آتش و ترس این روزهای مراتع همدان/ ۷۰ منطقه مستعد حریق شناسایی شد

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: هر سال با گرم شدن هوا و نزدیک شدن به فصل تابستان اخباری در رسانه‌های همدان نظر هر خواننده‌ای را به خود جلب می‌کند به طوری که وقوع حریق در مراتع و پوشش گیاهی نقاط مختلف شهر و استان به موضوعی جدی تبدیل می‌شود.
روز گذشته از ۲۹ عملیات اطفای حریق ۲۳ مورد مربوط به آتش سوزی مراتع بوده است اخبار منتشر شده از فعالیت آتش نشانان همدانی طی یک هفته تا ۱۰ روز اخیر نیز این موضوع را به صراحت مورد تأیید قرار می‌دهد که بیشترین عملیات انجام شده از سوی آتش نشانان اطفای حریق مراتع و پوشش گیاهی بوده به طوری که تنها در روز گذشته از ۲۹ عملیات اطفای حریق ۲۳ مورد مربوط به آتش سوزی مراتع بوده است.
موضوع آتش گرفتن مراتع و یا پوشش گیاهی در شهر همدان و یا سایر شهرهای استان همدان آنجا حساسیت پیدا می‌کند که گاهی نام مکان‌های دیدنی و تاریخی همدان نیز در بین مناطقی که آتش نشانان حضور یافته و به اطفای حریق پرداخته‌اند مشاهده می‌شود به نحوی که همین هفته آتش سوزی عرصه‌های تپه هگمتانه، تپه حاج عنایت و مواردی از این دست در خبرها مخابره شد.
البته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان عنوان کرد آتش‌سوزی تپه باستانی هگمتانه هیچ آسیبی به بافت تاریخی این محوطه وارد نکرده و آتش‌سوزی وسیع در تپه باستانی هگمتانه پس از ۳ ساعت اطفا شده است.
طبق گفته علی مالمیر این آتش‌سوزی که حدفاصل تپه هگمتانه تا کلیسا را درگیر کرده بود به دلیل سهل‌انگاری عابران در پرتاب ته سیگار روشن در مراتع خشک این تپه رخ داد که کم از این اتفاقات رخ نمی‌دهد.
آنچه مشهود است اینکه آتش گرفتن مراتع یا پوشش گیاهی در همدان به موضوع جدی این روزها تبدیل شده چرا که رفته رفته با اضافه شدن به دمای هوا احتمال آتش گرفتن این قسمت‌ها بیشتر می‌شود و از آنجا که طبق گفته مسئولان بخشی از این آتش سوزی‌ها حاصل بی احتیاطی شهروندان است باید فرهنگ سازی در زمینه حفظ و نگهداری این مراتع را نیز قوت بخشید.
پارسال ۴۰ هکتار از مراتع استان همدان از بین رفت
طبق بررسی‌ها و آمار به دست آمده استان همدان دارای ۹۰۵ هزار هکتار منابع ملی است که از این میزان ۸۲۲ هزار هکتار مرتع است که سال گذشته بر اثر آتش سوزی‌ها که به دو روش طبیعی و غیر طبیعی در مراتع رخ داده بود ۴۰ هکتار از مراتع استان همدان از بین رفت.
اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان به عنوان یکی از مجموعه‌های موظف به حفاظت از مراتع و پوشش گیاهی در مناطق مختلف استان همدان عهده دار وظایفی است که مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان در این زمینه با بیان اینکه از بین رفتن منظر زیبای طبیعت، نابودی پوشش گیاهی، غیر اقتصادی شدن مراتع و شیوع آفت ها و امراض گیاهی در مناطق سوخته از جمله زیان‌های آتش سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی است، گفت: آتش بلای خانمان سوز و آتش سوزی مراتع تهدید جدی منابع طبیعی است.
اسفندیار خزایی با بیان اینکه مردم مؤثرترین نقش را در حفظ جنگل‌ها و مراتع برعهده دارند و در صورت وقوع آتش در عرصه‌های منابع طبیعی مردم نقش مهمی در مهار آتش سوزی دارند و حفظ و حراست از عرصه‌های منابع طبیعی تنها با مشارکت مردم و نهادهای مسئول امکان پذیر است، اظهار داشت: یگان حفاظت منابع طبیعی به طور مستمر در عرصه‌های منابع طبیعی اکیپ‌های گشت و مراقبت دارند.
وی با بیان اینکه فصل بحران آتش سوزی مراتع و عرصه‌های طبیعی استان همدان به علت آغاز فصل گرما، امسال ۱۵ روز زودتر از سال گذشته آغاز شده است، عنوان کرد: سال ۹۵ حدود ۴۷۸ هکتار از مراتع استان دچار حریق شد که این آمار در سال ۹۶ به حدود ۶۱ هکتار و سال گذشته به ۴۰ هکتار تقلیل یافت.
خزایی گفت: ریزش نزولات جوی از فروردین امسال آغاز اما در اردیبهشت متوقف شد که در پی آن شاهد رشد گیاهان یک ساله بودیم تا جایی که رشد کامل آنها سبب تعلیف نشدن گیاهان یک ساله از سوی دام‌ها و مستعد آتش سوزی شدن آنها شد.
عامل ۹۵ درصد آتش سوزی در مراتع انسانی است
وی بابیان اینکه بیشتر گیاهان یک ساله در مرز مراتع و عرصه‌های طبیعی با مزارع کشاورزی قرار دارند، اظهار داشت: عامل ۹۵ درصد آتش سوزی در مراتع انسانی است که اغلب به صورت سهوی و نادانسته زمینه بروز آتش در طبیعت را فراهم می‌آورند.
خزایی ادامه داد: گردشگران طبیعت هنگام خروج از عرصه‌های طبیعی آتش را به ظاهر خاموش رها می‌کنند در حالی که خاکستر باقی مانده به علت قرار گرفتن زیر نور مستقیم خورشید و مجاورت با گیاهان یک ساله که به مثابه بنزین می‌مانند مشتعل شده و عرصه‌های طبیعی را تا مرز نابودی پیش می‌برند.
شناسایی مناطق بحرانی و مستعد آتش سوزی
وی بابیان اینکه تا زمان رسیدن تیم‌های یگان حفاظت منابع طبیعی به محل حریق به تناسب نوع منطقه، ۲۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد که در این مدت زمان بخش زیادی از مراتع طعمه آتش می‌شوند، عنوان کرد: مناطق بحرانی و مستعد آتش سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی شناسایی و در این مناطق بُرجک دیده بانی دایر شده و از تجهیزات جدید نظیر دمنده و آتش کوب موتوری برای مهار آتش استفاده می‌شود.
خزایی بابیان اینکه ایجاد یک هزار هکتار آتش بُر در مراتع ۱۰ شهرستان تابعه استان همدان پیش بینی شده و بخشی از این کار تاکنون اجرایی شده است، افزود: در صورت بروز حریق، دیگر شهرستان‌های مجاور نیز به کمک آمده و به درخواست منابع طبیعی با تمامی وسایلی که در اختیار دارند در مهار آتش کمک کنند.
وی با بیان اینکه استان همدان دارای ۴۲ هزار هکتار اراضی و ذخیرگاه‌های جنگلی و جنگل کاری دست کاشت است که با توجه به کمبود جنگل و اهمیت و ارزش ویژه آن، مراقبت از جنگل با دقت بالایی صورت می‌گیرد، افزود: مراتع درجه یک استان همدان در دست عشایر قرار دارد و آنها نسبت به حفاظت از این مراتع توجیه شده‌اند به گونه‌ای که سال گذشته حتی یک مورد آتش سوزی نیز رخ نداد.
وی از برگزاری مانور بزرگ اطفای حریق خبر داد و هدف از برگزاری مانور اطفا حریق را ارتقا توان مدیریتی و عملیاتی سایر دستگاه‌های مسئول در زمان بروز حریق در جنگل‌ها و مراتع استان دانست و عنوان کرد: آموزش و اتخاذ اقدامات مناسب فردی و گروهی در هنگام حریق در عرصه‌های منابع طبیعی از دیگر اهداف این مانور بود.
خزایی هدف از برگزاری این مانور را ارتقا آگاهی‌های عمومی و افزایش دانش و کارایی و استفاده از پتانسیل و ظرفیت‌های سایر دستگاه‌های مسئول برای مهار آتش سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی دانست و اظهار داشت: کارشناسان یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری در مانور به ارائه آموزش‌های لازم در خصوص چگونگی اطفا حریق در سطح مراتع و جنگل‌های استان پرداختند.
شناسایی ۷۰ منطقه مستعد آتش سوزی در مراتع و جنگل‌های همدان
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان نیز از شناسایی ۷۰ منطقه مستعد آتش سوزی در مراتع و جنگل‌های استان همدان خبر داد و گفت: نقشه مناطق بحرانی در اختیار مدیران قرار گرفته تا در فصل آتش سوزی این مناطق را با حساسیت و دقت بیشتری پایش و رصد کنند.
بهرام رسولی بابیان اینکه مانور اطفای حریق برای تقویت توان عملیاتی یگان‌های حفاظت منابع طبیعی ادارات منابع طبیعی شهرستان‌ها برگزار شد، افزود: در این تمرین از آخرین تجهیزات ازجمله آتش کوب موتوری و دستی، دمنده و آب پاش فلکس بک استفاده شد.
آتش سوزی از ۱۶ خرداد امسال دامن طبیعت را فرا گرفت
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری همدان با اشاره به اینکه حریق هرسال از تیرماه شروع می‌شد اما امسال زودهنگام و از اواسط خرداد آغاز شده است، گفت: آتش سوزی از ۱۶ خرداد امسال دامن طبیعت را فرا گرفت و بیشترین میزان با ۲۰ هکتار مربوط به نهاوند است که با حضور به موقع، آتش مهار شد.
وی سامانه ارتباطی ۱۵۰۴ برای تماس شهروندان با یگان حفاظت منابع طبیعی را مورد اشاره قرار داد و از مردم خواست گزارش آتش سوزی، تخریب و تصرف در اراضی ملی را به منابع طبیعی اطلاع دهند.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه پوشش گیاهی مراتع ذخیره ارزشمندی است که نباید به راحتی از دست برود و در این میان باید با آموزش و فرهنگ سازی از وقوع حوادثی که این معادن ارزشمند را به مرز نابودی می‌کشاند جلوگیری کرد.