شروع اورهال عظیم در پارس جنوبی، گامی پیشگیرانه برای تأمین پایدار گاز
از اهداف راهبردی سال جاری مجتمع گازی پارس جنوبی این است که با تکمیل تعمیرات اساسی و افزایش آماده‌به‌کاری واحدها، مقدار تولید گاز شیرین (گاز مصرفی کشور) در زمستان به بیشترین سطح ممکن برسد.
به گزارش خبرنگار مهر با وارد شدن به فصل گرما و کاهش مصرف گاز در بخش خانگی پالایشگاه‌های گازی پارس جنوبی مطابق برنامه‌ای فشرده، وارد مراحل اورهال (تعمیرات اساسی) شده‌اند.
این اقدام به گفته مسئولان شرکت ملی نفت و مدیران مجتمع گاز پارس جنوبی، با هدف تضمین تولید مستمر و جلوگیری از بروز بحران ناترازی گاز در زمستان امسال صورت گرفته است.
کارشناسان انرژی و فعالان حوزه صنعت معتقدند که اورهال به موقع پالایشگاه‌ها می‌تواند ظرفیت تولید گاز کشور را تا مرز بیشینه حفظ کند؛ امری که به خصوص در زمان اوج مصرف سرمای سال حیاتی خواهد بود.
پالایشگاه‌ها چگونه آماده می‌شوند؟
علیرضا نادری یکی از متخصصان صنعت نفت و فعال در پارس جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگارمهر توضیح می‌دهد «فازبندی دقیق اورهال تمام پالایشگاه‌ها از اردیبهشت آغاز می‌شود و در حال حاضر قسمت مهمی از خطوط تولید با تعریف شیفت‌های متوالی، وارد فاز تعمیرات اساسی شده‌اند.
هدف اصلی این عملیات، ارتقای ضریب اطمینان، رفع عیوب احتمالی و آماده‌سازی کامل تأسیسات برای بار سنگین فصل سرماست.
نادری تأکید می‌کند: «در زمستان سال گذشته، تقاضای گاز کشور در برخی روزها به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب رسید.
اگر پالایشگاه‌ها بدون توقف و اختلال کار نکنند، با توجه به محدویت‌های توسعه میادین جدید، چالش ناترازی اجتناب‌ناپذیر است.
اهمیت اورهال در کل زنجیره گاز کشور
افشین افسری، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد انرژی، با اشاره به نقش کلیدی پارس جنوبی در تولید گاز کشور می‌گوید: «بالغ بر ۷۰ درصد گاز مصرفی ایران از پالایشگاه‌های پارس جنوبی تأمین می‌شود.
حتی اختلال یک روزه در فازهای بزرگ این میدان می‌تواند میلیون‌ها مترمکعب کسری در معادله گاز کشور ایجاد کند.
اورهال یعنی تضمین پایداری تولید؛ اگر به موقع، اصولی و با استفاده از نیروهای متخصص انجام شود، بحران ناترازی و تحمیل خاموشی به بخش‌های صنعتی و خانگی تا حد زیادی قابل کنترل خواهد بود.»
تجربه زمستان‌های اخیر و درس‌های آن
در زمستان سال‌های گذشته تجربه قطع گاز یا کاهش فشار در برخی استان‌ها به‌ویژه شمال و شمال شرق کشور، حاوی یک پیام بود: زیرساخت‌های تولید و انتقال گاز به مراقبت دائمی نیاز دارند.
محمد بختیاری یکی از متخصصان صنعت نفت کشور در این باره می‌گوید: «دلیل کندی و توقف برنامه اورهال در سال‌های گذشته، یا فشار تقاضا بود یا کمبود نقدینگی و قطعه.
اما امسال خوشبختانه با هماهنگی وزارت نفت و اختصاص بودجه مناسب، زمان‌بندی‌ها جدی‌تر رعایت می‌شود.
این یعنی به جای واکنش منفعلانه به بحران، شاهد پیش‌بینی و پیشگیری هستیم.»
«هر واحد پالایشگاهی بعد از هزاران ساعت کارکرد، نیاز به بازبینی فنی کاملاً ساختاری دارد.
قطعات مهم مثل کمپرسورها، مبدل‌های حرارتی و مشعل‌ها باید به طور کامل بازسازی یا جایگزین شوند.
هرگونه بی‌توجهی به این پروسه باعث کاهش بازدهی، افزایش مصرف انرژی و حتی ریسک رخدادهای ایمنی و زیست‌محیطی می‌شود.»
وی ادامه می‌دهد: «امسال هدف‌گذاری شده که زمان توقف واحدها را با مدیریت جهادی به حداقل برسانیم و از جدیدترین تکنولوژی‌های تعمیراتی موجود در کشور استفاده کنیم.
این امر باعث کاهش دوره خاموشی، افزایش بازده و نهایتاً تأمین پایدار گاز می‌شود.»
چالش‌های اورهال و فرصت‌ها
با وجود همه تلاش‌ها، کارشناسان به چند چالش مهم اشاره دارند.
افسری هشدار می‌دهد: «گذر بی‌وقفه از زمستان نیازمند یکپارچگی کل زنجیره است؛ یعنی صرفاً اورهال پالایشگاه‌ها کافی نیست، باید خطوط لوله انتقال، ایستگاه‌های تقویت فشار و سامانه‌های مدیریت مصرف نیز بهینه‌سازی شوند.»
وی با اشاره به فرصت حضور پیمانکاران داخلی در این اورهال می‌افزاید: «این عملیات علاوه بر کارکرد فنی، فرصت اشتغال و ارتقا مهارت فنی را در صنایع پایین‌دستی گاز فراهم می‌کند.»
محمد علیپور، از دیگر کارشناسان حوزه انرژی می گویداز اهداف راهبردی سال جاری مجتمع گازی پارس جنوبی این است که با تکمیل تعمیرات اساسی و افزایش آماده‌به‌کاری واحدها، مقدار تولید گاز شیرین (گاز مصرفی کشور) در زمستان به بیشترین سطح ممکن برسد.
این تنها راه پیشگیری از اعمال محدودیت و خاموشی گسترده در مصرف خانگی، نیروگاهی و صنایع بزرگ است.»
وی افزود: «از هم‌اکنون تأمین قطعات یدکی، آموزش تیم‌های تعمیرات و تأمین منابع مالی از محل درآمدهای صادرات گاز برنامه‌ریزی شده تا آخرین روزهای آبان، همه پالایشگاه‌ها آمادگی کامل زمستان را داشته باشند.»
در مجموع، اجرای دقیق، به‌موقع و اصولی اورهال پالایشگاه‌های بزرگ‌ترین میدان گازی ایران، امید اصلی کنترل بحران ناترازی در ماه‌های سرد و تضمین جریان مداوم گاز در بخش خانگی و صنعتی کشور است.
در سال‌های اخیر، هر جا اورهال جدی نگرفته شد، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی گزافی به کشور تحمیل شد.
این بار پیش‌دستی صنعت گاز، به نظر بسیاری از کارشناسان، نقطه قوت زمستان ۱۴۰۳ خواهد بود.