از عرفات تا مشعر؛ سفری به‌سوی معرفت امام - تسنیم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام قاسمیان در سلسله مباحث خود درباره معرفت حج، بر اهمیت شناخت جایگاه انسان و خداوند در این مناسک الهی گفت: «موقعیت خودتان چیست؟
موقعیت خدا در این زمینه چگونه است؟
خدا در این عالم چه نقشی دارد؟
اگر این‌ها را بفهمید، به معارف حج دست پیدا می‌کنید که اتفاقاً در روز عرفه نمود می‌یابد.»
وی با اشاره به آیه 198 سوره بقره که در آن واژه «عرفات» آمده است، توضیح داد: خداوند می‌فرماید «لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ ۚ فَإِذَا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ ...
بر شما گناهی نیست که [در ایام حج] از پروردگارتان [به وسیله تجارت و داد و ستد] فضل و روزی و منافع مادی بطلبید.
و هنگامی که از عرفات کوچ کردید، خدا را در مشعر الحرام یاد کنید.» عرفه مکانی بزرگ و بلند است.
بلندی عرفه نشان‌دهنده اهمیت این روز است.
همچنین کوهی به نام جبل الرحمه در نزدیکی آن قرار دارد که پیش از رسیدن به روز عرفه، زیارت آن می‌تواند مفید باشد.
حجت‌الاسلام قاسمیان با اشاره به آیه «لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ»، به تبیین تفاوت میان عدل و فضل الهی پرداخت.
وی گفت: این آیه ناظر بر اصل عدالت است؛ به این معنا که هر فرد، چه زن و چه مرد، به اندازه تلاشی که انجام می‌دهد، بهره‌ای دریافت می‌کند.
اما خداوند در ادامه، مؤمنان را به جست‌وجوی فضل فرا می‌خواند؛ فضلی که فراتر از شایستگی‌های شخصی و تلاش‌های فردی است.
وی در ادامه افزود: گاه انسان در حال انجام کاری ساده و معمولی است، اما به واسطه موقعیت خاصی که در آن قرار دارد، به گنجی دست می‌یابد که حاصل تلاش خودش نیست؛ بلکه نتیجه فضل و لطف الهی است.
این نعمت‌ها، گویی از گنجی پنهان در زیر زمین برآمده‌اند که فرد تنها به‌واسطه مکان مناسب و زمان خاص به آن دست یافته است.
حجت‌الاسلام قاسمیان با بیان این تمثیل، به اهمیت و جایگاه عرفات اشاره کرد و گفت: عرفات از جمله مواضعی است که در آن فضل الهی به شکلی ویژه و فراگیر در اختیار بندگان قرار می‌گیرد.
حضور در این سرزمین، همانند قرار گرفتن بر بالای گنجی است که خداوند خود وعده داده و از بندگان خواسته است با آمادگی کامل از آن بهره ببرند.
وی با اشاره به واژه «أَفَضْتُمْ» در آیه مدنظر، آن را حامل دو معنای مهم دانست و توضیح داد: این واژه هم به معنای حرکت جمعی و سرازیر شدن است و هم اشاره به فیزان و فوران دارد؛ مفهومی که نشان می‌دهد عرفات محل فوران رحمت و فضل الهی بر دل‌های مشتاق است.
قاسمیان تأکید کرد: بهره‌مندی از چنین فرصت‌هایی نیازمند آمادگی قلبی، درک موقعیت و همراهی با روح جمعی مؤمنان است؛ چرا که در چنین موقعیت‌هایی، گشایش‌های بزرگ نه از جنس تلاش فردی، بلکه از جنس گشودگی‌های الهی هستند.
این سخنران مذهبی با اشاره به فضای روحانی عرفات، آن را نقطه‌ای دانست که انسان باید در آن از خداوند با تمام وجود طلب فضل کند.
او تاکید کرد که حضور در عرفات مانند پر شدن باتری روح است؛ جایی که دل مؤمن لبریز از رحمت و نور الهی می‌شود.
تعبیر او از واژه «افضتم» به معنای فیزان، نشان‌دهنده حالتی از لبریز شدن کامل است؛ حالتی که زائر دیگر گنجایش بیشتری برای دریافت ندارد و باید حرکت کند.
وی افزود: این حرکت پس از عرفات به سمت مشعرالحرام، نه صرفاً جابجایی مکانی، بلکه نماد یک کوچ بزرگ و مقدس است.
وقتی که زائران در شب عرفه از عرفات به سوی مشعر حرکت می‌کنند، صحنه‌ای رقم می‌خورد که یادآور قیامت است.
جمعیتی یکدست، سفیدپوش، همگی در حرکت به سوی مقصدی مشترک؛ انگار انسان‌ها از خواب برخاسته‌اند تا به وعده‌گاه الهی نزدیک شوند.
قاسمیان با توصیف این کوچ جمعی، آن را تمثیلی از حرکت تدریجی انسان‌ها به سوی امام و ولی الهی دانست.
از نگاه او، این کوچ تنها مربوط به حج نیست، بلکه نمادی از حرکت دائمی انسان در طول زندگی برای رسیدن به ولایت و هدایت است؛ مسیری که با خروج از حرم آغاز می‌شود و با کسب اجازه برای بازگشت به حریم الهی ادامه می‌یابد.
وی در پایان تأکید کرد که حج نه تنها سفری ظاهری، بلکه یک سیر معرفتی و باطنی است که انسان را به حقیقت خود و جایگاهش در عالم نزدیک می‌کند.
او حضور در عرفات، مشعر و منا را فرصت‌هایی استثنایی برای دریافت فضل و نزدیکی به خداوند دانست؛ فرصت‌هایی که باید با آمادگی، نیت خالص و آگاهی از رمز و رازهای آن، به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری شوند.
انتهای‌پیام/