هجوم بیابان برای گرفتن حق‌آبه کویر
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان، از نادیده گرفتن سهم و حق‌آبه کویر به مثابه یکی از جدی‌ترین دلایل تشدید بیابان‌زایی در بخش‌هایی از مناطق جنوبی استان نام برد.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان، از نادیده گرفتن سهم و حق‌آبه کویر به مثابه یکی از جدی‌ترین دلایل تشدید بیابان‌زایی در بخش‌هایی از مناطق جنوبی استان نام برد.
علی‌اصغر جلالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: ورود بخشی از روانآب‌ها به مناطق بیابانی و کویری، شرایط مساعدی برای رشد گیاهان شورپسند و ایجاد یک نوع پوشش گیاهی در پایین‌دست ایجاد کرده و همین پوشش گیاهی مانع از پیشروی بیشتر کویر و بیابان می‌شود.
وی با بیان اینکه بخش وسیعی از گستره جغرافیایی این استان را اراضی بیابانی تشکیل می‌دهد، افزود: ۵.۲ میلیون هکتار از وسعت هفت میلیون هکتاری استان را مناطق بیابانی تشکیل می‌دهد که رقمی بالغ بر ۵۴ درصد مساحت استان است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان، با بیان اینکه ۶۰۰ هکتار از وسعت ۵.۲ میلیون هکتاری بیابان‌های استان سمنان را کانون‌های بحرانی تشکیل می‌دهد، خاطرنشان کرد: بخش‌هایی از مناطق اقتصادی، راه‌آهن، مناطق روستایی و استان در همین کانون‌های بحرانی واقع شدند.
جلالی با بیان اینکه تا همین یکی دو دهه گذشته بخش‌هایی از راه‌آهن تحت‌تأثیر کانون‌های بحران بادی قرار می‌گرفت ادامه داد: با اقداماتی از جمله تاغ‌کاری که از سوی منابع طبیعی و آبخیزداری استان انجام شد، این مشکلات تا حدودی مرتفع شد.
وی با بیان اینکه هنوز هم بخش‌هایی از محور تهران-مشهد در حوالی عباس آباد میامی تحت‌تأثیر این کانون‌های بحرانی است گفت: برای مقابله با بیابان‌زایی و فائق آمدن بر کانون‌های بحرانی اقدامات متعددی صورت می‌گیرد که ایجاد پوشش گیاهی، تاغ‌کاری، کنترل هرزآب‌ها و ایجاد بادشکن در تپه‌های ماسه‌ای از آن جمله است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان از انجام ۱۱۰ هزار هکتار تاغ‌کاری و جنگل‌های دست‌کاشت در این استان طی پنج-شش دهه گذشته خبر داد و افزود: تاغ‌کاری‌ها از دهه ۵۰ و در پیش از انقلاب شروع شد و در سال‌های اخیر گستردگی بیشتری پیدا کرده است.
جلالی از کنترل هرزآب‌ها همراه با بذرپاشی به عنوان یکی دیگر از راه‌های مقابله با پدیده بیابان‌زایی در این استان نام برد و اضافه کرد: تاکنون عملیات کنترل هرزآب‌ها همراه با بذرپاشی در بیش از پنج‌هزار هکتار از اراضی بیابانی استان سمنان انجام شده است.
وی از ایجاد بادشکن‌ها در تپه‌های ماسه‌ای به عنوان راهکار مؤثر دیگر برای رویارویی با پیشروی بیابان یاد کرد و گفت: یکی از موفق‌ترین نمونه‌های این روش در استان سمنان تثبیت تپه‌های ماسه‌ای اطراف روستای رضاآباد در شرق استان سمنان است.
جلالی ادامه داد: همچنین استفاده از کیسه‌های شنی به جای بادشکن‌ها روش دیگری است که در این بخش مورد استفاده منابع طبیعی و آبخیزداری استان قرار می‌گیرد.
ضمن آنکه استفاده از مالچ نیز راهکار دیگری است که برای تثبیت ماسه‌ها و شن‌های روان در کشور و از جمله در استان مورد استفاده قرار گرفته است.
وی در پاسخ به این پرسش ایسنا که چرا با وجود همه تلاش‌هایی که در کشور و استان صورت گرفته همچنان با پدیده بیابان‌زایی روبرو هستیم اظهار کرد: تداوم این روند دلایل مختلف و متعددی دارد که "کمبود ورود آب به کویر" یکی از مهمترین آنها است که در یکی دو دهه گذشته به تشدید بیابان‌زایی انجامیده است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان، از نادیده گرفتن حق‌آبه کویر به مثابه یکی از جدی‌ترین دلایل تشدید بیابان‌زایی در استان نام برد و گفت: البته تداوم خشکسالی‌ها و کاهش محسوس بارندگی‌ها در یک دهه گذشته در این مهم نقش مهم و انکارناپذیری داشته است.
وی با بیان اینکه در گذشته سالانه بخش‌هایی از آب‌های سطحی به سمت کویر سرازیر می‌شد ادامه داد: این آب‌ها با ورود به مناطق بیابانی و کویری، شرایط مساعدی در پایین‌دست برای رشد گیاهان شورپسند و ایجاد یک نوع پوشش گیاهی ایجاد می‌کرد و همین پوشش گیاهی مانع از پیشروی کویر و بیابان می‌شد.
این کارشناس حوزه بیابان با اشاره به پیامدهای ناشی از تداوم چنین رویکردی به ایسنا گفت: باید با بهره‌گیری از روش‌های مختلف و فعال‌سازی همه ظرفیت‌ها، تلاش کنیم تا لااقل وضع موجود را حفظ و از بیابان‌زایی بیشتر و فشار مضاعف بر طبیعت این مناطق جلوگیری کنیم.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان، از شناسایی کانون‌های بحرانی در مناطق بیابانی این استان خبر داد و گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر تلاش‌های خوبی در این بخش صورت گرفته به طور مثال با تثبیت شن‌های روان در مناطق روستایی و اقتصادی که در اولویت کاری منابع طبیعی استان بودند مانع از تداوم روند بیابان‌زایی شدیم که روستای اعلا سمنان، حسن آباد دامغان، مناطق پیرامونی فرودگاه سمنان و …از جمله این مناطق است.
وی بر ضرورت همراهی مردم با طرح‌های منابع طبیعی استان تاکید و تصریح کرد: مردم و جوامع محلی نقش مهمی در مقابله با پدیده بیابان‌زایی دارند لذا باید با فرهنگ‌سازی در این بخش به حفظ وضع موجود و بهبود شرایط در آینده کمک کنیم.