داستان باورنکردنی مشاور بنسلمان از خاشقچی تا دنیای سرگرمی/ ترکی الشیخ؛ دو روی سکه پادشاه جدید بوکس
گروهی از زندانیان عربستان بودند که آنها را قربانیان ترکی مینامند. وقتی از آنها بپرسید: پروندهات چیست؟ میگویند: من قربانی ترکیام، ازش انتقاد کردم. لقب ترکی توتو است؛ پس نام آن بخش از زندان را گذاشتهاند بخش توتو.»

گروهی از زندانیان عربستان بودند که آنها را قربانیان ترکی مینامند.
وقتی از آنها بپرسید: پروندهات چیست؟
میگویند: من قربانی ترکیام، ازش انتقاد کردم.
لقب ترکی توتو است؛ پس نام آن بخش از زندان را گذاشتهاند بخش توتو.»
کد خبر: 711302 | ۱۴۰۴/۰۲/۱۳ ۱۸:۳۸:۳۸
در یک شب زمستانی ماه ژانویه در گرینویچ ستارگان دنیای بوکس به جنوب شرقی لندن آمدهاند.
قهرمانان سنگین وزنی مانند اولکساندر اوسیک و دنیل دوبوا و قهرمان دسته میانوزن، کانلو آلوارز وارد عمارت باشکوه «کالج سلطنتی نیروی دریایی» میشوند.
آنها به خاطر یک نفر در اینجا جمع شدهاند؛ قدرتمندترین چهره دنیای بوکس: ترکی الشیخ.
به گزارش روزنامه اعتماد و به نقل از نیویورک تایمز، در ضیافت شام، این مرد ۴۳ ساله در مرکز میز U شکل در کنار فرانک وارن، یکی از برترین مروجان بوکس و یک صندلی آن طرفتر از آلوارز، ستارهای که شاید بیشترین قابلیت بازاریابی را در این رشته داشته باشد، نشسته است.
گزارشگر افسانهای، مایکل بافر، از ایالات متحده برای این مراسم با پرواز آمده.
حتی برخی برگزارکنندگان سرشناس، برنامههایی را که خودشان ترتیب دادهاند، رها کردهاند تا فقط در این رویداد حضور داشته باشند.
این مقام سعودی در مرکز عکس نمادین شب قرار گرفته، عکسی که 40 تن از بانفوذترین افراد دنیای بوکس پشت سر او، زیر سقف این عمارت که به «کلیسای سیستین بریتانیا» شهرت دارد، ایستادهاند.
میتوان این تصویر را نمایش قدرت الشیخ در دل ساختار قدرت بریتانیا دانست.
با تکیه بر بودجه عظیم سازمان کل سرگرمی (GEA) که الشیخ ریاست آن را بر عهده دارد، عربستان سعودی اکنون کنترل بوکس را در دست گرفته.
زمانی این ورزش برای هماهنگی میان ستارگانش به مشکل برمیخورد، اما حالا الشیخ به عنوان هماهنگکننده، مسابقاتی را ترتیب داده که پیشتر تقریبا غیرممکن به نظر میرسیدند.
او حتی بخشی از رسانههای بوکس را هم خریده؛ مجله صدساله «رینگ» را در نوامبر ۲۰۲۴ خریداری کرد و سپس حساب کاربری یک خبرنگار در شبکه ایکس با بیش از ۳۰۰ هزار دنبالکننده را گرفت و آن را به حساب رسمی این مجله تبدیل کرد.
جزییاتی نه چندان مهم از نقش الشیخ در دولت و نزدیکی او با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان مطرح شده، اما چیز زیادی درباره این مرد که در قلب تپنده دنیای بوکس قرار دارد، در دست نیست.
تصویری که از او ترسیم شده، مردی است با ظاهری درخشان به عنوان برگزارکننده جهانی ورزش، اما در عین حال یکی از چهرههای محوری در نظامی که با مشت آهنین بر کشورش حکومت میکند.
برخی شنیدهها از او شامل موارد زیر است:
تعداد کسانی که به خاطر توییتهای انتقادی ازالشیخ بازداشت شدهاند، باعث شده بخشی از زندان ریاض بین زندانیان به «بخش توتو» که لقب او است، معروف شود.
رابطه نزدیک الشیخ با محمد بنسلمان از اوایل دهه ۲۰۰۰ و از طریق بازیهای رایانهای مانند League of Legends و Assassin’s Creed شکل گرفته.
او یکی از عوامل کلیدی در مسیر قدرت گرفتن بنسلمان بوده.
او در محافل اشرافی سعودی به داشتن رفتارهای ناپسند و عصبانیتهای کودکانه معروف است.
وی قرار است نقشی کلیدی در برنامهریزی برای جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ داشته باشد، او رقیب یاسر الرمیان، رییس باشگاه نیوکاسل است و پیشنهاد خرید سهام در باشگاه میلان را نیز دریافت کرده.
یکی از همراهان او در آمادهسازی یک مسابقه جهانی سنگینوزن، فردی بوده که FBI او را به عنوان مظنون به جاسوسی تحت تعقیب قرار داده بود.
خواننده مصری - امل ماهر - پس از گزارش پلیسی مبنی بر آزار و اذیت از سوی الشیخ، برای دو سال ناپدید شد.
هیچ اتهامی علیه آلالشیخ مطرح نشد.
در عربستان میگویند رفتن به زندان «الحائر» مصداق ضربالمثل جایی که عرب نی انداخت، است.
یکی از زندانیان سابق میگوید: «از بچگی این جمله را شنیده بودم.
وقتی آنجا باشی انگار دیگر وجود نداری.»
این زندان در بیابانی در۴۰ کیلومتری جنوب ریاض واقع شده.
اطلاعات زیادی از آن در دست نیست، اما گفته میشود حدود 5 هزار زندانی دارد.
در میان اعضای القاعده، شاهزادگان برکنار شده و مجرمان عادی، بخشی از این زندان شهرت خاصی یافته.
یکی از زندانیان سابق که به خاطر انتقاد از دولت در شبکههای اجتماعی زندانی شده بود، میگوید: «گروهی از زندانیان بودند که ما آنها را قربانیان ترکی مینامیدیم.
وقتی میپرسیدی: پروندهات چیست؟
میگفتند: من قربانی ترکیام، ازش انتقاد کردم.
لقب ترکی توتو است؛ پس نام آن بخش را گذاشته بودیم بخش توتو.»
منابع مختلف درباره میزان اطلاع و دخالت شخصی الشیخ در این بازداشتها اختلافنظر دارند.
برخی میگویند افراد زیادی زیر دست او هستند که برای جلب رضایت او هر کاری میکنند.
اما دیگران از جمله برخی بازداشتشدگان و کسانی که با آنها کار کردهاند، معتقدند خود الشیخ مستقیما در برخی از این بازداشتها نقش داشته است.
در سپتامبر ۲۰۱۹، عالم دینی عمر المقبیل پس از آنکه گفت سیاستهای سازمان سرگرمی به ریاست آلالشیخ، فرهنگ عربستان را تهدید میکند، بازداشت شد.
با وجود اینکه دوره محکومیتش مارس گذشته تمام شده، بنا به گزارش سازمانهای غیردولتی، هنوز در زندان است.
با توجه به گذشتهاش، دستیابی الشیخ به چنین قدرتی بعید به نظر میرسید.
او در حومه ریاض بزرگ شد و در سال ۱۹۸۱ به دنیا آمد.
پدرش کارمند وزارت ورزش بود و مادرش مدیر مدرسه.
البته یک چیز چندان معمولی نبود: نام خانوادگیاش «الشیخ» بود.
نامی که نشان میدهد او از خاندان دینی پرنفوذی در عربستان است که پس از خاندان سلطنتی سعودی، دومین خاندان مهم کشور به شمار میروند.
خاندان الشیخ قرنهاست جایگاه دینی مهمی در کشور عربستان دارند و ترکی نیز ادعا دارد از نوادگان بنیانگذاران وهابیت، مذهب غالب کشور عربستان است.
او هرچند از شاخه فرعی این خاندان وسیع بود و زندگیاش عادیتر از شاخههای اصلی میگذشت، اما نام خانوادگیاش در سالهای بعد اهمیت زیادی یافت.
پس از پایان مدرسه، پدرش او را به «دانشکده امنیت ملک فهد» فرستاد تا برای شغل نظامی آماده شود.
یکی از معلمانش او را دانشآموزی معمولی به یاد میآورد که بیشتر به دنبال خنداندن دوستانش بود تا تمرکز بر درس.
ترکی الشیخ پس از فارغالتحصیلی به عنوان ستوان در سال ۲۰۰۱، به اداره امنیت کشور منصوب شد و در نقش اداری، عمدتا در بخش تدارکات مشغول کار بود، نظارت بر جدولها و سفارش تجهیزات.
اما نقطه عطف کارنامهاش چند سال بعد رقم خورد.
در عربستان، شاهزادگان اصلی دارای دفاتر و تیمهای امنیتی شخصی هستند.
الشیخ به دفتر سلمان، فرماندار وقت ریاض که بیش از یک دهه بعد پادشاه عربستان شد، منتقل شد.
در آن زمان، کسی انتظار نداشت سلمان پادشاه شود.
در دربار او، ترکی به سرعت با پسر هفتمش که تنها چهار سال از خودش کوچکتر بود، نزدیک شد.
به گفته منابع مطلع از دربار سلطنتی، آن دو با هم بازیهای رایانهای مثل League of Legends و Assassin’s Creed انجام میدادند و ساعتها شبها به تماشای کشتیکج مینشستند.
آن نوجوان در آن زمان فقط یک پسر بچه به اسم محمد بود؛ ولی امروز که قدرتمندترین چهره عربستان به شمار میرود، همه او را با نام اختصاریاش میشناسند؛ MBS.
یکی از آگاهان از فضای دربار سعودی میگوید: «ترکی مهارتهای اجتماعی عجیب ندارد ولی بانمک و دوستداشتنی است.
او همیشه برگزارکننده مهمانیها بود.
موسیقی را تنظیم میکرد، خوانندهها را میآورد و هر کاری لازم بود، انجام میداد.» با این حال، الشیخ از نظر مالی وضعیت خوبی نداشت.
در پستهایی که بعدا از حسابش در شبکه اجتماعی X حذف شد، نوشته بود فقط توان خرید یک ساندویچ را از مغازه مورد علاقهاش داشته و برای پرداخت مهریه ازدواجش مجبور به فروش طلا شده بود.
اما ارتباطاتش را با قدرت حفظ کرد.
او با دختر رییس دفتر بنسلمان ازدواج کرد و چهرههای مذهبی برجسته عربستان در مراسم ازدواجش حضور داشتند.
ترکی، با جابهجایی میان سمتهای دولتی مطابق با منافع سلمان، به تدریج در جامعه نخبگان سعودی جایگاهی پیدا کرد.
تا زمانیکه عبدالله، برادر بزرگتر سلمان و پادشاه وقت، در سال ۲۰۱۵ درگذشت، الشیخ هنوز دستش به قدرت سخت نرسیده بود.
محمد بن سلمان خیلی زود حرکت کرد تا جانشینی سلطنت را به نفع پدرش (سلمان) تثبیت کند پیش از آنکه مرگ عبدالله رسما اعلام شود، متحدان شاخههای رقیب خاندان سلطنتی را از مناصب کنار گذاشت.
رقیب اصلی تاج و تخت، محمد بن نایف (MBN) برادرزاده سلمان بود.
برای جلوگیری از تنش خانوادگی، ابتدا او به عنوان ولیعهد منصوب شد.
در سال ۲۰۱۷ MBN به اتاقی در کاخ الصفاء در مکه فراخوانده شد.
آنجا، ترکی الشیخ به همراه دیگر وفاداران MBS از او خواستند از ولیعهدی کنارهگیری کند.
فیلمی که تلویزیون رسمی سعودی منتشر کرد، فردای آن روز MBN را با ظاهری گیج نشان میداد که با MBS دست میدهد و قدرت را منتقل میکند.
الشیخ نیز وارد قاب شد و عبای سیاه (بیشت) را بر دوش MBN انداخت؛ حرکتی نمادین برای نمایش احترام.
اما (بنا به گزارش The Guardian) بن نایف بعدا به یکی از مشاورانش پیام داد: «وقتی بیعت کردم، تفنگی پشت کمرم بود.»
الشیخ همچنان به اثبات وفاداریاش ادامه داد.
معروفترین اقدام داخلی MBS بازداشت بیش از ۳۰۰ تاجر و شاهزاده رده پایین و حبس آنها در هتلی در ریاض بود که با نقشآفرینی الشیخ همراه بود.
با تثبیت جایگاه MBS، نقش الشیخ تغییر کرد.
در سال ۲۰۱۸، از ریاست اداره کل ورزش به ریاست اداره کل سرگرمی منصوب شد.
پس از قتل روزنامهنگار جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ ترکی الشیخ ترانهای در بیگناهی دربار سعودی سرود.
خاشقجی، در ماههای پیش از مرگش، در نقلقولهایی که بعدا توسط نیوزویک منتشر شد، گفته بود که الشیخ و القحطانی مشاوران سیاسی MBS هستند: «آنها بسیار قلدر و خشن هستند.
مردم از آنها میترسند.
اگر با آنها مخالفت کنی، ممکن است سر از زندان درآوری.»
بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹، الشیخ سرمایهگذاری بحثبرانگیزی در فوتبال مصر انجام داد.
خرید یک باشگاه، تغییر نام آن به Pyramids FC و انتقال آن به قاهره.
سپس، باشگاه اسپانیایی دسته دومی آلمریا را با مبلغ ۲۰ میلیون یورو خریداری کرد.
او بعدها در یک پادکست کویتی مدعی شد با یکی از باشگاههای لیگ برتر انگلیس مذاکرات خرید داشته و مینو رایولا (مدیر برنامه معروف) نیز به او پیشنهاد داده بوده که سهمی در باشگاه میلان داشته باشد.
به عنوان بخشی از مسوولیتهایش در اداره کل سرگرمی عربستان (GEA) الشیخ میزبان مجموعهای از جشنوارههای موسیقی و رقص شده است؛ با هدف مدرنسازی کشور و جلب توجه جمعیت جوان در حال رشد.
یکی از کارشناسان سعودی میگوید: «او شاید پیچیدهترین شغل را در کل عربستان دارد.
او در خط مقدم مقابله با جریانهای مذهبی قرار دارد که قبلا حاکم بر زندگی اجتماعی بودند و مهم است که این رقصها را یک الشیخ به ریاض آورده؛ نامی که ریشه در نهاد دینی کشور دارد.»
با این حال، الشیخ به خاطر مجموعهای از واکنشهای تند در فضای عمومی نیز معروف شده است، حتی درباره موضوعاتی بیاهمیت.
برای نمونه، در دوران کرونا یک مسابقه خیریه بازیهای ویدیویی با سعود السویلم ترتیب داد.
وقتی در بازی FIFA 20، دو گل در دقایق ابتدایی دریافت کرد، دسته بازیاش را به سمت تلویزیون پرتاب کرد و آن را شکست.
اما جنجالهای الشیخ به خارج از عربستان هم کشیده شد؛ از جمله در مصر، جایی که او با یکی از مشهورترین خوانندگان آن کشور، آمال ماهر، درگیر شد.
در مارس ۲۰۱۸، چند رسانه مصری گزارش دادند که آمال ماهر شکایتی به پلیس ارائه داده و مدعی شده بود که توسط الشیخ مورد ضرب و شتم قرار گرفته و با چشم کبود مواجه شده است.
در هفتههای پیش از آن، ماهر بهطور علنی شایعات ازدواجش با الشیخ را رد کرده بود؛ شایعاتی که به دلیل ارتباطاتش با صنعت سرگرمی مصر شکل گرفته بود.
بر اساس گزارش منابع پلیس به رسانههای مصری، پرونده به دادستان کل ارجاع و سفارت سعودی در قاهره از ضرورت حضور الشیخ در تحقیقات مطلع شد.
فیلمی که روز بعد گرفته شد، آمال ماهر و برادرش را در حال ورود به دادگاه جنوب قاهره نشان میداد.
در عرض چهار ساعت، دو سایتی که خبر را منتشر کرده بودند، فیلتر شدند.
پس از بازگشت سایتها، گزارشها حذف شده بودند.
در روزهای بعد، مغازه برادر آمال ماهر آسیب دید.
خود او هم در پستهایی (که بعدا پاک شدند) نوشت: «هرگز ظلم را برای خودم نمیپذیرم.» او همچنین ادعا کرد که خودش و خانوادهاش تهدید شدهاند.
پس از اجرای زنده در اهرام جیزه در ژوئن ۲۰۲۰، آمال ماهر بیش از دو سال ناپدید شد.
طی این مدت، آثارش از یوتیوب حذف شد و در ژوئن ۲۰۲۱ اعلام کرد به دلیل «شرایط شخصی خارج از کنترل» از موسیقی خداحافظی میکند.
در سالهای اخیر، ماهر بار دیگر در عربستان به اجرای برنامه پرداخته است.
او طی بیانیههایی که منتشر کرد، هرگونه تعرض توسط الشیخ را رد کرد و غیبت بلندمدتش را به «عوارض ناشی از کووید» نسبت داد.
جام جهانی ۲۰۳۴ بزرگترین رویداد ورزشی تاریخ عربستان سعودی خواهد بود و ترکی الشیخ نقشی کلیدی در آن ایفا خواهد کرد، چرا که عضو کمیته برنامهریزی این تورنمنت است.
با این حال، عشق واقعی او بوکس است.
الشیخ در سالهای اخیر با مشکلات جدی سلامت مواجه بوده است.
از سال ۲۰۱۵ به بعد به انواع مختلفی از سرطان مبتلا شد که جدیترین آنها توموری در مغزش و نزدیک به غده هیپوفیز بود.
او بخش زیادی از سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ را برای درمان در نیویورک سپری کرد.
به گفته الشیخ، زندگی دوم او اکنون دو هدف دارد: خدمت به محمد بن سلمان و بوکس.
علاقه او به این ورزش واقعی است.
او پس از بازگشت از درمان سرطان، فشار آورد تا عربستان سعودی در بوکس سرمایهگذاری کند و این کار را بر پایه مبارزه معروف آنتونی جاشوا با اندی رویز جونیور در دسامبر ۲۰۱۹ بنا کرد.
مبارزات بزرگی هماهنگ شد؛ از جمله با حضور مشتزنهایی مانند تایسون فیوری، دئانتای وایلدر و اولکساندر اوسیک و دو دیدار قهرمانی بین آرتور بتربیف و دیمیتری بیول از برجستهترین مسابقات سالهای اخیر در بوکس بودند.
در ویدیوهایی که در اکتبر ۲۰۲۴ توسط الشیخ در شبکههای اجتماعی منتشر شد و مربوط به آمادهسازی مسابقات در ریاض بود، حضور فردی لاغر با ریش کوتاه جالب توجه به نظر رسید.
افرادی آشنا با دربار سلطنتی میگویند این مرد احتمالا احمد المطیری است که با نام احمد الجبرین نیز شناخته میشود.
در نوامبر ۲۰۱۹، او از سوی FBI متهم شد که به عنوان «نماینده ثبت نشده دولت خارجی» عمل کرده و کارمندانی در توییتر را به استخدام خود درآورده تا اطلاعاتی درباره مخالفان سعودی لو بدهند.
بازرسان FBI ادعا کردهاند که المطیری «دو کارمند دیگر را قانع کرد تا با استفاده از دسترسی کارمندی خود، بدون مجوز، به برخی اطلاعات غیرعمومی درباره افرادی که پشت حسابهای خاص توییتر هستند، دسترسی پیدا کنند.»
آنها افزودند: «به طور خاص، نمایندگان پادشاهی عربستان سعودی و خانواده سلطنتی این کشور به دنبال اطلاعات خصوصی کاربران توییتری بودند که از رژیم انتقاد کرده بودند.
اطلاعات خصوصی شامل آدرس ایمیل، شماره تلفن، آدرس IP و تاریخ تولد این افراد بود.»
ترکی الشیخ سرمایهدار حوزه ورزش است که مسوولیت برگزاری رویدادهای قدرت نرم عربستان سعودی را - هم در داخل و هم در سطح بینالمللی - بر عهده دارد.
با این حال، او ارتباطات گستردهای نیز با ساختار قدرت سخت در عربستان دارد.
اعتماد به آلالشیخ در هر دو نقش، نشاندهنده ارزش او برای محمد بن سلمان است، اما در عین حال باعث میشود آسیبپذیریاش نیز بیشتر شود.
یکی از معدود افرادی که از نظر نزدیکی به بن سلمان همرده الشیخ است، سعود القحطانی بود؛ کسی که پس از قتل جمال خاشقجی از انظار عمومی ناپدید شد و فقط در یک سال گذشته دوباره دیده شده است.
تاکنون، جایگاه الشیخ در کنار بن سلمان هرگز به طور جدی زیر سوال نرفته است.
یکی از افراد آگاه به دربار سلطنتی میگوید: «فکر میکنم بنسلمان، ترکی را فردی آیندهنگر در حوزه سرگرمی میبیند.
او تصویری از کشوری ساخته که فیلمهای مارول و اونجرز را پخش میکند و پارکهای موضوعی در سبک دراگون بال دارد.
این دقیقا همان چیزی است که بنسلمان در ذهن داشت.
چیزی که در اولین روزهای آشناییاش با ترکی با او دربارهاش حرف زده بود و ترکی واقعا آن را محقق کرد.»
با این حال، منابع متعددی که با دینامیکهای قدرت در عربستان آشنا هستند، میگویند که در حال حاضر الشیخ در حال رقابت با یاسر الرمیان، رییس صندوق سرمایهگذاری عمومی و مسوول پروژه باشگاه نیوکاسل یونایتد در لیگ برتر انگلستان برای جلب نظر بنسلمان است.
مقطع اختلاف دیگر این دو سرمایهگذاری یک میلیارد دلاری در دو شرکت پخش مسابقات بوده است.
در ماههای اخیر، سردی بین این دو نفر به طور علنی هم مشهود بوده است.
برای برخی اعضای طبقه حاکم عربستان، رفتار آلالشیخ با اهداف چشمانداز ۲۰۳۰ سازگار نیست؛ طرحی که هدف آن تنوعبخشی به اقتصاد عربستان و بهبود تصویر بینالمللی کشور است.
آنها معتقدند بازدهی لازم از سرمایهگذاریهای انجام شده وجود نداشته و شخصیت جنجالی و واکنشی الشیخ تصویری نیست که بن سلمان بخواهد به جهان ارائه بدهد.
تمام منابع اتفاقنظر دارند که الشیخ تمام پیشرفتهایش را مدیون بنسلمان است؛ او پیش از این هیچ قدرت سیاسی مستقل و قابل توجهی نداشت و از مدیریت میانی مستقیما بالا کشیده شد.
یکی از افراد میگوید: «روزی میرسد که او بیش از حد به خورشید نزدیک میشود.» با این حال، الشیخ در دو دهه گذشته از گمنامی به جایگاهی شبهسلطنتی رسیده است.
او اکنون در مرکز دو نهاد تاریخی قرار دارد؛ نهادهایی که نسل جدیدشان قصد دارد فساد را ریشهکن کند، سرمایهگذاری عظیمی انجام بدهد و جایگاه خود را در نظم نوین جهانی تثبیت کند.
در سالهای اخیر، داستان عربستان سعودی، بخشی از داستان بوکس نیز بوده است.
آیا الشیخ همان کسی خواهد بود که هر دو مسیر را به جلو میراند؟
هر قدم بعدی او تاثیراتی از ورزشگاه ومبلی در لندن گرفته تا ریاض و از واشنگتن تا زندان الحائر خواهد داشت.
چه در سایه خورشید و چه زیر نور بیرحم رینگ، دو جهان در انتظار او هستند.منبع: نیویورک تایمز