قطار سیاسی ژاپن به مقصد پکن
به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده تهران نوشت:
در بازه‌ای کوتاه، چندین هیئت عالی‌رتبه از احزاب حاکم ژاپن، از جمله حزب لیبرال دموکرات و کومیتو، به‌طور متوالی به چین سفر کردند.
این رفت‌وآمدهای فشرده و همزمان که در نوع خود کم‌سابقه است، توجه ناظران را جلب کرده و پرسش‌هایی را درباره اهداف و پیامدهای احتمالی آن برای روابط پکن–توکیو برانگیخته است.
دیدارهایی کم‌سابقه و پرتکرار
هیروشی مورویاما، رئیس جدید اتحادیه پارلمانی دوستی ژاپن–چین، در دومین سفر خود به چین در سال جاری، هیئتی متشکل از ۱۴ نماینده از ۶ حزب ژاپنی را با هدف تقویت روابط دوجانبه به پکن برد.
همزمان، ناتسوئو یاماگوچی و کی‌ئیچی ایشی، رهبران پیشین حزب کومیتو نیز به چین سفر کردند و یاماگوچی پیش از سفر با نخست‌وزیر شیگرو ایشیبا دیدار و حمایت او را دریافت کرد.
همچنین، تتسوئو سایتو، رهبر فعلی کومیتو، هفته گذشته در حالی که نامه‌ای از نخست‌وزیر ایشیبا برای مقامات چینی به همراه داشت به چین رفت.
محور اصلی گفتگوها یافتن زمینه‌های همکاری و حل برخی مسائل باقی‌مانده خواهد بود.
در بعد همکاری، گفت‌وگوها هم در سطح نظری، مانند مقابله با فشارهای تعرفه‌ای آمریکا و هم در سطح عملی، نظیر اجرای توافقات اقتصادی از جمله همکاری در بازارهای ثالث و پیشبرد RCEPمی‌باشد.
همچنین احتمال بررسی پروژه‌های خاص مانند سرمایه‌گذاری تویوتا در شانگهای وجود دارد.
مسائلی چون ازسرگیری واردات محصولات دریایی ژاپن، افزایش تعاملات فرهنگی و آموزشی از دیگر محورهای مورد توجه در این سفرها می‌باشد.
سه انگیزه اصلی در پشت این دیپلماسی فعال
بنابراین تحرکات کم‌سابقه دیپلماتیک احزاب حاکم در ژاپن را می‌توان در سه سطح تحلیل کرد:
تحکیم روند بهبود روابط: این سفرها در ادامه گرایش به تنش‌زدایی در روابط چین و ژاپن پس از دیدار سران در نوامبر گذشته در نشست APEC در سان‌فرانسیسکو و توافق بر سر پیشبرد روابط راهبردی متقابل، صورت می‌گیرد.
افزایش تبادلات سیاسی، از جمله دیدارهای متقابل مقامات ارشد و احیای گفت‌وگوی اقتصادی، نشانگر تلاش برای اجرای توافقات دوجانبه و تعمیق روابط راهبردی است.
پاسخ به فشارهای خارجی: با توجه به تبعات منفی جنگ تجاری و سیاست‌های دولت ترامپ بر اقتصاد ژاپن، توکیو به دنبال همکاری نزدیک‌تر با پکن برای کاهش فشارها است.
پیگیری اهداف داخلی: در شرایطی که حزب حاکم در مجلس نمایندگان در اقلیت است، تقویت روابط با چین می‌تواند در بهبود شرایط اقتصادی و ارتقای جایگاه سیاسی حزب و نخست‌وزیر شیگرو ایشیبا به‌ویژه در آستانه انتخابات مجلس سنا مؤثر باشد.
همچنین این رفت‌وآمدها ممکن است زمینه‌ساز سفر رسمی نخست‌وزیر به چین باشد. براین اساس حزب لیبرال دموکرات می‌تواند از طریق دیپلماسی حزبی، سریع‌تر توافقات را به سیاست‌های اجرایی دولت تبدیل کند.
فرصت‌ها بیشتر از چالش‌ها
روابط چین و ژاپن در سال ۲۰۲۵ با نشانه‌هایی از بهبود آغاز شده است؛ ازسرگیری تبادلات حزبی پس از ۷ سال، سفرهای متقابل مقامات ارشد و احیای گفت‌وگوهای اقتصادی همه حاکی از گرمایش تدریجی روابط هستند.
چرا که در سطح بین‌المللی، ژاپن، به‌عنوان اقتصادی صادرات‌محور، به همکاری با چین به‌عنوان شریک تجاری اول خود نیاز دارد و این امر به همراه اقدامات تجاری یک‌جانبه آمریکا منافع چین و ژاپن را به‌هم نزدیک‌تر کرده است.
در سطح داخلی، نخست‌وزیر شیگرو ایشیبا با رویکردی عقلانی و مستقل، تلاش دارد تعادل در روابط با چین و آمریکا را حفظ کند.
او مخالف قربانی‌کردن منافع اقتصادی در برابر فشارهای امنیتی آمریکا است و مایل نیست ژاپن بخشی از یک ائتلاف ضدچینی شود.
بنابراین بنظر می‌رسد که فرصت‌های موجود در روابط دوجانبه اکنون بر چالش‌ها پیشی گرفته‌اند.
با این حال، موانع مهمی نیز در مسیر بهبود روابط وجود دارد.
از یک‌سو، واشنگتن ممکن است نسبت به نزدیکی بیش‌ازحد پکن و توکیو واکنش نشان دهد و از سوی دیگر، جایگاه سیاسی شکننده ایشیبا در داخل ژاپن و لزوم جلب رضایت محافظه‌کاران، توانایی او را در سیاست خارجی محدود کرده است.
در نهایت اگرچه روند روابط در مسیر مثبتی قرار گرفته است، اما استمرار آن به مدیریت محتاطانه فشارهای داخلی و خارجی وابسته خواهد بود.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.