مردم ایلام چشم انتظار مسکن ملی؛ بلاتکلیفی طرح در سایه گرانی اجاره بها

خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها: اجاره‌بهای بالا و مشکلات مستأجران یکی از چالش‌های جدی اقتصادی و اجتماعی در استان ایلام به شمار می‌رود که تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی خانوارها دارد؛ متأسفانه افزایش سرسام‌آور اجاره‌بها در سال‌های اخیر، به‌ویژه در شهرهای محروم فشار مالی زیادی بر مستأجران وارد کرده و نارضایتی آنان را به دنبال داشته است.
در این راستا دولت بسته‌های حمایتی برای مستأجران در سال‌های اخیر به‌منظور کاهش فشار اقتصادی و ساماندهی بازار اجاره مسکن طراحی کرده که شامل مجموعه‌ای از تسهیلات مالی، تنظیم نرخ اجاره‌بها و پروژه‌های ساخت مسکن بوده که هدف اصلی آن‌ها حمایت از اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر جامعه است.
بسته ساماندهی بازار اجاره و حمایت از مستأجران شامل موضوعاتی ازجمله نظام استیجار، تسهیلگری، بهبود فرایندهای بخش مسکن، سازوکارهای تأمین مسکن محرومان و وام ودیعه مسکن است که وام ودیعه مسکن یکی از ارکان اصلی بسته ساماندهی بازار اجاره و حمایت از مستأجران بوده که امسال در دو بخش به مستأجران واجدالشرایط پرداخت می‌شود؛ البته باید گفت اولویت پرداخت این وام با زوج‌های جوان، دهک‌های کم درآمد و خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی است.
بسته‌های حمایتی دولت برای مستأجران، از جمله تسهیلات ودیعه مسکن، در استان ایلام نیز اجرا شده و تا کنون به دهک‌های پایین درآمدی، شامل خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، اختصاص یافته است؛ همانطور که گفته شد هدف این برنامه‌ها کاهش فشار اقتصادی بر مستأجران و ساماندهی بازار اجاره در استان می‌باشد، اما با این حال برخی ضعف‌ها و کاستی‌ها موجود در این طرح موجب شده اهداف اساسی بسته‌های حمایتی مستأجران در ایلام به طور کامل محقق نشود.
از جمله ضعف‌ها و کاستی‌های بسته‌های حمایتی دولت برای مستأجران، می‌توان به عملکرد ضعیف بانک‌ها در ارائه تسهیلات ودیعه مسکن اشاره کرد که بسیاری از مستأجران به دلیل فرآیندهای پیچیده و محدودیت منابع مالی موفق به دریافت این وام‌ها نشده‌اند؛ همچنین، نبود شفافیت در نحوه تخصیص تسهیلات و عدم اطلاع‌رسانی کافی به مستأجران و قیمت‌گذاری بی‌ضابطه توسط مالکان و عدم نظارت کافی بر نرخ اجاره‌بها، نه تنها اثربخشی این طرح‌ها را کاهش داده، بلکه فشار بیشتری بر مستأجران وارد کرده است.
بلاتکلیفی مسکن ملی در مرکز استان و شهرستان‌ها
شهروندان شهرهای مختلف در استان ایلام، نسبت به وضعیت بلاتکلیف طرح مسکن ملی گلایه‌های زیادی دارند
یکی از شهروندان اهل شهرستان سیروان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: از مسئولان ارشد استان تقاضا داریم تا به مشکلات و نگرانی‌های مردم محله درویشان رسیدگی کند.
وی بیان کرد: طرح مسکن ملی قرار بود به جوانان فاقد مسکن فرصتی برای خانه‌دار شدن بدهد، در عمل با مشکلات زیادی روبه‌رو شده است.
گله‌مندی شهروندان از بسته‌های حمایتی دولت برای مستأجران
یکی از شهروندان ایلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: هر سال با شروع فصل جابه‌جایی، اضطراب تمدید قرارداد یا یافتن خانه‌ای جدید برای ما آغاز می‌شود، زیرا اجاره‌بها به حدی افزایش یافته که دیگر توان پرداخت نداریم و مجبوریم به مناطق حاشیه‌ای نقل مکان کنیم.
محمد عرفانی با بیان اینکه مستأجران از دولت انتظار راهکارهای پایدار، حمایت واقعی، و مدیریتی مؤثر برای رفع مشکلات خود دارند، افزود: یکی از راهکارهایی که دولت به منظور حمایت از مستأجران لحاظ کرده پرداخت وام ودیعه مسکن بوده که این مهم نیز به علت چالش‌ها و مشکلات بسیار چندان مثمر ثمر واقع نشده است، زیرا وام ودیعه مسکن که دولت ارائه می‌دهد، نه تنها با تورم و افزایش اجاره‌بها همخوانی ندارد و عملاً کمکی به ما نمی‌کند، بلکه فرآیندی بسیار زمان‌بر و پیچیده دارد.
یکی دیگر از شهروندان ایلامی به خبرنگار مهر گفت: عموماً مستأجران از اقشار کم بضاعت جامعه هستند؛ این در حالی است، وام‌هایی که برای حمایت از این اقشار کم توان جامعه داده می‌شود بازپرداخت سنگینی دارند که همین موضوع باعث شده شرایط بازپرداخت وام‌ها برای ما که درآمد محدودی داریم، بسیار سخت باشد و عملاً به جای کمک، فشار بیشتری به ما وارد کند.
مونا فرجامی در حالی که به نبود نظارت کافی بر بازار اجاره اشاره کرد، افزود: مالکان بدون توجه به سقف تعیین‌شده، اجاره‌بها را افزایش می‌دهند و هیچ نهادی هم نظارتی بر این موضوع ندارد، ما مجبوریم به هر قیمتی که مالکان تعیین می‌کنند، تن بدهیم.
مشکلات زندگی مستاجری
یک کارشناس اجتماعی با بیان اینکه مشکلات مستأجران و زندگی مستاجری در ایران به یکی از چالش‌های جدی اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: زندگی مستاجری با چالش‌های متعددی همراه است که می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر منفی بگذارد، یکی از مشکلات اصلی، افزایش بی‌رویه اجاره‌بها است که باعث شده بسیاری از مستأجران بخش عمده‌ای از درآمد خود را صرف اجاره کنند و در نتیجه، توانایی مالی برای سایر نیازهای اساسی زندگی کاهش یابد که این موضوع به‌ویژه برای خانوارهای کم‌درآمد و جوانانی که تازه زندگی مستقل خود را آغاز کرده‌اند، فشار بیشتری ایجاد می‌کند.
همت الفتی افزود: حمایت از مستأجران در ایران به دلیل افزایش بی‌رویه اجاره‌بها و فشار اقتصادی بر خانوارها، به یک ضرورت تبدیل شده است، بررسی‌ها نشان داده برای حل این بحران، باید راهکارهای اساسی و عملیاتی اتخاذ شود تا بتوان به کاهش فشار اقتصادی بر مستأجران و تنظیم بازار اجاره و ایجاد ثبات در این حوزه کمک کرد.
نقش دولت در حمایت از مستأجران
الفتی با اشاره به طراحی بسته‌های حمایتی دولت از مستأجران، تصریح کرد: در این راستا بسته‌های حمایتی دولت که به منظور حمایت از مستأجران در دستور کار قرار گرفته‌اند، نقش مهمی در کاهش فشار اقتصادی بر مستأجران و ساماندهی بازار اجاره ایفا می‌کنند، این بسته‌ها شامل تسهیلات مالی، تنظیم نرخ اجاره‌بها، و پروژه‌های ساخت مسکن هستند.
وی گفت: تسهیلات ودیعه مسکن با سقف فردی ۴۰۰ میلیون تومان به خانوارهای کم‌درآمد و تحت پوشش نهادهای حمایتی اختصاص یافته است، که هدف آن کاهش فشار اقتصادی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر است.
این کارشناس ادامه داد: ایلام هم به‌عنوان یکی از استان‌های کمتر توسعه‌یافته، با چالش‌هایی مانند نرخ بالای بیکاری، درآمد پایین خانوارها، و کمبود مسکن مناسب مواجه است که این عوامل باعث شده‌اند که مستأجران در این منطقه فشار اقتصادی بیشتری را تجربه کنند؛ از این رو اجراسازی طرح‌های حمایتی دولت برای مستأجران در ایلام به دلیل شرایط خاص اقتصادی و اجتماعی این استان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ با این حال این طرح در استان با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کند.
چالش‌های طرح حمایتی دولت از مستأجران در ایلام
الفتی در پایان گفت: طرح حمایتی مستأجران در ایلام با چالش‌های متعددی نظیر عملکرد ضعیف بانک‌ها در ارائه تسهیلات، نبود شفافیت در اجرا، قیمت‌گذاری بی‌ضابطه و کمبود مسکن اجاره‌ای مناسب مواجه بوده است؛ انتظار می‌رود به منظور بهبود وضعیت مستأجران در ایلام کاهش فشار اقتصادی بر آن‌ها اقداماتی همچون ساده‌سازی مراحل بانکی و افزایش سقف تسهیلات ودیعه مسکن برای مستأجران کم‌درآمد، اجرای قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه اجاره‌بها و نظارت بر عملکرد مالکان، تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و ساخت واحدهای مسکونی میان‌قیمت برای مستأجران و اطلاع‌رسانی دقیق به مستأجران درباره حقوق و تسهیلات موجود و ایجاد سازوکاری برای شکایت از تخلفات در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
تأمین زیرساخت‌ها با پیشرفت فیزیکی مسکن ملی در ایلام مغایرت دارد
رضا دارابی معاون امور عمرانی استانداری ایلام نیز در جلسه شورای تأمین مسکن اظهار کرد: تأمین زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری مسکن ملی در ایلام با میزان پیشرفت فیزیکی طرح‌ها مطابقت و همخوانی ندارد.
وی تشریح کرد: برخی از واحدهای مسکن ملی آماده تحویل به متقاضیان است؛ در حالی که فضاهای زیرساختی مانند: برق، آب، گاز، فاضلاب و… آماده خدمات رسانی به مردم نیست؛ معضلی که به هیچ عنوان توجیه پذیر نیست.
پیشرفت ۹۰ درصدی ساخت مسکن ملی در ایلام
مدیرکل راه و شهرسازی ایلام بر تکمیل واحدهای نهضت ملی مسکن تاکید کرد و گفت: اجرای این پروژه‌ها در استان ایلام ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
فرشاد دوستی گفت اولویت راه و شهرسازی استان تکمیل پروژه‌های نهضت ملی مسکن در کمترین زمان ممکن است و این مهم به تکمیل سهم آورده متقاضیان و همکاری بانک‌ها و دستگاه‌های خدمات‌رسان بستگی دارد.
وی تصریح کرد: قرار است در قالب طرح نهضت ملی مسکن ۱۲ هزار واحد مسکونی در استان ساخته شود.
اجراسازی طرح حمایت از مستأجران در ایلام به دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی خاص این استان ضروری است، به همین سبب تسهیل فرآیند دریافت تسهیلات ودیعه مسکن، نظارت دقیق بر نرخ اجاره‌بها، تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام مسکن، و شفافیت در اجرای طرح‌ها امری غیر قابل انکار بوده و باید در دستور کار قرار گیرد.