وزیر آموزش و پرورش در دیدار معلمان با رهبر انقلاب چه گفت؟
وزیر آموزش و پرورش در دیدار معلمان با رهبر انقلاب، با ارائه گزارش جامعی، عملکرد آموزش و پرورش را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش در دیدار معلمان با رهبر انقلاب، با ارائه گزارش جامعی، عملکرد آموزش و پرورش را تشریح کرد که متن این گزارش به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
با عرض سلام و ادب محضر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ایران
در این محفل مقدس و نورانی که به پاسداشتِ علم و علم‌آموزی و مقام رفیع معلم برگزار شده است، نام و یاد علامه فرزانه، شهید مرتضی مطهری و بیش از ۴۰ هزار دانش‌آموز و معلم شهید را گرامی می‌داریم و سلام و صلوات و درود می‌فرستیم به ارواح طیبه شهدا، امام شهدا، و ادای احترام می‌کنیم به معلمان الگو و اسوه، دولتمردان معلم؛ شهیدان رجایی و باهنر، شهدای خدمت به‌ویژه شهید رئیسی عزیز و همه معلمان و اساتید گرانقدر کشورمان و نیز همه معلمانی که در جبهه مقاومت و در خط مقدم مبارزه با استکبار، در سرزمین‌های غزه و لبنان، درس مقاومت، ظلم‌ستیزی و استکبارستیزی تدریس می‌کنند.
اینجانب به نمایندگی از مجموعه فهیم و فرهیخته معلمان، اساتید دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی، مدیران و دست‌اندرکاران آموزش و پرورشِ کشور، و حاضرین این نشست شریف، از فرصتی که مبذول فرموده‌اید، صمیمانه تشکر می‌نمایم و قدردان حمایت‌ها و هدایت‌های حضرتعالی بوده و خواهیم بود.
ما توصیه‌ها و مطالبات همیشگی حضرتعالی مبنی بر اهمیت جایگاه رفیع آموزش‌وپرورش، وجه تمدن‌ساز آن و نقش آن در تربیت منابع انسانی، اهتمام به تربیت معلم، توجه به فعالیت‌های پرورشی و فرهنگی، اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین، تربیت اوان کودکی، تحول در برنامه درسی متناسب با نیاز جامعه و علم نافع، عدالت و نصیب برابر آموزشی و مسأله مراقبت از نفوذ در آموزش و پرورش را، نصب‌العین خود قرار داده و تلاش کرده‌ایم در همین مسیر اقدامات تحول‌آفرینی را برنامه‌ریزی و اجرا نمائیم.
ما مأموریت اساسی و اصلی خود را بر اساس مبانی دینی و سیاست‌های تحولی ابلاغی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و به مصداق آیه شریفه «یُزَکّیهِم وَ یُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَ الحِکمَة» و با هدف تربیتِ انسان تمام ساحتی و دستیابی فرزندان عزیز این سرزمینِ پرافتخار به برخورداری از مراتبی از حیات طیبه بر دو حوزه متمرکز کرده‌ایم:
حوزه اول؛ تحول در یادگیری و یاددهی و تلاش برای انتقال، تکوین و تعالی ارزش‌ها، باورها و تقویت هویت ملی و دینی
حوزه دوم؛ انتقال علم و دانش و ارتقا شایستگی‌های دانش‌آموزان در تمامی حوزه‌های علمی، مهارتی و ارتقا کیفیت مدارس دولتی
شایان ذکر است در ۴۶ سال حیاتِ مبارک، و عزتمندانه انقلاب اسلامی و در دولت‌های پیشین، گام‌های بلندی در توسعه دسترسی به آموزش با پوشش نزدیک به ۹۹ درصد در بدو ورود، بهبود سرانه فضاهای آموزشی، توزیع عادلانه فرصت‌های آموزشی، کاهش بی‌نظیر نرخ بی‌سوادی، کاستن از فاصله‌های قومیتی، جنسیتی و منطقه‌ای در دسترسی به این فرصت‌ها، سازمان دادن حرکت علمی و تربیتی برای ارتقا جایگاه ایران عزیز در عرصه بین‌المللی، انتقال ارزش‌ها و باورهای دینی و انقلابی به نسل نو، کسب رتبه‌های بالا و مدارج علمی، برداشته شده است و دستاوردهای عظیمی در حوزه‌های علمی، فرهنگی، ورزشی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به‌همراه داشته است که حضرتعالی مستحضر و بر قدر و ارزشِ تلاش‌های معلمان نیز بارها تأکید فرموده‌اید.
یقیناً بابتِ این نتایج و دستاوردها به خود می‌بالیم.
لکن وقتی نگاه بلند حضرتعالی در بیانیه گام دوم انقلاب، و اندیشه شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی را می‌بینیم و می‌خواهیم بر اساس سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران سرآمد باشیم و الهام بخش و نسلی آگاه، توانمند، سالم، خلاق، بانشاط، مؤمن، حامی محرومین و مقاوم در برابر استکبار داشته باشیم، باید به‌گونه‌ای دیگر بیندیشیم و طرحی نو دراندازیم.
خوشحالیم و خدا را شاکریم و از رئیس‌جمهور محترم جناب آقای دکتر پزشکیان ویژه قدردانی می‌کنیم که در آغاز این دوره جدید، با ایمان و باوری قلبی، که «همه چیز از آموزش و پرورش شروع می‌شود»، این نهاد را، که یکی از آرزوهای جامعه معلمان بود، از مهم‌ترین اولویت‌های دولت قرار داده و با نگاهی متفاوت، با اتکا به مردم و معلمان، تحول در آموزش و پرورش را در دو محورِ اساسی نقشه راه سند، یعنی عدالت و کیفیت مبنای کار قرار داده، و تاکنون بیش از ۳۰ جلسه در این راستا برگزار نموده‌اند، که دستاوردهای بزرگی تاکنون به‌همراه داشته و خواهد داشت.
ما نظام مسائل آموزش و پرورش را در راستای تحقق سند تحول بنیادین به دو دسته اولویت‌های مهم و فوری و اولویت‌های اساسی تقسیم کرده‌ایم که در هر بخش به نمایندگی از معلمان و اساتید عزیز، مدیران و دست‌اندرکاران دلسوز آموزش و پرورش، گزارش کوتاهی محضر مبارک حضرتعالی تقدیم می‌کنم:
در بخشِ اولویت‌های فوری، مهم و ضروری؛ برنامه‌ریزی برای شروع مناسب و کم‌دغدغه سال تحصیلی؛ تکمیل فرایند جذب و استخدام ۷۰ هزار معلم، به‌روز رسانی و پرداخت بخش‌های قابل توجهی از مطالبات همکاران معزز فرهنگی، بهبود نسبی وضعیت حقوقی خدمتگزاران شریف مدارس، حل مشکلات رتبه‌بندی معلمان، انعقاد تفاهم‌نامه ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی، اخذ مجوز ۸۵ هزار ردیف استخدامی جدید، توسعه ساختار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با ۱۳۹ پست در سطح استان‌ها، تقویت دانشگاه فرهنگیان با اختصاص ۲۵۰۰ پست هیئت علمی و جذب ۳۰ هزار دانشجو در سال گذشته و پیش‌بینی ۳۰ هزار دانشجو در سال جدید و زمینه‌سازی برای جذب ۳۰۰۰ نفر از نخبگان حوزه‌های علمی، فرهنگی و ورزشی برای اولین بار در دانشگاه فرهنگیان، حضور مؤثر و موفقیت‌آمیز در المپیادهای بین‌المللی ۲۰۲۴ و کسب جایگاه سوم جهان و حضور در دو المپیک ورزشی دانش‌آموزی و کسب ۱۳۴ مدال طلا، نقره و برنز، استفاده از ظرفیت شبکه شاد در راستای توسعه عدالت آموزشی و تشکیل بیش از ۶ هزار گروه مردمی در این شبکه در راستای نهضت محرومیت‌زدایی و شناسایی گلوگاه‌های نفوذ و تمهید اقدامات پیشگیرانه، می‌توان اشاره کرد.
و در بخش دوم و اولویت‌های اساسی و تحول‌آفرین، نقشه راه سند را محور اصلی کار قرار داده و برای اجرایی‌سازی ۱۴۷ پروژه آن تقسیم کار لازم را انجام داده و الگوی عملیاتی و گام‌های اجرایی آنها را طراحی کرده‌ایم.
همانطور که مستحضرید روح حاکم بر سند تحول بنیادین عدالت و کیفیت است و رئیس‌جمهور محترم نیز این دو موضوع را در اولویت کار قرار داده و ما نیز بر همین مبنا اولویت اول خود را در کنار توجه به همه پروژه‌های سند بر همین دو موضوع قرار داده‌ایم و برای تحقق آن برنامه عملیاتی دقیقی را در دو حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری طراحی کرده‌ایم:
در بخش سخت‌افزاری با رویکرد محرومیت‌زدایی از فضا و تجهیزات آموزشی، سازمان نوسازی با همراهی ادارات کل و مدیران آموزش و پرورش تمام کشور، نظام مسائل مربوط به این حوزه را با برش‌های استانی و منطقه‌ای در ۶ محور و ۷۲۰۰ نظام مسئله شناسایی نموده و با رویکرد مردمی و تشکیل بیش از ۶ هزار تیم تاکنون، و بهره‌گیری از گروه‌های جهادی کار را آغاز کرده و صدها پروژه تکمیل و جلوه‌های کم‌نظیری از مشارکت وسیع مردم در ساخت و تجهیز مدارس خلق گردیده است؛ در کنار رویکرد مردمی، شاهد مشارکت وسیع و گسترده دستگاه‌ها، نهادها به‌ویژه جامعه خیرین عزیز بودیم، که در سال گذشته با کمک بیش از ۱۸ همت، مشارکت بی‌نظیری را در تاریخ مدرسه‌سازی، رقم زده‌اند.
در بخش نرم‌افزاری با رویکرد کیفیت‌بخشی مدارس دولتی، نقطه کانونی تحول را مدرسه قرار داده‌ایم و با آغاز اجرای الگوی مدرسه تراز، ارتقا توانمندی‌های مدیران، معلمان و تقویت فعالیت‌های پرورشی، فرهنگی و ورزشی را به‌منظور تحول در محیط‌های یادگیری در دستور کار قرار داده و اجرا می‌کنیم.
ترمیم سند تحول از جمله مسائل مهمی بود که بارها مورد مطالبه معظم‌له قرار گرفت و الحمدالله پس از صرف ساعت‌ها کار کارشناسی دقیق در دولت سیزدهم تدوین و در این دوره در شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب رسید و جهت تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی تقدیم شده است.
بر همین اساس مؤلفه‌های مهمی از جمله تقویت جایگاه مدرسه، تدوین شاخص‌های راهبردی ارزیابی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی، پرداختن به زیست بوم فضای مجازی و تربیت اوان کودکی مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
لازم می‌دانم در بخش اولویت‌های اساسی به تعدادی از پروژه‌های پیشران و مهم نقشه راه سند تحول بنیادین، که در حال اجرا است، نیز به‌عنوان نمونه اشاره نمایم:
برنامه درسی نقطه کانونی تحول و نقطه آغاز حرکت در جهت تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است.
یکی از آسیب‌های جدی برنامه درسی موجود، کم‌رنگ بودن وجوه تربیتی و مهارتی آن است؛ لذا، تحول در برنامه درسی در راستای جایگزینی برنامه درسی جامع، منسجم، یکپارچه، تربیت‌محور و مهارتی با رویکرد علم نافع، با برنامه فعلی که حافظه‌محور، جزیره‌ای و غیر مهارتی است را آغاز کرده و در این خصوص، گام‌های طرحواره برنامه درسی در سطح مدرسه تدوین، و در حال نهایی شدن و اجرا است.
تحول و ارتقا ساختار و کیفیت دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی نیز از برنامه‌های مهم و اساسی ماست؛
امروز خوشحالیم و خدا را شاکر که به لطف تأکیدات مکرر حضرتعالی و حمایت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی جذب معلم از مسیر این دو دانشگاه افزایش چشم‌گیری داشته و به سقف ۱۱۵.۰۰۰ دانشجو رسیده است؛ در این بخش دو برنامه تحولی را به‌صورت هفتگی و مجدانه پیگیری می‌نمائیم:
الف) تحول در برنامه درسی با رویکرد به‌روزآوری محتوا متناسب با نیاز و نیز ارتقا توانمندی‌های مهارتی و تربیتی دانشجو معلمان؛
ب) بهبود استانداردها و شاخص‌های دانشگاه از جمله افزایش کمی و کیفی اعضای هیئت علمی، استانداردسازی فضا و تجهیزات آموزشی، ارتقا سطح علمی و مهارتی اساتید و نیز رشد بی‌نظیر بودجه در بخش‌های عمومی و عمرانی.
ارتقا کیفیت فعالیت‌های پرورشی و فرهنگی متناسب با تحولات و اقتضائات جدید را نیز در چند محور برنامه‌ریزی کرده‌ایم:
افزایش ظرفیت جذب نیروی انسانیِ خوش‌فکر، متعهد، خلاق و کارآمد برای امور پرورشی مدارس و استفاده از ظرفیت همه معلمان؛ نقش‌آفرینی و مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های تربیتی و فرهنگی با شعار «هر دانش‌آموز یک تشکل و هر دانش‌آموز یک نقش»؛ مشارکت شبکه‌ای بیش از ۸۰.۰۰۰ تیم دانش‌آموزی در نهضت جهاد تبیین؛ استفاده همه جانبه از ظرفیت‌های فناوری‌های نوظهور فرهنگی، هوش مصنوعی و محصولات رایانه‌ای برای تولید محتواهای جذاب جهت توسعه مهارت‌های سبک زندگی ایرانی-اسلامی و توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز، فعالیت‌های قرآنی و معارف اهل بیت علیهم‌السلام؛
استفاده حداکثری از موقعیت‌های تربیتی و رشد دهنده مدارس مثل اردوهای راهیان نور و راهیان پیشرفت با مشارکت بیش از یک میلیون دانش‌آموز، فرصت اعتکاف با استقبال بی‌نظیر بیش از ۶۰۰ هزار دانش‌آموز، برگزاری پویش‌های حمایتی از سرزمین‌های جبهه مقاومت به‌ویژه غزه و لبنان، برگزاری همایش‌های سراسری یاوران مقاومت و برگزاری بزرگترین محفل انس با قرآن با مشارکت ۳۰ هزار مدرسه در ماه مبارک رمضان، نمونه‌ای از اینهاست.
موضوع اساسی و مهم دیگر، کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی است.
ما فرمایش حضرتعالی در جلسات آسیب‌های اجتماعی که فرموده‌اید: «آسیب‌های اجتماعی، بزرگترین خطری است که کشور و نظام را تهدید می‌کند، و این بزرگترین غمی است که در نظام اسلامی مسئولان کشور باید داشته باشند.» را سرلوحه کار خود قرار داده و در همین راستا، و با توجه به اینکه مدرسه مهم‌ترین کانون شناسایی، مداخله و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است، مهم‌ترین جلسه‌ای که به‌صورت هفتگی و ثابت و با حضور اینجانب و تمامی اعضای شورای معاونان و استان‌ها بیش از ۲۵ جلسه برگزار شده است موضوع آسیب‌های اجتماعی است و توانسته‌ایم با استفاده از سامانه پیشرفته نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان)، و توسعه خدمات خط ویژه ۱۵۷۰، تحلیل دقیقی از میدان را به‌دست آوریم.
اطلس آسیب‌های روانی را در ۸ آسیب مهم، با غربالگری بیش از ۸.۰۰۰.۰۰۰ دانش‌آموز با برگزاری آزمون‌های استاندارد و اطلس آسیب‌های اجتماعی را در ۱۰ آسیب با رصد و پایش و مشارکت ۹۹ درصد از مدیران مدارس ترسیم نموده‌ایم و ۳۲ منطقه را هدف‌گذاری و برنامه‌های وسیع پیشگیری و مداخله فوری را به صورت آزمایشی اجرا نموده‌ایم.
تربیت اوان کودکی به‌عنوان طلایی‌ترین دوران تربیت نیز از مهم‌ترین اولویت‌هایی است که در سه حوزة ساختار، محتوا و نظارت مورد توجه ویژه قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، توسعه ساختار سازمانی در کل کشور، اعتبارسنجی نظام‌نامه جامع تربیت دوره اوان کودکی و تقویت اقدامات نظارتی اشاره کرد.
در حوزه مهارت‌آموزی و تقویت مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، تلاش می‌کنیم، سهم حوزه هنرستان‌های فنی وحرفه‌ای را در سال اول برنامه از ۴۴% افزایش داده و به هدف نهایی برنامه هفتم که ۵۰% است نزدیک نمائیم.
همچنین با شعار «هر دانش‌آموز حداقل یک مهارت شغلی»، برنامه‌ای طراحی کرده‌ایم که عموم دانش‌آموزان با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و دولتی از یک مهارت برخوردار شوند.
به‌روز رسانی رشته‌های شغلی متناسب با بوم و نیازهای هر منطقه نیز از دیگر برنامه‌هایِ تحولی این حوزه مهم است که در حال اجرا است.
تقویت و افزایش ضریب نفوذ مدارس سمپاد در مناطق محروم، برنامه‌ریزی‌های ویژه تربیتی برای تقویت هویت ملی و دینی، تقویت باشگاه دانش‌پژوهان جوان در ابعاد علمی و تربیتی، افزایش سهم بودجه و حمایت و پشتیبانی از خلاقیت و نوآوری در ابداع و میزبانی المپیادهای بین‌المللی برای اولین بار، از مهم‌ترین برنامه‌های ما برای تقویت و ارتقا حوزه نخبگانی است که تدوین شده و بعضاً در حال اجرا است.
موضوع هوش مصنوعی نیز از مهم‌ترین مسائلی بود که بر آن تمرکز کرده، و ضمن تشکیل دبیرخانه ملی، سند توسعه هوش مصنوعی را تدوین و پروژه آموزش آن را برای دو میلیون دانش‌آموز و یکصد هزار معلم با مشارکت معاونت محترم علمی ریاست جمهور و وزارت ارتباطات در تابستان امسال در دستور کار قرار داده‌ایم.
در پایان ضمن سپاس مجدد از لطف و عنایات حضرتعالی به نهاد تعلیم و تربیت و جامعه فرهیخته معلمان و اساتید کشور و تشکر صمیمانه از حمایت‌های مجلس شورای اسلامی، به‌ویژه کمیسیون آموزش و تحقیقات، رؤسای قوای سه‌گانه و شورای عالی انقلاب فرهنگی، استدعا دارم در صورت صلاحدید، جمع حاضر و همه معلمان و دانش‌آموزان سراسر کشور را از بیانات گهربار خویش بهره‌مند فرمائید.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.