روایت زنده انقلاب و دفاع مقدس در قلب تهران

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، نه فقط یک مجموعه فرهنگی، بلکه روایتی زنده و چندرسانه‌ای از یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران است.
این موزه بزرگ، در اراضی عباس‌آباد تهران، به عنوان قطب فرهنگی پایتخت، سالانه میزبان صدها هزار بازدیدکننده داخلی و خارجی است.
در مجاورت مراکز فرهنگی بزرگی چون باغ کتاب، کتابخانه ملی ایران و فرهنگستان‌های جمهوری اسلامی ایران، موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با زیربنای ۲۰۵ هزار متر مربع، یکی از بزرگ‌ترین باغ‌موزه‌های کشور و جهان اسلام به شمار می‌رود.
این موزه از سال ۱۳۹۱ آغاز به کار کرده و با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های دیجیتال، تلاش دارد مفاهیم انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و گفتمان مقاومت را به شکلی ملموس و خلاقانه برای مخاطب به تصویر بکشد.
هدف اصلی این مجموعه، پاسداشت ارزش‌های انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، و همچنین روایت حماسه‌سازی ملت ایران در برابر تجاوز رژیم بعث عراق است.
این موزه با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، روایت‌گر تاریخ انقلاب، جنگ تحمیلی، مقاومت و فرهنگ ایثار و شهادت است.
بخش‌های اصلی موزه
تالارهای هشت‌گانه اصلی (موزه مرکزی)
این بخش شامل ۷ تالار اصلی است که هر یک به یکی از مراحل انقلاب و دفاع مقدس اختصاص دارد: تالار آستانه: مروری بر وقایع منجر به پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، تالار آغاز جنگ: بررسی زمینه‌ها و دلایل شروع جنگ تحمیلی توسط رژیم بعث، تالار دفاع مردمی: نمایش مشارکت مردم، بسیج و نیروهای مردمی در جنگ، تالار نبرد: تحلیل ابعاد نظامی جنگ، تجهیزات، عملیات‌ها و یگان‌های رزم، تالار مقاومت و پیامدها: تأثیرات انسانی و اجتماعی جنگ، خانواده شهدا و جانبازان، تالار پیروزی: دستاوردهای نظامی، شکست دشمن و فتح خرمشهر، تالار پس از جنگ: بازسازی، پیامدهای جنگ، قطعنامه ۵۹۸ و پیشرفت‌های پس از آن.
موزه سراسرنما و مقاومت سپهبد شهید قاسم سلیمانی
در بخش دیگر این مجموعه، موزه‌ای دو طبقه به گفتمان مقاومت اختصاص یافته است.
این موزه در آستانه چهلمین روز شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی افتتاح شد و شامل ۱۲ بخش با محورهای دشمن‌شناسی، نقش کشورها و گروه‌های مقاومت در لبنان، فلسطین، سوریه، یمن، بحرین، افغانستان، بوسنی، عراق و آفریقا است.
نمایش‌های چندرسانه‌ای و آثار هنری در این بخش، روند شکل‌گیری و توسعه گفتمان مقاومت اسلامی را برای مخاطب بازگو می‌کند.
نمایشگاه دائمی «در لباس سربازی»
یکی از بخش‌های شاخص موزه، نمایشگاه دائمی «در لباس سربازی» است که به زندگی و نقش رهبر معظم انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس می‌پردازد.
این نمایشگاه با همکاری دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس برپا شده و شامل اسناد، مکاتبات، گزارش‌های فرماندهی و پشت‌صحنه‌های کمتر دیده‌شده از مدیریت جنگ تحمیلی است.
این مجموعه برای اولین‌بار در شهریور ۱۴۰۰ با حضور شهید آیت‌الله رئیسی افتتاح شد و از مهرماه ۱۴۰۲ به‌صورت عمومی در دسترس بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
بخش‌های جانبی و فرهنگی
مسجد جامع خرمشهر (شبیه‌سازی‌شده)
یکی دیگر از بخش‌های شاخص، شبیه‌سازی مسجد جامع خرمشهر در شمالی‌ترین نقطه موزه است.
این مسجد که در دوران جنگ به نماد مقاومت بدل شد، با همان ابعاد و معماری در موزه بازسازی شده و امروز محل برگزاری نماز جماعت، مراسم مذهبی و فعالیت‌های فرهنگی است.
باغ‌راه و دریاچه مصنوعی
محوطه موزه شامل باغ‌راه‌هایی زیبا و دریاچه‌ای مصنوعی است که فضایی دل‌نشین و آرام برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
این محیط‌ها هم به جذابیت گردشگری و هم به انتقال مفاهیم فرهنگی کمک می‌کنند.
آب‌نمای نمایشی (آب‌نمای موزیکال)
آب‌نمای دیجیتالی و تعاملی در شب‌ها برنامه‌های نوری و نمایشی برگزار می‌کند و یکی از جاذبه‌های دیدنی محوطه موزه است.
سالن‌های آمفی‌تئاتر و نمایشگاه‌های موقت
موزه میزبان نمایشگاه‌های هنری، نشست‌های تخصصی، برنامه‌های فرهنگی و یادواره‌های شهداست.
سالن‌های متعددی برای نمایش فیلم، سخنرانی و اجراهای نمایشی در نظر گرفته شده است.
گالری فکه
گالری فکه با ۵۰۰ مترمربع مساحت، فضایی برای نمایش آثار هنری در حوزه انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت فراهم کرده است.
این گالری میزبان نمایشگاه‌های هنری، کارگاه‌های تخصصی و نشست‌های فرهنگی برای هنرمندان و مخاطبان خاص این حوزه است.
فناوری و روایت نوین
موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از فناوری‌های دیجیتال و چندرسانه‌ای روز بهره می‌برد.
بازدیدکنندگان می‌توانند با استفاده از ابزارهای تعاملی، واقعیت افزوده، فیلم‌های سه‌بعدی و سیستم‌های صوتی-تصویری پیشرفته، به‌صورت ملموس و احساسی با محتوای تاریخی و حماسی ارتباط برقرار کنند.
موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، نه‌فقط محلی برای مرور گذشته، بلکه فضایی برای اندیشه‌ورزی، تبیین مفاهیم مقاومت و انتقال ارزش‌های فرهنگی به نسل‌های آینده است.
ترکیب معماری زیبا، فناوری‌های نوین، محتوای غنی تاریخی و بخش‌های متنوع فرهنگی باعث شده این مجموعه یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی ایران و جهان اسلام باشد.