دستگاه آنالیز عنصری روغن و روان‌کننده‌ها مطابق با استاندارد D۶۵۹۶

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، در صنایع نفت، پتروشیمی، هوافضا و نیرو یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های نگهداشت و پایش وضعیت تجهیزات، استفاده از دستگاه آنالیز عنصری روغن است.
این دستگاه با هدف تشخیص فلزات فرسایشی، آلاینده‌ها یا تخریب شیمیایی روان‌کننده‌ها طراحی شده و بخش مهمی از فرآیند نظارت پیشگیرانه به شمار می‌رود.
برای انجام این آنالیز، بهره‌گیری از تجهیزات آزمایشگاه نفت با استانداردهای بین‌المللی، ازجمله مدل‌های مجهز به فناوری RDE، ضروری است.
یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهای موجود در این حوزه، دستگاه RDE Atomic Emission Spectrometer است که بر پایه استاندارد معتبر ASTM D۶۵۹۶ طراحی شده و عملکردی دقیق در شناسایی عناصر فلزی در نمونه‌های روغنی دارد.
این مقاله با هدف معرفی فنی این دستگاه، بررسی مزایا، مقایسه با روش‌های جایگزین و کاربرد آن در صنایع حیاتی به تحلیل دقیق عملکرد آن در قالب استانداردهای شناخته‌شده می‌پردازد.
اهمیت آنالیز عنصری در صنایع روان‌کاری و پایش وضعیت
تحلیل ترکیب عنصری روان‌کننده‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در پایش وضعیت (Condition Monitoring) تجهیزات صنعتی ایفا می‌کند.
هرگونه تغییر در غلظت عناصر فلزی مانند آهن، کروم، نیکل، مس یا سرب می‌تواند نشانه‌ای از سایش داخلی، خوردگی، یا آلودگی سیال باشد.
چنین داده‌هایی کمک می‌کنند تا پیش از وقوع خرابی‌های جدی یا توقف تولید، اقدامات اصلاحی انجام شود.
در سیستم‌هایی مانند توربین‌های بخار، موتورهای دیزل سنگین، کمپرسورها یا تجهیزات دوّار پتروشیمی، یک خرابی ناگهانی نه‌تنها هزینه‌های مالی بالایی در پی دارد، بلکه ممکن است منجر به آسیب‌های ایمنی و زیست‌محیطی نیز گردد.
به همین دلیل، استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی تخصصی مانند دستگاه RDE، در قالب برنامه‌های نت پیش‌بینانه (Predictive Maintenance) به یک الزام فنی تبدیل شده است.
ساختار و فناوری به‌کاررفته در دستگاه آنالیز عنصری روغن و روانکننده ها
دستگاه RDE یا Rotating Disc Electrode Atomic Emission Spectrometer براساس طیف‌سنجی نشری اتمی با الکترود چرخان عمل می‌کند.
در این فناوری، نمونه روغن بدون نیاز به رقیق‌سازی یا پیش‌پردازش خاص، مستقیماً به محفظه آنالیز منتقل می‌شود.
درون دستگاه دیسک فلزی با سرعت بالا می‌چرخد و در تماس با الکترود ثابت، قوس الکتریکی تولید می‌کند.
این قوس موجب تحریک اتم‌های موجود در نمونه و درنتیجه، تابش نور خاص هر عنصر می‌گردد.
نور ساطع‌شده سپس توسط آشکارساز اپتیکی تجزیه شده و اطلاعات دقیقی از نوع و مقدار عناصر موجود در نمونه ارائه می‌دهد.
برتری اصلی این فناوری در آن است که امکان شناسایی هم‌زمان عناصر متعدد در بازه زمانی کوتاه و با دقت بالا را فراهم می‌سازد.
همچنین، به‌دلیل حذف فرآیندهای آماده‌سازی با مواد شیمیایی و اسیدی، ریسک آلودگی نمونه کاهش یافته و ایمنی عملکرد نیز بهبود می‌یابد.
در همین راستا، دستگاه آنالیز عنصری RDE کمپانی KoreaTech مدل KRFES۶۵۹۵ به‌عنوان یکی از نمونه‌های پیشرفته در این حوزه شناخته می‌شود.
این دستگاه قادر است ۲۴ عنصر فلزی را در روغن‌های روان‌کننده و مواد نفتی با دقت در سطح ppm و بدون نیاز به هرگونه آماده‌سازی یا استفاده از مواد شیمیایی، به‌صورت سریع آنالیز کند.
وجود یک سال گارانتی بی‌قید و شرط و ده سال خدمات پس از فروش نیز ازجمله ویژگی‌های مهمی است که آن را به گزینه‌ای مطمئن و قابل اتکا برای مراکز صنعتی و آزمایشگاهی تبدیل کرده است.
استاندارد ASTM D۶۵۹۶ و اهمیت آن در تطابق عملکرد
استاندارد ASTM D۶۵۹۶ از سوی انجمن مواد و آزمون آمریکا، به‌عنوان مرجع آزمون برای تعیین فلزات سایشی، آلودگی و افزودنی‌ها در روان‌کننده‌ها تدوین شده است.
این استاندارد صراحتاً روش RDE را تأیید و تشریح می‌کند و الزاماتی مانند نوع الکترود، سرعت چرخش، شرایط پلاسما و نحوه کالیبراسیون را تعیین می‌کند.
مطابقت عملکرد دستگاه RDE با این استاندارد تضمین می‌کند که داده‌های حاصل‌شده، در پروژه‌های صنعتی، گزارش‌های فنی و تصمیم‌گیری‌های نگه‌داری معتبر باشند.
علاوه‌براین، این انطباق امکان مقایسه‌پذیری نتایج میان آزمایشگاه‌های مختلف را فراهم می‌سازد که در پروژه‌های بین‌المللی یا زنجیره تأمین قطعات اهمیت بالایی دارد.
مقایسه با روش‌های جایگزین و برتری فناوری RDE
در مقایسه با روش‌های سنتی مانند اسپکترومتری جذب اتمی (AAS) یا روش ICP، فناوری RDE دارای مزایای خاصی است.
نخست آن‌که RDE نیاز به رقیق‌سازی یا آماده‌سازی خاصی ندارد، بنابراین خطاهای ناشی از نمونه‌برداری کاهش می‌یابد.
همچنین، به دلیل قابلیت استفاده مستقیم از نمونه‌های غلیظ و آلوده، این روش برای آنالیز میدانی و در شرایط عملیاتی واقعی بسیار مناسب است.
از سوی دیگر، زمان آزمون در RDE به‌مراتب کوتاه‌تر است.
در حالی که روش‌های دیگر به آماده‌سازی پیچیده، اپراتور تخصصی و محیط کنترل‌شده نیاز دارند، RDE می‌تواند در مدت زمان کمتر از یک دقیقه، تحلیل هم‌زمان بیش از ۲۰ عنصر را ارائه دهد.
این ویژگی به‌ویژه در آزمایشگاه‌هایی که با حجم بالای نمونه مواجه‌اند، مزیت محسوسی محسوب می‌شود.
نقش این تجهیزات آزمایشگاهی در صنایع نفت، گاز و نیرو
یکی از اصلی‌ترین کاربران دستگاه RDE، آزمایشگاه‌های تخصصی صنعت نفت و گاز هستند.
در این صنایع، حجم بالایی از روغن‌های روان‌کاری در توربین‌ها، کمپرسورها، پمپ‌ها و تجهیزات فرآیندی استفاده می‌شود.
در بسیاری از پالایشگاه‌ها، واحدهای RCM و پایش وضعیت، برنامه‌های آنالیز روغن را به‌صورت دوره‌ای اجرا می‌کنند.
داده‌های به‌دست‌آمده از دستگاه RDE در این فرآیندها، به‌عنوان شاخص سلامت تجهیزات شناخته می‌شوند.
همچنین در صنعت برق، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و حرارتی از این دستگاه برای ارزیابی سلامت ژنراتورها و توربین‌ها بهره می‌برند.
شناسایی مقادیر غیرعادی از عناصری مانند آهن، کروم یا آلومینیوم می‌تواند نشانه‌ای از سایش یاتاقان‌ها، رینگ‌ها یا سایر قطعات درگیر باشد.
نگه‌داری، کالیبراسیون و الزامات عملیاتی
اگرچه فناوری RDE نیاز به آماده‌سازی پیچیده ندارد، اما برای اطمینان از دقت مداوم، رعایت اصول نگهداری و کالیبراسیون دستگاه ضروری است.
استفاده از استانداردهای کالیبراسیون تاییدشده، تعویض منظم الکترودها و تمیزکاری منبع نوری از جمله مواردی هستند که باید در برنامه نگهداری روزانه و هفتگی آزمایشگاه گنجانده شود.
علاوه‌براین، توجه به عمر مفید دیسک چرخان و کنترل دقیق دمای محفظه آنالیز، بر عملکرد پایدار دستگاه تأثیر مستقیم دارد.
بسیاری از تولیدکنندگان این دستگاه‌ها، نرم‌افزارهای داخلی برای هشدار در مورد سرویس‌های ادواری و ثبت تاریخچه عملکرد ارائه می‌دهند، که در تضمین قابلیت اطمینان داده‌ها مؤثر است.
معرفی مرجع معتبر تأمین دستگاه
درحال‌حاضر، بهره‌برداری از دستگاه‌هایی مانند RDE Atomic Emission Spectrometer مستلزم دسترسی به منابع معتبر تأمین تجهیزات تخصصی، پشتیبانی فنی مداوم و دانش به‌روز در حوزه آنالیز عنصری است.
شرکت دانشور شیمی آرین با سابقه‌ای فعال در تأمین و تجهیز آزمایشگاه‌های کنترل کیفی در صنایع نفت، گاز و روان‌کاری توانسته است نقش مؤثری در ارتقا سطح فنی مراکز تحقیقاتی و صنعتی کشور ایفا کند.
این مجموعه با تکیه بر شبکه تأمین بین‌المللی، امکان واردات دستگاه‌های آنالیز دقیق و تجهیزات آزمایشگاه نفت از اروپا، آمریکا و آسیا را فراهم ساخته و علاوه‌بر تأمین تجهیزات، خدماتی نظیر تأمین قطعات یدکی و پشتیبانی تخصصی را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مشخصات فنی دستگاه‌های آنالیز عنصری و سایر تجهیزات تخصصی، می‌توان به وبسایت رسمی این شرکت مراجعه کرد.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.