توسعه فضای فناوری، اشتغال خوزستان را تامین می کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، پارک های علم و فناوری یکی از مراکز تحول و رسیدن به قله های پیشرفت در کشور هستند که محل تلاقی دانش و صنعت است و این مراکز در سراسر کشور توانسته است در طی سالهای گذشته زمینه صنعتی شدن و تجاری سازی بسیاری از ایده های خلاقانه را فراهم آورد.
این پارک ها بیش از هر چیزی مبتنی بر نگاه ما می توانیم است که از سوی رهبری انقلاب در طی سالهای مختلف پیگیری و استمرار یافته است.
پارک علم و فناوری خوزستان نیز جزو پارک های مهم کشور است که زمینه باروری ایده های جوانان زیادی را فراهم کرده است.
برای بررسی از ایده تا تجاری سازی و کارکرد پارک علم و فناوری خوزستان گفت و گوی را با دکتر مهدی منادی عضو گروه برق دانشگاه شهید چمران اهواز و معاون فناوری و نوآوری پارک علم و فناوری خوزستان داشتیم.
تسنیم: جناب منادی، با سلام و تشکر درباره فرایند و فعالیت های پارک خوزستان از آغاز بفرمایید؟
منادی: پارک علم و فناوری خوزستان از سال 1388 تشکیل شده و در حال حاضر بیش از 465 واحد فناور در این پارک عضویت دارند.
واحد فناور، منظورمان از شرکت های کوچکی است که این ها هسته هستند, هسته هایی هستند که هنوز به تجاری سازی نرسیدند ( شرکت های بزرگی که گردش های مالی قابل توجه ندارند) و در زمینه ها و حوزه های مختلف صنعت, کشاورزی و بخش های مختلفی دارند فعالیت می کنند.
پارک علم و فناوری خوزستان جزو پارک های مطرح کشور است
لذا طیف گسترده ای از شرکت ها و واحدهای فناور که نوعا این ها هم خروجی های فارغ التحصیل دانشگاه است در پارک علم و فناوری وجود دارد که همانطور که عرض کردم شاید ما به عنوان پارک خوزستان جزء.
پارک های قدیمی کشور هستیم از لحاظ سبقه ایجاد و همینطور از لحاظ تعداد شرکت های فناور هم جزء پارک های مطرح در کشور هستیم و از لحاظ تعداد شرکت هایی که عضو ما هستند .
در چند سال اخیر شرکت های عضو پارک خوزستان به عنوان فناوران برتر در کشور شناخته شدند.
همین سال 1403 ،سال قبل 1402 و در حقیقت در 4 سال گذشته شرکت های عضو پارک در مسابقات یا در انتخابی هایی که وزارت علوم برگزار میکند و شرکت های فناور رو ارزیابی می کند، برگزیده کشوری انتخاب شدند که نشان میدهد شرکت هایی که در پارک استان هستند از لحاظ فناوری هم شرایط خوبی دارد.
تسنیم: شما در معاونت فناوری پارک خوزستان چه مسایلی را پیگیری می کنید؟
منادی: ما در معاونت فناوری و نوآوری پارک چند وظیفه اصلی داریم که عمدتا این وظایف حول محور فناوری می چرخد.
یعنی حمایت هایی یا به تعبیر دیگر کارکرد هایی که پارک در زمینه فناوری دارد بر عهده این معاونت است.
از شروع زمانی که هسته های فناور وارد می شوند که عضویت در پارک را داشته باشند, وظیفه این معاونت جذب این هسته ها، پذیرش، خط دهی، تقویت ،مشاوره دادن به این ها است.
تا زمانی که این ها تبدیل بشوند به شرکتهای رشدی و بعد به دوره پسا رشد یا در حقیقت شرکت های پارکی منتقل بشوند و اونجا هم.
مسائل دیگری دارند در زمینه توسعه بازارشان، در زمین تجاری سازی، این حمایت هایی که در حقیقت از طریق پارک تعریف شده برای تقویت حوزه فناوری و تقویت زمینه های فناورانه این شرکت ها به عهده این معاونت است که ما این کار را با کمک همکاران که در این معاونت هستند انجام می دهیم.
تسنیم: نقش پارک علم و فناوری در توسعه اکوسیستم نوآوری استان خوزستان رو چطور ارزیابی می کنید؟
منادی: ببینید کلا پارک های علم و فناوری در کشور من جمله در استان خوزستان به عنوان متولی فناوری هر استان شناخته می شود به این معنی که عمده شرکت های فناور و شرکت های دانش بنیانی که در این استان های مختلف وجود دارد من جمله در خوزستان مبانی یا در حقیقت مبادی ارتباط ایشان با بخش های مختلف دولتی و کسب حمایت های مختلف نوعا از سمت پارک است.
نقش پارک ها در توسعه اکوسیستم فناوری
بخش دیگر این است که همانطور که در بخش قبلی صحبت ها گفتند, ما در مجموعه پارک علم و فناوری از هسته های کوچک داریم تا شرکت های بزرگ در کنار هم قرار گرفتن این ها کار پارک است.
یعنی پارک وظیفه دارد که همینطور که در هر اکوسیستمی بخش های ابتدایی وجود دارد تا بخش های پیچیده تر و بین اینها انتقال تجربه میشود.
بین این ها نقش های حمایتی بخش های بزرگ از بخش های کوچک انجام میشود.
بین این ها در حقیقت تولید واحدهای جدید انجام می شود.
این ها در حقیقت که مجموعا زیست بوم فناوری استان را تشکیل میدهند مدیریت اینها با پارک علم و فناوری است.
حمایت های مختلف مالی, حمایت های تسهیلاتی, حمایت هایی که در زمینه های اجرای قوانین از این شرکت ها انجام شود اینها به عهده پارک است و به تعبیری هم وظیفه جمع کردن این اکوسیستم، هم وظیفه تشکیل و هم وظیفه حمایت و توسعه اش به عهده پارک علم و فناوری است.
تسنیم: شرایط پذیرش یک ایده یا تیم در فناوری چیست و چه مراحلی داره؟
منادی: ببینید گام اول ورود به پارک این است که شما یک ایده داشته باشید.
معمولا دانشجو ها و حالا افرادی که فارغ التحصیل هستند دانشجویانی که درس رو به اتمام میرسند وارد صنعت می شوند یا حتی افرادی که ممکن است وارد دانشگاه نشده باشند در محیط کاری صنعتی خودشان به ایده هایی میرسد.
این ایده ها لزوما ممکن است که ایده های کاربردی نباشد یا ممکن است در آن لحظه ایده به ذهن فرد رسید لزوما قابلیت تبدیل به یک محصول را نداشته باشد ولی ما در گام اول از افرادی که متقاضی ورود به پارک و متقاضی تقویت این ایده هایشان و در حقیقت تجاری سازی ایده هایشان هستند, می خواهیم که یک فرم رو پر کنند که این فرم تحت عنوان فرم ایده محوری است یا فرم ایده محوری در این فرم ایده محوری.
ایده‌شان را تشریح می کنند, میگویند که این ایده ماست و بر اساس برآوردهای اولیه این قدر زمان نیاز دارد که به محصول برسد، این قدر هزینه نیاز دارد و این فرم ایده را میان اینجا به پارک تحویل میدهند و پارک در دو مرحله این رو داوری می کند.
ایده؛ شرط اول ورود به پارک های خوزستان
ابتدا داوری فنی ارجاع داده می شود و بعد از اینکه به داوری فنی ارجاع داده شد از لحاظ فنی مورد تایید قرار گرفت.
در گام دوم, یک مشاور یا داوری اقتصاد و بازار روی این انجام میشود یعنی آن صاحب ایده، آن فردی که در حقیقت ایده را دارد ما معرفیش می کنم به فردی که این کمیته بعد از اینکه مشخص شد که این ایده لحاظ فنی قابلیت اجرا دارد این را میفرستم به سمت داوری در حقیقت اقتصادی که از لحاظ بازار همین رو بررسی کند.
این دو تا داوری که مورد تایید قرار گرفت صاحب ایده میاد و در جلسه پذیرش شرکت میکند و در جلسه پذیرش از ایده خودش دفاع میکند و وارد پارک می شود به عنوان یک واحد فناور پیش‌رشدی که این واحد فناور پیش رشدی می تواند 1 نفر باشد می می تواند چند نفر یا می توانند یک شرکت باشد.
یعنی در مرحله اول ورود به پارک لزومی به تاسیس شرکت یا لزومی به اینکه یک جمعی وجود داشته باشند نیست و با یک نفر می تواند وارد این مرحله شود.
بعد از اینکه وارد شد در یک بازه 6 ماهه قابل تمدید تا 9نیم ماه هم هست.
اینها در مرحله رشد قرار می گیرند.
در این مرحله رو چند تا کار باید اون صاحب ایده انجام بدهد.
اولا باید تیم کاری را تشکیل بدهد.
2 اینکه گام هایی بردارد که این گام ها به سمت در حقیقت تبدیل ایده به محصول این رو به جلو ببرد و نکته بعدی این است که باید آموزش هایی ببیند ایشان که این آموزش ها اون رو برای ورود به بازار و برای بازاریابی در حقیقت آماده بکنند که این آموزش ها به عهده پارک این حمایت ها بخشی است که پارک انجام میدهد.
لذا در مرحله ابتدایی روال به همین ترتیب است
فرایند تاسیس شرکت دانش بنیان
بعد از اینکه این دوره 6 ماهه تا 9نیم ماه را گذراندند.
خب مجددا باید داوری باشد.
یعنی بر اساس اینکه این دوره 6 ماهه تا 9نیم ماه موفق بوده یا موفق نبوده.
بعد از این دوره افرادی که در حقیقت یک دوره پیش رشدی موفق داشتند وارد مرحله رشد می شوند.
تسنیم: مرحله رشد یک پارک چگونه است؟
منادی: مرحله رشد خوب یک دوره حداقل دو ساله است و تا حداکثر سه سال هم البته قابل تمدید است که در این دوره حداکثر سه ساله علاوه بر اینکه وام های مختلفی از سمت پارک به این ها داده می شود و علاوه بر اینکه در حقیقتیک یک فضای باز تری در اختیار آنها قرار گرفته میشود کارشان را پیش ببرند دیگر باید محصول اینها تجاری بشود یعنی در دوره رشد ما با ایده سرکار نداریم به اون شکل.
این ایده باید قبلا پرورانده شده باشد در دوره پیش رشد، در دوره رشد که عرض کردم یک دوره حداکثر سه ساله است این ایده باید تجاری شود و بعد از اتمام این دوره اگر که ایده تجاری شد.
اگر حالت موفق داشت اگر اون شرکتی که در ابتدای دوره رشد تأسیس شده شرکت موفقی بود ما این را وارد میکنیم به عنوان شرکت پارکی به عنوان دوره پسا رشد و به عنوان یک شرکت پارکی وارد مجموعه پارک میشه شرکتهایی که به عنوان پارکی وارد میشن هم از سطوح تحصیلات بالاتری برخوردار می شوند هم امکانات و حمایت بیشتری از سمت پارک برای آنها قابل تعریف است.
پارک شرایط تجاری سازی را فراهم می کند
یعنی اگر خیلی خلاصه بخواهم بگم هر کدام از دانشجویان ما هر کدام از فارغ التحصیلان ما یا حتی افراد تکنیسین که در بیرون از فضای دانشگاه و آکادمی کردن ایده اولیه داشته باشند این ایده را باید بیایند در فرم های ایده محوری ما پر کنند،تکمیل کنند، با این وارد پارک شوند و بقیه مسیر ما در ادامه همین طور که با توضیحات نسبتا مفصلی هم خدمتتون گفتم کمک میکنیم کار را پیش ببرند.
ورود بسیار ساده هست یعنی اینکه ورود نقطه صفر خیلی ساده است.
شما باید ایده داشته باشید که این ایده قابلیت تبدیل به یک محصول تجاری داشته باشیم.
تسنیم: آیا برنامه ای برای حمایت از پایان نامه ها یا پروژه های کاربردی دانشجویان در پارک وجود دارد؟
منادی: مفاهیم مرتبط با حمایت های پایان نامه ای شاید عمده موضوعاتی که در مورد آن بار می شود به بخش های پژوهشی مربوط به ادارات و سازمان ها و این ها مرتبط باشد.
حالا ما هم زمینه های حمایتی در این موضوع کم و بیش داریم منتهی عمده کاری که ما در اینجا انجام می دهیم، حمایت که ما انجام می دهیم از پایان نامه ها این است که می توانیم آنها را به عنوان یک ایده و به عنوان یک هسته فناور در پارک قبول بکنیم، جذبشون بکنیم و کمک بکنیم موضوعی که در پایان نامه بهش توجه شده و روش کار شده برود به سمت تجاری شدن این کار را می توانیم انجام بدهیم.
پایان نامه ها باید ایده محور باشند
یعنی به یک تعبیر می شود گفت هر پایان نامه به عبارتی یک ایده محوری می تواند باشد برای ورود به پارک و برای تبدیل شدن آن به یک محصول تجاری.
با فرض اینکه البته موضوع پایان نامه با در نظر گرفتن مشکلات صنعت طراحی شده باشد، به هر ترتیب پایان نامه هایی که قابلیت تبدیل شدن به محصول و تجاری سازی شدن داشته باشند, ما به عنوان ایده های محوری می توانیم همین ها را وارد پارک کنیم و مسیر های حمایتی را برای آنها انجام دهید.
تسنیم: چه راهکارهایی برای تقویت ارتباط بین دانشگاه ها و صنعت از طریق پارک اجرا شده است؟
منادی: عمده مسئله که ما معمولا در ارتباط بین دانشگاه و صنعت داریم این است که صنعت یا بخش هایی از صنعت یا افرادی در صنعت دانشگاه را به عنوان یک مجموعه ای که بتوانند به آن اطمینان کنند که مشکلاتشان به شکل کامل حل بکند بهش نگاه نمی کنند.
به تعبیری شاید بیانش این است که پایان نامه هایی که داره انجام میشود به شکل کتابچه است.
به شکل در حقیقت در نظر نگرفتن شرایط واقعی در صنعت است.
این دیدی است که صنعت دارد در خود دانشگاه هم ما بعضا موضوعاتی را که در نظر میگیریم و موضوعاتی که روی آن کار می کنیم بعضا ممکن نیازهای صنعت نباشد و این هم در حقیقت دامن بزند.
به آن دید که صنعت داره و دانشجو میگه شما روی موضوعاتی کار میکنید که به درد من نمیخوره و درنتیجه برای موضوعات اصلی من احتمالا نمیتوانید شما راهکار درستی بیان کنید.
پارک علم و فناوری می تواند ارتباط صنعت و دانشگاه را تقویت کند
پارک علم و فناوری به دلیل اینکه با هر دوتا بخش اینها به شکل مستقیم در ارتباط است.
یعنی پارک یک مجموعه ای است که شرکت در آن مستقرند که این شرکت ها باید کار اقتصادی بکند.
اگر باید کار اقتصادی بکنند یعنی باید بازار را به دست بگیرند باید با صعنت کار بکند و دو اینکه این شرکت ها فناور اند.
فناوری در حقیقت نقطه شروعش دانشگاه است.
اعضای مختلفی از هیئت علمی در رشته های مختلف الان عضو پارک هستند, دانشجوهاشون عضو پارک هستند.
به تعبیر این دو مجموعه که شاید به شکل معمول.
احساس می شود که جدا از همدیگر هستند.
در پارک به همدیگر متصل می شوند.
به شکل اتوماتیک بدون اینکه ما اصلا کاری بخواهیم انجام بدهیم خود این فضا در اینجا شکل می گیرد اما پارک هم مداوم در ارتباط است.
همین طور که عرض کردم, ما ارتباط کاملا مستقیم با صنایع داریم به دلیل اینکه بازار فروش محصولات پارک، محصولات شرکت های پارک و خدمات شان صنایع هستند.
مرتبا اعلام نیازهای آنها را دریافت میکنیم.
تعدادی از صنایع بزرگ استان بخشهای آرندیشان عضو پارک است یعنی مرتبا آنها در پارک خودشان حضور دارند و از طرفی همانطور که عرض کردم دانشگاه و اعضای هیئت علمی هم لااقل عده ایشان اینجا حضور دارند و حالا امیدواریم با کارهای تبلیغی که انجام می شود از سمت پارک و از جمله با همین جلسه ای که ما اینجا در خدمتتون هستیم و امیدواریم منجر به آشنایی بیشتر پارک و در حقیقت آشنایی بیشتر بین پارک و دانشجویان باشد و شاهد حضور بیشتر اعضای هیئت علمی و دانشجویان هم در این فضا داشته باشیم.
بعضی برنامه های خاص هم الان تعریف شده در پارک مثلا رویداد نو آفرین صنعت ساز که هدف از این رویداد اصولا تبدیل هر کدام از دانشجو ها و خروجی های دانشگاه است و یک هسته فناور یعنی اصولا این تعریف شده به عنوان اینکه اینها را به عنوان هسته فناور در حقیقت تبدیل بکند و اینها را آموزش بدهد که با صنعت بتوانند به شکل بهتری کار کنند.
تسنیم: مهم ترین چالش هایی که در مسیر توسعه پژوهش و تجاریسازی فناوری در استان با اونها مواجه هستید، چیست؟
منادی: ببینید ما یک مسئله در استان به شکل مشخص داریم و آن هم اینکه در استان ما صنایع بزرگ وجود دارد.
در دید اول این ممکن است به عنوان یک فرصت باشد اما در کنار اینکه به عنوان فرصت هست به عنوان یک چالش هم میتونه خودش را نشان بدهد.
صنایع بزرگ در استان ما هستند مجموعه نفت و پتروشیمی و فولاد و حوزه کشاورزی مثل توسعه نیشکر و امثال اینها که ما پنج تا صنعت بزرگ رو اصولا در استان داریم.
این ها عمدتا صنایع بالادستی هستند.
صنایع بالادستی یعنی اینکه در حقیقت شما یک صنعتی مثل پتروشیمی را اگر در نظر بگیرید اینها تولید کننده مواد اولیه هستند که این مواد اولیه باید در صنایع پایین دستی تبدیل به محصول شود, تبدیل به بازار کار شوند, تبدیل به کارگاه کوچک شود و امثال اینها.
ما به دلیل اینکه توسعه استان عمدتا در سطح صنایع بزرگ بوده و عمدتا صنایعی که بالادستی ما به آن اطلاق می کنیم در استان توسعه پیدا کردند لذا دو تا اتفاق افتاد.
حداقل 2 اتفاق.
یکی اینکه صنایع پایین دستی توسعه پیدا کردن میزان اشتغال ما در کشور یا به تعبیر دیگر اگر بخواهم بگویم میزان بیکاری ما در کشور بالا رفته ما با وجود اینکه GDP استان عدد بالایی ست در حقیقت مجموعه دارایی های استان، مجموعه در حقیقت درآمدهای استان عدد بالایی است ولی از اون سمت جزء معدود استان هایی در کشور هستیم که ضریب بیکاری ما بالای 10 درصد است و این به دلیل اینکه توسعه ما در صنایع پایین دست نبوده و در صنایع میان دست نبوده و این یک چالش است که ما داریم.
توسعه صنایع بالادستی مانع از توسعه فرهنگ اشتغال شده است
از طرف دیگر نکته دوم اینکه وقتی این اتفاق میفته, نیروهای متخصص ما هم که بناست در صنایع بالادست جذب شوند به تعداد محدودی جذب این صنایع می شوند.
شما احتمالا در بازدیدهایی که از صنایع مثل پتروشیمی و نفت و اینها داشتید به دلیل اینکه صنایع بزرگ هستند یک بخش عمده از کار رو سیستم های اتوماسیون انجام میدهد ماشین انجام میده ربات های مختلف انجام می دهند در شرایط درصدهای پایین تر خوب این مسئله متفاوت است.
حجم نیروی کاری که اتفاق می افتد بالاخره لذا یک چالش ما این است.
چالش دوم اینکه به دلیل وجود این صنایع بزرگ و دلیل اینکه اینها بازار کار های خوبی هستند حقوق خوبی میدهند نوعا بالاخره کسی که در مجموعه پتروشیمی, نفت, فولاد و امثال این ها اشتغال پیدا میکند حقوق خوبی دریافت می کنند در نتیجه حرکت نیروی فارغ التحصیل ما به سمت خود اشتغالی به سمت اینکه با فناوری ایجاد اشتغال بکند یک رقیب عمده دارد و آن رقیب همون مجموعه شرکت نفت مجموعه در حقیقت حفاری است مجموعه فولاد هست بله آنهایی هستند که در حقیقت شغل های آماده در اختیار شما میگزارند با حقوق های خوب و در نتیجه شاید از لحاظ هر دیدی نگاه بکنیم از لحاظ فرهنگی از لحاظ نوع نگاهی که ما به کار و امثال اینها داریم عمدتا به سمت این شاید نداریم.
گزارش از مهدی کعب عمیر
انتهای پیام/341