قطع روابط سودان با امارات؛ شکستی برای پروژه آفریقایی بن زاید
به گزارش مشرق،کانال تلگرامی اندیشکده تهران مطلبی با عنوان قطع روابط سودان با امارات؛ شکستی برای پروژه آفریقایی بن زاید منتشر کرد:
وزیر دفاع سودان روز سه‌شنبه ۶ مه با صدور بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که دولت این کشور ازاین‌پس امارات را «کشور متجاوز» تلقی می‌کند و در همین راستا، تصمیم به قطع کامل روابط دیپلماتیک با ابوظبی گرفت.
به گفته او اسنادی در دست است که نشان می‌دهد نیروهای پشتیبانی سریع در حملات به بندر پورت‌سودان از سلاح‌های اماراتی استفاده کردند.
سیر تشدید تنش در روابط
از آغاز جنگ داخلی سودان در آوریل ۲۰۲۳ میان دولت این کشور تحت هدایت ارتش و نیروهای «پشتیبانی سریع» تحت رهبری حمیدتی روابط سودان و امارات به شدت تیره شد.
دولت سودان امارات را متهم می‌کند که از نیروهای حمیدتی حمایت می‌کند.
ادعاهای سودان درباره حمایت امارات از نیروهای پشتیبانی سریع بی‌پایه نیست.
اخیراً سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی اعلام کرد امارات تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه دارفور را نقض کرده و تسلیحاتی چون موشک GB-50Aبه نیروهای پشتیبانی سریع تحویل داده است.
اخراج دیپلمات‌های اماراتی
خارطوم در دسامبر ۲۰۲۳ دستور اخراج ۱۵ دیپلمات اماراتی را صادر کرده بود تا اعتراض خود را به «دخالت نظامی امارات در امور داخلی سودان» نشان دهد.
در ادامه تنش‌ها، در سپتامبر ۲۰۲۴ امارات ارتش سودان را به حمله به محل اقامت سفیر خود در خارطوم متهم کرد.
با وجود این، روابط دیپلماتیک هنوز به‌طور کامل قطع نشده بود
.
حمله به بندر پورت سودان
نقطه اوج تنش‌ها زمانی رقم خورد که نیروهای حمیدتی برای نخستین بار پورت‌سودان را در ۴ مه هدف حمله قرار دادند.
یک روز بعد، دادگاه بین‌المللی دادگستری شکایت سودان علیه امارات را مبنی بر مشارکت در جنایات جنگی به دلیل عدم احراز صلاحیت خود رد کرد.
این دو رخداد موجب خشم شدید مقامات سودانی شد و در نهایت دولت خارطوم تصمیم به قطع رسمی روابط دیپلماتیک با امارات گرفت.
جنایت دارفور و شکایت به دیوان دادگستری
پیش از آن، دولت سودان شکایتی را علیه امارات به دیوان بین‌المللی دادگستری تسلیم کرده و این کشور را به مشارکت در ارتکاب جنایات دارفور در مه 2024 متهم کرده بود.
سودان به چند دلیل از جمله عدم عضویت امارات در دیوان کیفری بین‌المللی، تصمیم گرفته بود شکایت خود را به دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه کند.
بااین‌حال، دیوان در روز ۵ مه، با اعلام عدم صلاحیت تخصصی برای رسیدگی به این پرونده، شکایت مزبور را رد کرد.
پس از حکم دیوان بود که سودان تصمیم به قطع روابط با امارات گرفت.
اهمیت سودان برای امارات
یکی از دلایل این حمایت از نیروهای واکنش سریع، طمع امارات برای تسلط بر معادن طلا در مناطق تحت کنترل حمیدتی، به‌ویژه در جبل عامر و سنقو است.
بر اساس گزارش‌ها، امارات سالانه حدود ۵۰ تُن طلا به ارزش بیش از ۱.۳ میلیارد دلار از طریق شبکه‌های وابسته به حمیدتی به دست آورده است.
امارات همچنین با تمرکز بر سواحل سودان و توسعه بنادری مانند «ابوعمامه»، تلاش کرده نفوذ خود را در این کشور گسترش دهد.
پروژه بندر «ابوعمامه»، شامل توسعه یک بندر مدرن، منطقه صنعتی، فرودگاه بین‌المللی و یک پروژه عظیم کشاورزی با سرمایه‌گذاری بالغ‌بر ۶ میلیارد دلار بود که در دسامبر 2022 و پیش از جنگ داخلی با دولت سودان تفاهم‌نامه آن به امضاء رسیده بود.
با این حال اعتراضات مردمی، نگرانی‌های زیست‌محیطی و در نهایت آغاز جنگ داخلی مانع از اجرایی شدن این پروژه شده است.
نگاه امارات به سودان در چارچوب رویکرد کلان‌تر این کشور در قاره آفریقاست.
مجموع سرمایه‌گذاری‌های امارات در آفریقا تاکنون از ۱۱۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.
یکی از این سرمایه‌گذاری‌ها، تعهد ۱۰ میلیارد دلاری شرکت اماراتی «مصدر» برای تولید ۱۰ گیگاوات انرژی پاک در آفریقا تا سال ۲۰۳۰ است. امارات از طریق اعطای کمک‌های مالی هدفمند، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی و پشتیبانی از بازیگران کلیدی در ساختار قدرت کشورهای آفریقایی تلاش کرده است جایگاهی مؤثر در نهادهای حاکمه این کشورها به دست آورد.
حمایت‌های آن از نیروهای پشتیبانی سریع نیز در همین راستاست.
یکی از سناریوهای محتمل پس از قطع روابط، تمرکز بیشتر امارات بر گسترش نفوذ از طریق نیروهای نیابتی در مرزهای سودان با کشورهای همسایه نظیر چاد و جمهوری آفریقای مرکزی است.
در مجموع، تنش میان سودان و امارات نه‌تنها بر معادلات داخلی این دو کشور، بلکه بر ساختارهای امنیتی، سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای در شاخ آفریقا و فراتر از آن نیز اثرگذار خواهد بود.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.