انتخابات شهرداری‌ها در لبنان: چالش‌ها و تحولات پیشرو/ راهبرد حزب‌الله و امل برای انتخابات چیست؟
انتخابات شهرداری‌ها در لبنان از ۴ تا ۲۴ مه در شرایط امنیتی ناپایدار، تجاوز رژیم صهیونیستی و مشکلات اقتصادی برگزار می‌شود، نگرانی‌ها از کاهش مشارکت مردم افزایش یافته است.
سرویس جهان مشرق - آماده‌سازی‌ها برای برگزاری انتخابات شهرداری در لبنان در ماه مه شدت گرفته است، به‌ویژه این که اهمیت این رویداد از منظر سیاسی، این انتخابات را به‌عنوان آزمونی برای سنجش میزان حضور احزاب سنتی و توازن قوا در لبنان به شمار می‌رود.
البته، این در صورتی است که تحولات جدیدی رخ ندهد که منجر به به‌تعویق افتادن این انتخابات برای چهارمین بار متوالی شود؛ به‌ویژه با تداوم تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک لبنان و نگرانی‌های همیشگی از تشدید درگیری‌ها بیشتر شده است.
در حالی که انتخابات پیشرو از اهمیت بالایی برخوردار است، دو نماینده مجلس، "وضاح صادق" و "مارک ضو"، پیشنهاد قانونی برای تعویق فنی انتخابات به مدت پنج ماه ارائه داده‌اند تا اصلاحات فوری در قانون انتخابات صورت گیرد.
با این حال، بیشتر احزاب سیاسی لبنان بر ضرورت برگزاری انتخابات در موعد مقرر تأکید دارند و با هرگونه تعویق مخالف‌اند.
این موضع‌گیری با وجود چالش‌هایی اتخاذ شده که از جمله آنها می‌توان به وضعیت مناطق مرزی در جنوب لبنان و شهرها و روستاهای کاملاً ویران‌شده اشاره کرد.
پس از تعویق‌های مکرر به دلیل بحران‌های سیاسی، اقتصادی و بهداشتی، انتخابات شهرداری‌ها و شوراهای شهر لبنان امسال دوباره در کانون توجه قرار گرفته است.
این انتخابات دیگر صرفاً بستری برای توسعه محلی نیست، بلکه عرصه‌ای برای آزمایش سیاسی در بحبوحه واقعیت‌های سنگین کشور است که با تجاوز رژیم اشغالگر و تشدید بحران‌های اقتصادی و توسعه‌ای مشخص می‌شود.
چالش‌ها و موانع
یکی از بزرگترین چالش‌ها در جنوب لبنان است، جایی که جنگ ویرانی‌های گسترده‌ای را در روستاهای مرزی خط مقدم به جا گذاشته و همچنین به زیرساخت‌های شهرهای خط دوم آسیب رسانده است.
این امر برگزاری انتخابات در آنجا را در بحبوحه اوضاع انسانی دشوار به کاری دلهره‌آور تبدیل کرده است.
لبنان به 8 استان تقسیم می‌شود: بیروت، جبل لبنان، شمال، عکار، بقاع، بعلبک - هرمل، جنوب و نبطیه.
این شامل ۱۰۸۰ شهرداری است که امور محلی را مدیریت می‌کنند و خدمات اولیه را به ساکنان ارائه می‌دهند و ستون اصلی کار اداری و توسعه را تشکیل می‌دهند.
انتخابات شهرداری‌ها قرار است در تاریخ ۴ مه آغاز شود، طبق یک برنامه چهار هفته‌ای که در سراسر استان‌ها به شرح زیر توزیع شده است:
۴ مه: استان جبل لبنان.
۱۱ مه: استان‌های شمالی و عکار.
۱۸ مه: بیروت، بقاع و بعلبک هرمل.
۲۴ مه: جنوب و نبطیه.
در شهر مرزی میس الجبل، که در اثر تجاوز اخیر رژیم صهیونیست ویران شده است، احساس مظلومیت و عزم راسخ در میان ساکنان آن که به ویرانه‌های خانه‌هایشان و فقدان مایحتاج اولیه زندگی بازگشته‌اند، تلاقی می‌کند.
شیخ محمد عمرو، مسئول حزب‌الله در منطقه جبل لبنان و شمال لبنان
انتخابات شهرداری‌ها و شوراهای شهر لبنان: حزب‌الله و جنبش امل اقدامات مشترکی را اعلام کردند
رهبری حزب‌الله و جنبش امل لبنان از تشکیل لیست مشترک برای شوراهای شهرداری و شهرداران در مناطق جبیل و کسروان، همزمان با نزدیک شدن به انتخابات یکشنبه آینده، خبر دادند.
این خبر در حضور بسام طلیس، مسئول مرکزی امور شهری و شهرداری جنبش امل، شیخ محمد عمرو، مسئول منطقه جبل لبنان و شمال حزب‌الله و کسانی که در انتخابات شهرداری‌ها و شوراها فعالیت می‌کنند، اعلام شد.
فهرست‌های توسعه و وفاداری در شهرهای زیر اعلام شدند: المات، الصوانة، لسة، افقه، عین الغویبه، المغیری، رأس السطة، حجولة، بشتلیدة و فدار، میشان، الحسون، علاوه بر پیروزی شوراهای شهرداری در شهرهای المعسرة، الحسین و مزرعه السیاده با استقبال پرشور.
طلیس در سخنرانی خود در جریان اعلام فهرست‌های توسعه و وفاداری در جبیل و کسروان، تأکید کرد: انتخابات شهرداری و شهردار، حقی محلی با ماهیت توسعه‌ای و خدماتی در شهرهای جبیل و کسروان است که برای ما در سطح ملی اهمیت زیادی دارد و مورد توجه امام فقید، سید موسی صدر، نیز بوده است.
تالیس افزود: ما، در حزب دوئت ملی، انتخابات شهرداری‌ها را بر اساس توافقی که بین نبیه بری، رئیس مجلس و مرحوم سید حسن نصرالله در سال ۲۰۱۰ امضا شد، پیش می‌بریم.
این توافق جایگزین خانواده‌ها نمی‌شود و نام‌ها یا کاندیداها را به هیچ روستا یا شهری تحمیل نمی‌کند.
بلکه بر نقش خانواده‌ها و ادغام با آنها تأکید دارد.
شیخ محمد عمرو، مسئول حزب‌الله در منطقه جبل لبنان و شمال لبنان، به نوبه خود خاطرنشان کرد : "لیست‌های توسعه و وفاداری"، لیست‌های مردم و ساکنان روستاها و شهرهای جبیل و کسروان هستند.
او خواستار ، ارائه یک تجربه نمونه در کار شهرداری و توسعه از طریق این حق انتخاباتی شد که باید با هدف خدمت به مردم و ارتقای سطح توسعه باشد، و نه برای چیز دیگری.
علی حسن خلیل، معاون سیاسی نبیه بری رئیس مجلس لبنان، در مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به پرسش‌هایی درباره انتخابات شهرداری‌های لبنان گفت:
■ انتخابات در جنوب لبنان، چگونه است؟
برای حزب‌الله و امل، اولویت‌هایی وجود دارد که مستقیماً با وضعیت جدید در میدان مرتبط است.
ما با تجاوزی گسترده از زمین و هوا مواجه‌ایم که فراتر از توافق آتش‌بس رفته و هدفش ایجاد منطقه‌ای حائل در امتداد مرز و نابودی هر نمادی از حضور انسانی در آنجاست.
از این رو، ما در دو مسیر حرکت می‌کنیم: راه‌اندازی مجدد نهادهای رسمی برای همراهی با بازگشت زندگی به منطقه مرزی و تأکید بر برگزاری انتخابات شهرداری و مختاری در موعد مقرر، در همان روستاها.
شوراهای منتخب می‌توانند به ارائه خدمات و هماهنگی با نهادهای دولتی برای تأمین نیازهای بازگشت و بازسازی کمک کنند.
مسیر دوم، سیاسی است؛ چراکه انتخابات نشان خواهد داد که این دو گروه همچنان پایگاه مردمی گسترده‌ای دارند، و این امر بر دشمنی که هنوز نتوانسته ساکنان شمال سرزمین‌های اشغالی را به بازگشت ترغیب کند، تأثیر خواهد گذاشت.
همچنین پیامی است به دیگر لبنانی‌هایی که تنها بخشی از واقعیت جنوب را می‌بینند.
■ آیا شور و اشتیاق مردمی در جنوب نسبت به این انتخابات، در راستای منافع داخلی و سیاسی دو گروه وجود دارد؟
در سراسر لبنان، اشتیاق مردمی به انتخابات شهرداری همچنان پایین است، زیرا بسیاری باور نداشتند که این انتخابات واقعاً برگزار خواهد شد.
در جنوب نیز، برخلاف اعلام قبلی وزارت کشور مبنی بر برگزاری انتخابات در ۲۵ مه، به دلیل برخی اعتراضات، انتخابات یک روز زودتر برگزار خواهد شد.
هرچند این اعتراض نسبت به هم‌زمانی انتخابات با روز آزادی جنوب برایمان عجیب بود، ولی ما به آن اعتراض نکردیم و به احمد النجار وزیر کشور، موافقت خود را با تاریخ جدید اعلام کردیم، زیرا قصد نداریم بر جزئیات پافشاری کنیم و می‌خواهیم از تنش‌ها بکاهیم.
علی حسن خلیل، معاون سیاسی رئیس مجلس لبنان
■ راهبرد حزب‌الله و امل برای این انتخابات چیست؟
ما توافقات قبلی خود را در سراسر لبنان تمدید کرده‌ایم؛ توافقی که مبتنی بر تقسیم سهمیه‌ها در هر شهر و روستاست.
اما ویژگی جدید این دوره، دادن فضای وسیع‌تری به خانواده‌ها و چهره‌های محلی برای معرفی نامزدهاست.
هدف ما تشکیل فهرست‌های ائتلافی است و به‌ویژه در مناطق مرزی، اولویت با توافق کامل است.
بنابراین، در پی جذب همگان هستیم، صرف‌نظر از اختلافات سیاسی، برای کاهش سطح تنش، حتی اگر به قیمت کاهش سهمیه حزب‌الله و امل باشد.
ما از گزینه‌های متفاوت و مثبت حمایت خواهیم کرد، حتی اگر به ضرر سهم خودمان تمام شود؛ زیرا در این حالت، موفقیت ما در موفقیت توافق خواهد بود.
■ آیا از مواجهه با حسابرسی مردمی در صندوق‌ها به‌خاطر شرایط فعلی هراس دارید؟
ما به‌عنوان دو گروه، نسبت به پایگاه مردمی خود نگران نیستیم، اما میزان آسیبی که مردم جنوب متحمل شده‌اند ـ از کوچ اجباری تا کشتار و ارعاب ـ را نیز دست‌کم نمی‌گیریم.
ما این انتخابات را نبردی برای اثبات موجودیت نمی‌دانیم.
انتخابات اصلی، انتخابات پارلمانی است که جنبه سیاسی دارد.
با این حال، این انتخابات نیز بدون تردید حامل نشانه‌هایی خواهد بود.
ما به نگرانی‌های مردم آگاهیم، کسانی که هم ما و هم دولت را بابت تعلیق کمک‌ها، عدم پرداخت غرامت‌ها و توقف بازسازی مسئول می‌دانند.
اما باید دانست که تمام کشور تحت فشار جامعه جهانی و کشورهای دوست است که بازسازی را به پرونده‌های داخلی گره زده‌اند.
از سوی دیگر، برخی نهادهای داخلی، جنوب را منطقه‌ای فرعی می‌دانند و درک نمی‌کنند که صلح داخلی بدون صلح در جنوب محقق نخواهد شد.
■ در صورت پیروزی دوباره شما در شوراهای شهرداری، آیا امکانات لازم برای رفع مشکلات مردم مانند منابع وزارتخانه‌ها و کمک‌های خارجی فراهم خواهد شد؟
تا این لحظه، اقدام عملی از سوی دولت برای فشار به منظور آغاز بازسازی یا تخصیص کمک‌ها صورت نگرفته است، و این عملکرد با پروژه دامن‌زدن به بی‌ثباتی هم‌راستا است.
نهادهای بین‌المللی نیز کمک‌های خود را متوقف کرده‌اند که نشان‌دهنده هم‌سویی آنها با فشارهای خارجی است.
تنها فعالیت دولتی که در جنوب انجام شده، از سوی "شورای جنوب" بوده که با امکانات محدود اقدام به باز کردن جاده‌ها و ترمیم‌هایی کرده است.
ما در جلسات کمیسیون‌های پارلمانی از دولت خواستیم تا امکانات شورای جنوب را از طریق وزارت‌خانه‌های برق، آب و راه‌سازی افزایش دهد.
اما در نهایت، هیچ حمایت رسمی از ابتکارات فردی مردم برای بازگشت صورت نگرفته است.
در این زمینه، ما به وام بانک جهانی برای بازسازی زیرساخت‌ها اعتراض کردیم، چون این وام شرط کرده بود که پروژه‌ها تنها در مناطق مسکونی اجرا شود، که این به معنای کنار گذاشتن مناطق ویران‌شده است.
ما با مسئولان وزارت دارایی و شورای توسعه و بازسازی صراحتاً اعلام کردیم که اجازه نخواهیم داد هیچ پروژه‌ای که مناطق مرزی را مستثنا کند، اجرا شود.
■ چه تدارکات لجستیکی و امنیتی برای برگزاری انتخابات در مناطق آسیب‌دیده در نظر گرفته شده است؟
ما، به‌عنوان نمایندگان حزب‌الله و امل، با وزیر کشور در تماس هستیم تا هماهنگی لازم برای تأمین زیرساخت‌های روز رأی‌گیری صورت گیرد.
نهادهای دولتی باید این زیرساخت‌ها را فراهم کنند، مانند ارائه کلاس‌های پیش‌ساخته به جای مدارس تخریب‌شده یا ترمیم ساختمان‌های آسیب‌دیده قابل استفاده به‌عنوان مراکز رأی‌گیری.
استانداران جنوب و النبطیه نیز گزارش‌هایی درباره نیازها، از جمله ساختمان‌ها و ژنراتورهای برق، تهیه کرده‌اند.
■ چه کسی مانع اسرائیل از تلاش برای برهم زدن گردهمایی انتخاباتی در مناطق مرزی خواهد شد؟
ما، به‌عنوان نمایندگان جنوب، با مقامات مسئول در دولت در تماس بوده‌ایم تا آنها از طریق نیروهای یونیفیل و کشورهای ضامن آتش‌بس، ضمانت‌های امنیتی فراهم کنند و برای توقف تجاوزات رژیم صهیونیستی فشار بیاورند.
زیرا اصل این است که مردم هر روستا باید، صرف‌نظر از شرایط امنیتی، در برابر تجاوز رأی بدهند تا ادعاهایی را که می‌گوید دیگر روستای مرزی‌ای باقی نمانده، باطل کنند.
ما می‌خواهیم روز انتخابات فرصتی برای بازگرداندن و متحد ساختن دوباره روستاها پس از آوارگی و کوچ اجباری باشد.
نبرد سیاسی در جبل لبنان: جنگی برای بقا بین جنبش ملی آزاد و القوات اللبنانیه
در پس آرامش ظاهری در جبل لبنان، نبرد سیاسی شدیدتری بین قدرت‌های بزرگ مسیحی در جریان است.
در این جبهه، حزب القوات اللبنانیه، به رهبری سمیر جعجع، در حال جنگی برای تثبیت حضور خود است و به دنبال تثبیت موقعیت خود به عنوان نیروی پیشرو در جامعه مسیحی، به قیمت رقیب سنتی خود، جنبش ملی آزاد، است.
این جنبش که تا همین اواخر در موضع قدرت بود، برای اولین بار از موضع اپوزیسیون در انتخابات شهرداری‌های لبنان شرکت می‌کند، در حالی که بار از دست دادن امتیازات حکومتی و اختلافات داخلی که صفوف آن را فرا گرفته و حمایت مردمی از آن را تضعیف کرده است، بر دوش آن سنگینی می‌کند.
طرفداران تغییر و جریان المستقبل
بیروت میزبان نزدیک به نیم میلیون رأی‌دهنده است که در ۱۲ محله (بخش) پراکنده شده‌اند تا ۲۴ عضو شورای شهر خود را بر اساس یک ترکیب فرقه‌ای دقیق انتخاب کنند: هشت سنی، سه شیعه، یک دروزی، چهار ارتدکس یونانی، دو مارونی، دو ارتدکس ارمنی و یک نفر از هر کدام از کاتولیک‌های یونانی، یک نفر از کاتولیک‌های ارمنی، یک نفر از اقلیت‌ها و یک نفر از انجیلی‌ها.
این ترکیب، انتخابات پایتخت را به چالشی واقعی برای نیروهای سیاسی اصلی و همچنین برای نیروهای تغییر که در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۲ ظهور کردند، تبدیل می‌کند.
به موازات نبردهای عمده بین احزاب سنتی، به استثنای جنبش آینده، نیروهای تغییر که از قیام ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹ ظهور کردند، در تلاشند تا جای پای خود را در چشم‌انداز انتخاباتی تثبیت کنند و ثابت کنند که حال و هوای مردمی هنوز هم قادر است، هرچند جزئی، جایگزین‌هایی خارج از صف‌بندی‌های سنتی ایجاد کند.
چالش‌های مشارکت در انتخابات
عمار عبود، دبیرکل انجمن لبنانی برای انتخابات دموکراتیک (LADE)، به پایگاه خبری العربی الجدید گفت: شور و شوق عمومی برای انتخابات شهرداری‌ها به نظر می‌رسد فروکش کرده است و پیش‌بینی می‌شود که به دلیل عوامل متعددی، به‌ویژه وضعیت امنیتی شکننده و عدم اعتماد شهروندان به روند انتخابات پس از سه تعویق متوالی، علاوه بر بحران عمیق اقتصادی که اکثر اقشار اجتماعی را خسته کرده است، مشارکت اندکی داشته باشد.
عبود با اشاره به اینکه میزان مشارکت رأی‌دهندگان در سال ۲۰۱۶، ۲۰.۱ درصد بود، در حالی که این رقم در انتخابات ۲۰۱۰، ۱۸.۱ درصد و در انتخابات ۲۰۰۴، ۲۴ درصد بود، معتقد است که پول انتخاباتی، با وجود کاهش آن در مقایسه با انتخابات گذشته، همچنان یک عامل منفی تأثیرگذار بر روند انتخابات است.
آمال خلیل روزنامه‌نگار لبنانی
انتخابات جنوب لبنان بدون تضمین‌های امنیتی
آمال خلیل روزنامه‌نگار و کارشناس مسائل سیاسی در روزنامه لبنانی الاخبار نوشت: با آغاز شمارش معکوس برای انتخابات شهرداری و شورای اختیاری در جنوب لبنان، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که "اسرائیل" اجازه دهد این رویداد مردمی در مناطق مرزی به‌طور آرام برگزار شود، به‌ویژه در حالی که ساکنان شهرک‌های صهیونیستی از بازگشت به شمال فلسطین اشغالی خودداری می‌کنند.
دولت لبنان که وعده برگزاری انتخابات در موعد مقرر را داده، هنوز نتوانسته تضمین‌های بین‌المللی برای جلوگیری از هرگونه طرح اسرائیلی جهت ممانعت از بازگشت مردم جنوب به روستاهایشان در روز انتخابات را دریافت کند.
همچنین، دولت در تأمین امکانات لازم برای رأی‌گیری ساکنان هر روستای مرزی در محل زندگی خود، موفق نبوده است.
طرفداران جمعیت "المشاریع" در لبنان
حمایت عربستان از جمعیت "المشاریع" در آستانه انتخابات
دیدار اخیر سفیر عربستان در بیروت، "ولید البخاری"، با شیخ "حسام قراقیره" رئیس جمعیت"المشاریع" و هیئت همراه او، خارج از روند عمومی روابط منطقه‌ای نبود؛ اگرچه به این جمعیت، فعالیت گسترده ای را آغاز کرده است.
ناظران سیاسی بر این باورند این جمعیت همواره روابط خوبی با کشورهای عربی و در صدر آنها عربستان سعودی دارد و این از روابط برای چانه‌زنی سیاسی و این ائتلاف‌ها انتخاباتی در لبنان هموار بهره برده است و در این انتخابات جدی‌تر است.
فرجام سخن
انتخابات شهرداری لبنان در سال ۲۰۲۵ به‌عنوان یک آزمون سیاسی و اجتماعی مهم، نقش تعیین‌کننده‌ای در ارزیابی پویایی احزاب و نیروهای سیاسی کشور دارد.
با وجود بحران‌های امنیتی و اقتصادی، این انتخابات می‌تواند نشانگر تمایل یا بی‌اعتمادی عمومی به فرآیندهای دموکراتیک باشد.
در این راستا، برگزاری انتخابات در مناطق مرزی و آسیب‌دیده از جنگ، چالش‌های فنی و انسانی خاصی را به همراه دارد.
بنابراین، نتایج این انتخابات می‌تواند مبنای سنجش میزان ثبات سیاسی و اجتماعی لبنان و توانایی احزاب در پاسخ به بحران‌ها و مطالبات عمومی باشد.