موارد وجوب سجده سهو و کیفیت آن چگونه است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سجده سهو یکی از احکام مهم فقهی در نماز است که با هدف جبران سهو یا فراموشی‌های خاص در حین نماز تشریع شده است.
این حکم، نه‌تنها نشانه دقت و ظرافت در فقه اسلامی است، بلکه بیانگر اهتمام شریعت به حفظ شکل و محتوای عبادت در عین رعایت واقعیت‌های انسانی چون خطا و فراموشی است.
«سهو» در لغت به معنای فراموشی یا اشتباه غیرعمدی است.
سجده سهو، دو سجده‌ای است که به دستور شرع، پس از سلام نماز و به‌جهت جبران برخی از سهوهای مشخص انجام می‌شود.
کیفیت سجده سهو به این صورت است که فرد بعد از نماز فوراً نیت سجده سهو کند، پیشانی را بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بنابر احتیاط بگوید «بسم لله و بالله السّلام علیک ایّها النّبی و رحمةالله و برکاته» و بعد بنشیند و دوباره به سجده برود و ذکر مذکور را بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد، سلام دهد.
فقها با استناد به روایات متعدد، از جمله حدیث معروف زراره از امام باقر (ع)، احکام سجده سهو را به‌دقت تبیین کرده‌اند:
امام خمینی (ره)
1.
کلام بیجا
2.
سجده فراموش شده
و در دو مورد زیر بنابر احتیاط واجب سجده سهو لازم است:
3.
در نماز 4 رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت بنابر احتیاط واجب
4.
سلام بیجا
5.
تشهد فراموش شده.
آیت الله خامنه‌ای
1.
کلام بیجا
2.
در نماز 4 رکعتی بعد از سجده دوم شک کند 4رکعت خوانده یا 5رکعت
3.
تشهد فراموش شده (بنابر احتیاط واجب باید ابتدا تشهد را قضا کند)
و در دو مورد زیر بنابر احتیاط واجب سجده سهو لازم است:
1.
سلام بیجا
2.
یک سجده فراموش شده
آیت الله بهجت (ره)
1..
کلام بی جا
2.
یک سجده فراموش شده
3.
تشهد فراموش شده
4.
سلام بی جا
5.
اگر در نماز 4رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که 4رکعت خوانده یا 5رکعت
6.
بنابر احتیاط واجب اگر چیزی از غیر رکن را کم یا زیاد کند و محلّ آن بگذرد.
آیت الله جوادی آملی
1.
کلام بیجا
2.
سجده فراموش شده
3.
در نماز 4 رکعتی بعد از ذکر واجب سجده دوم شک بین 4 و 5 بکند
4.
سلام بیجا
5.
تشهد فراموش شده
6.
در جایی که باید بنشیند مثل تشهد اشتباهی بایستد یا در جایی که باید بایستد مثل خواندن حمد و سوره، بنشیند
7.
اضافه یا کم کردن غیر رکن و زمانی یادش بیاید که نتواند به جا آورد
آیت الله سبحانی
1.
کلام بیجا
2.
سجده فراموش شده
3.
در نماز 4 رکعتی بعد از ذکر واجب سجده دوم شک بین 4 و 5 بکند
4.
سلام بیجا
5.
ایستادن بی جا
6.
نشستن بی جا
7.
تشهد فراموش شده
آیت الله سیستانی
1.
تشهد فراموش شده
2.
در نماز 4 رکعتی بعد از ذکر سجده دوم شک کند 4رکعت خوانده یا 5رکعت
در این سه مورد بنابر احتیاط واجب سجده سهو لازم است:
1.
سلام بیجا
2.
کلام بیجا
3.
علم اجمالی به کم یا زیاد شدن سهوی افعال یا اجزای نماز
آیت الله مکارم شیرازی
در موارد ذیل سجده سهو را بنابر احتیاط واجب انجام دهد:
1.
سلام بیجا
2.
کلام بیجا
3.
یک سجده فراموش شده
4.
تشهد فراموش شده
5.
در نماز 4 رکعتی بعد از ذکر سجده دوم شک کند 4رکعت خوانده یا 5رکعت
6.
در جایی که باید بایستد، بنشیند و در جایی که باید بنشیند، بایستد.
آیت الله نوری همدانی
1.
کلام بیجا
2.
یک سجده فراموش شده
3.در نماز 4 رکعتی بعد از ذکر سجده دوم شک کند 4رکعت خوانده یا 5رکعت.
در موارد زیر بنابر احتیاط واجب سجده سهو انجام دهد:
1.
سلام بیجا
2.
تشهد فراموش شده
3.
در جایی که باید بایستد، بنشیند و در جایی که باید بنشیند، بایستد.
آیت الله وحید خراسانی
1.
کلام بیجا
2.
تشهد فراموش شده
3.
در نماز 4 رکعتی بعد از تمام شدن ذکر سجده دوم شک کند 4رکعت خوانده یا 5 رکعت و همچنین شک کند بین 5 و 6 در حال ایستاده
ر موارد زیر بنابر احتیاط واجب سجده سهو انجام دهد:
1.
سلام بیجا
2.
یک سجده فراموش شده
3.
برای هر چیزی که اشتباهاً در نماز کم یا زیاد شده.
انتهای پیام/