از بحران آب تا ثبت جهانی؛ نقش کلیدی شهید رئیسی در تحول همدان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، شهید سید ابراهیم رئیسی نه فقط یک رئیس جمهور، که نماد مدیریت اسلامی، مردمداری و تقوای سیاسی بود.
او که عمر خود را در مسیر خدمت به مردم و نظام اسلامی گذاشت، امروز به الگویی ماندگار برای مسئولان و مدیران تبدیل شده است.
تسنیم در گفت‌وگویی تفصیلی با علیرضا قاسمی فرزاد، استاندار سابق همدان در دولت شهید رئیسی، به بازخوانی خاطرات و عملکرد این شهید والامقام و بررسی تأثیر حضور و پیگیری‌های شهید جمهور در توسعه استان همدان پرداخته است.
در این مصاحبه، از نخستین روزهای آشنایی در دهه 60 تا همکاریهای نزدیک در دولت سیزدهم، از دغدغه‌های مردمی شهید رئیسی تا پیگیری‌های جدی ایشان برای حل بحران آب همدان که سال‌ها همدان را به تنگنا کشانده بود، از ثبت جهانی هگمتانه تا توجه ویژه به روستاهای محروم، از تواضع بی‌مثالشان تا آخرین جلسه هیئت دولت، روایت‌هایی شنیدنی و عبرت‌آموز مطرح شده است.
این مصاحبه تصویری روشن از نگاه عدالت‌محور شهید رئیسی به استان همدان ارائه می‌دهد.
قاسمی فرزاد با بیان خاطراتی از همکاری نزدیک با این شهید بزرگوار، از مدیرتی می‌گوید که پروژه‌های 15 ساله را در مدتی کوتاه به سرانجام رساند و برای نخستین بار، اعتباراتی تاریخی را به این استان تخصیص داد.
مروری بر رابطه عمیق شهید رئیسی با مردم همدان و تلاش‌های بی‌وقفه‌ای که یادگارهای ماندگار او در این خطه از میهن اسلامی شده است.
در این مصاحبه جزئیاتی از شیوه مدیریتی و اخلاقی شهید رئیسی، بیان شده که تصویری زنده از رئیس جمهوری را ترسیم می‌کند که «حقوق مردم» را بر «حفظ قدرت» ترجیح می‌داد و تا آخرین لحظات، خدمت را بر هر چیز دیگر مقدم می‌دانست مردی که با شهادت، نامش را در تاریخ ایران جاودانه کرد.
از دبیرستان شریعتی تا استانداری همدان؛ مسیر 40 سال آشنایی با یک شهید
تسنیم: بفرمایید که سابقه آشنایی شما با شهید رئیسی چگونه و از کجا شروع شد؟
قاسمی فرزاد: در ابتدا یاد همه شهیدان را گرامی می‌داریم، امام شهیدان و به ویژه شهدای خدمت و سیدالشهدای خدمت، آیت‌الله رئیسی، که مظهر صفات بسیار نیک بود و می‌شود گفت ما به عنوان یک الگو و نمونه مدیریت اسلامی از ایشان باید یاد کنیم.
در ارتباط با این آشنایی باید عرض کنم در دهه 60، دقیقاً سال‌های 60 و 61، در دبیرستان شریعتی تحصیل می‌کردم و حاج‌آقا آن موقع دادستان همدان بودند.
آیت‌الله رئیسی ارتباط بسیار خوبی با مردم داشتند، یعنی در هر حوزه خدمتی که حضور داشتند، ارتباط بسیار گسترده‌ای با اقشار مختلف برقرار می‌کردند.
درست است که در حوزه قضایی بودند و در آن سال‌ها فعالیت معاندین و به ویژه منافقین زیاد بود و خیلی درگیری و مشغله داشتند، ولی ارتباط خیلی نزدیکی با اقشار مختلف و دانش‌آموزان داشتند.
در آن ایام، درک مفهوم و عمق این نگاه برای افراد خیلی سخت بود که بعداً متوجه شدیم آقای رئیسی بحثشان این بود که اقدام پیشگیرانه‌ای را با این ارتباط با بدنه و اقشار مختلف انجام دهند و روشنگری کنند تا افراد جامعه، به ویژه جوانان و نوجوانان، به سمت و سوی این جریانات منحرف و الحادی نروند.
همین ارتباطات باعث شد که بسیاری از دانش‌آموزان در مقطع دبیرستان جذب بسیج و انجمن اسلامی شوند.
خود من نیز مسئول بسیج و انجمن اسلامی دبیرستان بودم و هر موقع از حاج‌آقا درخواست می‌کردیم برای سخنرانی در جلسه شهدا یا در تشییع پیکر شهدای عزیز شرکت کنند، با اشتیاق قبول می‌کردند.
تسنیم: این آشنایی چگونه در طول سال‌ها تداوم یافت؟
قاسمی فرزاد: در ادامه، این آشنایی استمرار پیدا کرد.
ایشان در حوزه قضایی فعالیت می‌کردند و من نیز بعد از رفتن به جبهه نبرد با دشمن بعثی و پس از جراحت، تقریباً از سال 64 تا سال 69 به اسارت دشمن درآمدم.
پس از بازگشت، تحصیلات دبیرستان را ادامه دادم و هر از گاهی نزد حاج‌آقا رئیسی می‌رفتیم و سر می‌زدیم.
این ارتباط باقی ماند تا زمانی که بحث قبول مسئولیت استانداری همدان مطرح شد.
به عنوان استاندار، هم در جلسات عمومی و هم در جلسات خصوصی شرکت می‌کردیم و مسائل استان را دنبال می‌کردیم.
رئیس‌جمهور شهید ما با بدنه جامعه ارتباط نزدیک و صمیمانه‌ای داشت، در صورتی که در بعضی از ادوار گذشته شاهد بودیم رؤسای جمهور خیلی با جامعه ارتباط نمی‌گرفتند و به عنوان مثال حتی با استانداران ارتباط چندانی نداشتند.
تسنیم: در دولت سیزدهم، نحوه تعامل شهید رئیسی با استانداران چگونه بود؟
قاسمی فرزاد: در دولت سیزدهم، ما به شکل فصلی با شهید رئیسی جلسه داشتیم، یعنی در سال چهار مرتبه جلسه برگزار می‌شد که آقای رئیسی هیئت دولت، معاونان و مشاوران خود را به همراه استانداران دعوت می‌کردند.
از ابتدای صبح، جلسه با صحبت‌های اولین استاندار تا آخرین استاندار ادامه می‌یافت و بعد وزرا نقطه‌نظرات خود را مطرح می‌کردند و در نهایت رئیس‌جمهور جمع‌بندی می‌کردند.
این جلسات مستمر بود.
همچنین جلسات منطقه‌ای داشتیم که در گروه‌های مثلاً 5 تا 8 نفره، مثلاً استانداران منطقه غرب کشور، نزد رئیس‌جمهور می‌رفتند و مسائل را مطرح می‌کردند.
برخی جلسات نیز اختصاصی بود، یعنی به اصطلاح استانداران و شخص رئیس‌جمهور در جلسه تنها بودند، حتی محافظی هم در جلسه نبود تا استانداران همه مسائل را با صراحت و بدون لکنت بیان کنند.
به عنوان مثال، احتمال می‌دادند استانداری به واسطه حضور فلان وزیر یا معاون نتواند صریح و شفاف سخن بگوید و این ویژگی و خصلت شهید رئیسی بود که می‌خواست به اصل مطالب دسترسی پیدا کند.
جزئیات حل بحران آب همدان با دستور فوری شهید رئیسی
تسنیم: در مورد بحران آب در همدان، شهید رئیسی چگونه پیگیر این مسئله بودند؟
قاسمی فرزاد: در مورد همدان، با توجه به بحران آبی که داشتیم، چند بار درخواست کردم از آقای اسماعیلی، رئیس دفتر ایشان، که به عرض ایشان رساندند و خودم هم مستقیماً مطالب را بیان و مکاتباتی را تنظیم می‌کردم که اکنون سوابق آنها در سیستم استانداری موجود است و پیگیری‌های متعددی را در این زمینه داشتم.
چون به عنوان یکی از دو استاندار عضو شورای عالی اداری کشور بودم، بعد از جلسه فرصتی پیش می‌آمد که به نزد شهید رئیسی بروم و نامه و مطالب را به ایشان برسانم.
خاطرم هست از وقتی در جایگاه استاندار وارد استان شدم، به دلیل پیش‌بینی بحران آب و حاد شدن این مشکل، پیگیر بودجه پروژه انتقال آب از تالوار به همدان شدم.
اعتباری که برای این پروژه، یعنی انتقال آب از تالوار، دیده بودند، 54 میلیارد تومان بود و مشخص نبود چند درصد از این بودجه نیز محقق شود.
به خدمت شهید رئیسی رسیدم و عرض کردم: «حاج‌آقا، در همدان بحران آب داریم و وضعیت مناسب نیست.» ایشان سوال کردند: «چقدر اعتبار پیش‌بینی شده؟» به ایشان عرض کردم: «این مبلغ است.» حاج‌آقا گفتند: «چقدر اعتبار نیاز دارید؟» گفتم: «قریب به 2000 میلیارد تومان.» بعد سوال فرمودند: «چقدر پیش‌بینی شده؟» گفتم: «54 میلیارد.» متأثر شدند.
من عرض کردم: «حاج‌آقا، لطف کنید که اعتباری تخصیص داده شود، چرا که این کار برای ما مشکل‌ساز و بحران‌ساز می‌شود.»
شهید رئیسی بلادرنگ به من گفتند: «اصلاً این لطف نیست که من به شما از سر لطف و عطوفت این اعتبار را تخصیص دهم، این وظیفه من است.» و بلافاصله به وزیر وقت نیرو، مهندس محرابیان، دستور دادند و دستور اکید ایشان باعث شد که تسریع انجام شود.
در آن زمان، از مشکلاتی که وجود داشت این بود که از لحاظ اعتباری، مثلاً اگر یک میلیارد تومان می‌خواستند تخصیص دهند، شاید 70 یا 80 درصد این اعتبار به شکل اوراق بود و 20 یا حداکثر 30 درصد نقد بود.
دوباره به آقای رئیسی گفتیم که چون اوراق در این پروژه خیلی کارایی ندارد، نقدی اختصاص دهند، چرا که بالاخره این پروژه 17 الی 18 سال معطل مانده بود.
البته در آن زمان، همراهی یکی از نمایندگان مجلس، آقای حاجی‌بابایی، هم کارساز بود.
مجمع نمایندگان مکاتبه‌ای انجام دادند و دوستان امضا کردند، اما پیگیری‌های دکتر حاجی‌بابایی به این قضیه خیلی کمک کرد و چون آقای رئیسی برای ایشان نیز احترام خاصی قائل بود، از این باب هم تسریع و توجه ویژه‌ای به پروژه شد.
حتی پیگیری‌هایی که خود آقای دکتر از وزارت نیرو داشتند، ما شاهد بودیم که آقای محرابی مجدانه اعتبار تخصیص دادند.
پروژه‌ای که سال‌ها بلاتکلیف باقی مانده بود و تنها 30 درصد پیشرفت فیزیکی داشت، ظرف مدت شش ماه کار انتقال آب آن انجام شد و ظرف یک سال، تصفیه‌خانه شیخ‌جان ساخته شد و در مدار انتقال آب و حل بحران آب قرار گرفتیم و این مهم‌ترین اتفاقی بود که داشتیم.
عدالتی که به روستاها رسید؛صرف 14500 میلیارد تومان برای توسعه همدان
تسنیم: در مورد سفرهای استانی شهید رئیسی به همدان و مصوبات آن، چه خاطراتی دارید؟
قاسمی فرزاد: در ارتباط با بحث سفر ریاست جمهوری به همدان و مصوبات سفر، بالاخره صحبت‌هایی با شهید رئیس‌جمهور رد و بدل می‌شد یا مثلاً در مواجهه با مردم نکاتی را بیان می‌کردند که واقعاً تمام آن برای ما درس بود و شیرین است.
حل بحران آب یکی از دستاوردهای دولت شهید رئیسی بود و دستاوردهای بزرگ دیگری نیز وجود داشت.
با توجه به اینکه بیش از یک سوم جمعیت استان در شهر همدان ساکن هستند، پروژه انتقال آب حائز اهمیت بود.
ولی از نگاه عدالت‌محور دولت شهید رئیسی، همه نقاط کشور و استان مورد توجه بود و در قالب مصوبات سفر، تقریباً 14 و نیم همت یا 14500 میلیارد تومان برای همدان در نظر گرفته شد که در تک‌تک شهرها و روستاهای همدان هزینه شد، به طوری که در برخی از روستاها تا هفت پروژه را در حوزه انتقال آب، طرح هادی، گازرسانی، برقرسانی و غیره در حال اجرا داشتیم.
در بحث ساخت، تکمیل و بهره‌برداری از بیمارستان اکباتان که حدوداً 15 سال بلاتکلیف مانده بود، در دولت سیزدهم تکمیل و تجهیز شد که خدمات آن فقط مختص شهر همدان نبود، بلکه سطح استان و حتی غرب کشور را پوشش می‌دهد.
اتفاقاتی در سطح شهرستان‌های استان افتاد در بحث تکمیل پروژه‌های بلاتکلیف که همه این‌ها جزو دستاوردهای سفر شهید رئیسی بود که بیش از نیمی از آن اعتبار مصوب شد.
در حوزه‌های آبخیزداری، کشاورزی، صنعت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنعت گردشگری خدمات بسیاری انجام گرفت که از جمله مهم‌ترین آن‌ها ثبت جهانی هگمتانه بود که به مدت 20 سال دنبال می‌شد، اما در دولت شهید رئیسی و در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری این کار دنبال شد و شکل گرفت که امیدوارم اقدامات بعدی برای بحث تکمیل زیرساخت‌ها و جذب گردشگر در استان انجام شود.
این اتفاق موفقیت و افتخاری مختص شهر همدان نبود، بلکه این ثبت جهانی برای استان و کشور موجب افتخار شد.
در حوزه صنعت تعطیل، بیش از 370 واحد تعطیل بود که به چرخه تولید برگشتند.
یک زمانی بود که واحدهای تولیدی ما با کمبود کارگر مواجه بودند که این‌ها همه جزو دستاوردهاست.
تولید در بخش دانش‌بنیان اتفاقی بود که در این دوره افتاد و شهرک‌های صنعتی که ظرفیت‌های خالی آن پر شد و شهرک‌های جدیدی را احداث کردیم و اکنون در حال واگذاری و تکمیل است.
صدور پروانه‌هایی که اتفاق افتاد و واحدهایی که راه‌اندازی شد، به شکل توجه ویژه‌ای که به اصطلاح به صنایع برتر شد و همه این‌ها اتفاقاتی بود که در آن دوره سه‌ساله رقم خورد و این‌ها همه با هدایت و حمایت رئیس‌جمهور شهید انجام شد.
تسنیم: بعد از شهادت ایشان، صفات نیک شهید رئیسی بارها بیان شد.
به نظر شما کدام ویژگی‌های ایشان برجسته‌تر بود؟
قاسمی فرزاد: بعد از شهادت، صفات نیک ایشان به کرات بیان شد.
در رأس همه، مقام معظم رهبری از ایشان به عنوان فردی پرکار، دلسوز، مردمی، دارای زهد و تقوا و خدا ترس نام بردند.
همه این موارد جزو صفات شهید رئیسی بود و یکی از صفات برجسته شهید نیز این بود که به هر شکل، به دلیل قرار گرفتن در موقعیت‌های بسیار حساس و به ویژه در سیستم و دستگاه قضایی، با پرونده خیلی از افراد سر و کار داشت و می‌توانست در تنگناها و در عرصه‌های رقابتی به عنوان یک ابزار قوی از این پرونده‌ها برای سرکوب کردن رقیب یا رقبای خود استفاده کند.
اما تقوا و تدین شهید رئیس‌جمهور هیچ وقت اجازه نداد که او بخواهد وارد این عرصه شود.
در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، بعضی از آقایان نکاتی در این زمینه بیان می‌کردند و شهید رئیسی به شدت عصبانی می‌شد و می‌گفت: «این حرفا را نزنید.
شما حتی اگر سند و مدرک هم برای این موضوع دارید، نباید عنوان کنید و نباید با آبروی افراد بازی کرد.» این صفت جزو صفات برجسته و خصال نیک ایشان بود.
در مورد مردمداری شهید، بارها مصادیق آن را دیده بودیم.
در استان همدان نیز در مسیر سفر به یکی از شهرستان‌های همدان، با وجود پروتکل‌های حفاظتی و ضوابطی که در هر جایی نمی‌شد توقف کرد، اما ایشان به جهت آن عشق و علاقه‌ای که به مردم داشتند، در مسیر بارها از خودرو پیاده می‌شدند تا به مسائل و صحبت‌های مردم گوش کنند و به آن‌ها احترام می‌گذاشتند.
در نقاط مختلف کشور، در دورافتاده‌ترین نقاط روستایی نیز که می‌رفتند، با مردم بسیار صمیمانه و گرم برخورد می‌کردند.
خاطره‌ای از ایشان را به تازگی از یکی از دوستان شنیدم که همراه شهید رئیسی جایی رفته بودند و شخصی می‌خواست در خودرو را برای ایشان باز کند.
شهید این آقا را در آغوش گرفتند و بوسه زدند و گفتند: «برادر عزیزم، اجازه دهید من خودم باز کنم.
شما این لطف و محبت نسبت به من داشتید، ولی این عمل ممکن است نفس من را دچار یک حالتی کند که من فکر کنم کسی هستم، ولی من طلبه‌ای بیش نیستم.»
این حرکات، رفتار و اقداماتی بود که شهید به دیگران درس می‌داد، بدون اینکه بخواهد با زبان مطلبی را بیان کند.
شهید رئیس‌جمهور همواره در جلسات نهایت تواضع و فروتنی را نسبت به اعضای جلسه داشت.
می‌دیدیم حتی اگر ساعت‌ها می‌نشستند، صحبت‌ها را به دقت گوش می‌دادند، بدون اینکه ذره‌ای عصبانی شوند.
اوایل دورانی که دولت را تحویل گرفته بودند، روزانه تا 700 الی 800 نفر فوتی کرونا داشتیم.
هر روز صبح شنبه، جلسه ستاد کرونا را در استان به شکل وبینار به ریاست خود حاج‌آقا داشتیم.
ایشان گزارش تک‌تک مسئولین ملی را می‌گرفتند، گزارش استان‌ها را آقایان استانداران اعلام می‌کردند و بعد ایشان دستورات را خودشان می‌دادند.
شاید حدود یک سال این جلسات مرتب برگزار شد تا با همان عزم و اراده‌ای که خود ایشان داشتند و پیگیری‌هایی که داشتند، این مسئله حل شد و این پاندمی مهار شد و حتی خیلی بهتر و مناسب‌تر از کشورهای پیشرفته، ما توانستیم بر این تفوق پیدا کنیم.
در اوج سختی‌ها، هیچ وقت عصبانیت و تندی و تصمیم آنی و لحظه‌ای را از ایشان ندیدیم.
در کمال ادب و احترام و منطق، بیان مطلب داشتند.
حتی اگر فردی هم حرفی می‌زد که شاید به مذاق ایشان خوش نمی‌آمد، اما کاملاً رفتاری منطقی و محترمانه با همه افراد داشتند.
واگویه‌های شنیدنی از آخرین دیدار استانداران با شهید رئیسی
تسنیم: از آخرین دیدار و جلسه‌ای که با شهید رئیسی داشتید، چه موضوعاتی مطرح شد و چه خاطره ای به یاد دارید؟
قاسمی فرزاد: شانزدهم اردیبهشت 1403، آخرین جلسه مشترک هیئت دولت و استانداران دولت سیزدهم با حضور رئیس‌جمهور شهید از حدود 7 صبح برگزار شد.
در آن جلسه، که اولین جلسه در این سطح از آخرین سال دولت سیزدهم، قبل از انتخابات پایان دور اول ریاست جمهوری شهید رئیسی عزیز بود، به رسم معمول همه استانداران صحبت کردند.
به این شکل بود که از استان آذربایجان شرقی به عنوان اولین استاندار شروع می‌شد و به یزد ختم می‌شد و برای رعایت عدالت جلسه دیگر از یزد شروع می‌شد و به آذربایجان شرقی ختم می شد.
در آن جلسه شهید مالک رحمتی در ابتدا به عنوان استاندار آذربایجان شرقی مطالب خود را بیان کردند و به یزد ختم شد.
تعدادی از استانداران در اظهاراتشان به انتخابات ریاست جمهوری 1404 اشاره نمودند و پیشنهاداتی برای برنامه‌ریزی مناسب جهت اتمام پروژه‌های در دست اجرا و شروع پروژه‌های مردم‌پسند جدید در سال آخر استقرار دولت سیزدهم ارائه کردند.
پس از پایان صحبت‌های استانداران و وزرا و معاونان ، رئیس‌جمهور شروع به سخنرانی کرد.
زمان جلسه زمانی کاملاً در فضای انتخاباتی بود، دقیقاً یک ماه از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفند 1402 می‌گذشت و هنوز حتی انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس برای حوزه‌های انتخاباتی مهمی مثل تهران و اکثر مراکز استان‌های بزرگ برگزار نشده بود و در تمام دولت ها مرسوم بود که سال آخر رو برای سبد رأی تلاش می‌کردند.
من و بسیاری از حاضرین در جلسه، با توجه به شرایط زمانی سال آخر دولت و مهم‌تر از آن، تکثر پرداختن به مقوله انتخابات ریاست جمهوری در بیان استانداران، منتظر بودیم تا ببینیم آیت‌الله رئیسی به این مقوله خواهد پرداخت یا نه و در صورت پرداختن، چه بیانی در این خصوص خواهد داشت؟
شهید رئیسی پس از سخنانی مفصل که معمولاً با مقدماتی اخلاقی و معرفتی شروع می‌شد و بعد به مباحث کاری می‌رسید، همه مسائل مدنظرش را مطرح کرد و در پایان سخنانش به مقوله انتخابات و پایان دولت سیزدهم هم پرداخت.
سید ابراهیم رئیسی، بی‌آنکه بداند فقط دو هفته دیگر با دنیای فانی آکنده از آرزوهای پایان‌ناپذیر وداع خواهد کرد و با مرکب راهوار شهادت راهی دیار جاودانگی خواهد شد، به استانداران گفت: «بعضی صحبت از انجام اقداماتی برای مقدمات انتخابات سال بعد کردند.
این چه حرف‌هایی است می‌زنید؟
من که بی‌توجه به اثر اقداماتم در نتیجه انتخابات کار می‌کنم و اگر کاری را به نفع کشور، نظام و مردم تشخیص دهم، حتی اگر باعث از دست دادن رأی مردم باشد، انجامش می‌دهم.
شماها هم با همین نگاه پیش بروید و نگاهتان به منافع مردم و اولویت‌های کشور باشد، نه اولویت دادن برای دوباره انتخاب شدن در انتخابات!
اصلاً توجهی به سبد رای نداشته باشید شما فقط به این توجه کنید که مشکلات مردم رفع شود از شما می خواهم اگر حتی فکر میکنید که اقدامی باید انجام شود که مشکل مردم با آن اقدام رفع می شود و تصور شما این است که به آراء ما لطمه وارد می‌شود اشکالی ندارد، عزت دست خداوند است خداوند به هر کس بخواد عزت میدهد شما آنچه که صلاح و مصلحت کار هست و مشرف مشکلات مردم هست برید انجام دهید.»
او که دو هفته بعد از این سخنان به آسمان رفت و در آوردگاهی بسیار ارزشمندتر از انتخابات ریاست جمهوری 1404، نه برای چهار سال دیگر، بلکه برای همیشه انتخاب شد.
دیدیم که خداوند چطور شهید رئیسی را عزتمند کرد و با افتخار به مقام شهادت نائل شد و برای همیشه تاریخ یک الگوی موفق در بین مسئولان و در تراز روسای جمهور در کنار شهید رجایی عزیز ما قرار گرفت.
چنین شخصی برای همیشه در تاریخ ایران عزیز ماندگار شد.
مصاحبه از مریم رحیمیان انور
انتهای پیام/