طرح پایش لحظه‌ای، مبارزه‌ای پایدار و مؤثر با قاچاق سوخت

باشگاه خبرنگاران جوان - پویا معارفی با بیان اینکه طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده از یک ماده قانونی در برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران آغاز شده است، اظهار کرد: بر اساس بند «پ» ماده ۴۴، وزارت نفت موظف به نصب سیستم‌های میترینگ جرمی و ایجاد سامانه مدیریت هوشمند انرژی در زنجیره تولید، انتقال و توزیع نفت خام، گاز و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی کشور شده است.
وی با اشاره به طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده، افزود: این طرح با هدف پایش دقیق فرآورده‌های نفتی در تمامی مراحل تولید، انتقال و توزیع در سطح چهار شرکت اصلی وزارت نفت اجرا می‌شود و انتظار می‌رود تا پایان سال ۱۴۰۴ بخشی از آن عملیاتی شود.
مجری طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده‌های نفتی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران ادامه داد: این اقدام شامل مجموعه‌ای گسترده از سیستم‌های میترینگ از مرحله تحویل نفت خام به پالایشگاه‌ها تا توزیع سوخت به جایگاه‌های مصرف است، همچنین موضوع حفاظت خطوط لوله شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در این طرح دیده و برنامه‌ریزی شده است که مجموعه ۱۴ هزار کیلومتر خط مواصلاتی شرکت، به سیستم‌های نشت‌یاب اتوماتیک و هوشمند مجهز شوند.
معارفی با بیان اینکه سامانه‌های جدید شامل فیبر نوری دفنی در کریدور‌های ۹۵۰۰ کیلومتری خطوط نفتی خواهد بود که به کاهش خطر قاچاق و حفاظت فیزیکی خطوط کمک می‌کند، بیان کرد: ۱۸ بسته کاری در این طرح تعریف شده که تحت چهار پروژه اصلی قرار گرفته‌اند.
پس از بررسی سوابق شرکت‌های فعال در این حوزه، در نهایت تفاهم‌نامه‌ای میان شرکت‌های مپنا، ایرانسل و شرکت طراحی و ساختمان نفت (ODCC) به‌عنوان اعضای مشارکت پیمانکاری و شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران به نمایندگی از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در بهمن ۱۴۰۳ امضا شد.
وی با بیان اینکه پس از امضای تفاهم‌نامه مراحل تنظیم قرارداد و دریافت مجوز‌های اجرایی نیز تکمیل شد، گفت: هم‌اکنون تمامی اسناد قانونی و فنی برای آغاز اجرای طرح آماده است.
سامانه‌های پایش با بالاترین امنیت سایبری ایجاد می‌شود
مجری طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده‌های نفتی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران درباره امنیت شبکه سامانه‌های جدید گفت: مراقبت‌های امنیتی در دو حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری انجام می‌شود.
حسگر‌های هوشمند برای نصب روی تانکر‌های حمل فرآورده‌های نفتی در نظر گرفته شده‌اند و مراحل دریافت گواهینامه از سازمان پدافند غیرعامل نیز در حال طی شدن است.
معارفی با اشاره به اینکه با اجرای این طرح، نظارت هوشمند بر زنجیره تأمین فرآورده‌های نفتی بهبود می‌یابد و امکان کنترل دقیق‌تر و جلوگیری از تخلفات در این زمینه فراهم می‌شود، اظهار کرد: سامانه‌های پایش معمولاً تحت نظارت سازمان پدافند غیرعامل فعالیت می‌کنند و گواهینامه‌های لازم را برای تأمین امنیت برنامه‌نویسی، بستر‌های انتقال داده و زیرساخت‌های ارتباطی دریافت می‌کنند.
شبکه انتقال اطلاعات نیز به‌طور کامل از اینترنت جهانی جدا بوده و در بستر‌های اختصاصی شبکه ملی یا شبکه‌های شرکتی اجرا می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه لایه‌های امنیتی کمک می‌کنند تا تهدیدات سایبری به حداقل برسد و هرگونه عملیات خرابکارانه با موفقیت مسدود شود، بیان کرد: ما تمامی مجوز‌های مربوط به امنیت اطلاعات را دنبال می‌کنیم و سامانه‌های پایش با بالاترین امنیت سایبری ایجاد می‌شوند.
ناامیدی سودجویان از ادامه اقدام‌های غیرقانونی
مجری طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده‌های نفتی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران همچنین درباره اقدام‌های انجام‌شده برای جلوگیری از قاچاق فرآورده‌های نفتی گفت: ما با استفاده از جدیدترین فناوری‌ها، در ابتدا و انتهای خطوط لوله، سیستم‌های میترینگ نصب می‌کنیم و سامانه‌های حفاظتی را در کنار کریدور‌های خطوط لوله راه‌اندازی خواهیم کرد تا امکان تعدی به زنجیره انتقال به حداقل برسد.
معارفی با بیان اینکه قاچاقچیان همواره روش‌های جدیدی برای دور زدن نظارت‌ها ارائه می‌دهند، اما این طرح با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، مبارزه‌ای پایدار و مؤثر با این پدیده را شکل خواهد داد، افزود: این پروژه به‌گونه‌ای طراحی شده که بسیاری از سودجویان از ادامه اقدام‌های غیرقانونی خود ناامید شوند.
وی با اشاره به تأمین اعتبارات لازم برای اجرای پروژه گفت: منابع مالی مورد نیاز در ماده قانونی مربوطه مشخص و درخواست تخصیص اعتبارات انجام شده است.
مجوز‌های مهم در مراحل پایانی صدور قرار دارند و به محض دریافت، کار اجرایی به‌طور رسمی آغاز می‌شود.
مجری طرح پایش لحظه‌ای زنجیره تأمین و توزیع فرآورده‌های نفتی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران همچنین درباره روند طراحی مهندسی و هماهنگی‌های انجام شده بیان کرد: فعالیت‌های مقدماتی از قبل آغاز شده‌اند تا در زمان اجرای رسمی پروژه صرفه‌جویی شود.
طراحی سیستم‌های میترینگ، ایجاد سامانه‌های پایش تانکر‌های جاده‌پیما و سایر بخش‌های کلیدی به‌صورت موازی در حال اجرا هستند.
همکاری نهاد‌های دولتی و نظارتی در اجرای پروژه
معارفی به همکاری نزدیک نهاد‌های دولتی و نظارتی اشاره کرد و گفت: دفتر ریاست جمهوری، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نیروی انتظامی، وزارت نیرو و سایر دستگاه‌های اجرایی در این پروژه نقش فعال دارند و اطلاعات به‌صورت مستمر میان این نهاد‌ها مبادله می‌شود.
وی بر اهمیت همکاری میان وزارتخانه‌ها و ارگان‌های مختلف در اجرای این طرح تأکید و تصریح کرد: زنجیره تولید، انتقال و توزیع فرآورده‌های نفتی در حوزه پالایش و پخش مدیریت می‌شود، اما در بخش مصرف، وزارتخانه‌های دیگری نیز نقش دارند.
این پروژه نیازمند هماهنگی گسترده میان دستگاه‌های اجرایی است و ستاد مربوطه وظیفه تنظیم این هماهنگی‌ها را به‌عهده دارد.
منبع: شانا