دخالت نابه‌جا در انتصابات لرستان/چرا بدهی دانشگاه زیاد شد؟ - تسنیم
خبرگزاری تسنیم برای شفاف سازی ابعاد مختلف عملکرد دانشگاه علوم پزشکی لرستان در دوران اخیر و رفع برخی ابهامات گذشته گفت وگویی تفصیلی با رئیس سابق این دانشگاه ترتیب داده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی لرستان، به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی نظام سلامت در غرب کشور، مسئولیتی گسترده و حیاتی را بر دوش دارد.
این نهاد عظیم، نه‌تنها متولی آموزش نسل‌های آینده پزشکان، پرستاران و سایر کادر درمان است، بلکه مسئولیت مستقیم برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر تمام خدمات بهداشتی و درمانی، از خانه‌های بهداشت روستایی تا بیمارستان‌های تخصصی و فوق‌تخصصی را عهده‌دار است.
مدیریت چنین مجموعه‌ای با توجه‌به تنوع قومیتی، پراکندگی جغرافیایی و چالش‌های اقتصادی لرستان همواره با پیچیدگی‌ها و حساسیت‌های ویژه‌ای روبرو بوده‌است.
از آبان‌ماه سال 1400 تا اسفند 1403، سکان هدایت دانشگاه علوم پزشکی لرستان بر عهده بهرام دلفان، داروساز و عضو هیئت‌علمی این دانشگاه بود.
دوران ریاست او با چالش‌هایی نظیر کمبود برخی متخصصین و افزایش قابل‌توجه بدهی‌های انباشته در دانشگاه علوم پزشکی روبه‌رو بود که ابهامات متعددی را در اذهان عمومی و جامعه پزشکی ایجاد کرد.
خبرگزاری تسنیم برای شفاف‌سازی ابعاد مختلف عملکرد دانشگاه علوم پزشکی لرستان در دوران اخیر، واکاوی دلایل چالش‌های موجود و تبیین دستاوردهای احتمالی، گفت‌وگویی تفصیلی با رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی لرستان ترتیب داده‌است.
تسنیم: بدهی‌های دانشگاه علوم پزشکی لرستان در دوره مدیریت شما از حدود 850 میلیارد تومان به حدود 2 هزار میلیارد تومان افزایش یافت.
لطفاً توضیح دهید که چه عواملی در این افزایش بدهی نقش داشته‌اند؟
دلفان: افزایش بدهی یک مسئله کشوری است، نه‌فقط مختص دانشگاه لرستان.
زمانی که ما تحویل گرفتیم بدهی حدود 850 میلیارد تومان بود و الان که تحویل دادیم حدود 2000 میلیارد تومان.
در کل کشور، بدهی دانشگاه‌های علوم پزشکی از حدود 21 هزار میلیارد تومان در آن زمان به حدود 100 هزار میلیارد تومان رسیده‌است.
علت اصلی این، ناترازی بین درآمدها و مخارج دانشگاه‌هاست.
تعرفه‌های خدمات پزشکی دولتی است و کفاف هزینه‌های واقعی را نمی‌دهد.
90 درصد درآمد بیمارستان‌های ما از بیمه‌هاست و تنها 10 درصد نقدینگی داریم.
بیمه‌ها نیز پرداخت‌های‌شان را گاهی تا 6، 7، 8 و حتی 9 ماه به تأخیر می‌اندازند.
با 10 درصد نقدینگی نمی‌توان هزینه‌ها را پوشش داد و باتوجه‌به افزایش شدید قیمت دارو و تجهیزات این ناترازی باعث انباشت بدهی می‌شود.
تسنیم: اخیراً روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی گزارش‌هایی از تسویه برخی بدهی‌ها پس از آغاز فعالیت رئیس جدید منتشر کرده‌است.
چنین پرداختی‌هایی در دوره مدیریت شما کمتر گزارش شده بود، دلایل این تفاوت در بازه زمانی کوتاه کنونی چیست؟
دلفان: این پرداخت‌ها عمدتاً مربوط به اعتباراتی است که فرآیند جذب و وصول آن‌ها در ماه‌ها و سال قبل انجام شده بود و معمولاً در اواخر سال مالی، یعنی اسفندماه، به حساب دانشگاه واریز می‌شود.
وزارت بهداشت 24 هزار میلیارد تومان اوراق برای تسویه‌بدهی به تأمین اجتماعی در نظر گرفته بود که این مبلغ مستقیم به حساب دانشگاه‌ها واریز شد، چون طلب دانشگاه از تأمین اجتماعی بود.
این فرآیند کمی زمان‌بر بود.
در زمان تحویل مسئولیت در 25 اسفند، بدهی حدود 2000 هزار میلیارد تومان بود، اما 560 میلیارد تومان پول نقد در حساب دانشگاه موجود بود که برای پرداخت همین مطالبات هزینه شد و حدود 550 میلیارد تومان هم طلب ما از سایر بیمه‌ها بود.
این پول‌ها حاصل پیگیری‌های قبلی بوده و طبیعی است که در این بازه زمانی پرداخت شده باشد.
تسنیم: دانشگاه آزاد خرم‌آباد فاقد زیرساخت‌های کافی برای آموزش دانشجویان پرستاری بوده و این دانشجویان برای آموزش عملی به امکانات دانشگاه علوم پزشکی وابسته هستند.
صدور مجوز پذیرش دانشجوی پزشکی در دانشگاه آزاد نیازمند تأیید شما بوده، چه دلایلی برای موافقت با این مجوز وجود داشت؟
دلفان: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی یک سیاست ابلاغی از سوی وزارت بهداشت در سطح ملی بود و ظرفیت پذیرش تقریباً دوبرابر شد.
دانشگاه آزاد هم برای این موضوع پیش‌قدم شد.
ما اعلام همکاری کردیم، اما صرفاً برای آموزش دوره علوم پایه، چون در این بخش اساتید و امکانات کافی داشتیم.
اما به‌طور مشخص و مکتوب یادآور شدیم که برای دوره بالینی دانشگاه علوم پزشکی به‌دلیل افزایش ظرفیت دانشجویان و محدودیت تخت‌های بیمارستانی، هیچ‌گونه ظرفیتی ندارد و دانشگاه آزاد باید خودش بیمارستان بسازد، بخرد یا با بخش خصوصی قرارداد ببندد.
موافقت ما مشروط به دوره علوم پایه بود و تعهدی برای دوره بالینی ندادیم.
تسنیم: آیا در طول دوره مدیریت شما فشار یا دخالتی از سوی نهادها یا افراد خارج از وزارت بهداشت برای انتصاب فرد یا افرادی در پست‌های کلیدی، تخصیص امکانات پزشکی، یا استخدام‌های خارج از روال قانونی وجود داشت؟
دلفان: دخالت‌های نابه‌جا وجود دارد.
افرادی که گاهی موضوع به آن‌ها مربوط نیست، یا خودشان را محق می‌دانند یا جایگاهی دارند، تلاش می‌کنند در انتصابات، عزل و نصب‌ها و سایر امور دانشگاه دخالت کنند.
این فشارها گاهی از طریق مراجعه به تهران و تحت فشار قرار دادن وزیر یا معاونان به مدیر استانی منتقل می‌شود.
یک مدیر باید خودش حدوحدود این تعاملات را مشخص کند و مقاومت لازم را داشته باشد، هرچند این کار همیشه آسان نیست.
تسنیم: جذب اعتبارات بیشتر به عوامل فردی و تلاش‌های شخصی وابسته است یا نتیجه همکاری‌های سازمانی؟
دلفان: جذب اعتبارات حاصل مجموعه‌ای از عوامل است.
بخشی از این اعتبارات حق‌وحقوق دانشگاه است که باید وصول شود، مثل همان طلب از بیمه‌ها.
بخشی هم نیازمند رایزنی و پیگیری فعال است.
ما در دوران مدیریت خودمان تلاش زیادی کردیم و اعتبارات عمرانی 555 درصد و اعتبارات کلی به‌طور میانگین 202 درصد نسبت به سال‌های قبل افزایش یافت که نشان‌دهنده این تلاش‌هاست.
بخشی از اعتباراتی که اخیراً وصول شده هم نتیجه همین پیگیری‌های قبلی است.
این یک فرآیند مستمر است، نه صرفاً نتیجه تلاش فردی در یک بازه کوتاه.
تسنیم: در دوره مدیریت شما وضعیت بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی لرستان از نظر زیرساختی، تجهیزاتی یا خدماتی چه تغییراتی داشته است؟
دلفان: 122 پروژه عمرانی را در این دوره به سرانجام رساندیم، یعنی تقریباً هر 10 روز یک پروژه افتتاح یا تکمیل شده‌است.
بیمارستان نیایش که بعد از 10 سال فقط 22 درصد پیشرفت داشت، در سه سال اخیر به 62 درصد رسید.
بیمارستان کوهدشت 58 درصد و بیمارستان گهر دورود 35 درصد پیشرفت کردند.
50 پروژه دیگر با زیربنای 167 هزار متر مربع در دست اجرا داریم که شامل همین سه بیمارستان اصلی است.
در زمینه تجهیزات پزشکی سنگین نیز خریدهای خوبی انجام شد و بدهی‌های قبلی در این زمینه تا حد زیادی تسویه شد.
تسنیم: در دوره مدیریت شما گزارش‌هایی مبنی‌بر قطع سرویس ایاب‌وذهاب کارکنان بیمارستان‌ها، مراکز بهداشت و همچنین تأخیر در پرداخت کارانه‌ها مطرح شده‌است.
لطفاً دلایل این مسائل و اقدامات انجام‌شده برای رفع آن‌ها را توضیح دهید.
دلفان: دلیل اصلی این مشکلات، کمبود نقدینگی ناشی از تأخیر بیمه‌ها در پرداخت مطالبات است.
وقتی 90 درصد درآمد وصول نمی‌شود یا با تأخیر چند ماهه می‌آید، طبیعتاً در پرداخت هزینه‌های جاری مثل قراردادهای سرویس ایاب‌وذهاب یا پرداخت کارانه‌ها دچار مشکل می‌شود.
ما تلاش کردیم با مدیریت منابع موجود و پیگیری وصول مطالبات، این مشکلات را به حداقل برسانیم، اما تا زمانی که مشکل اصلی یعنی تأخیر بیمه‌ها حل نشود، این چالش‌ها کم‌وبیش وجود خواهد داشت.
تسنیم: اختلافات بین دانشگاه علوم پزشکی لرستان و بیمه‌ها از جمله سازمان بیمه تأمین اجتماعی که برای مدتی در رسانه‌ها مطرح بود، بر سر چه موضوعاتی شکل گرفت؟
دلفان: عمده اختلاف ما با بیمه‌ها، به‌خصوص تأمین اجتماعی، بر سر تأخیرهای طولانی‌مدت در پرداخت مطالبات دانشگاه بود.
وقتی بیمارستان‌ها خدمات را ارائه می‌دهند اما پول آن را با ماه‌ها تأخیر دریافت می‌کنند، در ارائه خدمات بعدی و تأمین هزینه‌ها دچار مشکل می‌شوند.
این موضوع می‌توانست به‌طور غیرمستقیم بر کیفیت خدمات تأثیر بگذارد.
اقداماتی که انجام شد شامل پیگیری‌های مکرر در سطح استانی، ملی و مکاتبات با وزارت بهداشت بود که منجر به سازوکاری شد که بخشی از مطالبات از تأمین اجتماعی از طریق اوراق و به‌صورت مستقیم توسط وزارتخانه پرداخت شود تا بخشی از این مشکل رفع شود.
تسنیم: در دوره مدیریت شما برخی از رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی با کمبود پزشک متخصص مواجه بود و همچنین ظرفیت‌های آموزشی دستیاری در برخی رشته‌ها، از جمله رشته‌های داخلی و بیهوشی، تکمیل نشد.
دلایل این کمبود متخصص و فوق‌تخصص در برخی رشته‌ها و عدم تکمیل ظرفیت‌های آموزشی چیست؟
دلفان: این یک مشکل ملی است.
ظرفیت آموزش دستیار در کشور حدود 5400 نفر است، در حالی که نیاز کشور 4400 نفر اعلام شده، اما در عمل سال گذشته فقط 2400 نفر در آزمون قبول شدند و از این تعداد، تنها 1600 نفر سر کار رفتند.
یعنی یک شکاف بزرگ بین نیاز و تأمین وجود دارد.
تمایل پزشکان عمومی برای ورود به برخی رشته‌های سخت و مادر مانند داخلی، جراحی، بیهوشی، قلب و اطفال کم شده‌است.
مثلاً در رشته بیهوشی که بسیار حیاتی است، کل کشور 550 نفر نیاز داشته، اما فقط 64-65 نفر فارغ‌التحصیل شده‌اند.
برای سهمیه لرستان یک نفر در نظر گرفته شد که آن یک نفر هم نیامد!
ما ظرفیت آموزشی در 5 رشته داریم، اما وقتی در سطح کشور داوطلب کم است یا تمایلی به این رشته‌ها وجود ندارد، ظرفیت‌ها خالی می‌ماند.
این کمبود متخصص در مناطق محروم بیشتر احساس می‌شود، چون ماندگاری پزشکان در این مناطق کمتر است.
ما تلاش کردیم با جذب سهمیه و فراهم‌کردن امکانات، پزشکان را جذب و نگه داریم، اما تا زمانی که عرضه متخصص در کل کشور کم باشد، این مشکل ادامه خواهد داشت.
گفت‌وگو از سید مهدی حسینی
انتهای پیام/
