«مقام نوایی» موسیقی خراسان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت شد
مشهد- رییس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: «مقام نوایی» در موسیقی شرق خراسان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، محمود طغرایی اظهار کرد: «نوایی» نام یکی از مشهورترین مقام‌های سازی و آوازی موسیقی شرق خراسان است، این مقام و آهنگ روایتگر رویکرد معرفتی و سیر و سلوک عرفانی مردم و هنرمندان این خطه از خراسان است.
رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: مقام نوایی سراسر برای توصیف خداوند، ذکر و یاد خداوند است و توصیفی نمادین از سیر و سلوک هنرمند و مردم این منطقه را در طبیعت و زندگی فرهنگی و آئینی آنها را دارد، این مقام فلسفه‌ای عرفانی به خود گرفته است که نزد مردم خراسان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
وی تصریح کرد: این مقام موسیقی با این فرم و ساختار در موسیقی، تنها به این خطه تعلق دارد، بنابراین ثبت این مقام در فهرست نمونه میراث معنوی ناملموس، قدرشناسی از فرهنگ آئینی اقوام خراسان و موجب دلگرمی و انگیزه برای هنرمندان اصیل شرق خراسان درجهت پاسداشت و تداوم این هنر است.
طغرایی اظهار کرد: آئین‌ها، ترانه‌ها و موسیقی مقامی، یکی از قوی‌ترین و ماندگارترین بخش‌های فرهنگ بومی خراسان است، این آئین‌ها و ترانه‌ها در مجالس فرهنگی و هنری اجرا می‌شود با توجه به تحقیقات انجام شده پژوهشگران و مستند سازی‌های زیادی که از این اجراها انجام گرفته و با اینکه آموزش‌های علمی استادان موسیقی خراسان به شاگردان و علاقمندان ارائه می‌شود اما آنچنان که باید این موسیقی و پیوست فرهنگی اش به شاگردان و علاقمندان آموزش داده نمی‌شود.
رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی یادآور شد: ماندگاری آئین‌های حماسی و عرفانی به روایت مقام‌ها به شدتی باورنکردنی در معرض خطر قرار گرفته است و ضمانتی برای حفظ و اجرای اصالت‌های آن وجود ندارد یا حداقل میزان ماندگاری و تداوم آن کمتر است.
وی ادامه داد: از طرفی آوازها انحراف پیدا کرده و به گونه‌های دیگرِ سازی و آوازی و پاپ ترجمه‌ای گرایش پیدا کرده است که این هم یک آسیب جدی است و در شرایط اکنون فرهنگی اگر تلاشی صورت نگیرد ممکن است برای آیندگان نشان راهی نماند.
طغرایی افزود: به نظر می‌رسد ماندگاری این آهنگ‌ها و مقام‌ها مستلزم تلاش‌های متفاوتی نظیر ثبت در فهرست نمونه است که ماندگاری این عناصر فرهنگی را بیشتر ضمانت کند و از آنجا که «مقام‌ها» بالاترین مرحله خلاقیت در هنر موسیقی محسوب می‌شوند و از طرفی رویکرد فرهنگی و شیوه زندگی مردم در آن نمایان است، بنابراین در مردم شناسی اقوام مختلف هر منطقه بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد، بنابراین این اقدام تلاش خوبی در راستای تداوم و پاسداشت موسیقی مقامی و ادبیات شفاهی در میراث فرهنگی این حوزه از خراسان است.