مذاکره با اوجالان و اهداف ترکیه در سوریه- بخش پایانی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، همچنان که در بخش نخست این مطلب اشاره شد، ثبات و آرامش در مناطق کردنشین سوریه، ارتباط تنگاتنگی با فرجام مذاکرات صلح بین ترکیه و پ.ک.ک دارد.
چرا که جولانی یا احمد الشرع و همراهان او در دولت موقت سوریه، همگی تحت الحمایه ترکیه هستند و از دیگر سو، شبه نظامیان موسوم به نیروهای سوریه دموکراتیک «قسد»، به عنوان نهاد اقماری پ.ک.ک قلمداد می‌شوند.
در نتیجه هر اتفاق سلبی یا ایجابی در پرونده ترکیه – پ.ک.ک، بر تحولات مناطق کردنشین سوریه نیز اثر می‌گذارد.
تحلیلگران ترکیه بر این باورند که فعلاً در مورد فاز نهایی انحلال پ.ک.ک و خلع سلاح این گروه ابهام وجود دارد و این مساله، بر وضعیت کردها در شمال سوریه نیز اثر خواهد گذاشت.
ارسلان هاکان اوکچال، در ادامه این مطلب، به اهمیت بیانیه پایانی کنفرانس کردها در قامیشلو و چالش‌های سیاسی این موضوع پرداخته است:
کردهای سور ی و نگاه آنکارا
بیانیه پایانی کنفرانس، طیف‌های کُردی اوجالانی و بارزانی در قامیشلو و در استان حسکه، از هر جهت شایان تامل است.
چرا که قرائت این بیانیه توسط مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، به این معنی است که کل جریانات کُردی، بر اساس رایزنی و اجماع نظر داخلی به این نتیجه رسیده‌اند که باید دولت جدید سوریه، به شکل غیرمتمرکز اداره شود.
در نتیجه ناچاریم این متن را مانند مانیفست کردهای سوریه تلقی کنیم.
آنان در این کنفرانس، خواستار چنین مطالباتی هستند:
1.اشاره به حقوق رسمی کردها در قانون اساسی جدید سوریه.
2.ایجاد ساختار سیاسی – اجرایی غیرمتمرکز با هدف تقویت نقش آفرینی و مشارکت مدیریت‌های بومی و محلی.
3.حقوق فرهنگی از جمله حق آموزش به زبان مادری.
بیان این خواسته‌ها با تشویق و تایید همه شرکت‌کنندگان در کنفرانس قامیشلو پذیرفته شد.
نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که مفهوم و درخواستی به نام استقلال ذکر نشده است.
شاید به این دلیل که مسعود بارزانی قبلاً این کار را در عراق انجام داد و به شکست منجر شد.
می‌توانیم فرض کنیم که جهان غرب، به همراه ایالات متحده و فرانسه، پشت این خواسته‌ها هستند.
حالا سوال اینجاست: در شرایطی که دولت جدید سوریه با ترکیه ارتباط نزدیک دارد، واکنش طرفین به مطالبات مطرح شده در کنفرانس قامیشلو چیست؟
اگر یادتان باشد، طولی نکشید که واکنش‌ها به کنفرانس مزبور، خیلی زود از سوی دمشق و آنکارا آغاز شد.
احمد الشرع، رئیس جمهور موقت سوریه اعلام کرد بیانیه کنفرانس با توافق هشت ماده‌ای که در 10 مارس با مظلوم عبدی حاصل شده، منطبق و سازگار نیست.
الشرع آشکارا می‌گوید: ایجاد سیستم فدرال در سوریه امکان‌پذیر نیست و وحدت و تمامیت ارضی کشور، خط قرمز دولت دمشق است.
به همین شکل، اظهارات مشابهی از جانب مقامات رسمی آنکارا نیز منتشر شد.
هاکان فیدان، وزیر امور خارجه، اظهار داشت که ترکیه با هرگونه تلاش برای ادامه حضور سازمان تروریستی پ.ک.ک و نهادهای اقماری آن در سوریه مخالف است.
وزارت دفاع ترکیه نیز در بیانیه رسمی اعلام کرد که اجازه اختلال و تجزیه ساختار یکپارچه سوریه را نخواهد داد.
تصمیمات اتخاذ شده در قامیشلو امضای مشترک «شورای میهنی کردهای سوریه» ENKS و «حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه» PYD را دارد و در مورد مطالبات خود، توافق دارند.
اما در این میان، این فقط اعضای شورای میهنی هستند که با ترکیه روابط خوبی دارند و با مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات اقلیم کردستان عراق نیز همسو هستند.
در حالی که هواداران بارزانی در حال رسیدن به توافق با مظلوم عبدی هستند، برای آنکارا بسیار دشوار است که طرف‌های ثالث را متقاعد کند تا حزب اتحاد دموکراتیک را به عنوان یک گروه تروریستی قلمداد کند.
از سوی دیگر، باید به دقت توجه داشت که گروه‌های وابسته به هر دو گرایش، از وحدت سوریه در چارچوب یک ساختار غیرمتمرکز دفاع می‌کنند و اظهار می‌دارند که قصد جدایی از سوریه را ندارند.
اما با این حال، ترکیه اعلام کرده که این مساله، به هیچ وجه قابل مذاکره نیست.
پارلمان ترکیه، کجای بازی است؟
همچنان که گفتیم، در مورد فرجام مذاکرات صلح بین دولت اردوغان و پ.ک.ک، ابهام فراوانی وجود دارد.
با این حال، یک فرآیند واقعی صلح با پایه‌های محکم و قانونی می‌تواند از طریق یک کمیسیون فوق‌العاده و ترکیبی در پارلمان ترکیه، ضمانت پیروزی داشته باشد.
لازم است علاوه بر حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان و حزب حرکت ملی گرا به رهبری دولت باغچلی، دو حزب مهم دیگر نیز به این روند بپیوندند و آشکارا در این کمیسیون حضور داشته باشند: حزب جمهوری خلق به رهبری اوزگور اوزل به عنوان مهمترین حزب مخالف دولت و حزب دموکراسی و برابری یا دمپارتی که مهمترین حزب مناطق کردنشین ترکیه است.
در حال حاضر، مدت‌هاست که حزب جمهوری‌ خلق، حمایت از روند صلح را به شکل رسمی اعلام کرده است.
اما این اواخر، دولت بر این حزب نیز فشارهای سنگینی اعمال کرده و در نتیجه ابتکار عملی برای مشارکت حزب جمهوری خلق در مذاکرات صلح، فراهم نشده است.
لازم است به این نکته نیز اشاره کنم که روند گشایش کُردی و حل معضلات کردها، مسئله‌ای نیست که فقط با پ.ک.ک ارتباط پیدا کند.
این موضوع به ضعف‌ها و سرکوب دموکراتیک در ترکیه نیز مربوط می‌شود.
یافتن راه حلی برای مسئله کُردها در ترکیه، بدون توسعه دموکراسی غیرممکن است و آوردن دموکراسی به ترکیه بدون یافتن راه حلی برای مسئله کُرد ممکن نیست.
به همین دلیل است که همه باید مسئولیت بپذیرند و شانه خالی نکنند.
احزاب باید این واقعیت را بپذیرند که مسئله کردها از طریق رویکردهای امنیتی حل نخواهد شد.
تقلیل مسئله کرد به اوجالان، پ ک ک یا تحولات سوریه، رویکردی بسیار اشتباه است.
وقتی راه حل در رویکردهای امنیتی جستجو شود، باید با صدای بلند اعلام کرد که همان گام اول نیز خطاست.
ترکیه و الشرع
لازم است دولت ترکیه، این واقعیت را بپذیرد که نه کردها، نه علوی‌ها، نه مسیحیان و نه دروزی‌ها سرنوشت خود را به جهادگرایان هیئت تحریر الشام نخواهند سپرد.
چرا که آنان تاریخی مملو از حملات تروریستی خونین دارند.
سوریه، تحت حاکمیت هیئت تحریر الشام، بیش از پیش دچار درگیری‌های قومی-مذهبی خواهد شد.
کردها، علوی‌ها و دروزی‌ها نمی‌خواهند در کشوری زندگی کنند که با ذهنیت سلفی مستبد اداره می‌شود.
تا همین حالا هم می‌توان به خوبی تشخیص داد که هیات التحریرالشام نمی‌تواند سوریه را اداره کند.
در حالی که مدت زیادی از قتل عام علویان در سواحل غربی کشور سوریه سپری نشده بود، شبه نظامیان جهادی وابسته به هیئت تحریر الشام این بار به اقلیت دروزی حمله کردند.
از همان ابتدا، دروزی‌ها حاضر نشدند سلاح‌های خود را زمین بگذارند و اداره شهرهایی را که در آنها زندگی می‌کردند به هیئت تحریر الشام واگذار کنند تا امنیت خود را تضمین کنند.
گروه‌های جهادی ناگهان با سلاح‌های سنگین به محله‌های اشرفیه، جراما و صحنایا که دروزی‌ها در خارج از دمشق زندگی می‌کنند و همچنین شهرک‌هایی در استان جنوبی السویداء که جمعیت دروزی‌ها در آن متمرکز است، حمله کردند.
از آنجا که دروزی‌ها توانستند به عنوان یک گروه سازمان‌یافته مقاومت کنند، مهاجمان جهادی نتوانستند کاری را که با علویان کردند، در آنجا نیز انجام دهند.
علاوه بر این، این بار آنها به مانعی به نام اسرائیل برخوردند.
اسرائیل صبح جمعه با بمباران منطقه‌ای که در مجاورت کاخ محل زندگی احمد الشرع قرار دارد، واضح‌ترین پیام را مبنی بر حمایت از دروزی‌ها ارسال کرد.
نتانیاهو از احمد الشرع خواست حملات علیه دروزی‌ها را متوقف کند.
اسرائیل سپس عصر جمعه بمباران حومه دمشق و پایگاه‌های نظامی در حما، حمص و لاذقیه را ادامه داد.
بنابراین لازم است ترکیه، اقدامات اسرائیل در سوریه را به درستی رصد کند.
اگر ترکیه می‌خواهد در سوریه مداخله کند، می‌تواند برای محافظت از علوی‌های لاذقیه که اقوامشان در استان هاتای ما زندگی می‌کنند، مداخله کند.
در این صورت، انتظار می‌رود الشرع به عملیات علیه دروزی‌ها پایان دهد.
امیدواریم این اتفاق بیفتد.
اما ساده‌لوحانه است که انتظار داشته باشیم درگیری و خونریزی در کشور با طرز فکر هیئت تحریر الشام پایان یابد.
سوریه به طور فزاینده‌ای بی‌ثبات می‌شود.
در این هرج و مرج، ترکیه یکی از کشورهایی خواهد بود که بیشترین آسیب را از درگیری‌های سوریه خواهد دید.
بنابراین، برای آنکارا بسیار مفید خواهد بود که از حمایت از دولت هیئت تحریر الشام با یک درک ایدئولوژیک سختگیرانه دست بردارد و یک درک سیاسی جدید ایجاد کند که به ثبات کشور کمک کند.
انتهای پیام/