از وعده‌های پوچ تا خسارات جانی؛خاموشی‌های شهرستانهای تهران زیر ذره‌بین
تهران-بهار ۱۴۰۴ در حالی با روزانه دو الی چهار ساعت خاموشی در شهرستان های اطراف تهران سپری می شود که وزیر نیرو وعده داده بود، تابستان مشکل قطعی برق به طور کامل رفع می شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - امیرماهان محمدی یکتا: در حالی که استان تهران، پایتخت ایران، به عنوان مرکز سیاسی و اقتصادی کشور شناخته می‌شود، ساکنان شهرستانهای اطراف آن مانند ورامین، پردیس، قرچک، دماوند، شهریار، ملارد، پیشوا و پاکدشت با چالش مزمن «قطعی‌های مکرر و بی‌برنامه برق» دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
این خاموشی‌ها که از میانه فروردین ۱۴۰۴ آغاز شده‌اند، نه‌تنها زندگی روزمره مردم را مختل کرده‌اند، بلکه خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیری به دنبال داشته‌اند.
در شرایطی که وزارت نیرو وعده‌هایی برای ساماندهی وضعیت انرژی داده، گزارش‌های مردمی از بی‌نظمی در اجرای برنامه‌های اعلام‌شده و عدم پاسخگویی مسئولان حکایت دارد.
وزارت نیرو اعلام کرده است که قطعی‌های برق خانگی باید بر اساس برنامه‌های زمان‌بندی‌شده در وب‌سایت شرکت‌های توزیع برق و اپلیکیشن «برق من» اعمال شود، با این حال، گزارش‌های متعدد از ساکنان حومه تهران نشان می‌دهد که این خاموشی‌ها اغلب بدون اطلاع قبلی رخ می‌دهند و زمان‌بندی وصل مجدد برق نیز با آنچه اعلام شده، مغایرت دارد، به عنوان مثال، شهروندی از فاز ۱۱ پردیس می‌گوید: روزی دو بار، هر بار ۲ تا ۳ ساعت برق قطع می‌شود.
اپلیکیشن برق من هیچ جدول خاموشی‌ای ندارد و ما نمی‌دانیم چه زمانی باید منتظر قطعی باشیم.
این بی‌نظمی‌ها در حالی رخ می‌دهد که عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در بهمن ۱۴۰۳ وعده داده بود که تا تابستان ۱۴۰۴ مشکل قطعی برق به طور کامل برطرف خواهد شد، اما واقعیت این است که خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و بی‌برنامه از همان بهار ۱۴۰۴ شدت گرفته و ساکنان مناطق کمتربرخوردار حومه تهران را در تنگنا قرار داده است.
فوت مادری در بهارستان به دلیل گیر افتادن فرزند خردسالش در آسانسور
قطعی برق در شهرستانهای اطراف تهران تنها به خاموشی خانه‌ها محدود نمی‌شود، در بسیاری از مناطق، به دلیل وابستگی پمپ‌های آب آپارتمان‌ها به برق، قطعی برق به معنای قطعی آب نیز هست، این مشکل به‌ویژه در برج‌های بلندمرتبه مسکن مهر، مانند فاز ۱۱ پردیس، که فاقد ژنراتورهای پشتیبان هستند، تشدید می‌شود.
ساکنان این مناطق گزارش داده‌اند که قطعی‌های مکرر برق باعث توقف آسانسورها، درهای برقی پارکینگ‌ها و حتی سیستم‌های امنیتی شده است.
یکی از حوادث تلخ ناشی از این خاموشی‌ها، فوت مادری در بهارستان بود که به دلیل گیر افتادن فرزند خردسالش در آسانسور رخ داد، این حادثه نمونه‌ای از پیامدهای جبران‌ناپذیر بی‌برنامگی در مدیریت خاموشی‌هاست، همچنین، نوسانات شدید برق به تأسیسات آب‌رسانی، آسانسورها و دیگر امکانات رفاهی خسارات جدی وارد کرده و ساکنان مناطق پرتراکم مانند پردیس را با خطراتی مانند آتش‌سوزی ناشی از اتصالات برقی مواجه ساخته است.
در مناطق جنوبی تهران مانند ورامین، پیشوا، قرچک و پاکدشت، قطعی برق استفاده از سیستم‌های سرمایشی را غیرممکن کرده و گلایه مندی عمومی را افزایش داده است، در برخی مناطق حومه تهران نیز، قطعی برق با قطع اینترنت به دلیل نبود باتری در دکل‌های مخابراتی همراه شده و ارتباطات شهروندان را مختل کرده است.
در ورامین، معلم یکی از مدارس این شهرستان برای اینکه از گرمای هوا در زمان نبود برق نجات پیدا کند با نصب سایه بان در حیاط مدرسه، به دانش آموزان تدریس می‌کند.
یکی از انتقادات اصلی شهروندان، نابرابری در اعمال خاموشی‌هاست.
گزارش‌های مردمی حاکی از آن است که مناطق مرفه‌نشین تهران، مانند شمال شهر، کمتر با قطعی برق مواجه می‌شوند، در حالی که شهرستانهای اطراف، به‌ویژه مناطق کم‌برخوردار، روزانه چندین ساعت بدون برق هستند.
کاربری در شبکه‌های اجتماعی نوشته است: شهرهای اطراف تهران روزی ۳ تا ۴ ساعت قطعی برق دارند، اما در شمال تهران هیچ قطعی‌ای وجود ندارد.
این نابرابری نه‌تنها حس بی‌عدالتی را در میان ساکنان حومه تهران تقویت کرده، بلکه اعتماد عمومی به نهادهای مسئول، از جمله وزارت نیرو و شرکت‌های توزیع برق، را به شدت کاهش داده است، عدم پاسخگویی مدیران این نهادها بر نارضایتی‌ها افزوده است.
قطعی‌های مکرر برق تأثیرات گسترده‌ای بر کسب‌وکارها و معیشت مردم داشته است، به گفته یک کارگر ساختمانی، قطعی برق کار روزانه آنها را متوقف کرده و درآمدشان را کاهش داده است.
تاکنون توضیح قانع‌کننده‌ای برای تداوم این خاموشی‌ها ارائه نشده است
همچنین، خسارات ناشی از سوختن وسایل برقی به دلیل نوسانات جریان برق، هزینه‌های اضافی بر دوش خانواده‌ها تحمیل کرده است.
از منظر اجتماعی، این خاموشی‌ها فشار روانی زیادی بر شهروندان وارد کرده است، خانواده‌هایی که با قطعی آب، برق و اینترنت همزمان مواجه می‌شوند، قادر به برنامه‌ریزی برای زندگی روزمره خود نیستند.
این وضعیت به‌ویژه برای کودکان، سالمندان و افرادی که به تجهیزات پزشکی وابسته‌اند، چالش‌های جدی ایجاد کرده است.
وزارت نیرو تاکنون توضیح قانع‌کننده‌ای برای تداوم این خاموشی‌ها ارائه نکرده است، اگرچه مقامات این وزارتخانه ناترازی تولید و تقاضای برق را دلیل اصلی خاموشی‌ها عنوان می‌کنند، اما عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های انرژی، فرسودگی شبکه توزیع و ناکارآمدی در مدیریت مصرف از جمله عواملی است، که کارشناسان به آنها اشاره دارند.
در این میان، رسانه‌ها نیز از انتشار جداول غیرواقعی خاموشی‌ها انتقاد کرده‌اند، برخی فعالان رسانه‌ای پیشنهاد داده‌اند که تا زمان پایبندی شرکت‌های توزیع برق به برنامه‌های اعلام‌شده، رسانه‌ها از انتشار این جداول خودداری کنند تا در بی‌اعتمادی عمومی شریک نباشند.
خاموشی‌های گسترده در حومه تهران، فراتر از یک مشکل فنی، به بحرانی اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است.
ساکنان ورامین، قرچک، پردیس و دیگر شهرستانهای اطراف، در حالی با قطعی‌های بی‌برنامه برق دست‌وپنجه نرم می‌کنند که وعده‌های وزارت نیرو برای بهبود وضعیت انرژی همچنان در حد حرف باقی مانده است.، این خاموشی‌ها نه‌تنها زندگی روزمره مردم را مختل کرده، بلکه خسارات جانی، مالی و روانی جبران‌ناپذیری به دنبال داشته است.
در این میان، نابرابری در اعمال خاموشی‌ها و بی‌توجهی مسئولان به گلایه مندی مردمی، شکاف میان مردم و نهادهای دولتی را عمیق‌تر کرده است.
برای برون‌رفت از این بحران، وزارت نیرو باید با شفافیت و پاسخگویی، برنامه‌ای جامع برای مدیریت ناترازی انرژی و نوسازی زیرساخت‌ها ارائه دهد، همچنین، نهادهای قضائی می‌توانند با پیگیری ترک‌فعل مدیران مسئول، گامی در جهت احقاق حقوق شهروندان بردارند.
تا زمانی که نور پایدار به خانه‌های حومه تهران بازنگردد، ساکنان این مناطق همچنان در تاریکی بی‌برنامگی روزگار خواهند گذراند.
آیا وعده‌های تابستان ۱۴۰۴ محقق خواهد شد، یا این خاموشی‌ها به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل خواهد شد؟
پاسخ این پرسش تاکنون منفی بوده و در آینده در گرو اقدام عملی و عزم جدی مسئولان است.