"اوچ گونبز" بنایی برجای مانده از دوره سلجوقیان در ارومیه+ تصاویر
آتشکده یا برج تاریخی "اوچ گونبز" ارومیه با جای دادن مقابر تاریخی بزرگان از زمان سلسله سلجوقیان در دل خود امروزه کاربری گردشگری به خود گرفته و محل دیدوبازدید توریست‌های بسیاری است که یک موقعیت بکر جذب سرمایه برای استان بشمار می‌آید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، "اوچ گونبز" نام برجی در جنوب شرقی شهر ارومیه مرکز آذربایجان غربی است این بنا در سال 580هجری قمری توسط منصور بن موسی به دستور امیر شیشقاط المظفری ساخته‌شده است به عقیده برخی از مورخان این بنا آتشکده زرتشتیان بوده که پس از هجوم اعراب به ایران و نفوذ آنان در آذربایجان متروک مانده و به تدریج رو به خرابی گذاشته است.
آرامگاه "اوچ گونبز" در بافت قدیمی شهر ارومیه یکی از کوچه‌های منشعب از خیابان جانبازان (استاد برزگر سابق) قرار گرفته است این گنبد زمانی در جنوب شرقی ارومیه واقع شده بود اما اکنون به علت گسترش شهر در داخل قرار گرفته و به‌منظور محصور کردن حریم و جلوگیری از هرگونه صدمه به تزئینات آن پیرامون محوطه سه گنبد با نرده‌های فلزی و محوطه سازی محصور شده است.
شخصیت‌های تاریخی در مقابر تاریخی سه گنبد
این بنای تاریخی شامل دو طبقه با 5متر قطر و 13متر ارتفاع که در چهار قسمت آن دریچه‌هایی وجود دارد و طبقه اول به نام سردابه خوانده می‌شود که دارای پوشش قوس‌دار است و بدین وسیله از طبقه دوم مجزا می‌شود درب کوچک طبقه اول یک متر و ٧� سانتی‌متر ارتفاع دارد و طبقه دوم که اتاق مقبره خوانده می‌شود دارای دری به ارتفاع دو و نیم متر است.
علاوه بر آن در داخل اتاق مقبره، قبرهایی وجود دارند که محل دفن اشخاص مهمی هستند به عقیده مورخان مقبره امیر شیشقاط المظفری و همسرش و سازنده سه گنبد منصور بن موسی در این قسمت قرار دارند که باعث هویت تاریخی این مکان است مقبره سه گنبد دارای دو نورگیر در دو طرف بنا به‌صورت شمالی و جنوبی است که به‌وسیله چهار کانال با دو فضای طبقه بالا و پایین در ارتباط است.
هرچند در بیشتر نوشته‌ها به عنوان نورگیر از آن نام برده شده است با توجه به موقعیت قرارگیری مقبره و دریافت نور ضعیف به داخل می‌توان گفت که به‌عنوان روزنه‌هایی برای کوران هوا به وجود آمده است سقف اصلی گنبد و دیوارهای آن تماماً سالم و به جا در طبقه دوم بنا مانند سایر مقابر دوره سلجوقی روی سردابه احداث شده است تزئینات سر در ورودی مقبره در نوع خودکم‌نظیر و به صورت قطعات سنگ، گچ با نقوش هندسی و کتیبه به خط کوفی تزئین شده است.
"اوچ گونبز" مقبره‌ای سلجوقی با هویت 15 قرنی در آذربایجان غربی
مقبره یا برج آجری "اوچ گونبز" متعلق به قرن ششم هجری بوده چراکه ازنظر معماری این بنا شباهت‌های فراوانی به مقبره دوران سلجوقیان دارد همچنین اولین آتشکده موجود در شهر ارومیه نیز نیست زیرا با مشابهت‌های فراوانی که با آتشکده مسجد جامع در این شهرستان دارد گویای تاریخی بودن این مقبره است مقبره‌ای که در یک گوشه آن نام سال ساخت و در گوشه‌ای دیگر نام سازنده آن به چشم می‌خورد.
این بنا شباهت‌های بسیاری با مقابر مراغه و سایر مقبره‌های دوران سلجوقی دارد همچنین اگر به طبقه اول این مقبره نگاه کنید در روی دیوارها علامت کف دست زنان دیده می‌شود که در آن روزگار برای گرفتن حاجت خود به این مکان مراجعه می‌کردند تا نذر آنها برای داشتن فرزند بر آورده شود و وجود سه مقبره در طبقه دوم که دو مقبره به صورت عمودی و یک مقبره به‌صورت افقی است مؤیدسلجوقی بودن این اثر تاریخی است.
سه گنبد موقعیتی بکر برای جذب گردشگران
وجه تسمیه این بنا موضوعی است که ذهن هر بازدیدکننده را به خود مشغول می‌کند زیرا در بالای دخمه و اتاق مقبره، گنبد سوم نمایان نیست و بازدیدکنندگان همواره به دنبال این گنبد در اثر تاریخی هستند و 2طاق مجزا از یکدیگر در داخل این برج ساخته شده و روی گنبد اصلی، گنبدکوچکتری نیز بنا شده از این‌رو این اثر تاریخی به "اوچ گونبز" معروف شده که در دوره ای به غلط مورد ترجمه قرار گرفته و بعضا از آن به عنوان سه گنبد نیز یاد شده است.
در سال‌های اخیر بنای "اوچ گونبز" مورد تعمیر و مرمت قرارگرفته که بیشتر فضای بیرونی این محوطه تاریخی را تشکیل می‌دهد و همچنین قسمت‌هایی از فضاهای داخلی به علت تخریب‌هایی که در این مکان صورت گرفته مرمت‌شده از جمله عایق‌کاری و اجرای آجرفرش پشت‌بام، بند کشی کامل نمای آجر مقبره، احیای پوشش از بین رفتن سردابه و محوطه سازی و اجرای سنگ‌فرش به صورت قلوه چین بنای سه گنبد محل رفت‌وآمد گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است مکانی که به صورت برجی مدور ساخته شده و این اثر مربوط به سده 6هجری قمری و در تاریخ 15آذر 1314 با شماره ثبت 242 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گزارش از فرزانه ارشادی
انتهای پیام/ن
