تأکید مکرر رهبر انقلاب بر «آزاداندیشی» و نقش کلیدی اهالی قلم

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی انجمن قلم ایران، در نهمین روز از برگزاری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، نشست «بازخوانی رهنمودهای مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای انجمن اهل قلم ایران» با حضور محسن پرویز، عضو هیئت مؤسس و هیئت امنای انجمن قلم ایران، مجید صفاتاج عضو هیئت امنا و هیئت مدیره و مدیرعامل انجمن قلم ایران، محسن مومنی‌شریف، عضو هیئت مؤسس و هیئت امنای انجمن قلم ایران، و رحیم مخدومی رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران، در سرای اهل قلم برگزار شد.
مجید صفاتاج، مدیرعامل انجمن قلم، در پاسخ به این پرسش که مبنای آزاداندیشی از نظر مقام معظم رهبری چیست، گفت: مقام معظم رهبری موضوع آزاداندیشی را در سال ۷۸ مطرح کردند.
برخی افراد فکر کردند که بحث آزاداندیشی، نظر و مفهوم جدیدی است که در اندیشه سیاسی کشور، بنا بر ملاحظات مقام معظم رهبری بیان می‌شود.
اما باید گفت که این فرمایشات حضرت آقا، ریشه در تفکر اصیل دینی ایشان دارد که از اندیشه‌های والای اسلام ناب محمدی (ص) سرچشمه می‌گیرد.
وی افزود: لزوم توجه به موضوع محوری «آزاداندیشی» در گفتمان رهبری که به کرّات دیده می‌شود، یک موضوع بنیادین است که در رشد اندیشه و اندیشمندان، تأثیرات شگرف و مستقیمی دارد.
صفاتاج ادامه داد: اگر آزادی اندیشه با پشتوانه علمی مورد سانسور واقع شود، تبعات منفی بسیاری به همراه خواهد داشت.
جوامعی که به اندیشه‌ورزی و اندیشه‌ورزان بها می‌دهند، به لحاظ جامعه‌شناسی و ایدئولوژیکی رشد چشمگیری خواهند کرد.
در غیر این صورت، اگر در جامعه‌ای به آزادی اندیشه اهمیت داده نشود، اندیشمندان ناگزیر خواهند بود یا خود را با اندیشه‌های نظام حاکم تطبیق بدهند که موجب رکود و رخوت علمی است، و یا در برابر آن قرار گرفته و عواقب نامبارکی را پدید آورند.
مدیرعامل انجمن قلم ایران گفت: آزادی اندیشه از زبان عالی‌ترین مقام کشور که در عین حال ولی‌فقیه جامعه اسلامی است، به صورتی پیگیرانه طرح و تبیین می‌شود، چراکه ریشه در قرآن کریم، روایات اسلامی، سنت حسنه علمای دین و روش و منش عقلاء و فضلا دارد.
به گفته وی، آنچه مقام معظم رهبری درباره آزاداندیشی فرمودند، براساس دید وسیعی است که ایشان نسبت به نیازهای روز، رویدادهای نوین اجتماعی و دستاوردهای تازه مورد نیاز جامعه دارند.
بیان حکیمانه این موضوع در بین اندیشمندان و نویسندگان، نقشه راهنمایی را ارائه می‌دهد که از یک طرف جلوی بی‌بندوباری در طرح نظرات بی‌ریشه و غیرمستدل را می‌گیرد و از طرف دیگر، از سیطره تحجّر جلوگیری می‌نماید.
در ادامه این نشست، رحیم مخدومی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن قلم ایران، گفت: دیدار مقام معظم رهبری با اعضای انجمن قلم ایران در تاریخ ۰۸/‏۱۱/‏۱۳۸۱‬ برگزار شد و خوب است که این تاریخ را حفظ کنیم، چراکه جای کار دارد و هرسال در این تاریخ، باید جلساتی با منتقدان و نویسندگان برگزار کنیم تا ادبیات پیشرو اثرگذار، بر اساس منویات رهبر انقلاب، بیش از پیش رخ بنمایاند.
مخدومی در خصوص اهمیت انجمن قلم عنوان کرد: مقام معظم رهبری از ابتدا نفس شکل‌گیری انجمن و همراهی فعالان فرهنگی متعهد را به‌عنوان یک رحمت و نعمت الهی توصیف کردند تا هم‌افزایی هرچه بیشتر در این حوزه بسیار مهم صورت پذیرد و برکات آن تداوم داشته باشد.
رحیم مخدومی در تبیین آزاداندیشی، با اشاره به جملاتی از رهبر انقلاب درباره لزوم بال و پر گشودن در فضای لایتناهیِ فکر، این کار مهم و محوری را از راه گفت‌وگوی محترمانه، عاقلانه، منصفانه و با استدلال، عملی منطبق بر فلسفه وجودی حوزه، دانشگاه و محیط‌های نخبگانی همچون انجمن قلم معرفی کرد.
در ادامه نیز محسن پرویز، عضو هیأت مؤسس و امنای انجمن قلم ایران، در پاسخ به چگونگی مواضع سیاسی انجمن گفت: مقام معظم رهبری مثالی زدند مبنی‌بر اینکه برخی اتفاقات و جریانات سیاسی همانند پوشالی است که در شعله آتشی وارد و خاموش می‌شوند.
بنابراین چه ضرورتی دارد انجمن قلم وارد هر مسئله جزئی سیاسی شود؟
وی افزود: اساساً تشکیل انجمن قلم ایران، یک حرکت سیاسی و انقلابی است.
اگرچه ورود به مسائل کلان سیاسی، وظیفه تشکل‌هایی از این دست است، اما تمرکز بر مسائل جزئی به نفع انجمن نخواهد بود.
محسن پرویز در تبیین تفاوت «تریبون آزاد» و «آزاداندیشی» گفت: یک‌زمان قرار است به هر مناسبتی تریبون آزاد برپا شود و افراد، حرف‌های خود را بزنند و این صحبت‌ها شنیده شود.
اما یک‌وقت سخن از آزاداندیشی است.
آنچه رهبر انقلاب به‌عنوان یک دغدغه طرح و پیگیری نموده‌اند، موضوعی علمی است.
یعنی افراد در کرسی‌های آزاداندیشی به طرح نظرات و استنباط‌های خود با پشتوانه علمی بپردازند و مورد نقد و بررسی موافقان و مخالفان قرار گیرد.
این موضوع قطعاً موجب رشد و اعتلای جامعه علمی و اجتماع انسانی است.
هر حرف بی‌پشتوانه‌ای را زدن و انتظار رویارویی با آن را نداشتن، قطعاً خلاف عقل و منطق است و اتفاقاً با اساس آزادی انسان‌ها و اخلاق در تضاد است.
اما اینکه افراد، ولو نظر نو و تازه‌ای را، با استدلال‌های علمی طرح کنند و در مجامع علمی توسط صاحبان اندیشه مورد بحث و بررسی قرار گیرد، این قطعاً موضوع مبارکی است که مورد نظر و تأکید مقام معظم رهبری نیز هست.
همچنین محسن مؤمنی‌شریف، عضو هیئت مؤسس و امنای انجمن قلم ایران، گفت: مقام معظم رهبری برای انجمن قلم ایران جایگاه ویژه‌ای قائل هستند و در دو دیداری که تاکنون انجمن با ایشان داشته، یکی در سال ۷۸، سال تأسیس انجمن، و دیگری در سال ۸۱، همواره به موضوعات کلیدی همچون تاریخ مشروطیت، آزاداندیشی و بحث‌هایی که به اعتلای قلم و اندیشه کمک شایانی می‌نماید، اشارات و تبیینات مفصلی داشتند.
مؤمنی‌شریف افزود: رهبر انقلاب، خود جزو پیشگامان تجلیل از بزرگان ادب فارسی و پاسداشت زبان فارسی هستند.
تأکید ایشان به در قله بودن فردوسی و بزرگداشت بزرگان ادبیات این مرز و بوم، نشان از دغدغه‌های بلند رهبری در خصوص مسائل مهم فرهنگی و هویت ملی و مذهبی ایران و ایرانی دارد که باید مورد پیگیری جدی اهالی قلم، به‌ویژه اعضای انجمن قلم ایران باشد.