غدیر خم؛ سندی برای مشروعیت حقوقی و الهی نظام اسلامی است
مشهد - کارشناس حقوقی و دکترای حرفه‌ای داوری حقوقی از دانشگاه تهران گفت: غدیر خم صرفاً یک اتفاق تاریخی یا اعلام رسمی رهبری نبود، بلکه سندی برای مشروعیت حقوقی، اجتماعی و الهی نظام اسلامی است.
سید محمد امین حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون اهمیت واقعه غدیر خم که به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین اصول کلامی، اعتقادی و حقوقی جهان اسلام شناخته می‌شود، اظهار کرد: واقعه غدیر خم از برجسته‌ترین و شکوهمندترین وقایع جهان اسلام است که به مثابه نقطه عطفی در تاریخ عقاید، سیاست و حقوق اسلامی به شمار می‌آید.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در روز هجدهم ذی‌الحجه سال دهم هجری قمری، با ابلاغ فرمان الهی مبنی بر ولایت امام علی علیه‌السلام، مسیر هدایت و حقانیت امت اسلامی را برای همیشه ترسیم کردند.
این واقعه در کنار نزول آیه شریفه «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا» (سوره مائده، آیه ۳)، پیام‌آور کمال دین و تمامیت نعمت الهی است و ولایت را به عنوان رکن اصلی و اساسی بقای اسلام ناب معرفی می‌کند.
غدیر خم؛ ابعادی فراتر از واقعه‌ای تاریخی
کارشناس حقوقی و دکترای حرفه‌ای داوری حقوقی از دانشگاه تهران با تحلیل اهمیت حقوقی این حادثه افزود: غدیر خم صرفاً یک اتفاق تاریخی یا اعلام رسمی رهبری نبود، بلکه سندی برای مشروعیت حقوقی، اجتماعی و الهی نظام اسلامی است.
ولایت امام علی علیه‌السلام از دید حقوقی، پایه و مبنای ثبات سیاسی و عدالت اجتماعی در اسلام قرار گرفته است.
اصولی که در این واقعه مطرح شد، از منظر حقوق عمومی اسلامی، چارچوب حکمرانی مبتنی بر شایستگی، عدالت، و کرامت انسانی را پایه‌گذاری کرد.
وی همچنین تاکید کرد که: یکی از مهم‌ترین ابعاد واقعه غدیر خم از نگاه حقوقی، مفهوم تواتر حدیث است.
بیش از صد هزار نفر شاهد این رخداد تاریخی بودند و تعداد قابل توجهی از صحابه بزرگ مانند ابن‌عباس، سلمان فارسی، ابوذَر و زید بن‌ارقم این واقعه را روایت کرده‌اند.
ثبت این واقعه در منابع معتبر اهل سنت از جمله صحیح مسلم، مسند احمد بن حنبل و تاریخ طبری، جایگاه حدیث غدیر را فراتر از تفاوت‌های مذهبی قرار داده است.
حدیث غدیر یکی از متواترترین اسناد تاریخی جهان اسلام است که الزامات حقوقی و شرعی آن از سوی هیچ‌کدام از مکاتب اسلامی انکار نشده است.
پیام جاویدان غدیر و کارکرد آن برای دنیای معاصر
به گفته حسینی پیام غدیر خم، فراتر از زمان خود، امروز نیز به عنوان نقطه اتصال امت اسلامی به حاکمیت الهی شناخته می‌شود.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در این واقعه نشان دادند که نظام اعتقادی اسلام، بدون پذیرش ولایت و وجود رهبری عادل و الهی ناتمام است.
از منظر حقوقی، امت اسلامی تنها در سایه هدایت الهی و مدیریتی شایسته می‌تواند به عدالت اجتماعی و سعادت حقیقی دست یابد.
به همین دلیل، غدیر خم را باید بنیان تحقق نظریه حکمرانی الهی در نظام اجتماعی اسلام دانست.
کارشناس حقوقی و دکترای حرفه‌ای داوری حقوقی از دانشگاه تهران با دعوت به تأمل در پیام غدیر ادامه داد: غدیر خم نه‌تنها وحدتی میان مسلمانان ایجاد می‌کند بلکه اصولی مانند عدالت، ولایت، شایستگی در رهبری و کرامت انسانی را به عنوان محورهای حقوقی استقرار جامعه اسلامی معرفی می‌کند.
این پیام، الگویی است که می‌تواند به عنوان راه‌حل بسیاری از بحران‌های مدیریتی و سیاسی جهان معاصر مورد توجه قرار گیرد.
اهمیت احیای پیام غدیر
سید محمد امین حسینی در پایان سخنان خود تاکید کرد: واقعه غدیر خم تنها یک رخداد تاریخی نیست؛ این واقعه در بُعد حقوقی، تجلی نظریه ولایت الهی به‌عنوان محور مشروعیت در نظام دینی و اجتماعی اسلام است.
عید غدیر خم، فرصتی است که مسلمانان سراسر جهان باید با بازگشت به آموزه‌های غدیر، اصول وحدت‌بخش اسلامی را بازخوانی کنند و ارزش‌های بنیادین اسلام ناب را در رفتارهای فردی، اجتماعی و حکمرانی خود به کار گیرند.
ندای جاودانه «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» همچنان در جان امت اسلامی طنین‌انداز است و به ما گوشزد می‌کند که عدالت و کرامت تنها در سایه پذیرش ولایتی الهی محقق می‌شود.