جشنواره ملی تئاتر خیابانی محلات؛ رویدادی در مسیر رشد و بلوغ هنر

خبرگزاری‌مهر، گروه‌ استان‌ها؛ شهرستان محلات با پیشینه‌ای قابل‌توجه در عرصه هنر نمایش، طی سال‌های اخیر توانسته جایگاه خود را به‌عنوان یکی از مراکز فعال در حوزه تئاتر خیابانی تثبیت کند به طوری که آغاز این مسیر با برگزاری نخستین دوره جشنواره به‌صورت شهرستانی کلید خورد؛ رویدادی که در همان گام نخست، نویدبخش حرکتی تازه در هنر خیابانی استان مرکزی بود.
دوره دوم جشنواره در سطح منطقه‌ای و استانی برگزار شد و سرانجام در سومین دوره، این جشنواره به سطح ملی رسید؛ روندی که نشان‌دهنده ظرفیت بالای فرهنگی و هنری شهرستان محلات برای میزبانی از رویدادهای بزرگ است.
تبدیل یک جشنواره محلی به رویدادی ملی در فاصله‌ای کوتاه، گواهی بر پویایی و آمادگی زیرساخت‌های فرهنگی این منطقه و همچنین علاقه و مشارکت هنرمندان سراسر کشور است.
محلات با بهره‌مندی از هنرمندان فعال، فضای شهری مناسب و مردمی هنردوست، موفق شده بستر مناسبی برای نمایش آثار خیابانی با موضوعات متنوع اجتماعی، فرهنگی، محیط‌زیستی و انسانی فراهم آورد و همین ظرفیت‌ها، پتانسیلی کم‌نظیر برای توسعه بیشتر این جشنواره در سال‌های آینده به شمار می‌آید.
امید است در سال‌های آتی، این مسیر پیشرفت همچنان تداوم داشته باشد و جشنواره تئاتر خیابانی محلات با جذب مشارکت کشورهای همسایه و هنرمندان خارجی، به سطح بین‌المللی ارتقا یابد.
بدون تردید، حضور آثار بین‌المللی در این رویداد می‌تواند زمینه‌ساز تعاملات فرهنگی، تبادل تجربیات هنری و گسترش افق‌های تازه برای تئاتر خیابانی ایران و منطقه باشد.
مراسم افتتاحیه این رویداد با اجرای نقالی، نمایش‌های خیابانی، حضور عروسک‌های غول‌پیکر، موسیقی زنده، آئین‌های زورخانه‌ای و فضاسازی خیابانی، فضای متفاوت و پرانرژی‌ای در خیابان‌های این دو شهر ایجاد کرد که شادپیمایی از ساعت ۹ صبح در شهر محلات آغاز شد و در ساعت ۱۲ با ورود به شهر نیم‌ور به پایان رسید.
مسیر حرکت گروه‌های نمایشی به‌گونه‌ای انتخاب شده بود که مردم بتوانند به‌راحتی در جریان اجراها قرار بگیرند و از نزدیک شاهد آغاز این جشنواره باشند و مشارکت گسترده مردم از همه گروه‌های سنی نیز جلوه‌ای ویژه به مراسم افتتاحیه بخشید و این رویداد را به تجربه‌ای جمعی و فرهنگی تبدیل کرد.
این جشنواره با شعار «محلات، مهد لطافت گل» فرصتی برای آشنایی بیشتر مردم با تئاتر و تقویت ارتباط اجتماعی از طریق هنر به‌شمار می‌رود.
رقابت ۳۲ اثر نمایشی در سومین جشنواره ملی تئاتر محلات
در سومین دوره این جشنواره، ۳۲ اثر نمایشی از شهرهای مریوان، ملایر، تهران، اراک، شاهین‌شهر، کمیجان، بروجرد، لاهیجان، ساوه، سنندج، همدان، اصفهان، کرمانشاه، دلیجان، دهلران، مرند، اهواز، جزیره خارک، تبریز و محلات در بخش‌های خیابانی، صحنه‌ای، آف‌استیج، ویژه و محلات به رقابت می‌پردازند.
هیئت داوران بخش خیابانی متشکل از مریم معترف، فاتح بادپروا، بهمن صادق حسنی، علی‌محمد رادمنش و امیر زارع‌زاده و هیئت داوران بخش صحنه‌ای شامل شهرام کرمی، شیوا مکینیان و رحیم نوروزی هستند.
در کنار بخش‌های اجرایی، ۵۰ اثر نیز در بخش مقاله، پژوهش، عکس و پوستر با موضوعاتی چون «اقتصاد هنر»، «تئاتر خیابانی در ایران»، «تئاتر و مردم» و «تئاتر در شهرستان محلات» به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است.
محل اجرای آثار صحنه‌ای، سالن اصلی و بلک‌باکس فرهنگسرای اندیشه است و اجراهای خیابانی در بوستان‌های سلامت و دانش نیم‌ور، مقابل مسجد جامع باقرآباد برگزار می‌شود.
«سوزنبان»؛ نمایشی از مقاومت و انسانیت
جواد ایزددوست در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به حضور در سومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی محلات، درباره محتوای این اثر نمایشی گفت: نمایش سوزنبان داستان مردی است که در بحبوحه آغاز جنگ تحمیلی و اشغال بخشی از خرمشهر توسط نیروهای بعثی عراق، دچار نوعی توهم و آشفتگی ذهنی می‌شود و در محل خدمت خود که یکی از ایستگاه‌های راه‌آهن است، به دلیل تنهایی و فشار روانی ناشی از شرایط جنگ، شروع به بازگویی خاطرات گذشته‌اش از ریل راه‌آهن و دوستان قدیمی خود می‌کند که دغدغه اصلی این شخصیت، جلوگیری از حرکت یک قطار باری است که به سمت خرمشهر در حرکت است؛ قطاری که به‌دلیل بمباران انتهای مسیر، در معرض خطر خروج از ریل قرار دارد.
ایزددوست ادامه داد: این قطار حامل رزمندگان لشکر ۱۴ امام حسین (ع) از اصفهان است که برای مشارکت در عملیات آزادسازی خرمشهر اعزام شده‌اند و تلاش شخصیت اصلی برای متوقف‌کردن قطار، تبدیل به یک روایت انسانی و عاطفی از مقاومت، وظیفه‌پذیری و تأثیر جنگ بر روان انسان‌ها می‌شود.
او با اشاره به تطابق موضوع نمایش با محورهای فراخوان جشنواره گفت: هم‌راستایی مضمون اثر با رویکردهای اعلام‌شده در فراخوان سومین جشنواره ملی تئاتر محلات، انگیزه‌ای شد تا در این رویداد فرهنگی شرکت کنم و این جشنواره فرصتی ارزشمند برای معرفی آثار هنری و آشنایی بیشتر با فرهنگ، هنر و ظرفیت‌های گردشگری شهر محلات است.
کارگردان نمایش «سوزنبان» در ادامه به اهمیت برگزاری چنین رویدادهایی در نقاط کمتر دیده‌شده کشور اشاره کرد و گفت: این جشنواره‌ها علاوه بر ایجاد بستری برای رقابت سالم و ارتقای دانش هنرمندان، نقش مهمی در شناساندن شهرها و ظرفیت‌های فرهنگی آن‌ها دارند و شهر محلات با داشتن پیشینه‌ای غنی در حوزه فرهنگ و هنر، می‌تواند از طریق چنین برنامه‌هایی بیش‌ازپیش در سطح ملی شناخته شود.
ایزددوست گفت: امیدواریم تجربه حضور در جشنواره ملی تئاتر محلات، نقطه آغازی برای تعامل بیشتر هنرمندان با این شهر و برگزاری رویدادهای مشابه در دیگر نقاط کشور باشد.
«سه دلقک نصفی»؛ ترکیبی از طنز و واقعیت‌های اجتماعی
امیر امینی نیز در گفتگو با مهر با اشاره به سابقه فعالیت خود در عرصه تئاتر گفت: از سال ۱۳۷۶ وارد دنیای تئاتر شدم و تاکنون در بیست و یک دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به عنوان بازیگر، نویسنده، کارگردان و طراح فضا حضور داشته‌ام و همچنین در پانزده دوره جشنواره تئاتر خیابانی مریوان و جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی دیگری همچون قرقیزستان شرکت کرده‌ام و جوایزی در بخش‌های مختلف کسب کرده‌ام که البته در این گفتگو قصد ندارم به افتخاراتم بپردازم.
وی تصریح کرد: نمایش سه دلقک نصفی روایتی طنزآمیز و در عین حال تلخ از زندگی زن و شوهری است که درگیر مشکلات اقتصادی و اجتماعی‌اند و تصمیم به جدایی گرفته‌اند و در کنار این مسائل، بحران‌های محیط زیستی نیز به مشکلات‌شان اضافه می‌شود که حضور یک وکیل در کنار این زوج، بستر گفتگو و تحلیل موقعیت را فراهم می‌کند و این نمایش با استفاده از تلفیق تئاتر فیزیکال و دیالوگ، تلاش می‌کند تا با طراحی حرکات خاص و لحن طنز، مخاطب را به تفکر وادارد.
امینی با اشاره به انگیزه حضور خود در جشنواره محلات گفت: دعوت دبیر جشنواره، جناب آقای میثم کرمی، در نخستین دوره که به‌صورت منطقه‌ای برگزار می‌شد، باعث شد با این جشنواره آشنا شوم که از همان زمان به شهر محلات و مردم خونگرمش علاقه‌مند شدم و با وجود مسافت طولانی، بار دیگر در سومین دوره نیز شرکت کردم و امیدوارم تعداد بالای آثار، کیفیت جشنواره را تحت‌تأثیر قرار ندهد چون هنرمندان حاضر از سراسر کشور هستند و با همراهی و حمایت مسئولان و هنرمندان، مطمئنم دبیر جوان و پرانرژی جشنواره می‌تواند آن را با شکوه همیشگی برگزار کند.
این کارگردان باسابقه در پایان با تاکید بر نقش جشنواره‌ها در توسعه فرهنگی گفت: برگزاری جشنواره‌های تئاتری فقط به نفع هنرمندان نیست؛ بلکه به رشد فرهنگی، نشاط اجتماعی و توسعه شهری نیز کمک می‌کند و تبادل تجربه و آشنایی با شیوه‌های اجرایی متنوع، به ویژه برای هنرمندان جوان و محلی، بسیار ارزشمند است به طوری که حتی برای من که سال‌ها در این عرصه فعالیت داشته‌ام، دیدن آثار دیگران هنوز آموزنده است و تئاتر خیابانی مدام در حال تحول است و هنرمند همواره نیازمند یادگیری و نوآوری‌ست.
نمایش «بمبک» روایتی از جانفشانی در جنگ
علی فریدنی، کارگردان نمایش «بمبک» که از شاهین شهر در بخش خیابانی سومین جشنواره ملی تئاتر محلات حضور دارد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: نمایش بمبک داستان لنج‌داران بوشهری است که در زمان جنگ تحمیلی برای نجات مردم آبادان و خروج آنها از این شهر به کمک شتافته‌اند.
در این مسیر، بسیاری از لنج‌ها توسط هواپیماهای عراقی مورد حمله قرار گرفتند و آسیب‌های زیادی دیدند.
شیوه اجرایی این نمایش به صورت روایی است و سعی می‌شود تا ارتباط نزدیک و مداوم با تماشاگران برقرار شود.
هدف این است که تماشاگران خود را در قلب داستان احساس کنند و به نوعی در آن شریک شوند.
وی افزود: دلیل حضور من در جشنواره تئاتر محلات بیشتر به‌خاطر محک زدن کارهای تئاتری‌ام و ارتقای سطح کیفی نمایش‌هایم است.
رقابت در جشنواره‌ها باعث می‌شود که هر هنرمند تلاش کند بهترین خود را به نمایش بگذارد.
همچنین با دیدن آثار جدید و متنوع، فرصتی برای یادگیری و کسب تجربه فراهم می‌آید.
البته رقابت اصلی من با خودم است؛ می‌خواهم هر سال کارم بهتر از سال قبل باشد و سطح کیفیت آن افزایش یابد.
فریدونی گفت: شهر محلات نیز شهری زیبا و دیدنی است که به «هلند ایران» معروف است.
این شهر با جاذبه‌های گردشگری خود و برگزاری جشنواره‌ها می‌تواند برکت زیادی به مردم این منطقه بیاورد و به معرفی فرهنگ و هنر ایرانی کمک کند.
این کارگردان در ادامه بیان کرد: برگزاری چنین جشنواره‌هایی به هنرمندان تئاتر کمک می‌کند تا در معرض داوری و ارزیابی قرار بگیرند و تلاش کنند تا بهترین نمایش‌های خود را ارائه دهند.
همچنین، فرصتی است برای تبادل هنری و دانشی میان هنرمندان.
وقتی هنرمندان آثار دیگران را می‌بینند، می‌توانند از تجربه‌های همدیگر استفاده کنند و آن را در آثار خود به کار ببرند.
این تعاملات باعث ارتقای سطح دانش تئاتر و شکوفایی هنر نمایشی در کشور می‌شود.