلاصه نمیشود، بلکه شامل درک شرایط محیطی، شناخت روحیه بیماران، بهداشت عمومی و اخلاق پزشکی است.
به همین دلیل قانون تا سدههای متمادی در دانشگاههای معتبر اروپا تدریس میشد.
روایتی از شبنشینی علمی ابنسینا
استاد دانشگاه تهران در بخشی از سخنان خود به روایتهایی از جلسات مطالعه ابنسینا با شاگردانش اشاره کرد و گفت: گزارشاتی وجود دارد که ابنسینا در سحرگاهان، همراه شاگردانش به مطالعه قانون و شفا میپرداخت.
این سنت هنوز هم نزد علمای ما رایج است و ترجیح میدهم روایت دوم، که مبتنی بر تدریس در سحرهاست، را صحیحتر بدانم.
وی در پایان از مسئولان فرهنگی خواست با توجه به ارزش جهانی کتاب قانون، زمینه انتشار بینالمللی این نسخه تصحیحشده را فراهم کنند و گفت: این کتاب، سرمایهای برای جهان اسلام و ایران است و باید با دقت و امانت علمی به دست علاقهمندان جهانی برسد