از نهضت تا نهاد؛ روایت استمرار جهاد آموزشی در ایران از دهه ۶۰ تا امروز

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان و فرهنگیان، تأکید فراوانی بر اهمیت نقش معلمان و تحول در نظام آموزش و پرورش داشتند.
ایشان در سخنان خود تأکید کردند که معلمان باید به‌عنوان افرادی پرانرژی، فعال، با افتخار و سرافراز در جامعه شناخته شوند.
علاوه بر این، ایشان از ضرورت ایجاد تصویری شایسته و جذاب از معلمان در افکار عمومی سخن گفتند و این امر را نیازمند تلاش‌های رسانه‌ای و هنری دانستند.
در راستای این رویکرد، نشر کتاب‌هایی که به خاطرات معلمان و فعالیت‌های تربیتی در دوران انقلاب اسلامی پرداخته است، به‌ویژه در دوره‌های حساس نهضت سوادآموزی، می‌تواند نقش مؤثری در تبیین و گرامی‌داشت این مقام مهم ایفا کند.
در واقع از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی، آموزش و آگاهی‌بخشی به عنوان موتور محرکه استقلال ملی مورد توجه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، قرار گرفت.
فرمان تشکیل نهضت سوادآموزی در دی‌ماه ۱۳۵۸ نه صرفاً یک دستور اداری، بلکه جرقه‌ای برای یک قیام فرهنگی در سراسر کشور بود؛ قیامی که بار آن را مردمی‌ترین قشر جامعه یعنی معلمان داوطلب، زنان خانه‌دار باسواد، دانش‌آموزان دبیرستانی، و حتی سربازان بر دوش کشیدند و در این مسیر، کتاب‌های مختلفی که به خاطرات معلمان، مربیان و فعالان نهضت سوادآموزی در دهه ۶۰ پرداخته‌اند، می‌توانند به‌طور شایسته‌ای اهداف مقام معظم رهبری را در خصوص گرامی‌داشت معلم و نقش او در تربیت نسل‌های آگاه، دینی و انقلابی برآورده کنند.
از جهاد مردمی سوادآموزی تا تحول نهادی در آموزش‌وپرورش
کتاب «به عشق بچه‌های تو دِه»، با روایت صادقانه و صمیمی از زندگی آموزشیاران نهضت در دهه ۶۰، تصویری از معلمانی می‌سازد که نه در کلاس‌های رسمی، بلکه در آغل‌های گوسفند، پشت بام‌ها و اتاق‌های کاه‌گلی، جهاد فرهنگی خود را آغاز کردند.
این خاطرات، امروز نیز طنین همان توصیه‌های مقام معظم رهبری را دارد که می‌فرمایند:
«معلم باید برای جامعه شخصیتی جذاب، فعال، پر تلاش، با افتخار و سرافراز باشد… و شغل معلمی در صدر فهرست مشاغل مورد علاقه جوانان قرار گیرد.»
اگر آموزشیاران دیروز با پای پیاده به روستاها می‌رفتند تا «کلمه» را روشن کنند، امروز رهبری بر «چهره‌نگاری هنرمندانه» از معلم تأکید دارند تا ارزش این شغل حیاتی در افکار عمومی برجسته شود.
دغدغه مشترک امام و رهبری؛ استقلال فکری و فرهنگی
هم امام خمینی (ره) و هم مقام معظم رهبری، آموزش را ابزاری برای ساخت انسان مستقل می‌دانند؛ انسانی که وابسته به شرق و غرب نیست، ایمان دارد، ایران‌دوست است و اهل تلاش.
فرمان تاریخی امام برای "بپاخاستن باسوادان برای تعلیم" و تأکید امروز رهبری بر "ساختار متحول آموزش‌وپرورش برای تربیت نسلی عالم و باایمان"، مکمل یکدیگرند.
سواد فقط خواندن و نوشتن نیست؛ سواد زندگی، ایمان، مسئولیت
در کتاب «به عشق بچه‌های تو دِه»، آموزشیارانی را می‌بینیم که علاوه بر آموزش الفبا، فرهنگ عزت، مسئولیت‌پذیری، و علاقه به سرنوشت کشور را نیز منتقل می‌کردند.
این همان مفهومی است که رهبری امروز درباره‌اش می‌گویند:
«معلم فقط آموزش‌دهنده کتاب درسی نیست، بلکه شخصیت‌ساز است و از پدر و مادر هم اثرگذارتر.»
تکلیف رسانه، آموزش و خانواده‌ها چیست؟
اگر دیروز نهضت سوادآموزی به بسیج مردمی نیاز داشت، امروز نیز برای ارتقای منزلت معلم و اجرای سند تحول بنیادین، نیاز به هم‌افزایی بین خانواده، رسانه و نهادهای آموزشی وجود دارد.
همان‌طور که رهبری تأکید کردند، دستگاه‌های فرهنگی باید با تولید کتاب‌های داستانی، فیلم، انیمیشن و آثار هنری، سیمای واقعی معلم را بازآفرینی کنند.