مذاکرات آتش‌بس؛ ترامپ امیدوار، پوتین محتاط، اروپا در مسیر تحریم
با اینکه نشانه‌هایی از ادامه تماس‌های مستقیم میان روسیه و اوکراین وجود دارد، اما گفت‌و‌گو‌های روز دوشنبه باز هم به انتظارات برای یک دستاورد عمده پاسخ نداد.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز دوشنبه پس از تماس تلفنی با همتای روس خود، ولادیمیر پوتین اعلام کرد که روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای برقراری آتش‌بس را آغاز خواهند کرد، اما کرملین گفت این روند زمان‌بر خواهد بود و رئیس‌جمهور آمریکا نیز نشان داد که هنوز آماده نیست به همراه اروپا تحریم‌های جدیدی علیه مسکو اعمال کند تا فشار بیشتری وارد شود.
ترامپ در یک پست در شبکه‌های اجتماعی نوشت که این برنامه را با رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، و همچنین با رهبران اتحادیه اروپا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و فنلاند در یک تماس گروهی پس از گفتوگوی خود با پوتین در میان گذاشته است.
او گفت: «روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس و مهم‌تر از آن، پایان جنگ را آغاز خواهند کرد» و بعداً در کاخ سفید افزود که «فکر می‌کنم پیشرفت‌هایی حاصل شده است».
پوتین از ترامپ بابت حمایت از ازسرگیری مذاکرات مستقیم بین مسکو و کی‌یف تشکر کرد؛ مذاکراتی که هفته گذشته برای نخستین‌بار از مارس ۲۰۲۲ در ترکیه برگزار شد.
اما پس از تماس روز دوشنبه، وی تنها گفت که تلاش‌ها «در مسیر درستی قرار دارند».
پوتین به خبرنگاران در نزدیکی تفریحگاه ساحلی سوچی گفت: «ما با رئیس‌جمهور ایالات متحده توافق کردیم که روسیه پیشنهاد ارائه یک یادداشت تفاهم درباره توافق صلح آینده را خواهد داد و آماده است با طرف اوکراینی بر روی آن کار کند».
با اینکه نشانه‌هایی از ادامه تماس‌های مستقیم میان روسیه و اوکراین وجود دارد که می‌تواند پیشرفتی پس از بیش از سه سال جنگ تلقی شود، اما گفت‌و‌گو‌های روز دوشنبه باز هم به انتظارات برای یک دستاورد عمده پاسخ نداد.
صدر اعظم آلمان، فریدریش مرتز، در پستی در شبکه ایکس گفت که رهبران اروپایی تصمیم گرفتند پس از اطلاع یافتن از محتوای تماس ترامپ با پوتین، فشار‌ها بر روسیه را از طریق تحریم‌های بیشتر افزایش دهند.
اما ترامپ به نظر نمی‌رسد که قصد داشته باشد این مسیر را دنبال کند.
وقتی از او پرسیده شد چرا تحریم‌های تازه‌ای اعمال نکرده تا مسکو را برای رسیدن به صلح تحت فشار بگذارد ـ همان‌گونه که قبلاً تهدید کرده بود ـ گفت: «خب، چون فکر می‌کنم ممکن است شانسی برای رسیدن به توافق وجود داشته باشد، و اگر این کار را انجام دهی، می‌توانی اوضاع را خیلی بدتر هم بکنی.
اما زمانی ممکن است برسد که آن اقدام انجام شود.»
ترامپ گفت که «برخی غرور‌های بزرگ در این ماجرا دخیل‌اند» و هشدار داد که اگر پیشرفتی حاصل نشود، «من خودم را کنار می‌کشم.
این جنگ من نیست.»
هیچ ضرب‌الاجلی برای توافقات وجود ندارد
رهبران اروپا و اوکراین خواهان آتش‌بس فوری از سوی روسیه هستند و ترامپ بر آن متمرکز است که پوتین را به یک آتش‌بس ۳۰ روزه متعهد کند.
اما پوتین با این خواسته مخالفت کرده و گفته ابتدا باید شرایطی برآورده شود.
یوری اوشاکوف، مشاور کرملین، گفت ترامپ و پوتین درباره ضرب‌الاجل برای آتش‌بس صحبتی نکرده‌اند، اما درباره مبادله ۹ روس با ۹ آمریکایی در قالب تبادل زندانیان صحبت کردند.
او افزود رئیس‌جمهور آمریکا چشم‌انداز روابط میان مسکو و واشنگتن را «چشمگیر» توصیف کرده است.
خبرگزاری‌های دولتی روسیه به نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گزارش دادند که مسکو و کی‌یف با «تماس‌های پیچیده» برای تهیه یک متن مشترک درباره یادداشت تفاهم صلح و آتش‌بس رو‌به‌رو هستند.
او گفت: «هیچ ضرب‌الاجلی وجود ندارد و نمی‌تواند وجود داشته باشد.
روشن است که همه می‌خواهند این کار هر چه زودتر انجام شود، اما همان‌طور که می‌دانید، شیطان در جزئیات نهفته است.»
کارل بیلت، نخست‌وزیر پیشین سوئد، در ایکس نوشت که تماس با ترامپ «بی‌تردید یک پیروزی برای پوتین» بود.
او افزود: «رهبر روسیه از درخواست برای آتش‌بس فوری طفره رفت و در عوض عملیات نظامی را ادامه می‌دهد، در حالی که همزمان در میز مذاکره فشار وارد می‌کند.»
دیدار در سطح بالا
پس از گفت‌و‌گو با ترامپ، زلنسکی گفت که کی‌یف و متحدانش ممکن است خواهان برگزاری دیداری در سطح بالا میان اوکراین، روسیه، ایالات متحده، کشور‌های اتحادیه اروپا و انگلیس به‌عنوان بخشی از تلاش‌ها برای پایان جنگ باشند.
زلنسکی در ایکس نوشت: «اوکراین آماده است برای مذاکرات مستقیم با روسیه در هر قالبی که نتیجه‌بخش باشد.»
او گفت این دیدار می‌تواند در ترکیه، واتیکان یا سوئیس برگزار شود.
هنوز مشخص نیست که آیا این دیدار بخشی از مذاکراتی است که ترامپ گفت بلافاصله آغاز خواهند شد یا خیر.
ترامپ گفت که پاپ لئو علاقه‌مند به میزبانی مذاکرات در واتیکان بوده است.
واتیکان هنوز به درخواست برای اظهار نظر واکنشی نشان نداده است.
پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت پوتین و ترامپ درباره تماس‌های مستقیم بین رهبر روسیه و زلنسکی صحبت کردند.
او همچنین افزود که مسکو از پیشنهاد واتیکان برای میزبانی مذاکرات استقبال کرده، اما هنوز تصمیمی درباره محل «تماس‌های احتمالی آینده» گرفته نشده است.
یک منبع آگاه از تماس ترامپ با رهبران اوکراین و اروپا گفت که شرکت‌کنندگان از اینکه ترامپ نمی‌خواست با اعمال تحریم‌ها به پوتین فشار بیاورد «شوکه شدند».
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در ایکس تنها گفت که گفت‌و‌گویش با ترامپ «خوب» بود و تأکید کرد که «اهمیت دارد که آمریکا همچنان درگیر بماند.»
اوکراین و حامیانش روسیه را متهم کرده‌اند که با حسن نیت مذاکره نمی‌کند و حداقل اقدامات ممکن را انجام می‌دهد تا ترامپ را از اعمال فشار اقتصادی بازدارد.
اگر ترامپ تحریم‌های جدیدی اعمال کند، این یک تحول مهم خواهد بود، چراکه او پیش از این نسبت به روسیه تمایل نشان داده و سیاست‌های حامی اوکراینِ رئیس‌جمهور پیشین، جو بایدن را کنار گذاشته بود.
با فشار ترامپ، نمایندگان دو کشور درگیر، هفته گذشته برای نخستین‌بار از سال ۲۰۲۲ در استانبول دیدار کردند، اما مذاکرات موفق به ایجاد آتش‌بس نشد.
امید‌ها پس از آن کاهش یافت که پوتین پیشنهاد زلنسکی برای دیدار رودررو را رد کرد.
پوتین، که نیروهایش اکنون یک‌پنجم خاک اوکراین را در اختیار دارند و در حال پیشروی هستند، همچنان بر شرایط خود برای پایان دادن به جنگ پافشاری می‌کند؛ از جمله خروج نیرو‌های اوکراینی از چهار منطقه‌ای که روسیه ادعای مالکیت آنها را دارد.
او گفت یادداشت تفاهمی که روسیه و اوکراین درباره آن کار خواهند کرد، شامل «تعدادی از مواضع، از جمله اصول حل‌وفصل، و زمان‌بندی احتمالی توافق صلح» خواهد بود.
پوتین افزود: «مهم‌ترین چیز برای ما، حذف ریشه‌های این بحران است.
ما فقط باید مؤثرترین راه‌ها برای حرکت به سوی صلح را تعیین کنیم.»
گزارش جنگ اوکراین: اروپا پس از گفتوگوی ترامپ و پوتین، تحریم‌ها علیه روسیه را افزایش می‌دهد
رهبران اروپایی تصمیم گرفته‌اند فشار بر روسیه را از طریق اعمال تحریم‌های بیشتر افزایش دهند.
این تصمیم پس از آن گرفته شد که دونالد ترامپ درباره تماس تلفنی‌اش با ولادیمیر پوتین، رهبران اروپا را در جریان جزئیات آن قرار داد.
صدراعظم آلمان، فریدریش مرتز، شامگاه دوشنبه گفت: «اروپا برای اعمال تحریم‌ها علیه مسکو فشار بیشتری وارد خواهد کرد.
این تصمیمی است که پس از گفتوگوی [ترامپ]با پوتین با او به توافق رسیدیم.» او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس افزود: «اروپا و آمریکا در این موضوع بسیار متحد هستند.»
پس از گفت‌و‌گو با پوتین، ترامپ با رهبران اتحادیه اروپا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و فنلاند تماس تلفنی برقرار کرد.
ولودیمیر زلنسکی، اعلام کرد که کی‌یف و شرکایش در حال بررسی برگزاری یک نشست در سطح بالا میان اوکراین، روسیه، ایالات متحده، کشور‌های اتحادیه اروپا و بریتانیا هستند.
هفته گذشته، مرتز گفته بود که تحریم‌های جدید علیه روسیه روز سه‌شنبه ۲۰ مه در بروکسل به تصویب خواهند رسید.
با این حال، ترامپ روز دوشنبه گفت که تحریم‌های بیشتری علیه روسیه اعمال نخواهد کرد.
او افزود: «فکر می‌کنم شانس رسیدن به یک توافق وجود دارد، و اگر تحریم‌ها را در این مرحله اعمال کنید، ممکن است اوضاع بدتر شود.»
ترامپ پس از تماس با پوتین مدعی شد که روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای آتش‌بس را آغاز خواهند کرد، اما به نظر نمی‌رسد که امتیاز مهمی از طرف مقابل دریافت کرده باشد.
کرملین اعلام کرد که پوتین و ترامپ درباره جدول زمانی برای آتش‌بس صحبتی نکرده‌اند، اما ترامپ بر علاقه خود برای دستیابی سریع به توافقات تأکید کرده است.
پوتین پس از این تماس گفت که روسیه آماده است برای پایان دادن به درگیری‌ها تلاش کند؛ شروع این روند با تهیه یک «یادداشت تفاهم درباره توافق صلح احتمالی» بین روسیه و اوکراین خواهد بود.
او همچنین گفت مذاکرات هفته گذشته در استانبول میان مسکو و کی‌یف، جهان را در مسیر درستی برای پایان جنگ قرار داده‌اند؛ جنگی که از حمله گسترده روسیه در سال ۲۰۲۲ آغاز شد.
رهبران اروپایی و آمریکایی آمادگی پاپ لئو چهاردهم برای میزبانی مذاکرات روسیه و اوکراین در واتیکان را مورد استقبال قرار دادند.
نخست‌وزیر ایتالیا، جورجیا ملونی، گفت: «ایتالیا آماده است تا نقش خود را در تسهیل تماس‌ها و تلاش برای صلح ایفا کند.»
زلنسکی بار دیگر مخالفت خود را با خروج نیرو‌های اوکراینی از مناطقی که روسیه مدعی مالکیت آنهاست، اعلام کرد و خواسته‌های مطرح‌شده از سوی مسکو را رد کرد.
او در پاسخ به خبرنگاران در کی‌یف گفت: «هیچ‌کس نیرو‌های ما را از سرزمین‌هایمان بیرون نخواهد کشید»، در پاسخ به درخواست‌های روسیه برای خروج کامل اوکراین از مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا – چهار منطقه‌ای که روسیه ادعای الحاق آنها را دارد، اما به‌طور کامل بر آنها کنترل ندارد.
عفو بین‌الملل: با وجود ممنوعیت در روسیه، تحقیقات ادامه خواهد داشت
عفو بین‌الملل اعلام کرد که با وجود اعلام این سازمان به‌عنوان یک «سازمان نامطلوب» از سوی دولت روسیه ـ که عملاً فعالیت آن را ممنوع و حامیانش را در معرض پیگرد قانونی قرار می‌دهد ـ همچنان به تحقیقات خود درباره روسیه ادامه خواهد داد.
این سازمان حقوق بشری اعلام کرد که کرملین با این اقدام نخواهد توانست مانع تلاش‌های آن برای مستندسازی نقض حقوق بشر، از جمله جنایات جنگی احتمالی نیرو‌های روسی در اوکراین شود.
آنی‌یس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل، گفت: «این تصمیم بخشی از تلاش گسترده‌تر دولت روسیه برای خاموش کردن صدای مخالفان و منزوی کردن جامعه مدنی است.»
منابع: گاردین، رویترز
