اهالی اندیشه این ۲۰ کتاب را می‌خوانند
به گزارش مشرق، هرساله با نزدیک شدن به نمایشگاه کتاب، بسیاری از علاقه‌مندان به کتاب سعی می‌کنند در باب خرید کتاب وسواس داشته باشند و حداقل در ایام نمایشگاه دست به خرید هر کتابی نزنند.
به همین جهت، لیست‌های پیشنهادی برای خرید کتاب بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.
از این رو، مسئله «چه کتابی» اهمیت پیدا می‌کند.
بر همین اساس لیستی از کتاب‌هایی تاریخی و عمدتا در حوزه اندیشه که ارزش خواندن و توجه را دارند، معرفی کرده‌ایم.
هرچند قصد نداریم در لیست پیشنهادی که ارائه می‌شود، ادعایی مبنی بر تفاوت را عرضه کنیم.
نگارنده این متن معتقد است کتاب‌هایی که معرفی می‌شوند، در حقیقت به مقدار واقعی به آنها توجه نشده است و شاید معرفی مجدد باعث شود توجه بیشتری از جانب مخاطبان به آنها صورت گیرد.
به همین جهت، این لیست کتاب‌هایی که صرفاً تازه منتشر شده‌اند را مد نظر قرار نداده و شامل کتاب‌هایی است که در دو سال گذشته به چاپ رسیده‌اند.
لویناس، مکتب فرانکفورت و روانکاوی
این کتاب اثر سی فرد آلفرد از نشر ققنوس است.
در این کتاب، آلفرد شخصیت‌ها و مکاتب متعددی را به صحنه می‌آورد.
در این کتاب با آرای لویناس درباره دیگری و چهره‌اش آشنا می‌شویم.
از میان اعضای مکتب فرانکفورت، آرای تئودور آدورنو مطرح می‌شود.
آلفرد در فصل سوم کتاب، لویناس و آدورنو را رویاروی هم قرار می‌دهد، اما روانکاوان نیز به این بزم متفکران دعوت شده‌اند و آلفرد می‌کوشد فروید و دونالد وینیکات را به گفت‌وگو با لویناس بکشاند.
اما این پایان ماجرا نیست.
آلفرد اشخاص دیگری را نیز به میان صفحات کتاب پرتاب می‌کند.
آیریس مرداک و هانا آرنت نیز وارد گفت‌وگو با لویناس می‌شوند و فصل چهارم کتاب حتی پای آیزایا برلین و مفاهیم معروف او را هم به میان می‌کشد.
آلفرد در این کتاب با مفاهیم مهم لویناسی همچون دیگری، چهره و نامتناهی کلنجار می‌رود و با سیر در قلمروهای دیگری همچون روانکاوی و فلسفۀ سیاسی و اجتماعی، غنای بیشتری به مباحث فلسفی و دینی لویناس می‌دهد.
مسائل اخلاقی معاصر
کتاب اثر لارس‌ام هینمن از نشر ترجمان است.
آیا سقط‌جنین مجاز است؟
آیا اعدام منصفانه است؟
آیا می‌توان تروریست‌ها را شکنجه کرد تا اطلاعاتشان را افشا کنند؟
آیا لقاح مصنوعی از نظر اخلاقی رواست؟
اقلیت‌های جنسی چه حقوقی دارند و ماهیت گرایششان چیست؟
تبعیض‌های جنسیتی و فقر ریشه در کجا دارند؟
آیا در قبال محیط‌زیست و حیوانات وظایفی داریم؟
در فضای مجازی چطور؟
پاسخ دادن به این سؤالات مستلزم دانستن برخی مفاهیم اخلاقی، اصطلاحات و نظریه‌هاست.
لارنس هینمن این پرسش‌ها را به سه بخش کلی و نهایتاً به دوازده عنوان تقسیم کرده که نام فصل‌های این کتاب‌اند.
ساختار هرکدام از فصل‌ها شامل روایت‌هایی از صاحب‌نظران آن حوزه یا کسانی است که به‌نحوی با آن موضوع مرتبط شده‌اند.
در ادامه، هینمن طرح کلی مسئله و تقسیمات مفهومی آن را ارائه می‌دهد و سپس استدلال‌های موافقان و مخالفان موضوع آورده می‌شود.
هینمن در انتهای هر فصل منابع مفیدی برای مطالعه بیشتر معرفی کرده که در کنار خودآزمایی‌ها و دیگر ابزارهای آموزشی، مباحث کتاب را غنا و وسعت می‌بخشند.
غروب زیست جهان ایرانی در گفت‌وگو با نسل‌های بی‌تاریخ
اثری از بیژن عبدالکریمی که نشر نقد فرهنگ آن را منتشر کرده است.
در چند دهه اخیر، به دلیل اتفاقات و تغییرات تاریخی مختلف، شاهد ظهور نسل‌های جدیدی هستیم که با نسل‌های گذشته تفاوت‌های چشمگیری دارند.
این تفاوت‌ها عبارتند از گسست و شکافی بزرگ با سنن دینی، ارزش‌های معنوی و میراث‌های فرهنگی و تاریخی.
این شکاف نه تنها درک ما از میراث‌های گذشته را تحت‌تأثیر قرار داده است بلکه به ما احساسی از بی‌آینده بودن و عدم اتوپیایی برای آینده را القا کرده است.
به عبارت دیگر، نسل‌های جدید به علت این تفاوت‌ها با گذشته و آینده به شکل معناداری متصل نیستند.
به این علت، نویسنده آنها را «نسل‌های بی‌تاریخ» معرفی می‌کند؛ یعنی نسلی که تنها در «حال زندگی» و در «زمان حال» قرار دارند.
این ظهور نسل‌های جدید در ایران نشانگر تولد یک جامعه و ایران نسبتاً جدید است.
این تغییرات باعث می‌شود که ما با مسائل اجتماعی، فرهنگی و تاریخی ناشناخته‌ای روبه‌رو شویم که نه نهادهای سنتی و مذهبی ما و نه دانشگاه‌ها و روشنفکران ما آمادگی لازم برای مواجهه با آنها را دارند.
نسل‌های جدید با نسل‌های گذشته و تغییراتی که در جامعه و جهان ایرانی رخ می‌دهد، در معنایی بیشتر به غروب زیست جهان ایرانی شاهد خواهند بود.
اما سوال اینجاست که آیا در پشت این غروب و نقشه‌برداری نسل‌های جدید، امید به یافتن یک آینده تازه و واقعی وجود دارد؟
آیا مانند برخی از شاعران و متفکران می‌توان در تاریکی توازنی را احساس کرد؟
آیا در این دوران بی‌نشانه و در عصر سرگردانی ما همچنان می‌توانیم نشانه‌ها را جست‌وجو کرده و از آنها سخن بگوییم؟
مسائل نظریهٔ سیاسی
این کتاب اثری است از کاتریونا مک کینون که نشر نو آن را منتشر کرده است.
کتاب «مسائل نظریه سیاسی» معرفی جامع و روشن و دقیقی است از مهم‌ترین مباحث در حوزۀ نظریۀ سیاسی.
هریک از فصل‌های این کتاب را یکی از متخصصان برجسته نوشته و این فصل‌ها طیف گسترده‌ای از موضوعات را شامل می‌شوند، از بحث‌های دیرپا درباره دموکراسی و آزادی گرفته تا مسائل حساس کنونی از جمله چندفرهنگ‌گرایی و محیط زیست.
یکی از ویژگی‌های شاخص این کتاب، ارتباط بحث‌های نظری آن با مسائل واقعی ملموس است.
می‌توان گفت یکی از هدف‌های کتاب این است که به خواننده نشان دهد نظریه‌پردازی در حوزۀ سیاست چگونه می‌تواند با مشکلات روزمره مرتبط باشد و به حصول درکی بهتر از آنها و احیاناً یافتن راه‌حلی برایشان کمک کند.
«مسائل نظریۀ سیاسی» به شکلی تنظیم شده که برای استفاده به عنوان کتاب درسی کاملاً مناسب است و البته برای تمام علاقه‌مندان به نظریۀ سیاسی می‌تواند جذاب باشد.
این کتاب تمام مسائل نظریۀ سیاسی را به چهارده موضوع مهم تقسیم می‌کند و در هر فصل به یکی از این مسائل می‌پردازد.
در بین این مسائل، هم مسائل قدیمی مانند تکلیف سیاسی و دموکراسی دیده می‌شود و هم مسائل جدید مانند عدالت و نسل‌ها و محیط زیست به چشم می‌خورد.
این چهارده مسئله عبارت‌اند از اقتدار و تکلیف سیاسی، ملت - دولت، جنگ و مداخله، دموکراسی، آزادی، مدارا، برابری و عدالت اجتماعی، حقوق بشر، چندفرهنگ‌گرایی، شهروندی، محیط زیست، جنسیت، عدالت جهانی و نسل‌ها.
بعضی از این مسائل به روابط بیناشخصی مربوط می‌شوند، برخی به روابط شخص و دولت و برخی دیگر هم به روابط بین‌الملل.
زندگی خوب و بسنده
اثر آورام آلپرت که نشر بیدگل آن را منتشر کرده است.
ما در جهانی زندگی می‌کنیم که یکسر حول برتری‌جویی می‌گردد.
گویی همواره ناگزیریم در میان ثروتمندترین، قدرتمندترین یا مشهورترین افراد جایی برای خودمان بیابیم.
این کتاب شرح می‌دهد که هیچ‌کس از این نظم اجتماعی رقابت‌محور نفعی نمی‌برد و زیستن راه‌ورسم دیگری هم دارد: زندگی خوب و بسنده برای همه.
آورام آلپرت نشان می‌دهد که دغدغه برتری‌جویی ما را دچار تنش و اضطراب بی‌وقفه می‌کند، به روابطمان آسیب می‌رساند، به نابرابری گسترده سیاسی و اقتصادی دامن می‌زند و محیط‌زیستمان را به ویرانی می‌کشاند.
آلپرت توضیح می‌دهد که چطور می‌توانیم از جهان‌بینی برتری‌جویی دست بکشیم و جامعه‌ای بسازیم که در آن همه بتوانند شکوفا شوند و ببالند.
وقتی کمتر درگیر رقابت با یکدیگریم، می‌توانیم معنا و هدفی تازه در زندگی بیابیم، نیازهای مادی و عاطفی‌مان برآورده می‌شود و از فراغت بیشتری در زندگی بهره می‌بریم.
با این‌همه، آلپرت آرمان‌شهری دروغین را وعده نمی‌دهد، بلکه تأکید می‌کند که زندگی هرگز نمی‌تواند بهتر از خوب و بسنده باشد، چون به‌ناگزیر همیشه با حوادث و مصیبت‌هایی مواجهیم که مهارشان از دستمان خارج است.
بنابراین، دیگر نباید انسان‌ها را به دو دسته برندگان و بازندگان تقسیم کنیم و باید مطمئن شویم همه از منزلت و کفایت، سهمی برابر ببرند.
کتاب روشنگر و بحث‌برانگیز زندگی خوب و بسنده نشان می‌دهد که چطور می‌توانیم به‌جای اینکه در گیرودار رقابت نفس‌گیر برای رسیدن به رأس هرم یکدیگر را از میدان به‌در کنیم، با همکاری هم، زندگی خوب و بسنده‌ای برای همه به ارمغان آوریم.
زندگی خوب و بسنده کتاب فوق‌العاده‌ای است.
آلپرت با لحنی صمیمی و استدلال‌هایی نافذ و گیرا ثابت می‌کند تعهد نهادینه و اغلب ناگفته‌مان به برتری‌جویی مانع بهبود وضع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ما می‌شود.
شاید آموختنِ طلبِ زندگی خوب و بسنده کلید تحول اجتماعی باشد.
تاریخ سیاسی ایران مدرن
این کتاب اثری است از علی رهنما.
رهنما روایتی جامع و تحلیلی از فراز و نشیب‌های سیاسی ایران در یک قرن اخیر ارائه می‌دهد.
این کتاب که حاصل سال‌ها تحقیق آکادمیک و میدانی است، می‌کوشد با عبور از روایت‌های کلیشه‌ای و ایدئولوژیک، چگونگی شکل‌گیری ایران امروز را در بستر تعاملات قدرت‌های درونی، جامعه و قدرت‌های جهانی بررسی کند.
در واقع، رهنما در این اثر، تاریخ ایران را نه به عنوان مجموعه‌ای از حوادث پراکنده، بلکه به مثابه فرایندی پیوسته از انقلاب‌ها، مقاومت‌ها و بازسازی‌های ساختار قدرت تحلیل می‌کند که از جنبش مشروطه تا اعتراضات اخیر خیابانی امتداد دارد.
کتاب با واکاوی جنبش مشروطه آغاز می‌شود؛ رویدادی که به زعم نویسنده، سنگ بنای ایران مدرن و نخستین تلاش برای ایجاد حکومتی مبتنی بر قانون بود.
نویسنده با بررسی نقش گروه‌های اجتماعی مختلف (روحانیون، بازاریان، روشنفکران و زنان) نشان می‌دهد چگونه تضاد بین اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران، از همان ابتدا مسیر پرپیچ و خم دموکراسی‌خواهی در ایران را متعین کرد.
بخش‌های بعدی کتاب به تحولات دوران رضاشاه و محمدرضا پهلوی می‌پردازد و تنش بین مدرنیزاسیون آمرانه و مقاومت‌های سنتی را تحلیل می‌کند.
رهنما در این بخش، به ویژه بر نقش نفت، ارتش و دخالت‌های خارجی در تثبیت ساختارهای اقتدارگرا تأکید دارد.
قلب کتاب به تحلیل انقلاب اسلامی و پیامدهای آن اختصاص دارد.
رهنما این انقلاب را نه یک «حادثه ناگهانی»، بلکه نتیجه انباشت نارضایتی‌ها از شکست پروژه مدرنیته پهلوی و سرکوب جنبش‌های چپ و مذهبی می‌داند.
او با بررسی ائتلاف ناهمگون گروه‌های انقلابی (روحانیون، مارکسیست‌ها و ملی‌گرایان)، نشان می‌دهد چگونه این اتحاد موقت پس از پیروزی به رقابت بر سر تعریف اسلام سیاسی تبدیل شد.
بخش‌های مربوط به دهه‌های اخیر (مانند جنگ ایران و عراق، اصلاحات خاتمی، جنبش سبز و توافق هسته‌ای) نیز با تمرکز بر اعتراض و انزوا و تعامل بین‌المللی نوشته شده‌اند.
نویسنده توضیح می‌دهد که جمهوری اسلامی در طول چهار دهه، با وجود حفظ چهارچوب ایدئولوژیک، ناگزیر به انعطاف در برابر فشارهای داخلی و خارجی بوده است.
به طور کلی، رهنما در این کتاب می‌کوشد از دوگانگی‌های رایج در تاریخ‌نگاری ایران (نگاه «غرب‌ستیز» یا «غرب‌گرا») فراتر رود.
او با نقد روایت‌های توطئه‌محور (که همه چیز را به دخالت خارجی تقلیل می‌دهند) و همچنین روایت‌های آرمان‌گرایانه (که نقش نخبگان را نادیده می‌گیرند)، بر تعامل پیچیده نیروهای داخلی و خارجی تأکید می‌کند.
جنون بزرگ
این کتاب اثر آمیتاو گوش است که نشر نی آن را روانه بازار کرده است.
آمیتاو گوش نویسنده‌ای است که در داستان‌هایش به مسائل زیست‌محیطی می‌پردازد و چهره‌ای شناخته‌شده در عالم ادبیات داستانی است.
او در این کتاب به گذشته بازمی‌گردد و تحلیلی از ادبیات، تاریخ و سیاست دوران مدرن ارائه می‌دهد.
هدف او این است که نشان دهد شالوده فرهنگی در هر سه حوزه مفروضات مشترکی دارد که به جای آنکه به درک ما از وضعیت کمک کند تغییرات اقلیمی را فراتر از تصور جلوه می‌دهد و چشم‌ها را به روی خطرات ناشی از آن می‌بندد.
نویسنده می‌گوید بحران اقلیمی بحران فرهنگ و به دنبال آن بحران ذوق ادبی نیز است.
وقتی نسل‌های آینده به «جنون بزرگ» بنگرند، مطمئناً رهبران و سیاستمداران این زمان را به‌خاطر شکستشان در پرداختن به بحران اقلیمی سرزنش خواهند کرد.
اما ممکن است هنرمندان و نویسندگان را نیز به همان اندازه مقصر بدانند، زیرا تصور کردن احتمالات نهایتاً کار سیاستمداران و دیوان‌سالاران نیست.
تاریخچۀ نزاع اسرائیل و فلسطین
این کتاب اثر ایلان پاپه از نشر ترجمان است.
از هفتم اکتبر ۲۰۲۳، که حماس در عملیات طوفان الاقصی به اسرائیل حمله کرد، چشمان دنیا به «فلسطین» دوخته شد.
زنجیره رخدادهای پس از این واقعه پرسش‌های زیادی را دوباره مطرح کرده است: نزاع بر سر چیست؟
از چه زمانی شروع شده؟
چطور باید به آن خاتمه داد؟
به باور ایلان پاپه، مورخ و فعال اجتماعی اسرائیلی، ریشه این نزاع نه به هفت اکتبر و نه حتی به زمان تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸، که به سال ۱۸۸۲ برمی‌گردد، یعنی زمانی که نخستین صهیونیست‌ها قدم به خاک فلسطین تحت قیمومت بریتانیا گذاشتند و به کمک بریتانیا و سپس ایالات متحده، «استعمارگری شهرک‌نشین» را در فلسطین پیاده‌کردند.
پاپه تاریخ ۱۵۰ساله نزاع صهیونیست‌ها با فلسطینیان را در قالب کتابی کوتاه و خواندنی توضیح می‌دهد.
حاصل کار او هم برای افراد ناآشنا با این موضوع و هم برای کنشگران و متخصصان این حوزه مفید و جذاب خواهد بود.
چین چگونه از تله فقر گریخت
اثری از یوئن یوئن انگ که نشر نی آن را منتشر کرده است.
مائو تسه تونگ، از نام‌آورترین انقلابیون جهان در قرن بیستم، مردمی آشفته و سرخورده را سامان داد و به ملتی یکپارچه و فداکار بدل ساخت.
اما مدیریتش تلخ و ناگوار بود.
طی سی سال حکومت مائو، چین دچار دو فاجعه شد: یکی تحمیل الگوی ایدئولوژیکی آشفته در سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۱ با عنوان «جهش بزرگ به جلو» به قصد سرعت بخشیدن به تولید، که درنهایت نتیجه عکس داد.
تحول دوم به نام «انقلاب فرهنگی» در سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ که به قدرت گرفتن «جوانان گارد سرخ» انجامید و از لحاظ اقتصادی و سیاسی فاجعه‌بار از کار درآمد.
گشایش هنگامی آغاز شد که دنگ شیائو پینگ، رفیق مغضوب مائو، قدرت را به دست گرفت.
درسی دردناک که دنگ و هم‌رزمانش آموخته بودند این بود که تمرکز قدرت در دستان خودکامه به سوءاستفاده و نتایج ویرانگر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خواهد انجامید.
آنها می‌دانستند که باید ایدئولوژی جزمی را کنار بگذارند و «حقیقت را در واقعیت موجود بجویند.» با توجه به اهمیت بی‌چون‌وچرای سرمایه انسانی در امر پیشرفت و توسعه، دنگ شیائو پینگ روش مائوئیستی در ارزشیابی سرمایه انسانی را، که بر رادیکالیسم ایدئولوژیک جزمی استوار بود، مردود اعلام کرد و روشی نوین بر پایه معیارهای اقتصادی نتیجه‌محور به‌ویژه در استخدام مدیران ارشد اتخاذ کرد که نتیجه عملی آن را در چینِ معاصر شاهد و ناظریم.
احیای علوم اجتماعی با عقل عملی
اثری است از بنت فلوبیر که نشر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی آن را منتشر کرده است.
ارسطو برترین فیلسوف عقل عملی هرگز تلقی خود از آن را طوری توضیح نداد که ملاحظات صریح قدرت را در بر گیرد.
خوانش مرجع و معاصر هانس گئورگ گادامر از عقل عملی نیز مسئله قدرت را مغفول باقی گذاشته است.
بنت فلوبیر استدلال خواهد کرد که در جامعه مدرن تضاد و قدرت پدیده‌های تشکیل‌دهنده مطالعات اجتماعی و سیاسی هستند و بنا دارد مفهوم کلاسیک عقل عملی را به گونه‌ای توسعه دهد که مسئله قدرت را نیز در برگیرد.
بنت فلوبیر کتاب احیای علوم اجتماعی با عقل عملی را در ۱۰ فصل به رشته تحریر درآورده است.
عنوان فصل‌های این اثر عبارت است از «عقلانیت، بدن و شهود یادگیری در انسان»، «آیا نظریه در علم اجتماعی امکان‌پذیر است؟»، «به‌حاسب‌آوردن زمینه»، «ارزش‌ها در تحقیقات اجتماعی و سیاسی»، «قدرت مثال»، «اهمیت تعارض و قدرت برای علوم اجتماعی»، «توانمندسازی ارسطو»، «رهنمودهای روش‌شناختی برای احیای علوم اجتماعی»، «مثال زدن و نشان دادن؛ روایت‌هایی از ارزش و قدرت» و «علوم اجتماعی احیا شده».
بنت فلوبیر در این کتاب نشان داده است که میان سه میراث ارسطویی، «معرفت نظری» (اپیستمه)، «فن» (تخنه) و «عقل عملی» (فرونسیس)، دو تای نخست به‌واسطه علم و فناوری و اشکال کلی برنامه‌ریزی برآمده از آن به دوره مدرن منتقل شده است، اما عقل عملی در دوره مدرن هیچ جایگزینی ندارد.
جان دادن در راه ایده‌ها
این کتاب اثر کاستیکا براداتان از نشر ترجمان است.
کمتر پیش می‌آید که فلاسفه به خاطر اندیشه‌شان جان بدهند، آخر معمولاً کسی آنها را جدی نمی‌گیرد و بهایی که باید برای صراحتشان بپردازند بیش از چند بخیه نیست.
ولی مرگ خودخواسته‌شان، هرقدر هم نادر باشد، شایسته توجه است، چون نفوذ مهیبی بر نسل‌های بعد می‌گذارد.
این فیلسوف‌شهیدان گویی شنیده‌اند که مرگ گران‌بهاترین چیزی است که به انسان داده‌اند و خوب می‌دانند که «نابجا مردن» نهایت بی‌تقوایی است.
شیوه مردن آنها هنر زندگی و راه و رسم فلسفه‌ورزی‌شان است.
کاستیکا براداتان، در این کتاب تاریخ فلسفه را برای یافتن این فیلسوفان جست‌وجو می‌کند تا عصاره هر تفکری را نه در نوشته‌های فلاسفه که در زندگی و مرگشان پیدا کند.
بحران آب و هوایی و پیمان نوین سبز جهانی
اثری از نوام چامسکی که نشر ققنوس آن را منتشر کرده است.
این کتاب شامل چهار فصل است؛ فصل اول چالش گرمایش جهانی را در کنار دیگر بحران‌هایی قرار می‌دهد که بشر از گذشته تاکنون با آنها مواجه بوده است و سپس نقدهای مفصلی درباره طیفی از مسائل عمده ارائه می‌دهد.
فصل دوم بحث‌های نظری و تجربی روشنی درباره ارتباط سرمایه‌داری، نابودی زیست‌محیطی و بحران آب و هوایی مطرح می‌کند.
فصل سوم برنامۀ مورد نیاز برای گذار موفق به اقتصاد سبز را شرح می‌دهد و فصل چهارم به پرسش‌هایی از این دست می‌پردازد که چگونه ممکن است بحران آب و هوایی در موازنۀ قدرت جهانی تأثیر بگذارد.
برههٔ ویلسونی
این کتاب اثر ارز مانلا از نشر شیرازه است.
دوره یک‌سال و نیمه پس از پایان جنگ جهانی اوّل، دوره‌ای است که در این کتاب از آن با عنوان «برهه ویلسونی» یاد می‌شود، دوره کوتاهی که طی آن وودرو ویلسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا این باور را در میان مردم جهان اشاعه داد که قرار است او مدافع نظم جهانی جدیدی باشد که بر حقّ تعیین سرنوشت ملّت‌ها اعم از کوچک و بزرگ استوار گردد؛ امیدی که بسیاری از ملّی‌گرایان را برای جلب پشتیبانی او به پاریس گسیل داشت.
غافل از آنکه عصری که پایان جنگ نوید آن را می‌داد، نه عصر صلح و همکاری بلکه عصر نزاع بود.
نزاعی که یأس و سرخوردگی از ناتوانی ویلسون در شکل‌دهی به آنچه وعده‌اش را داده بود خود یکی از سبب‌های آن به‌شمار می‌رود.
شناسایی خاستگاه‌های بین‌المللی ملّی‌گرایی ضدّ استعماری که در این کتاب از طریق پویایی ایجاد شده و توسط اعلامیه چهارده‌گانه ویلسون به بحث گذاشته شده، دعوتی است به بازخوانی و بازنویسی تاریخ ملّی‌گرایی ضدّاستعماری از طریق به‌دیده‌گفتنِ نقش قدرت‌های نوظهور جهانی یعنی آمریکا و شوروی و همچنین در نظر گرفتنِ تبعاتِ شکل‌گیری هنجارها و نهادهای بین‌المللی در پدید آمدنِ این تاریخ.
هنر انتخاب
اثر شینا آینگار از نشر بیدگل است.
ما آدم‌ها هر روز بارها و بارها دست به انتخاب می‌زنیم: چای بخورم یا قهوه؟
پولم را پس‌انداز کنم یا با آن چیزی بخرم؟
مهاجرت کنم یا همین‌جا بمانم؟
همه این انتخاب‌ها، چه پیش‌پاافتاده باشند و چه سرنوشت‌ساز، به خودمان و دیگران نشان می‌دهند که ما کیستیم؛ به‌عبارت‌دیگر همین انتخاب‌ها هستند که به هویت و زندگی‌مان شکل می‌دهند.
اما چرا و چطور انتخاب می‌کنیم؟
انتخاب‌هایمان تابع میلی ذاتی‌اند یا برآمده از بستر فرهنگی‌ای که در آن زندگی کرده‌ایم؟
چرا گاهی تصمیماتی می‌گیریم که به ضررمان تمام می‌شوند؟
اصلاً این انتخاب‌ها واقعاً چقدر دست خودمان‌اند؟
شینا آینگار، روان‌شناس اجتماعی و پژوهشگر حیطه انتخاب و تصمیم‌گیری، با رویکردی تأمل‌برانگیز و بیانی روشن و گیرا به‌سراغ این سؤال‌ها می‌رود و جواب‌های عمیقش غافلگیرمان می‌کند.
او در هنر انتخاب با رجوع به حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف، از روان‌شناسی و فلسفه گرفته تا اقتصاد، علوم سیاسی، ادبیات و سینما نگاهی جامع به مفهوم انتخاب می‌اندازد.
آینگار با بررسی چالش‌های انتخاب نشان می‌دهد تصمیمات ما در دنیایی مملو از تحولات سیاسی، فرهنگی و تکنولوژیکی، چه پیامدهای گسترده‌ای دارند و چطور می‌توانیم با رویکردی تأملی و درعین‌حال عمل‌گرایانه با این چالش‌ها مواجه شویم.
اختراع بازار
اثری است از لیزا هرتسُک از نشر ترجمان.
بسیاری از بحث‌های کنونی ما دربارۀ عدالت اجتماعی سر از اختلافاتی بنیادین دربارۀ حدود آزادی اقتصادی و نحوۀ مداخلۀ دولت در اقتصاد درمی‌آورد.
این بحث‌ها درواقع دربارۀ ماهیت پدیده‌ای همه‌گیر و بدیع‌اند؛ بازار.
امروزه پس از سقوط کمونیسم، دیگر کسی از جایگزین همه‌جانبۀ سرمایه‌داری حرف نمی‌زند و همه پذیرفته‌ایم که باید با بازار زندگی کنیم.
اما زندگی با بازار دقیقاً چگونه است و چطور باید اثرات متنوع بازار بر جوامعمان را مهار کنیم؟
لیزا هرتسُک، دانش‌آموختۀ علوم سیاسی دانشگاه آکسفورد و دانشیار دانشکدۀ فلسفۀ دانشگاه خرونینگن، در کتاب حاضر، با پژوهشی تطبیقی میان آرای اسمیت و هگل، دو تلقی اصلی حاکم بر جریان‌های اقتصاد کنونی را شناسایی می‌کند؛ تلقی متأثر از اسمیت که بازار را مشکل‌گشای طبیعی می‌داند و تلقی هگلی که بازار را دستاوردی تاریخی در نظر می‌گیرد که باید چاره‌ای برای معضلاتش بیابیم.
او، ضمن ارائۀ گزارشی از نحوۀ شکل‌گیری نظریه‌های اقتصادی، تصورات کلیشه‌ای از این دو اندیشمند را کنار می‌زند و اندیشۀ آنها را به چهار مسئلۀ بنیادین مرتبط می‌سازد؛ نسبت میان فرد و اجتماع، عدالت اجتماعی و نسبت آن با شایستگی و شمول اجتماعی، نسبت میان جنبه‌های متنوع آزادی در بازارها و تاریخمندی بازارها.
تجربهٔ شیلی
این کتاب نوشته سباستین ادواردز است که نشر شیرازه آن را به بازار عرضه کرده است.
کتاب حاضر روایت ماجرایی است که با کودتای ژنرال پینوشه علیه دولت سالوادور آلنده در سال ۱۹۷۳ آغاز شد و در سال ۲۰۲۱ با انتخاب گابریل بوریک، که جبهه متحدی علیه سلطه نئولیبرالیسم بر اقتصاد و جامعه شیلی را رهبری کرد، به ریاست جمهوری به سرانجام خود رسید.
بحث در موردِ اقتصاد شیلی در مرکز مباحث کتاب قرار دارند و با این همه، کتاب همزمان روایتی است از چگونگی غلبه نیم قرن عقاید و باورهای نئولیبرال بر ذهن بسیاری از مهم‌ترین بازیگران سیاسی این کشور.
عقاید و باورهایی که به پشتوانه اقتدارگرایی، شیلی را به رتبه اوّل اقتصادی در میان کشورهای آمریکای لاتین رساندند و همزمان این کشور را به یکی از نابرابرترین کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تبدیل کردند.
باور به لزوم «بازاری کردنِ (تقریباً) همه‌چیز» سیاستمداران شیلیایی اعم از راست‌گرایان و چپِ میانه را بر آن داشت تا طی حدود نیم قرن، به خصوصی‌سازی تمامی ساختارهای خدماتی و رفاهی کشور اقدام کنند؛ آموزش‌وپرورش، بیمه‌های اجتماعی، نظام مستمری سالمندان و شبکه حمل‌ونقل عمومی، به ابتکارات فردی و رقابت بازاری سپرده شدند تا شیلی را به سوی نابرابری مورد اشاره سوق دهند.
همین نابرابری بود که زمینه شورش‌های سال ۲۰۱۹ را فراهم آورد و به سقوط نئولیبرالیسم در شیلی انجامید.
انقلاب اجتماعی
اثری است از کیوان هریس که نشر شیرازه آن را منتشر کرده است.
در کتاب می‌خوانیم که کارکردِ سیاستگذاری اجتماعی در جلب پشتیبانی برخی گروه‌های اجتماعی از دولت و پیشگیری از تبدیلِ گروه‌های دیگر به نیروهای متخاصم، امری پذیرفته شده است.
آنچه کمتر شناخته‌شده است، تبعاتِ اجتماعی و سیاسی این سیاست‌گذاری‌هاست.
به‌عبارت دیگر، اینکه هدف تمامی دولت‌ها در اتخاذ سیاست‌های اجتماعی و رفاهی همواره ایجاد ثبات در چهارچوبِ یک نظام سیاسی مشخص است، بدین معنا نیست که افراد و اقشار اجتماعی‌ای که از فرصت به دست آمده توسط این سیاست‌ها بهره برده‌اند، همواره به همان سمت‌وسویی خواهند رفت که دولت‌ها در آغازِ کار مشخص کرده بودند.
کتاب حاضر، مروری است بر تاریخ سیاستگذاری اجتماعی و رفاهی در ایران از هنگام تأسیس حکومت پهلوی تا امروز و تبعاتِ خواسته و ناخواستۀ آن بر تحولات اجتماعی و سیاسی کشور.
تراژدی علم آمریکایی از ترومن تا ترامپ
کتاب اثری است از کیلفورد دی از نشر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی.
کتاب تراژدی علم آمریکایی به بررسی انتقادی تحولات علمی آمریکا از نیمه دوم قرن بیستم تا زمان حاضر اختصاص دارد.
علومی که تحولات‌شان در کتاب بررسی شده طیف وسیع و متنوعی را تشکیل می‌دهند که شامل فیزیک، شیمی، داروشناسی، پزشکی، کشاورزی، محیط زیست، تغذیه، هوش مصنوعی، اقتصاد، علوم سیاسی، ژنتیک و...
می‌شود.
نویسنده که گرایش سوسیالیستی دارد با ارائه شواهد و مستنداتی که حاصل افشاگری‌هاست استدلال می‌کند که منافع شرکت‌های خصوصی و نظامی مسیر علم را در آمریکا از مسیر طبیعی‌اش منحرف ساخته است.
علومی که می‌توانستند در خدمت نیازهای انسانی باشند و بشر را از آلام و رنج‌هایش رهایی ببخشند، اینک به خدمتگزار گروه کوچک و غیردموکراتیکی از سودجویان تبدیل شده‌اند.