فرار مغزها پشت ویترین تبلیغات شهری در همدان
تابلوی تبلیغاتی «تحصیل پزشکی در ایتالیا» که این روزها در یکی از نقاط پرتردد همدان نصب شده، تنها یک تبلیغ تحصیلی نیست؛ بلکه نماد آشکاری ست از گسترش پدیده مهاجرت تحصیلی بی هدف و غفلت نهادهای ناظر فرهنگی و آموزشی.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان در چند نقطه پر تردد شهر همدان، تابلوی درشت و براق تبلیغاتی توجه رهگذران را به خود جلب می‌کند: «تحصیل پزشکی در ایتالیا».
عنوانی که در نگاه نخست ممکن است برای برخی خانواده‌ها جذاب و امیدبخش به نظر برسد، اما در لایه‌های عمیق‌تر، زنگ خطری‌ست که باید جدی گرفته شود؛ زنگ خطری به نام مهاجرت تحصیلی بی‌هدف، اغواگری سیستماتیک و تشویق پنهان به فرار مغزها.
اگر این تابلو در یک مجله تخصصی مهاجرتی یا فضای مجازی ظاهر می‌شد، شاید آن‌قدرها حساسیت‌برانگیز نبود؛ اما حالا در خیابان‌های همدان، شهری با سابقه علمی و فرهنگی درخشان، رسماً در حال ترویج یک مسیر خروج بی‌بازگشت برای جوانان است.
و آنچه این اقدام را مسئله‌دارتر می‌کند، این است که بدون هیچ نظارتی از سوی نهادهای مسئول در حوزه فرهنگ، آموزش یا مدیریت شهری انجام شده است.
در دنیای امروز، مهاجرت امری غیرقابل انکار است.
دانشجویان زیادی از سراسر جهان برای ادامه تحصیل به کشورهای دیگر می‌روند.
اما تفاوت میان یک مهاجرت آگاهانه با برنامه‌ریزی آکادمیک، و یک خروج دسته‌جمعی ناشی از ناامیدی از سیستم داخلی، به‌وضوح مشخص است.
آنچه در قالب این تبلیغات به نسل جوان ما القا می‌شود، نه «علم‌آموزی جهانی»، بلکه «گریز از وطن» است.
یک ترغیب زیرپوستی برای ترک خاک مادری و پناه بردن به وعده‌های پوشالی پزشکی خارج از کشور.
نکته تأسف‌برانگیز ماجرا اینجاست که این نوع تبلیغات نه تنها تصویر روشنی از واقعیت‌های تحصیل در اروپا ارائه نمی‌دهد، بلکه هزینه‌های سرسام‌آور، مشکلات اقامت، چالش زبان، و آینده مبهم شغلی در خارج از کشور را کاملاً نادیده می‌گیرد.
جوان 18 ساله‌ای که با آرزوی پوشیدن روپوش سفید در خیابان، جذب این تبلیغات می‌شود، آیا از خود می‌پرسد که پس از تحصیل، کجا کار خواهد کرد؟
آیا به کشورش بازخواهد گشت؟
آیا مدرکش در ایران معتبر خواهد بود؟
یا در نهایت، جزو آن دسته از مهاجرانی خواهد شد که در سوپرمارکت یا رستوران‌های خارجی روزگار می‌گذرانند، با مدرک پزشکی در جیب؟
فرار مغزها با هواپیما و ویزا آغاز نمی‌شود؛ با تضعیف امید در خیابان‌های شهر شروع می‌شود.
وقتی جوان ایرانی هر روز تابلویی می‌بیند که به او می‌گوید: «اینجا جای ماندن نیست، برو!» دیگر چه انگیزه‌ای برای تلاش، بومی‌سازی علم، یا توسعه کشور باقی می‌ماند؟
سکوت نهادهای فرهنگی و آموزشی در قبال این نوع تبلیغات، قابل توجیه نیست.
آیا اداره فرهنگ و ارشاد از محتوای این تابلو مطلع بوده است؟
آیا شورای تبلیغات شهری، به این موضوع فکر کرده که در ازای درآمد اندک اجاره تابلو، چه سرمایه‌های عظیمی از کشور خارج خواهند شد؟
آیا آموزش و پرورش نمی‌خواهد به این سؤال پاسخ دهد که چرا دانش‌آموزان ما احساس می‌کنند برای پیشرفت، باید کشور را ترک کنند؟
باتوجه به اینکه بر روی این تابلوی تبلیغاتی نوشته شده مجوز از وزارت علوم، به سراغ رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان رفتیم تا چند و چون این تبلیغ تامل برانگیز را جویا شویم.
غلامرضا مجذوبی در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: اطلاعی درباره جزئیات این تابلو ندارم و تا جایی که اطلاع دارم مجوزی در این باره صادر نشده است.
وی با تاکید بر اینکه قطعا مخالف محتوای این تابلوی تبلیغاتی هستم، تصریح کرد: این اقدام بیشتر به منظور حمایت از مهاجرت و کاهش جمعیت دانش‌آموزان در داخل کشور بوده و در کنار آن، مدرک تحصیلی و هزینه‌های مربوط به آن نیز مطرح است.
رئیس دانشگاه بوعلی سینا افزود: این نوع تبلیغات ممکن است بیشتر به هدف جذب دانشجو و مهاجرت و فرار مغزها باشد و در واقع، تحصیل رایگان در ایتالیا به عنوان یک مشوق برای ترغیب دانش‌آموزان ایرانی به تحصیل در خارج است.
محمد رضا جوادی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان نیز به خبرنگار تسنیم گفت: کانون‌های تبلیغاتی در این حوزه فعالیت می‌کنند و تنها در صورت داشتن مجوزهای لازم اجازه تبلیغ دارند.
وی تصریح کرد: اگر مجوزی نباشد، وارد کردن تبلیغات یا نمایش آن‌ها ممنوع است و در صورت نیاز، ارشاد دستور جمع‌آوری تبلیغات غیرمجاز را صادر می‌کند.
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان افزود: همکاران ما این مورد را بررسی کرده‌اند و ظاهراً مجوزهای لازم برای تبلیغات در این حوزه ارائه شده است، هرچند این موضوع برایشان جای سوال بوده است.
پیگیری قانونی تبلیغات تحصیل در ایتالیا توسط نظام پزشکی همدان
رئیس نظام پزشکی همدان از پیگیری‌های صورت‌گرفته در خصوص تبلیغات شهری با موضوع «تحصیل پزشکی در ایتالیا» خبر داد.
دکتر علیرضا مدرکیان با اشاره به انتشار این تبلیغات در سطح شهر اظهار کرد: از همان روزهای ابتدایی، موضوع را از طریق نهادهای مرتبط از جمله اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، دانشگاه بوعلی، دانشگاه علوم پزشکی، و سازمان صدا و سیما، به‌صورت تلفنی و مکاتبه‌ای پیگیری کردیم.
وی افزود: همچنین مراجعه حضوری به اداره ارشاد داشتیم.
مسئولان اعلام کردند که این مجموعه دارای مجوز است، اما تاکنون مستندی در این خصوص در اختیار ما قرار نگرفته و منتظر دریافت آن هستیم.
مدرکیان با بیان اینکه تا جایی که بنده اطلاع دارم، مجوز رسمی برای اعزام دانشجو به خارج از کشور تحت این عنوان وجود ندارد، بیان کرد: ممکن است این مجوزها مربوط به آموزش یا برگزاری دوره‌های خاصی باشد، اما باید مستندات بررسی شود تا از صحت آن اطمینان حاصل کنیم.
وی تأکید کرد: به محض دریافت و بررسی مجوز، نتایج پیگیری‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
تبلیغی ساده بر سطح یک بیلبورد، گاه می‌تواند حامل پیامی پیچیده و چندلایه باشد؛ همچون تابلوی «تحصیل پزشکی در ایتالیا» که در ظاهر فرصتی برای پیشرفت علمی به نظر می‌رسد، اما در بطن خود، آینه‌ای‌ست از امیدهای خاموش‌شده، سیاست‌گذاری‌های ناتوان، و سکوت نهادهایی که باید حافظ سرمایه انسانی کشور باشند.
اگر امروز جوان همدانی با رویای پزشکی، چشم به افق‌های دوردست دارد، شاید فردا دیگر بازگشتی در کار نباشد.
نگاه کوتاه‌مدت به درآمدهای تبلیغاتی، نمی‌تواند توجیهی برای نادیده‌گرفتن تبعات بلندمدت مهاجرت نخبگان باشد.
اکنون زمان آن رسیده که مسئولان فرهنگی، آموزشی و شهری، نقش خود را در حفظ و تقویت انگیزه‌های ماندن، بازتعریف کنند؛ پیش از آن‌که تابلوهای بیشتری، مأیوسانه‌تر از دیروز، پیام خروج سر دهند.
گزارش از فائزه محمدی
انتهای پیام/
