شناسنامه فقهی و حقوقی جمهوری اسلامی را باید مستند منتشر کرد

به گزارش خبرگزاری تسنیم‌، در حاشیه سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، محمد سلیمانی، مدیر انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان از تازه‌ترین آثار این انتشارات در حوزه تحلیل اسناد حقوق عمومی، مشروح مذاکرات، و نظرات فقهی و حقوقی شورا سخن گفت.
وی با اشاره به اهمیت انتشار نظرات شورای نگهبان، گفت: در نظام‌های حقوقی دنیا، یکی از نشانه‌های بلوغ نظام حقوق عمومی، انتشار دقیق، طبقه‌بندی‌شده و مستند از آرای نهادهای دادرسی اساسی آن کشور است.
در جمهوری اسلامی ایران، شورای نگهبان مرجع نظارتی و تفسیری قانون اساسی است و پژوهشکده شورا وظیفه دارد این میراث نظری را حفظ، مستندسازی و برای نسل امروز و آینده منتشر کند.
وی افزود: در سال جاری، مجموعه‌ای از آثار کم‌سابقه و پرکاربرد منتشر شده است که از جمله آن می‌توان به دو جلد از کتاب «تحقیق در متون و اسناد حقوق عمومی و تحلیل محتوای نظرات شورای نگهبان» اشاره کرد.
این کتاب‌ها نتیجه بررسی نظرات شاخص شورا در حوزه مصوبات مجلس شورای اسلامی است که با روش تحلیل محتوا و در قالب مدل‌سازی علمی درباره حدود صلاحیت‌های نهادهایی همچون رهبری، مجلس خبرگان رهبری، شورای نگهبان، مجلس شورای اسلامی، دولت و قوه قضائیه تدوین شده‌اند.
مدیر انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان ادامه داد: در کنار این مجموعه، دو مجلد از مشروح مذاکرات شورای نگهبان در سال 1398 نیز منتشر شده که به صورت کامل، دقیق و مستند، جلسات رسمی فقها و حقوقدانان شورا را منعکس می‌کند.
انتشار این مشروح مذاکرات نقش مهمی در ارتقای شفافیت و امکان پژوهش در زمینه‌های تفسیر قوانین و تحلیل نظرات و رویه‌های شورای نگهبان دارد.
وی در معرفی آثار دیگر گفت: کتاب «رویه‌های شورای نگهبان» شامل مجموعه مقالاتی در زمینه نقش، عملکرد و آرای شورای نگهبان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.
این اثر با تأکید بر جنبه‌های فقهی، حقوقی و اقتصادی، تلاش دارد تا جایگاه شورای نگهبان را در حوزه نظارت بر قوانین، تطبیق مصوبات با شرع و قانون اساسی، و تفسیر اصول قانون اساسی بررسی کند.
سلیمانی در ادامه به اهمیت نظارت شرعی بر قوانین نیز پرداخت و افزود: یکی از حوزه‌های مغفول در پژوهش‌های حقوقی، بررسی نهادینه‌شده نظارت شرعی است که توسط فقهای شورای نگهبان و بر اساس اصل چهارم قانون اساسی صورت می‌گیرد.
کتاب «نظارت شرعی بر قوانین و مقررات» شامل مجموعه مقالاتی است که به بررسی ابعاد نظری، حقوقی و عملی این مفهوم در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و مقایسه تطبیقی آن با برخی دیگر از نظام‌های حقوقی می‌پردازد و به فهم این صلاحیت شورای نگهبان کمک می‌کند.
مدیر انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان همچنین کتاب «تفسیر قانون اساسی» را از آثار مهم و تحلیلی در سال جاری دانست و گفت: این کتاب شامل مجموعه مقالاتی در زمینه مبانی، اصول و روش‌های تفسیر قانون اساسی است که به دانشجویان و پژوهشگران حقوق و علوم سیاسی کمک می‌کند تا ضمن تسلط نسبت به اهداف، رسالت‌ها و اصول قانون اساسی و مبانی فکری نظام جمهوری اسلامی ایران، شناخت جامعی نسبت به رویکردهای مختلف تفسیری پیدا کرده و جایگاه و نقش شورای نگهبان در تفسیر قانون اساسی را درک کنند.
وی همچنین از انتشار مجموعه‌هایی از نظرات و استدلال‌های شورای نگهبان خبر داد و گفت: کتاب «مبانی نظرات شورای نگهبان در خصوص مصوبات و استفساریه‌های سال 1395» و نیز مجموعه «نظریات فقهی شورا در پاسخ به استعلامات دیوان عدالت اداری(1395–1397») دو منبع ارزشمند هستند که امکان مراجعه سریع و طبقه‌بندی‌شده به نظرات و استدلال‌های حقوقی و فقهی شورا را فراهم می‌کنند.
مدیر انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان در ادامه به دو اثر تازه در زمینه صلاحیت‌های شورای نگهبان و نهادهای مشابه در سایر کشورها اشاره کرد و افزود: کتاب‌های «دادرسی اساسی» و «دادرسی اساسی تطبیقی» با هدف آشنایی مخاطب با ساختارهای بین‌المللی نظارت بر قوانین و سازوکارهای دادرسی در ایران و نظام‌های مختلف طراحی شده‌اند.
این دو اثر، خلأ منابع نظری در زمینه مدل‌های تطبیقی را تا حد جبران کرده‌اند.
در پایان، سلیمانی با دعوت از پژوهشگران، استادان حقوق و دانشجویان برای بازدید از غرفه پژوهشکده در نمایشگاه کتاب تأکید کرد: در غرفه پژوهشکده شورای نگهبان در نمایشگاه فرصتی برای گفت‌وگوی علمی، تبادل نظر، معرفی مأموریت‌ها و تبیین حقوق اساسی برای همه سطوح مخاطب فراهم شده است و کارشناسان پژوهشکده آماده پاسخگویی به سؤالات علمی مراجعه‌کنندگان هستند.
«نظارت اساسی تطبیقی» به نمایشگاه کتاب رسید
کتاب «نظارت اساسی تطبیقی» با محوریت بررسی نهادهای دادرسی اساسی در خاورمیانه و شمال آفریقا ترجمه دکتر عباسعلی کدخدایی و جمعی از مترجمان در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده است.
این کتاب به بررسی صلاحیت‌های نهادهای دادرسی اساسی یازده کشور در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا می‌پردازد و موضوعاتی مانند استقلال قضایی، دادرسی اساسی، نظارت بر انتخابات و نقش شریعت در قوانین اساسی را تحلیل می‌کند.
در این کتاب، مفهوم استقلال قضایی و سازوکارهای انتصاب قضات بررسی شده و چالش‌های موجود در تحقق این استقلال و راهکارهای تقویت آن مطرح می‌شود.
همچنین، فرایند دادرسی اساسی و تضمین حقوق بنیادین شهروندان در کشورهای منطقه و نقش نهادهای نظارتی در صیانت از این حقوق، نظارت بر انتخابات و تأثیر قوانین انتخاباتی بر دموکراسی و مشارکت سیاسی تحلیل شده است.
بخش دیگر کتاب نیز نقش شریعت در تدوین قوانین اساسی و چالش‌های موجود در تطبیق آن با حقوق بشر و اصول دموکراسی را بررسی می‌کند.
این کتاب در قطع وزیری و 520 صفحه و با قیمت 290 هزار تومان در بهار 1404 از سوی انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان چاپ و در نمایشگاه کتاب تهران در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.
حضور پژوهشکده شورای نگهبان با 140 اثر جدید در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان با بیش از 140 عنوان کتاب در حوزه‌های حقوق عمومی و حقوق اساسی در سی‌وششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارد.
علاقه مندان جهت تهیه محصولات پژوهشکده شورای نگهبان می‌توانند علاوه بر مراجعه حضوری در نمایشگاه، به بخش مجازی نمایشگاه کتاب و یا فروشگاه اینترنتی آن به نشانی nashr-rc.ir نیز مراجعه کنند.
همچنین کارشناسان پژوهشکده شورای نگهبان نیز در طول برگزاری نمایشگاه کتاب در محل غرفه حضور خواهند داشت و در زمینه موضوعات حقوق اساسی، صلاحیت‌های شورای نگهبان و مأموریت‌های پژوهشکده پاسخگوی سوالات بازدیدکنندگان خواهند بود.
انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان، بازوی علمی ـ فرهنگی پژوهشکده شورای نگهبان است که از سال 1392 به صورت رسمی آغاز به کار کرده و در امتداد رسالت پژوهشکده شورای نگهبان، تلاش می‌کند یافته‌های علمی و پژوهشی این نهاد را به جامعه علمی کشور، نخبگان دانشگاهی، دانشجویان، مدیران، سیاست‌گذاران و عموم علاقه‌مندان حوزه حقوق عمومی و حقوق اساسی ارائه کند.
انتهای پیام/