دوره‌های کوتاه‌مدت و سلطه هوش مصنوعی ۲ چالش جدی دانشگاه
معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: آموزش آکادمیک با دو چالش جدی، جایگزینی آموزش‌های کوتاه‌مدت غیررسمی به جای نظام رسمی و انتقال مرجعیت علمی از اساتید به هوش مصنوعی مواجه است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، همایش «اساتید همیار فرهنگ» با حضور دکتر فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت‌ماه در سالن نصر دانشکده علوم انسانی واحد تهران شمال برگزار شد.
این نشست که با مشارکت اعضای هیئت علمی، دستیاران آموزشی، مدیران فرهنگی دانشگاه و مسئولان واحد تهران شمال همراه بود، بستری برای گفت‌وگوی تعاملی و هم‌فکری پیرامون نقش دانشگاه و اساتید در مواجهه با تحولات اجتماعی، فرهنگی و فناورانه فراهم کرد.
در ابتدای این نشست، دکتر سعید ملماسی، سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ضمن عرض خیر مقدم به دکتر فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی و سایر همراهان وی و مدعوین و مسئولان فرهنگی حاضر در این نشست، از دکتر جهان‌بین برای پیشنهاد برگزاری این همایش تقدیر کرد و گفت: «موضوعات فرهنگی نباید تنها به عنوان وظیفه یک معاونت یا یک بخش خاص از این واحد دانشگاهی دیده شوند، بلکه همه ارکان واحد، به‌ویژه اساتید، باید در این عرصه سهیم باشند و مسئولیت‌پذیرانه با دانشجویان تعامل کنند.»
وی با اشاره به جمعیت بیش از ۴۰ هزار نفری دانشجویان این واحد دانشگاهی و فعالیت ۱۲۰۰ استاد پیوسته، وابسته و دستیار آموزشی، افزود: «با این حجم از جمعیت دانشجویی و ظرفیت بالای این واحد در حوزه استادان و مدرسان دانشگاهی، همراهی این اساتید در ارائه برنامه‌های فرهنگی ضروری است لذا توصیه می‌شود اساتید عزیز واحد دانشجویان را همچون فرزندان و عزیزان خود ببینند و همان‌طور که در خانه دغدغه تربیت فرهنگی فرزندان و عزیزان خود و دور نگه داشتن آنان از آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی را دارند، در دانشگاه نیز چنین دغدغه‌هایی را داشته باشند.»
سپس دکتر فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، در سخنانی از تلاش‌های دکتر ملماسی در ارتقای فضاهای فرهنگی و رفاهی واحد تهران شمال تقدیر کرد و اقدامات مثبتی همچون بهسازی پارکینگ‌های دانشجویی، راه‌اندازی بوفه‌ها، کافه‌ها و کافه‌کتاب‌ها برای پاسخگویی به نیازهای تغذیه‌ای و فرهنگی دانشجویان، ساخت سردرب جدید واحد و مسدودسازی درب قدیمی دانشگاه که موجب بروز مشکلاتی برای دانشجویان شده بود را از جمله این خدمات مؤثر دانست.
وی همچنین از فعالیت‌های تشکل فرهنگی «آلاء» به ریاست دکتر مریم ادیب‌زاده تقدیر کرد و آن را نمونه‌ای موفق از همکاری میان تشکل‌های فرهنگی و معاونت فرهنگی دانشجویی دانست.
دکتر جهان‌بین در بخش دیگری از سخنان خود به دو تهدید جدی پیش‌روی آموزش عالی اشاره کرد و گفت: «تهدید نخست، گسترش آموزش‌های غیررسمی و میل جامعه به سمت دوره‌های کوتاه‌مدت و گواهی‌محور است که موجب تضعیف آموزش رسمی می‌شود و تهدید دوم، جابه‌جایی مرجعیت علمی از استاد به ابزارهای هوش مصنوعی است که در برخی موارد دانشجو، با استفاده از فناوری، نقش محوری را در تولید و تحلیل علمی ایفا می‌کند.»
وی تأکید کرد: «اگر دانشگاه‌ها صرفاً به آموزش محدود بمانند، در آینده‌ای نزدیک در مواجهه با این دو تهدید دچار بحران خواهند شد، لذا باید مفهوم دانشگاه را بازتعریف کرده و آن را به نهادی برای تعلیم و تربیت جامع ارتقا دهیم.»
معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به کاهش اقبال عمومی به آموزش عالی، به مثالی از دانشگاه باهنر کرمان اشاره کرد و گفت: «دانشگاه باهنر، به‌عنوان قطب ریاضی کشور، اخیرا ورودی جدیدی در رشته ریاضی نداشته است و این نشانه‌ای جدی است که حتی رشته‌های بنیادی نیز با کاهش جذابیت مواجه شده‌اند.»
وی افزود: «دانشگاه آزاد اسلامی به‌دلیل اتکا به منابع درآمدی خود و عدم وابستگی به بودجه دولتی، ناگزیر است نسبت به تحولات اجتماعی حساس باشد و خوشبختانه برخی واحدهای دانشگاهی با درک درست از شرایط پیرامونی خود، پا به پای تحولات اجتماعی پیشرفته‌اند و با برنامه‌ریزی مناسبی که انجام داده‌اند، توانسته‌اند از واحدهایی زیان‌ده به واحدهایی با شرایط مالی مناسب تبدیل شوند.»
جهان‌بین با تأکید بر ضرورت تلفیق آموزش نظری با عمل، گفت: «تعلیم و تربیت یک امر تخصصی است که اگر در آن به موضوع آمایش سرزمینی و ترکیب نظریه با تجربه عملی توجه شود، می‌توان تهدیدهای فعلی را به فرصت تبدیل کرد، بنابراین دانشگاه باید بازوی توسعه فرهنگی و اجتماعی جامعه باشد، نه صرفاً تولیدکننده مدرک و حتی دانشِ صرف.»
در ادامه این نشست، اساتید حاضر به مدت دو ساعت به بیان دیدگاه‌ها، تجربیات، دغدغه‌ها و پیشنهادات خود در حوزه فرهنگی پرداختند که با پاسخ‌های تحلیلی دکتر جهان‌بین و ایجاد فضایی تعاملی، با استقبال وهمراهی شرکت‌کنندگان مواجه شد.
در پایان این نشست، بر ضرورت استمرار این‌گونه نشست‌ها و بهره‌گیری بیشتر از ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و تربیتی اساتید برای مواجهه مؤثر با چالش‌های فرهنگ و اجتماعی دانشگاهی تأکید شد.