معاون وزیر بهداشت: نظام سلامت 90 هزار میلیارد طلب دارد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، سید سجاد رضوی، معاون درمان وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، پیش از ظهر امروز در جلسه نشست با هیات رییسه دانشگاه علوم پزشکی اراک با اشاره به کمبود شدید نیروی انسانی به‌ویژه در بخش پرستاری گفت: تلاش داریم با همکاری سازمان برنامه و بودجه و از طریق آزمون‌های استخدامی، تعداد بیشتری از نیروهای پرستاری را جذب کنیم.
وی افزود: متأسفانه در برخی نقاط، نظیر تهران، آزمون استخدامی با کمبود داوطلب روبه‌روست؛ به طوری که برای 200 جایگاه، تنها 100 نفر شرکت می‌کنند اما خوشبختانه در اراک ظرفیت‌های آموزشی مناسب وجود دارد که می‌توان از آن‌ها بهره‌برداری کرد.
رضوی تصریح کرد: برخی رشته‌های تخصصی نیز دچار کمبود جدی نیرو هستند که در تقسیم اخیر نیروها، از 6 هزار نیروی موردنیاز، تنها 2 هزار و 200 نفر تقسیم شده‌اند و از این تعداد نیز حدود 600 تا 700 نفر به محل خدمت مراجعه نکرده‌اند؛ بنابراین تنها حدود یک هزار و 300 نفر عملاً وارد سیستم شده‌اند که این رقم پاسخگوی نیاز گسترده کشور نیست که اگر از امروز اقدام نکنیم، در آینده با چالش‌های جدی‌تری در حوزه درمان و بهداشت روبه‌رو خواهیم شد.
وی بیان کرد: راهکار اصلی این بحران «نگاه بلندمدت» است که دانشگاه‌ها باید نیازسنجی دقیق انجام دهند و آینده 5 تا 10 ساله را ببینند و باید پزشکان عمومی علاقه‌مند به رشته‌های تخصصی را از همین حالا شناسایی و بورسیه کرد تا چند سال آینده با کمبود مواجه نشویم.
ضمن اینکه استفاده از روش‌های قدیمی جذب نیرو یا واردات پزشک از کشورهای دیگر در شأن نظام سلامت کشور نیست و کشور نیازمند راهکارهای نوین و برنامه‌ریزی هوشمندانه برای تأمین منابع انسانی است.
بیمارستان‌های کشور با کمبود جدی متخصصان اطفال، جراح و بیهوشی روبه‌رو هستند
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با اشاره به وضعیت پزشک مختصص شهرهای کشور اظهار کرد: در برخی شهرهایی که بازدید داشتم، حتی متخصص اطفال یا فوق‌تخصص جراحی قلب وجود ندارد، در حالی که این‌ها نیازهای پایه‌ای هر بیمارستانی است و کمبودهایی در حوزه جراحی، بیهوشی و اورژانس هم داریم که به‌شدت نگران‌کننده است.
وی افزود: اراک به‌ عنوان یک شهر صنعتی مهم در کشور مطرح است بنابراین، نمی شود شهری صنعتی باشد و تصادف و آلودگی داشته باشد، اما زیرساخت سلامت آن پاسخگو نباشد ضمن اینکه وزارت بهداشت به‌تنهایی نمی‌تواند این بار را به دوش بکشد و همه بخش‌ها باید پای کار بیایند تا سلامت در استان‌هایی مانند مرکزی حفظ شود.
رضوی عنوان کرد: اگر دانشگاه علوم پزشکی وارد یک چرخه معیوب شود و نتواند خدمات کافی ارائه دهد، نه‌تنها پزشکان و مهندسان تمایل به کار در آن منطقه نخواهند داشت، بلکه سایر بخش‌ها نیز برای سرمایه‌گذاری دلسرد می‌شوند و این زنجیره باعث افول توسعه یک استان می‌شود.
ضمن اینکه مهاجرت پزشکان تهدیدی برای سلامت استان‌ها خواهد بود.
زایمان بدون درد راهکار مقابله با افزایش بی‌رویه سزارین است، نه دستور و اجبار
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با اشاره به آمار زایمان در کشور اظهار کرد: موضوع کاهش آمار سزارین یک مسئله دستوری نیست و طبق سیاست جوانی جمعیت باید سالانه 5 درصد کاهش داشته باشیم، اما برای تحقق آن باید زیرساخت‌های زایمان بدون درد را گسترش دهیم و نمی‌توان از مادری خواست زایمان طبیعی کند اما خدمات مناسب به او ندهیم.
وی افزود: در شرایط فعلی، مهم‌تر از آنکه طبیعی یا سزارینی بودن زایمان مطرح باشد، افزایش آمار تولدها مه است که باید هم‌زمان مراکز زایمان بی‌درد را توسعه داده و از متخصصان زنان و مامایی حمایت کنیم تا این چرخه کامل شود.
بنابراین، زایمان بی‌درد باید در اولویت قرار گیرد تا مادران با خیال راحت فرزندآوری کنند.
ضرورت اصلاح بودجه نیروی انسانی بیمارستان‌ها برای جلوگیری از زمین‌گیر شدن مراکز درمانی
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با اشاره به مشکلات اساسی در تأمین هزینه‌های نیروی انسانی در بیمارستان‌های کشور اظهار کرد: متأسفانه سوء تفاهمی در ساختار مالی بیمارستان‌ها ایجاد شده که به اشتباه تصور می‌شود پرداخت حقوق نیروهای خدماتی و شرکتی باید از محل درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها صورت گیرد؛ این در حالی است که بین 30 تا 50 درصد از درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها به‌جای ارتقای کیفیت خدمات، صرف پرداخت حقوق این نیروها می‌شود.
رضوی ادامه داد: از سوی دیگر، برنامه‌های بالادستی ادعا می‌کنند که پرداخت این هزینه‌ها به‌عهده آن‌هاست، اما در واقع این منابع تأمین نمی‌شود و بیمارستان‌ها تا 12 ماه درگیر بدهی و کسری بودجه می‌مانند.
ما در حال حاضر حدود 90 هزار میلیارد تومان طلب داریم و ناچار می‌شویم برای تأمین منابع، به مجلس مراجعه کنیم که این روند باعث می‌شود بیمارستان‌ها به جای تمرکز بر کیفیت خدمات و رضایتمندی مردم، درگیر حل مشکلات مالی روزمره باشند.
وی بیان کرد: در بودجه سال آینده، باید از هم‌اکنون فکری برای این موضوع شود؛ نباید صبر کنیم تا فصل نهایی تصویب بودجه که دیگر امکان جابه‌جایی و اصلاح نیست و باید بیمارستان‌ها متناسب با تخصص و نوع خدماتشان بودجه مشخصی برای نیروی انسانی داشته باشند و اختیار مدیریت آن نیز به دانشگاه‌ها سپرده شود.
رضوی افزود: نمی‌شود گفت بیمارستان به نیروهای خدماتی نیازی ندارد.
مگر می‌شود بیمار بستری شود و خدمات محیطی نداشته باشد؟
اگر قرار است خدمات حذف شود، باید صراحتاً اعلام کنند، اما اگر وجودش الزامی است، باید در تخصیص منابع هم دیده شود و تنها در این صورت می‌توان انتظار داشت بیمارستانی درآمدزا، مؤثر و کارآمد باشد.
وی عنوان کرد: نمایندگان مجلس باید به‌جای نگاه کلیشه‌ای و سیاست‌ زده به بودجه سلامت، واقعیت‌های میدانی بیمارستان‌ها را مدنظر قرار دهند و باید با تفاهم وارد شویم، بودجه‌اش را صریحاً ببینیم، اختیارش را به دانشگاه‌ها بدهیم و دانشگاه را بر اساس عملکردش و نه بر اساس بدهی های انباشته اش ارزیابی کنیم.
نظام پرداخت فعلی سلامت، ناکارآمد و بیمارمحور است نه سلامت‌محور
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با انتقاد جدی از نظام پرداخت فعلی در حوزه درمان کشور اظهار کرد: الگوی موجود در پرداخت به کارکنان و پزشکان نظام سلامت، مبتنی بر حجم خدمت و تعداد بیمار است، نه بر پایه اثربخشی، رضایتمندی و پیشگیری.
این ساختار عملاً بیمارمحور است و بیمارستان‌ها اگر مریض نداشته باشند، دچار ورشکستگی می‌شوند.
وی افزود: این مدل از پرداخت یکی از بدترین سیستم‌های موجود در دنیاست.
بجز ایالات متحده که خود نیز با سیستم سلامت پرهزینه و ناکارآمد دست‌ و پنجه نرم می‌کند، اکثر کشورهای دنیا به‌ویژه 130 تا 140 کشور برتر جهان به سمت پرداخت مبتنی بر عملکرد رفته‌اند که در این مدل هرچه پزشک به مناطق محروم‌تر برود، درآمد بیشتری کسب می‌کند.
در حالی که در ایران عکس این اتفاق می‌افتد؛ هرچه به تهران نزدیک‌تر باشید، درآمد بالاتر است.
رضوی تصریح کرد: در اتاق عمل که حضور داشتم، پرسنل مدام نگران درصدهای اضافه‌کار و بهره‌وری‌شان بودند که این نشان‌دهنده فقدان شفافیت و عدالت در نظام پرداخت است و پرستار ما هنوز نمی‌داند روز اول کاری‌اش چقدر حقوق می‌گیرد، همه‌چیز وابسته به اضافه‌کار و عوامل متغیر است.
این در حالی‌ست که در کشورهای پیشرفته، حقوق پایه، اضافه‌کار و سختی‌کار مشخص و از پیش تعیین شده است.
وی با اشاره به رشد فزاینده بودجه حوزه سلامت ادامه داد: در حال حاضر نزدیک به هزار میلیارد تومان برای حوزه سلامت تخصیص داده شده و اگر این روند ادامه پیدا کند، در چهار تا پنج سال آینده باید کل بودجه کشور را به حوزه سلامت اختصاص دهیم و سایر بخش‌ها را تعطیل کنیم و یا مجبوریم از منابع نفتی بیشتر برداشت کنیم که آن هم پایدار نیست.
تخلفات پزشکی باید در بستر قانونی کنترل شود، نه با فشار و تهدید
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت به موضوع تخلفات پزشکی اشاره و اظهار کرد: ما به‌جای ایجاد فشار و فضای تهدید باید نظام‌مند عمل کنیم که مجلس شورای اسلامی نیز کمیته‌ای به ریاست دکتر جمالیان در کمیسیون بهداشت تشکیل داده که با همراهی وزارت بهداشت، نمونه‌های تخلف را مستند کرده تا بتوانیم از تخلفات پیشگیری کنیم، نه اینکه پزشک یا پرستار را به سمتی ببریم که مجبور به تخلف شود.
وی افزود: نمی‌شود تنها با شاخص‌های فنی و تجهیزات پزشکی بیمارستانی را اعتباربخشی کرد و اگر مردم از خدمت رضایت نداشته باشند، حتی اگر آن مرکز تمام استانداردهای درمانی را داشته باشد، نمی‌توان آن را موفق دانست.
این است که در نظام جدید ارزیابی، رضایت‌مندی مردمی را با بیشترین امتیاز لحاظ خواهیم کرد.
رضوی با اشاره به وضعیت نگران‌کننده نیروی انسانی در مراکز درمانی کشور، اضافه کرد: بیمارستان‌های ایران با بحران کمبود پرستار و نیروی متخصص مواجه‌اند و بخشی از زیرساخت‌های سلامت به دلیل فرسودگی شدید، نیازمند بازسازی فوری هستند.
پزشک خانواده و نظام ارجاع، نقطه عطف تحول در سلامت کشور
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با اشاره به طرح مهم پزشک خانواده اظهار کرد: امروز همه کشورهایی که توانسته‌اند هزینه‌های سلامت را کنترل کرده و خدمات کیفی ارائه دهند، از سطح‌بندی خدمات، پزشک خانواده و نظام ارجاع استفاده می‌کنند.
این مسیر در ایران نیز جدی گرفته شده و استان‌هایی مانند مرکزی عملکرد بسیار خوبی در این زمینه داشته‌اند که نقشه ها و برنامه‌های استانی نشان می‌دهد که آمادگی برای اجرای نظام ارجاع با رویکرد عدالت‌محور در حال شکل‌گیری است.
وی بیان کرد: در نظام جدید، اگر بیمار از سطح یک وارد شود و به سطح دو ارجاع داده شود، پزشک سطح دو نیز دیگر بر اساس کارانه حقوق نمی‌گیرد، بلکه پرداخت به صورت عملکردی و شفاف خواهد بود و این باعث می‌شود منابع عادلانه توزیع شده و از خدمات بی‌مورد نیز جلوگیری شود.
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با هشدار نسبت به هزینه‌های تحمیلی ناشی از بیماری‌های مزمن عنوان کرد: ما باید بتوانیم بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشارخون و سرطان را در مرحله ابتدایی شناسایی و تحت مراقبت قرار دهیم.
اگر این افراد بدون مراقبت بمانند، ممکن است بینایی‌ شان را از دست دهند، کلیه‌شان از کار بیفتد یا به دیالیز برسند که این هم هزینه سنگینی دارد و هم کیفیت زندگی را نابود می‌کند.
وی افزود: یکی از اهداف اصلی ما در اجرای طرح پزشک خانواده این است که اجازه ندهیم بیماری افراد، آنها را از نظر اقتصادی هم زمین بزند.
چرا که بسیاری از این بیماران، با یک نوبت بستری یا درمان پرهزینه، از دهک پنجم ممکن است به دهک یک سقوط کنند و این اتفاق نباید بیفتد.
نظام رضایت‌سنجی هوشمند، گامی برای شفافیت و سلامت حرفه‌ای
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت از راه‌اندازی سامانه هوشمند رضایت‌سنجی خبر داد و اظهار کرد: در یکی از شهرها، با استفاده از سامانه‌ای که بر روی گوشی بیمار نصب می‌شود، بیمار پس از ترخیص می‌تواند در لحظه نظر خود را درباره خدمات دریافت‌شده ثبت کند.
این باعث می‌شود کادر درمان، از پزشک تا پرستار، بدانند که رفتار و اخلاقشان زیر ذره‌بین مردم است و همین، باعث افزایش مسئولیت‌پذیری خواهد شد.
وی ادامه داد: یکی از بیماران در همین سامانه اعلام کرده بود که متخصص زنان مبلغی غیرمتعارف دریافت کرده است که با پیگیری، پزشک شناسایی شد و خودش هم تأیید کرد که در یکی دو مورد چنین دریافتی داشته است و اگر این سامانه‌ها فراگیر شوند قطعاً در ارتقای شفافیت، کنترل تخلفات و افزایش اعتماد مردم نقش مهمی خواهند داشت.
حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، وظیفه اخلاقی و شرعی ماست
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت با تأکید بر لزوم توجه ویژه به اقشار محروم اظهار کرد: سازمان جهانی بهداشت و اقتصاددانان حوزه سلامت همگی یک نکته را تکرار می‌کنند که ریشه در آموزه‌های دینی و توصیه‌های علمای ما هم دارد که وقتی مردم مشکل معیشتی دارند، شما باید دوچندان مواظب سلامت آن‌ها باشید.
چون در تنگنای مالی، مردم از هر چیزی می‌زنند تا سلامت خانواده‌شان را حفظ کنند.
وی افزود: فرض کنید یک خانواده با وضعیت اقتصادی ضعیف، فرزندش بیمار می‌شود و نیاز به دارو و تجهیزات دارد و اگر ما در بیمارستان به او بگوییم برو تهیه کن، او مجبور است از خوراک و پوشاک و تحصیل دیگر فرزندانش بزندو پروتئین حذف می‌شود، کیف مدرسه نمی‌خرند، حتی بچه ممکن است مدرسه نرود، اما سعی می‌کنند آن دارو را تهیه کنند که این هزینه را آن خانواده می‌دهد، ولی وظیفه ماست که نگذاریم این فشار اقتصادی آن‌ها را از سلامت عقب نگه دارد.
رضوی تصریح کرد: وظیفه ما، رسیدگی به آن گروهی است که دیده نمی‌شوند و افراد شناخته‌شده، مسئولان، علما، پزشکان، این‌ها راه دسترسی دارند و سرویس می‌گیرند، ولی آن خانواده‌ای که صدایش شنیده نمی‌شود، ما باید برایش گوش باشیم، چشم باشیم، زبان باشیم و محافظت مالی کنیم.
معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: همچنین می‌توانیم اراک را به عنوان پایلوت زایمان بی‌درد معرفی کنیم و برای این طرح، به پزشک، ماما، پرستار و حتی خود بیمار مشوق‌هایی در نظر بگیریم تا کیفیت خدمات بالا برود و تجربه خوبی شکل بگیرد که اگر اراک در این مسیر پیشگام شود، می‌تواند الگو و نمونه‌ای برای سایر استان‌ها باشد.
انتهای پیام/711/