از انرژی تا لجستیک؛ توافقات جدید در شراکت راهبردی باکو و پکن

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سفر رسمی الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان به جمهوری خلق چین (22-24 آوریل) و دیدار وی با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور این کشور، نقطه عطفی در تحکیم مشارکت دوجانبه بود که با امضای توافقنامه برقراری «مشارکت جامع راهبردی» به اوج خود رسید.
این سفر در مقطع زمانی حساسی انجام شد که تشدید جنگ تجاری میان چین و آمریکا، پکن را به جستجوی مسیرهای ترانزیتی و مقاصد صادراتی جایگزین سوق داده است.
نقش آذربایجان به عنوان یک مرکز ترانزیتی کارآمد میان چین، آسیای مرکزی و اروپا، این کشور را در موقعیتی ممتاز برای ایجاد مشارکت با تقریباً تمام کشورهای منطقه قرار داده است.
باکو به طور همزمان در ابتکار «کمربند و راه» به رهبری چین و همچنین پروژه «کریدور میانی» (که مورد توجه اتحادیه اروپا نیز هست) نقش فعالی ایفا می‌کند که نشان‌دهنده عمق روابط رو به رشد این کشور هم با پکن و هم با بروکسل است.
سیاست خارجی چندوجهی آذربایجان که بر توسعه زیرساخت‌های تجاری تمرکز دارد، جایگاه بین‌المللی این کشور را در بحبوحه تغییرات ژئوپلیتیکی ناشی از جنگ اوکراین و بحران انرژی، تقویت کرده است.
رشد 20.7 درصدی حجم تجارت میان آذربایجان و چین در سال 2024 (رسیدن به 3.744 میلیارد دلار و تبدیل چین به چهارمین شریک تجاری باکو) نیز اهمیت و به موقع بودن ارتقای روابط به سطح مشارکت جامع راهبردی را نشان می‌دهد.
این مشارکت سطح بالا، شامل توافقات جدیدی در بخش‌های کلیدی صنعتی از جمله نفت و گاز، انرژی‌های تجدیدپذیر، پتروشیمی، متالورژی، معدن، نساجی، خودروسازی، مصالح ساختمانی، داروسازی و صنایع غذایی می‌شود.
قراردادهای مهمی نیز در حوزه انرژی‌های نو به امضا رسید که بر سرمایه‌گذاری چین در احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی و سیستم‌های ذخیره انرژی در آذربایجان تأکید دارد (از جمله سرمایه‌گذاری شرکت یونیورسال انرژی چین در نیروگاه 100 مگاواتی خورشیدی قوبوستان).
حمل‌ونقل و لجستیک؛ ستون فقرات روابط
همکاری در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک، جزء لاینفک روابط دو کشور آذربایجان و چین باقی مانده است.
الهام علی‌اف ضمن تمجید از این همکاری، به تعهد آذربایجان برای افزایش ظرفیت کریدور میانی اشاره کرد؛ مسیری که با دور زدن روسیه، راهی جایگزین و کوتاه‌تر برای اتصال چین و اروپا فراهم می‌کند.
(پیش‌بینی شرکت‌های کشتیرانی آذربایجان و قزاقستان رسیدن حجم حمل کانتینر در این کریدور به 96 هزار TEU در سال 2025 است).
این مشارکت برای هر دو طرف منافع قابل توجهی دارد.
چین از طریق آذربایجان به یک مسیر ترانزیتی مطمئن و کارآمد برای پیشبرد استراتژی اقتصادی اوراسیایی خود دست می‌یابد.
در مقابل، آذربایجان نیز با جذب سرمایه‌گذاری و فناوری چین، به تنوع‌بخشی اقتصاد غیرنفتی خود سرعت بخشیده و نقش خود را در زنجیره‌های تأمین جهانی تقویت می‌کند.
جمهوری آذربایجان در سال‌های اخیر منابع عظیمی را صرف نوسازی و توسعه زیرساخت‌های تجاری خود (شامل شبکه‌های ریلی و جاده‌ای) کرده و با بهینه‌سازی فرآیندهای گمرکی، راه‌اندازی پلتفرم‌های دیجیتال ردیابی کالا و به‌ویژه توسعه گسترده بندر بین‌المللی آلات در نزدیکی باکو، خود را به عنوان یک هاب تجاری مدرن و کارآمد در اوراسیا مطرح کرده است.
آغاز فاز دوم توسعه بندر آلات با هدف رساندن ظرفیت سالانه آن به 25 میلیون تن و همچنین اقدام استراتژیک اخیر برای ادغام شرکت مدیریت بندر با شرکت راه‌آهن آذربایجان (با هدف بهینه‌سازی حمل‌ونقل ترکیبی و جذب سرمایه‌گذاری)، گواه روشنی بر عزم باکو در این زمینه است.
چشم‌انداز روشن همکاری و پیامدهای منطقه‌ای
مشارکت جامع راهبردی جدید میان آذربایجان و چین، زمینه‌ساز بهره‌مندی متقابل اقتصادی در میان‌مدت و بلندمدت و بستری برای همکاری‌های آتی است.
برای آذربایجان، چین با توجه به منابع مالی و فناوری خود، شریکی جذاب محسوب می‌شود و تعمیق روابط با پکن، جاه‌طلبی باکو برای رهبری روندهای اتصال منطقه‌ای را نشان می‌دهد.
برای چین نیز، این مشارکت به معنای تحکیم نفوذ در قفقاز جنوبی و تضمین دسترسی به تنها مسیر زمینی به اروپا است که روسیه را دور می‌زند.
بدون شک، مسکو نظاره‌گر دقیق گسترش ردپای پکن در این منطقه خواهد بود، چرا که پکن فعالانه در حال ایجاد مشارکت‌های جدید برای یافتن مسیرهای تجاری و منابع انرژی جایگزین میان شرق و غرب است.
انتهای پیام/