خیام حکیمی فراتر از زمان؛ از ریاضیات تا رباعیات جاودان
شیراز-عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شیراز با بیان اینکه خیام حکیمی فراتر از زمان خود است،گفت: وی دانشمندی بود که مرزهای دانش و هنر را در نوردید و با رباعیات خود جهان را متحول کرد.
محمود کمالی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص روز بزرگداشت حکیم عمر خیام گفت: عمر خیام در قرن پنجم و ششم می‌زیست و پس از حکیم ابوالقاسم فردوسی نقش بسزایی در معرفی ادبیات فارسی در جهان دارد.
وی ادامه داد: زمانی که بسیاری در نظم و نثر خود از واژه‌های دشوار تازی و ترکی استفاده می‌کردند، خیام با به کار گیری زبانی ساده و روان تر به پایداری زبان فارسی کمک می‌کند.
خیام بر بسیاری علوم مانند ریاضی و نجوم آگاهی داشت
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شیراز با تصریح بر اینکه حکیم عمر خیام شخصیتی متفاوت دارد، افزود: خیام یک ریاضیدان بزرگ در قرن پنجم و ششم است، و تقویم جلالی را با همکاری بزرگان روزگار خویش و به دستور جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی تدوین کرد.
البته برخی معتقدند که خیام شاعر، همان خیام ریاضیدان نیست، اما برگزیدن لقب حکیم برازنده خیام است، چراکه بر بسیاری علوم مانند ریاضی و نجوم آگاهی داشت و در زمان گذشته، به فردی که علوم متفاوت را فرا گرفته بود، حکیم می‌گفتند.
کمالی با بیان این مطلب که حکیم عمر خیام در خارج از مرزهای ایران بسیار شناخته شده است، گفت: خیام در دنیای غرب و دنیای عرب بیشتر از ایران شناخته شده است.
همان‌گونه که ادوارد فیتزجِرالد، شاعر و نویسنده انگلیسی بیشتر به‌خاطر خَلق نخستین و معروف‌ترین ترجمه رباعیات خیام به زبان انگلیسی شناخته می‌شود.
وی بر پایه همین ترجمه موفق و ماندگار از رباعیات خیام، تا هنوز محبوبیت خود را در جهان غرب از دهه ۱۸۶۰ میلادی حفظ کرده است.
وی ادامه داد: برخی ادوارد فیتزجرالد را شاعری می‌دانند که از رباعیات خیام الهام گرفته است، اما حتی اگر از اشعار شاعر ایرانی الهام گرفته باشد، ما رد پای رباعیات حکیم خردمند ایرانی را در تمام اشعار او می‌بینم.
در واقع بعد از این ترجمه‌ها بود که دنیای غرب با حکیم عمر خیام آشنا می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شیراز افزود: به واسطه ترجمه احمد حافظ به زبان عربی که از اشعار ادوارد فیتزجرالد صورت می‌گیرد، دنیای عرب هم با خیام بیشتر آشنا می‌شود.
پس از آن شاعری در مصر به نام احمد رامی رباعیات خیام را ترجمه می‌کند که نقش بسیار مهمی در گسترش رباعیات در دنیای عرب دارد.
سربازان در جنگ جهانی در پشت خاکریز ها رباعیات خیام را می‌خواندند
کمالی با اشاره به اهمیت رباعیات خیام در بسیاری از کشورها گفت: در برخی از کشورها به اشعار حکیم آن‌چنان توجه شد که بعد از انجیل، دومین کتابی بود که در خانه‌ها یافت می‌شد و این گسترش به قدری بود که حتی سربازان در جنگ جهانی در پشت خاکریز ها رباعیات خیام را می‌خواندند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شیراز با تأکید بر این موضوع که گسترش تفکرات و افکار خیام در خارج از ایران بسیار زیاد است، تصریح کرد: به نوعی باید گفت که به حکیم عمر خیام در کشور خودمان کمتر توجه شده است و شایسته است که برای شناختن و شناساندن این شخصیت برجسته تلاش بیشتری صورت بگیرد.