خانه‌های بهداشت پایگاه تحقق عدالت در سلامت هستند - تسنیم

محمد به‌نشان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، با بیان اینکه روز جهانی بهداشت با شعار "آغازهای سالم، آینده‌ای امیدبخش" نام‌گذاری شده است، اظهار کرد: هر مداخله زودهنگام، آموزش تغذیه‌ای، هر واکسن، و هر مراقبت روانی در سنین پایین، می‌تواند از بروز بیماری‌ها، ناتوانی‌ها و مشکلات پیچیده اجتماعی در آینده جلوگیری کند.
وی تصریح کرد: ما با سرمایه‌گذاری بر سلامت کودکان، مادران، نوجوانان و خانواده‌ها، آینده‌ای پرنشاط و پویا برای جامعه رقم می‌زنیم و تحقق این شعاربدون شبکه مراقبت‌های اولیه بهداشتی ممکن نیست.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: خانه‌های بهداشت در روستاها و مراکز جامع سلامت در شهرها، پایگاه‌های اصلی تحقق عدالت در سلامت هستند و بهورزان، مراقبین سلامت، ماماها، کارشناسان تغذیه، روان‌شناسان، پزشکان خانواده و سایر اعضای تیم سلامت، با شناخت کامل از جامعه هدف، ارتباط مؤثر با مردم، پیگیری پرونده‌های الکترونیک سلامت و ارائه خدمات رایگان، نقش کلیدی در ارتقای آگاهی، پیشگیری، غربالگری، درمان زودهنگام و مراقبت مستمر دارند.
به‌نشان با بیان اینکه نظام مراقبت اولیه، اساس عدالت در سلامت و زیربنای توسعه پایدار جوامع است اذعان کرد: باید به این حقیقت اشاره کنیم که سرمایه‌گذاری بر سلامت، سرمایه‌گذاری بر آینده است و هر قدم آگاهانه برای اصلاح سبک زندگی، هر وعده غذایی سالم، هر دقیقه تحرک، هر گفت‌وگوی مؤثر در خانواده، و هر مراجعه به مراکز بهداشتی، یک گام به‌سوی جامعه‌ای سالم‌تر و امیدبخش‌تر است.
هفته سلامت فرصتی ارزشمند برای ترویج فرهنگ سلامت
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: کیفیت زندگی و سبک‌ زندگی سالم، و نیز جلب مشارکت همگانی برای ساختن جامعه‌‌ای آگاه و توانمند در برابر تهدیدهای سلامت لازمه داشتن جامعه سالم است، چرا که سلامت، صرفاً نبود بیماری یا ناتوانی نیست، بلکه برخورداری از وضعیت مطلوب جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی‌ است.
به‌نشان با بیان اینکه زندگی سالم یعنی زیستنی آگاهانه و مسئولانه که در آن افراد به‌ طور فعال در حفظ و ارتقای سلامت خود و دیگران مشارکت می‌کنند، افزود: از مهم‌ترین مؤلفه‌های زندگی سالم، تغذیه صحیح است، چرا که تغذیه سالم نقش بنیادینی در رشد، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارد.
وی عنوان کرد: مصرف متعادل و متنوع از تمام گروه‌های غذایی، کاهش مصرف نمک، چربی‌های اشباع و قندهای ساده، پرهیز از فست‌فودها و نوشابه‌های گازدار و در مقابل افزایش مصرف میوه، سبزی، حبوبات، لبنیات کم‌چرب و غلات کامل، از مهم‌ترین رفتارهای تغذیه‌ای سالم است و اصلاح الگوهای تغذیه‌‌ای به‌ویژه از دوران کودکی، نقش مهمی در شکل‌گیری عادات پایدار و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار کرد: در کنار تغذیه، فعالیت بدنی منظم یکی دیگر از ارکان مهم زندگی سالم است و تحرک کافی، از عوامل اثربخش در پیشگیری از بیماری‌های قلبی، دیابت، چاقی، فشار خون، افسردگی و حتی برخی سرطان‌هاست.
معاون بهداشتی دانشگاه تصریح کرد: انجام روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط مانند پیاده ‌روی تند، دوچرخه‌سواری، ورزش‌های هوازی، یا حتی انجام امور منزل و بازی‌های فعال برای کودکان، توصیه می‌شود و حمایت خانواده، طراحی محیط‌های شهری مناسب برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، و گنجاندن فعالیت بدنی در برنامه روزانه مدارس و محل کار، از راهبردهای مهم ارتقای سطح تحرک جامعه است.
به‌نشان افزود: سلامت روان نیز از ارکان غیرقابل چشم‌پوشی زندگی سالم است، تعادل روانی، توانایی مدیریت هیجانات، برخورداری از مهارت‌های ارتباطی، تاب‌آوری در برابر فشارهای زندگی و احساس رضایت از زندگی، همگی از نشانه‌های سلامت روان‌ هستند.
وی عنوان کرد: امروزه اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، استرس مزمن، و فرسودگی روانی از مشکلات شایع جوامع هستندو افزایش سواد سلامت روان، کاهش برچسب‌های منفی درباره مراجعه به روان‌شناس، ایجاد فضای امن برای گفتگو و مشاوره، و دسترسی آسان به خدمات روانشناختی، از الزامات حفظ سلامت روان در جامعه است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: از دیگر مؤلفه‌های زندگی سالم، پرهیز از رفتارهای پرخطر است، این رفتارها شامل استعمال دخانیات و قلیان، مصرف الکل و مواد مخدر، رانندگی پرخطر، روابط جنسی پرخطر، خشونت خانگی، تغذیه ناسالم و بی‌تحرکی می‌شود و کلید پیشگیری از این رفتارها، خودمراقبتی است.
به نشان گفت: خودمراقبتی یعنی فرد به آگاهی و مهارتی برسد که بتواند درباره سلامت خود تصمیم بگیرد، خطرات را بشناسد، رفتار سالم را انتخاب کند و در موقع لزوم، برای دریافت خدمات اقدام نماید.
واحدهای بهداشتی بستر توانمندسازی جامعه در خود مراقبتی
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد:واحد های ارائه دهنده خدمات بهداشتی در سطح جامعه با ارائه آموزش‌های گروهی، مشاوره فردی، برنامه‌های پیشگیری و پیگیری‌های منظم، بستری مهم برای ارتقای توانمندی مردم در زمینه خودمراقبتی هستند، خانواده‌ها نیز با الگو شدن، گفت‌ وگوی مؤثر و حمایت عاطفی، زمینه‌ساز رفتارهای سالم در کودکان و نوجوانان خواهند بود.
به نشان عنوان کرد:دریافت منظم مراقبت‌های پیشگیرانه نیز از مهم‌ترین راهکارهای حفظ سلامت است، انجام واکسیناسیون کامل، غربالگری فشار خون، دیابت، سرطان‌های شایع، مراقبت‌های بارداری و کودکان، مشاوره تغذیه، بهداشت روان، سلامت نوجوانان، مشاوره ازدواج، ترک دخانیات، معاینات سالمندان و زنان، همگی از خدمات ارزشمند نظام مراقبت‌های اولیه بهداشتی است که به‌ صورت رایگان در مراکز جامع سلامت شهری و خانه‌های بهداشت روستایی ارائه می‌شود.
وی با بیان اینکه این خدمات به ‌ویژه برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن، کشف زودهنگام بیماری، کاهش هزینه‌های درمانی و ارتقای کیفیت زندگی، حیاتی‌اند تصریح کرد:سلامت محیط و سبک زندگی اجتماعی نیز در شکل‌گیری زندگی سالم نقشی مهم دارد چرا که هوای پاک، دسترسی به آب سالم، دفع صحیح پسماند، محیط کار ایمن، طراحی شهری اصولی، نور و صدا در حد استاندارد، همه از عواملی هستند که مستقیماً بر سلامت جسمی و روانی افراد اثر می‌گذارند و از سوی دیگر، سلامت اجتماعی به میزان مشارکت فرد در جامعه، کیفیت روابط انسانی، وجود اعتماد متقابل، حمایت اجتماعی و عدالت اجتماعی اشاره دارد.
ارتقا سواد سلامت لازمه تقویت رفتارهای سالم در جامعه
رئیس مرکز بهداشت استان همدان تصریح کرد: جامعه‌ سالم، جامعه‌ای‌ است که در آن احساس امنیت، تعلق و برابری وجود دارد، افراد به هم احترام می‌گذارند و فرصت‌های برابر برای پیشرفت در اختیار همگان است.
به نشان بیان کرد:در کنار تمام این مؤلفه‌ها، نباید از سواد سلامت غافل شویم، سواد سلامت، توانایی افراد در کسب، درک، تحلیل و استفاده از اطلاعات مرتبط با سلامت برای تصمیم‌گیری و رفتارهای سالم است.
وی افزود: فردی که سواد سلامت بالاتری دارد، بهتر می‌تواند از خدمات سلامت استفاده کند، برچسب داروها و اطلاعات غذایی را بهتر می‌فهمد، درباره عوامل خطر آگاهی بیشتری دارد، و در مواقع بیماری، سریع‌تر اقدام به درمان می‌کند.
به نشان با بیان اینکه ارتقا سواد سلامت، نقش کلیدی در توانمندسازی مردم برای حفظ و ارتقای سلامت دارد اظهار داشت: نظام سلامت، مدارس، رسانه‌ها و حتی روابط فردی، باید بستری برای ترویج پیام‌های ساده، علمی و قابل‌فهم درباره سلامت باشند تا افراد در هر سطح سواد و فرهنگی، بتوانند رفتار سالم را انتخاب کنند.
وی افزود: افراد می‌توانند با شرکت در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی مراکز بهداشتی، مطالعه منابع معتبر سلامت از جمله کتابچه‌ها، بروشورها، و پایگاه‌های رسمی مانند سایت وزارت بهداشت، مهارت‌های خود را در درک و تحلیل اطلاعات سلامت افزایش دهند واستفاده از مشاوره‌های حضوری یا تلفنی با مراقبین سلامت، پرسشگری فعال هنگام مراجعه به مراکز درمانی، و دنبال کردن برنامه‌های آموزشی رادیو و تلویزیون نیز از راهکارهای ساده و مؤثر برای افزایش سواد سلامت است.
لازمه دریافت اطلاعات سلامت از منابع علمی و رسمی
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: همچنین تقویت مهارت‌های ارتباطی، تفکر انتقادی و اعتماد به منابع معتبر، به افراد کمک می‌کند تا در فضای پر از اطلاعات متناقض، تصمیم‌های آگاهانه‌تری درباره سلامت خود و خانواده‌شان بگیرند.
به نشان عنوان کرد: ارتقا سواد سلامت تنها به توانایی درک مطالب بهداشتی محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند توانایی ارزیابی منابع مختلف اطلاعاتی و تشخیص صحت و سقم آن‌هاست و در دنیای امروز که رسانه‌ها نقشی کلیدی در شکل‌گیری باورها و رفتارهای سلامت دارند، سواد سلامت رسانه‌ای اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.
وی در خصوص سواد سلامت رسانه‌ای نیز افزود: سواد سلامت رسانه ای یعنی توانایی فرد برای تحلیل انتقادی پیام‌های سلامت در رسانه‌ها، تشخیص منابع معتبر از غیرمعتبر، درک اهداف تبلیغاتی یا در پشت برخی پیام‌ها و انتخاب آگاهانه محتواهایی که واقعاً به سلامت او کمک می‌کنند و افراد می‌توانند با آموزش‌های ساده در زمینه تفکر نقادانه، شناخت اصول سواد رسانه‌ای و پیروی از منابع علمی مانند پایگاه‌های رسمی وزارت بهداشت، سازمان جهانی بهداشت و رسانه‌های تخصصی سلامت، این توانایی را در خود پرورش دهند.
رئیس مرکز بهداشت استان همدان اظهار داشت: برای ارتقای سواد سلامت، مردم می‌توانند با شرکت در کارگاه‌های آموزشی مراکز بهداشتی، استفاده از مشاوره مراقبین سلامت، مطالعه منابع علمی معتبر، پیگیری برنامه‌های آموزشی از طریق رادیو، تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی رسمی، و همچنین با گفتگو با متخصصین حوزه سلامت، درک خود را نسبت به مفاهیم بهداشتی و درمانی به ‌روز و کامل کنند.
انتهای پیام/