چه مشاغلی در آینده به کمک ای‌آی ایجاد خواهند شد؟

کد خبر: 714886 | ۱۴۰۴/۰۳/۰۲ ۲۳:۰۱:۲۸
با پیشرفت چشمگیر فناوری هوش مصنوعی یا به اختصار ای‌آی (AI) در دهه‌های اخیر، چشم‌انداز شغلی جوامع بشری نیز دستخوش تحولات عظیمی شده است.
بسیاری از مشاغل سنتی در معرض خطر خودکارسازی هستند، اما از سوی دیگر، هوش مصنوعی زمینه‌ساز ایجاد مشاغل جدید و نوآورانه‌ای است که پیش‌تر حتی تصور آن‌ها نیز دشوار بود.
اینجا، به بررسی مهم‌ترین مشاغلی که در آینده و به واسطه رشد و گسترش ای‌آی ایجاد خواهند شد می‌پردازیم.
مهندسان اخلاق ای‌آی
با توسعه گسترده کاربردهای ای‌آی در حوزه‌هایی مانند پزشکی، حقوق، آموزش و تصمیم‌گیری‌های دولتی، مسائل اخلاقی مرتبط با آن نیز پیچیده‌تر می‌شوند.
از این‌رو، نیاز به متخصصانی به نام مهندسان اخلاق هوش مصنوعی روز به روز بیشتر احساس می‌شود.
این افراد وظیفه دارند تا اطمینان حاصل کنند الگوریتم‌ها به‌صورت منصفانه، بدون سوگیری و در چارچوب ارزش‌های انسانی عمل کنند.
آن‌ها باید با تیم‌های فنی و حقوقی همکاری کرده و چارچوب‌های اخلاقی مشخصی را برای توسعه محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی تدوین کنند.
به عنوان مثال، در یک سیستم توصیه‌گر دارویی، این مهندسان باید تضمین کنند که توصیه‌ها بدون تبعیض نژادی، جنسیتی یا اقتصادی ارائه شود.
همچنین، با توجه به خطرات ناشی از استفاده نادرست از ای‌آی در امور امنیتی و سیاسی، نقش آن‌ها در تضمین شفافیت و پاسخ‌گویی الگوریتم‌ها حیاتی است.
معماران تعامل انسان و ماشین (Human-AI Interaction Designers)
در حالی که تعامل با هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره است، تجربه کاربر (UX) در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار شده است.
معماران تعامل انسان و ماشین متخصصانی هستند که ساختار و نحوه ارتباط میان انسان و سیستم‌های هوش مصنوعی را طراحی می‌کنند.
آن‌ها می‌کوشند تا تعاملات طبیعی، شهودی و مؤثر بین کاربران و فناوری‌های ای‌آی فراهم آورند.
این نقش نیازمند دانش روانشناسی شناختی، طراحی تجربه کاربری، زبان‌شناسی و علوم کامپیوتر است.
تصور کنید کاربری که با یک ربات گفت‌وگو می‌کند، انتظار دارد که پاسخ‌ها دقیق، مودبانه و همدلانه باشد.
تحقق این هدف نیاز به طراحی تعاملی دقیق دارد.
همچنین، معماران HAI باید بتوانند بازخورد کاربران را تحلیل کرده و الگوریتم‌های ارتباطی را به طور مداوم بهبود دهند.
مربیان داده (Data Trainers)
مدل‌های هوش مصنوعی برای عملکرد دقیق نیازمند داده‌های با کیفیت هستند.
مربیان داده افرادی هستند که وظیفه آماده‌سازی، برچسب‌گذاری و تمیزکاری داده‌ها را برای آموزش مدل‌ها بر عهده دارند.
با گسترش سیستم‌های یادگیری ماشینی در صنایع مختلف، تقاضا برای مربیان داده نیز افزایش خواهد یافت.
این شغل برای کسانی که به دنبال ورود به دنیای هوش مصنوعی بدون نیاز به دانش عمیق فنی هستند، گزینه مناسبی است.
برای مثال، در پروژه‌های تشخیص احساسات، مربیان داده باید گفتارها را برچسب‌گذاری کنند تا ماشین بتواند شادی، غم یا عصبانیت را تشخیص دهد.
همچنین، در صنایع پزشکی یا قضایی، دقت در برچسب‌گذاری داده‌ها می‌تواند پیامدهای حقوقی یا سلامتی مهمی به همراه داشته باشد.
روانشناسان هوش مصنوعی
شاید عجیب به نظر برسد، اما در آینده نیاز به متخصصانی که بتوانند روابط میان انسان و هوش مصنوعی را تحلیل و بهبود دهند، به شدت احساس خواهد شد.
روانشناسان هوش مصنوعی وظیفه دارند اثرات روانی تعامل مداوم با ماشین‌های هوشمند را بررسی کرده و راهکارهایی برای جلوگیری از وابستگی بیش از حد، بیگانگی اجتماعی یا سوء‌تفاهمات شناختی ارائه دهند.
این شغل تلفیقی است از دانش روانشناسی، علوم رفتاری و فناوری.
در جوامعی که ای‌آی در نقش مشاور، درمانگر یا معلم ظاهر می‌شود، حفظ سلامت روان کاربران و جلوگیری از وابستگی عاطفی به سیستم‌های غیر انسانی اهمیت حیاتی دارد.
طراحان شخصیت‌های مصنوعی (AI Personality Designers)
با افزایش استفاده از ربات‌ها و دستیارهای دیجیتال، ایجاد شخصیت‌های مصنوعی که با انسان‌ها ارتباطی گرم، مؤثر و قابل اعتماد برقرار کنند، به یک ضرورت تبدیل شده است.
طراحان شخصیت‌های مصنوعی متخصصانی هستند که خصوصیات رفتاری، لحن گفتار، الگوهای پاسخگویی و ویژگی‌های انسانی را برای موجودات هوشمند غیرانسانی طراحی می‌کنند.
آن‌ها با استفاده از دانش داستان‌سرایی، زبان‌شناسی و علوم اجتماعی، شخصیت‌هایی خلق می‌کنند که تعامل با آن‌ها برای انسان‌ها دلنشین و طبیعی باشد.
به عنوان نمونه، یک ربات آموزشی که با دانش‌آموزان ابتدایی کار می‌کند، باید شخصیتی صمیمی، صبور و انگیزه‌بخش داشته باشد؛ طراحی چنین شخصیتی به درک عمیق از روانشناسی رشد و زبان کودکانه نیاز دارد.
مهندسان امنیت ای‌آی و الگوریتم‌ها
همان‌طور که هوش مصنوعی وارد زیرساخت‌های حیاتی جوامع می‌شود، امنیت آن نیز اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
مهندسان امنیت ای‌آی متخصصانی هستند که سیستم‌های هوش مصنوعی را در برابر حملات سایبری، نفوذ داده‌ها و سوء استفاده‌های احتمالی ایمن‌سازی می‌کنند.
آن‌ها باید با تهدیدات نوظهور آشنا باشند و الگوریتم‌های مقاومی طراحی کنند که در برابر دستکاری و فریب مقاوم باشند.
برای مثال، در خودروهای خودران، جلوگیری از فریب دادن دوربین‌ها با علائم جعلی می‌تواند مرگ و زندگی را رقم بزند.
همچنین، اطمینان از این‌که سیستم‌های ای‌آی داده‌های کاربران را به طور ایمن پردازش می‌کنند، برای حفظ اعتماد عمومی ضروری است.
مدیران استراتژی ای‌آی در سازمان‌ها
هرچند بسیاری از مدیران ارشد با مفاهیم ابتدایی هوش مصنوعی آشنا هستند، اما نیاز به مدیرانی متخصص که بتوانند استراتژی‌های ای‌آی را در سازمان‌ها طراحی و پیاده‌سازی کنند به سرعت در حال رشد است.
این مدیران باید بینش کافی نسبت به قابلیت‌ها و محدودیت‌های ای‌آی داشته باشند و بتوانند به تیم‌های فنی و غیر فنی کمک کنند تا از این فناوری به شیوه‌ای کارآمد و مسئولانه بهره‌برداری کنند.
علاوه بر این، آن‌ها باید بتوانند فرصت‌های اقتصادی ناشی از هوش مصنوعی را شناسایی کرده، تحلیل‌های هزینه‌فایده انجام دهند و ساختارهای مناسب برای پیاده‌سازی فناوری‌های جدید فراهم کنند.
متخصصان بازسازی داده‌های سوگیری‌دار
یکی از چالش‌های اصلی در آموزش مدل‌های یادگیری ماشینی، وجود سوگیری در داده‌هاست.
متخصصان بازسازی داده وظیفه دارند داده‌های ناسالم یا سوگیری‌دار را شناسایی، تحلیل و بازسازی کنند.
این فرآیند هم نیازمند توان فنی در پردازش داده و هم درک عمیقی از بافت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داده‌ها است.
به عنوان مثال، در سامانه‌های استخدام خودکار، اگر داده‌های گذشته دارای سوگیری جنسیتی باشند، باید بازسازی شوند تا مدل‌های جدید تصمیم‌های منصفانه‌تری بگیرند.
متخصصان این حوزه باید بتوانند میان عدالت اجتماعی و دقت الگوریتمی توازن برقرار کنند.
مربیان هوش مصنوعی برای حوزه‌های تخصصی
در آینده، هوش مصنوعی در حوزه‌های خاص مانند پزشکی، حقوق، آموزش و مهندسی به صورت تخصصی‌تری فعالیت خواهد کرد.
برای مثال، سیستم‌های تشخیص بیماری نیازمند آموزش توسط پزشکانی هستند که بتوانند اطلاعات تخصصی را به زبان قابل فهم برای ماشین‌ها ترجمه کنند.
مربیان ای‌آی در این زمینه‌ها افرادی خواهند بود که هم دانش عمیق حوزه تخصصی خود را دارند و هم با اصول یادگیری ماشین آشنا هستند.
آن‌ها نقش مترجم میان زبان انسانی و زبان الگوریتمی را ایفا می‌کنند و تضمین می‌کنند که مدل‌ها به طور دقیق، قابل اتکا و اخلاقی رفتار کنند.
توسعه‌دهندگان محیط‌های آموزشی برای ای‌آی
همان‌طور که انسان‌ها برای یادگیری نیاز به محیط‌های مناسب دارند، هوش مصنوعی نیز برای بهبود عملکرد خود به محیط‌های آموزشی تعاملی و سنجیده نیاز دارد.
توسعه‌دهندگان این محیط‌ها متخصصانی هستند که سناریوهای واقعی، چالش‌برانگیز و هدفمند طراحی می‌کنند تا مدل‌های ای‌آی بتوانند در آن‌ها آموزش ببینند، تجربه کسب کنند و تصمیم‌گیری‌های بهتری انجام دهند.
برای مثال، در آموزش یک ربات امدادگر، طراحی شبیه‌سازهای بلایای طبیعی و سناریوهای مختلف نجات اهمیت بسیاری دارد.
این شغل نیازمند ترکیب دانش فنی، شناخت محیط‌های شبیه‌سازی و طراحی آموزشی است.
پژوهشگران قانون و سیاست‌گذاری هوش مصنوعی
با رشد سریع ای‌آی، قوانین و مقررات سنتی دیگر پاسخ‌گوی چالش‌های نوظهور نیستند.
از این رو نیاز به متخصصانی در حوزه حقوق فناوری و سیاست‌گذاری ای‌آی وجود دارد که بتوانند چارچوب‌های قانونی مناسب برای استفاده عادلانه، ایمن و شفاف از این فناوری تدوین کنند.
این افراد باید میان فناوری، اخلاق و حقوق پلی مستحکم برقرار کنند.
برای مثال، تدوین مقررات در مورد مسئولیت قانونی تصمیم‌گیری‌های الگوریتمی یا حریم خصوصی کاربران، نیازمند درک عمیق از هر سه حوزه مذکور است.
جهان آینده، جهانی است که هوش مصنوعی در تار و پود آن تنیده شده است.
اگرچه بسیاری از مشاغل فعلی دچار دگرگونی خواهند شد یا به تدریج از بین خواهند رفت، اما در مقابل، طیف وسیعی از فرصت‌های شغلی نوین در افق دیده می‌شود.
این مشاغل نه‌تنها نیازمند مهارت‌های فنی، بلکه نیازمند درک عمیق از انسان، جامعه و اخلاق هستند.
در این میان، آموزش مستمر، بازآموزی و توسعه مهارت‌های بین‌رشته‌ای مهم‌ترین ابزار برای ورود موفق به بازار کار آینده محسوب می‌شود.
جامعه‌ای که بتواند افراد خود را برای این تحولات آماده کند، بدون شک از مزایای بی‌نظیر هوش مصنوعی بهره‌مند خواهد شد.
به همین دلیل، نقش دولت‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای آموزشی در تدارک نسل آینده‌ای توانمند و هوشمند حیاتی خواهد بود.