«در بند»؛ داستان پول‌سازهای بی‌خطر و باصرفه
صنایع‌دستی ظرفیت فوق‌العاده‌ای درجهت رونق کار و تولید دارد. همچنین نسبت به صنایع دیگر، می‌توان با صرف هزینه‌های اندک و امکانات و زیرساخت‌های بسیار محدودتر، رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی همراه با نشر فرهنگ و هنر، در اقشار مختلف حتی بانوان خانه‌دار ایجاد کرد.
صنایع‌دستی ظرفیت فوق‌العاده‌ای درجهت رونق کار و تولید دارد.
همچنین نسبت به صنایع دیگر، می‌توان با صرف هزینه‌های اندک و امکانات و زیرساخت‌های بسیار محدودتر، رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی همراه با نشر فرهنگ و هنر، در اقشار مختلف حتی بانوان خانه‌دار ایجاد کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، بیستم خرداد ماه روز جهانی صنایع‌دستی نام‌گذاری شده تا بهانه باشد برای پرداخت به هنرمندان و صنعتگرانی که ذوق و سلیقه را با فرهنگ و هنر می‌آمیزند و اثری خلق می‌کنند که علاوه بر استفاده‌های معمول اشیا، حس زیبایی، شکوه و لذت را به مخاطب خود هدیه داده و در گوش جان او از تاریخ، فرهنگ و هنر این مرزوبوم زمزمه می‌کند.
صنایع‌دستی ظرفیت فوق‌العاده‌ای درجهت رونق کار و تولید دارد و همچنین نسبت به صنایع دیگر، می‌توان با صرف هزینه‌های اندک و امکانات و زیرساخت‌های بسیار محدودتر، رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی همراه با نشر فرهنگ و هنر، در اقشار مختلف حتی بانوان خانه‌دار ایجاد کرد.
این روزها اوضاع صنایع‌دستی اصفهان آن‌چنان بر وفق مراد نیست چراکه افزایش روزافزون قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، صنایع‌دستی را به کالایی تجملاتی و لوکس بدل کرده که درصد زیادی از مردم توان خرید آن را ندارند.
سنگ‌های پیش پای فعالان عرصه صنایع‌دستی
در این خصوص عباس شیردل با اشاره به عوامل مؤثر در افزایش قیمت‌ها و موانع پیش روی هنرمندان این عرصه می‌گوید: افزایش قیمت و کمبود مواد اولیه در حوزه تولید صنایع‌دستی آزاردهنده است و در قسمت فروش و تجارت، اداره دارایی سنگ‌های بسیار زیادی جلوی پای هنرمندان می‌اندازد، اگر یک سری از موانع برطرف شود، فعالیت هنرمندان به بهترین نحو ممکن ادامه پیدا خواهد کرد.
رئیس اتحادیه تولید و فروش صنایع‌دستی اصفهان ادامه داد: این مشکلات شامل بیمه هنرمندان است که 4 سال است بیمه‌شده جدید قبول نمی‌کنند و یا در مورد اظهارنامه‌های مالیاتی که از هنرمندان خواسته می‌شود به جای پر کردن اظهارنامه هنری که شامل بخشودگی ماده 142 است، اظهارنامه عادی پر کنند و درواقع این بخشودگی را قبول نداشته و سلیقه‌ای کار می‌کنند، از طرفی کارمندان اداره دارایی علاوه بر توجیه نبودن راجع به وظایف و بندهای قانونی، برخورد بسیار ناپسندی با هنرمندان دارند.
وی با اشاره به کمبود مواد اولیه تصریح کرد: به دلیل گران شدن ارز، واردات مواد اولیه در این حوزه از جمله رنگ و لعاب با مشکل مواجه شد که نسبت به چند ماه گذشته مقداری شرایط بهتر شده ولی امیدواریم مشکل کمبود مواد اولیه و هزینه‌های آن به روال عادی برگشته و تولیدکنندگان بتوانند با قوت بیشتری به کار خود ادامه دهند.
شیردل افزود: طبق مصوبه مجلس، جمع‌آوری کالاهای خارجی و قاچاق در حوزه صنایع‌دستی بر عهده یگان حفاظت میراث فرهنگی است که این یگان با همکاری اتحادیه و معاونت صنایع‌دستی در حال بازرسی و برخورد با متخلفان است به طوری‌که روز گذشته یک گروه بازرسی مشترک از یگان حفاظت میراث فرهنگی، اتحادیه و معاونت صنایع‌دستی، دور تا دور میدان امام مستقرشده و سرکشی انجام داند.
قطعاً یکی از مؤلفه‌های حمایت از کار و سرمایه ملی و رونق اقتصادی، مقابله جدی و مؤثر با پدیده قاچاق و واردات بی‌رویه اجناس مشابه تولید داخلی است که توجه ویژه و عزم جدی مسؤولان مربوطه را می‌طلبد.
رئیس اتحادیه تولید و فروش صنایع‌دستی اصفهان در خصوص وجود کالاهای قاچاق خاطرنشان کرد: طبق قانون اگر فروشگاهی دارای جنس قاچاق و یا خارجی باشد، قطعاً جمع‌آوری خواهد شد، البته قابل‌ذکر است که کالاهای قاچاق در خود میدان وجود ندارد اما در اطراف آن، برخی از اتحادیه‌های دیگر مجوز داده‌اند که این امر کاملاً خلاف قانون است و گزارش این مورد به اتاق اصناف ارائه خواهد شد.
وی با اذعان به فاصله زیاد قیمت‌ها از مراکز تولیدی تا فروشگاه‌ها تأکید کرد: هر فروشنده‌ای موظف است نهایتاً 15 درصد روی قیمت اجناس خود اضافه کند که برخی از آن‌ها به خاطر گران شدن هزینه، اجازه دارند تا 30 درصد روی اجناس خود اضافه کنند اما بیشتر از این مجاز نیستند و در صورت مشاهده حتماً برابر قانون برخورد خواهد شد.
شیردل ابراز داشت: با توجه به افزایش قیمت مواد و به تبع آن افزایش قیمت کالاها و مشکلات اقتصادی در جامعه، قدرت خرید مردم به شدت کاهش پیداکرده که این عوامل سبب کاهش فروش در بخش صنایع‌دستی هم شده است.
عرصه تولید صنایع‌دستی دارای خلاءها و مشکلات بسیاری از جمله لزوم واردات برخی مواد اولیه، نبود کنترل کیفیت آثار، نبود و یا کمبود خلاقیت و نوآوری است و البته تولیدکنندگان این عرصه از حمایت ضعیف مسؤولان، قیمت بالای مواد اولیه و ارزانی اجناس مشابه بی‌کیفیت خارجی گله دارند.
ضعف کنترل و بازرسی کیفی در صنایع‌دستی کاملاً مشهود است
محمدامین فردوسی با تأکید بر مشکلات تولیدکنندگان صنایع‌دستی اظهار داشت: وضعیت بازار صنایع‌دستی در حوزه خرید، فروش، تولید و توزیع کالا با توجه به مشکلات تورم و ارز، به صورت کلی با مشکلات و معضلاتی روبرو است و معمولاً تولیدکنندگان صنایع‌دستی با مشکلات معیشتی روبرو بوده و درآمد کافی ندارند.
تولیدکننده عمده صنایع‌دستی با تأکید بر اهمیت کیفیت آثار تولیدی اذعان کرد: در مورد کیفیت صنایع‌دستی، با توجه به اینکه در تمام دنیا محصولات صنعتی و صنایع‌دستی کنترل و بازرسی می‌شود ولی این موضوع در ایران ضعیف است و می‌طلبد صنایع‌دستی ایران از اساتید باتجربه در هر رشته جهت بازرسی طرح‌های زیبا و مبتکرانه در زمینه‌های تولید، صادرات، بسته‌بندی و مواد اولیه استفاده کنند.
وی قدرت خرید مردم را نسبت به قبل از انقلاب بیشتر دانسته و عنوان کرد: صنایع‌دستی ایران در 5 حوزه توریست، تاجر، ارگان‌های دولتی جهت هدیه، تزئینات منزل و خرید کادو عرضه می‌شوند، همچنین بعد از انقلاب اسلامی، قدرت خرید مردم بالا رفته به صورتی که اگر قبلاً در هر خانه یک قطعه صنایع‌دستی موجود بود، امروزه وجود صنایع‌دستی در خانه‌ها بیشتر شده است.
فردوسی با تشریح عوامل مؤثر در احیای صنایع‌دستی گفت: نظارت در بحث کیفیت، قیمت و مواد اولیه کار بسیار واجبی است چراکه امروزه با توجه به تورم، قیمت‌ها مضاعف شده و مواد اولیه به دست مصرف‌کنندگان نمی‌رسد، در مرحله اول کنترل کیفی، بسته‌بندی، تسریع و تسهیل صادرات، ارزان بودن مواد اولیه، قیمت تعاونی مواد اولیه صنایع‌دستی و جلوگیری از واردات صنایع‌دستی تقلبی کشورهای دیگر اهمیت دارد چراکه مردم به سمت کالاهای ارزان‌قیمت می‌روند.
تولیدکننده عمده صنایع‌دستی بیان داشت: از مشکلات تولیدکنندگان صنایع‌دستی واردات قاچاق صنایع‌دستی از دیگر کشورها است که با ظاهری زیبا و قیمتی ارزان در مغازه‌های بلورفروشی و جهیزیه فروشی توزیع می‌شود که انتظار می‌رود از قاچاق این کالا جلوگیری شود تا صنایع‌دستی رواج و رونق بهتری پیدا کند چرا که صنایع‌دستی مؤلفه و ظرفیت‌های زیادی مانند اشتغال به همراه دارد.
وی همچنین در خصوص فاصله زیاد قیمت خرید صنایع‌دستی از تولیدکننده تا قیمت فروش به مصرف‌کننده مطرح کرد: تعداد کمی از فروشندگان با توجه به پرداخت مالیات، بهای بالای برق و اجاره‌بهای سنگین، صنایع‌دستی را چند برابر قیمت خرید از تولیدکننده به فروش می‌رسانند.
ورود اجناس مشابه و بی‌کیفیت خارجی در بازار، یکی از دغدغه‌های اصلی تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع‌دستی اصفهان است، همچنین شرایط اقتصادی سال‌های اخیر در عدم رونق این صنعت نقش بسزایی داشته است.
صنایع‌دستی کشور به حالت اغما فرورفته است
یکی از تولیدکنندگان پیشکسوت هنر قلم‌زنی در میدان امام (ره) با گلایه از وضع موجود می‌گوید: طی چند سال اخیر و با توجه به شرایط اقتصادی به وجود آمده، حوزه صنایع‌دستی کشور به حالت اغما فرورفته و می‌توانم به جرات بگویم که اگر با همین رویه پیش برویم مرگ آن نزدیک است.
وی بیان داشت: نه‌تنها قدرت خرید مردم، بلکه قدرت تولید تولیدکننده هم رو به افول است، از طرفی با کاهش خرید گردشگرها در کشور مواجه هستیم چراکه اگر یک گردشگر برای خرید، پول همراه نداشته باشد، امکان واریز پول از کشور خود را ندارد.
این هنرمند اصفهانی با اشاره به عدم استقبال جوانان برای کار در این عرصه‌ها مطرح کرد: در گذشته 30 نفر در کارگاه ما مشغول به فعالیت بودند و ما تمام اجناس خود را باکیفیت و هزینه مناسب تولید و عرضه می‌کردیم اما امروز حتی یک نفر نمی‌آید برای شاگردی چراکه ترجیح می‌دهد جوانی و سرمایه‌اش را در راهی بگذارد که آینده داشته باشد.
وی افول خودباوری را از ثمرات تضعیف صنایع‌دستی خواند و یادآور شد: ضعف در مدیریت و رسیدگی مسؤولان کشور و همچنین تضعیف حوزه صنایع‌دستی در بازار بین‌الملل سبب شده تا دیگر کشورها مانند الجزایر، هند، پاکستان و...
خود را بالا بکشند به طوری که برخی‌ها تصور می‌کنند این صنایع مربوط به ترکیه است نه ایران.
فروشنده صنایع‌دستی اصفهان ادامه داد: کشور چین در این حوزه ورود پیداکرده و با تقلب و کاهش کیفیت، به تولید صنایع‌دستی آن‌هم صنایعی که اصالتی ایرانی دارد پرداخته، مثلاً ماده اصلی در قلم‌زنی، مس است که امروز قیمت آن نسبت به چند سال گذشته افزایش چشم‌گیری داشته اما ژاپن این کار قلم‌زنی را با حلبی انجام می‌دهد و در بازار ایران با هزینه‌ای بسیار کمتر عرضه می‌کند زیرا مثلاً برای ساخت یک ظرف قلم‌زنی، باید فقط 500 تومان مس برای آن هزینه کرد اما ژاپن با 50 تومان و با کمترین کیفیت و البته تقلب می‌سازد و در بازار ایران با استقبال بعضی از فروشندگان روبه می‌شود.
وی گفت: در اصفهان دو نفر هستند که می‌توانند این مدل ظروف و نورافشان‌ها به شکل قلم‌زنی تولید کنند اما خود من 80 سال سن دارم و با این شرایط توان کار ندارم و حتی در خرج روزانه خودم مانده‌ام.
رونق صنایع‌دستی ارتباط مستقیم بارونق اقتصادی و اشتغال‌زایی منطقه خود داشته و می‌تواند با حمایت متولیان امر، به صادرات برسد که این کار علاوه بر حمایت از کار و تولید ملی، انتقال فرهنگ و هنر و همچنین جذب سرمایه و گردشگر را هم به دنبال خواهد داشت.
اشتغال بانوان خانه‌دار بارونق صنایع‌دستی
رشید نقاش‌پور در همین راستا با اشاره به اشتغال‌زایی کار پارچه‌های قلمکار تصریح کرد: یکی از اهداف تولیدی ما در زمینه سفره و پارچه قلم کار، به‌کارگیری و اشتغال بانوان در منزل است، در قلمکاری از 4 رنگ اصلی قرمز، آبی، زرد و مشکی استفاده می‌شود که دور رنگ آن وارداتی است و از طرفی علاوه برافزایش هزینه رنگ‌ها، هزینه تولید پارچه‌ای که بر روی آن نقش زده می‌شود در چند ماه اخیر افزایش‌یافته است.
تولیدکننده سفره‌های قلمکار و نقاش اصفهانی افزود: امسال قدرت خرید مردم و همچنین قدرت تولید تولیدکنندگان کاهش‌یافته اما استقبال گردشگرها از این صنایع خوب است، درمجموع باید دولت و متولیان حوزه گردشگری فکری به حال صنایع‌دستی کشور بکنند و حمایتشان را از این حوزه افزایش دهند چرا که این حوزه هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ فرهنگی بسیار بااهمیت است و می‌تواند زمینه‌ای باشد تا رونق تولید ملی روز به روز، با کمترین سرمایه افزایش پیدا کند و در کنار مباحث اقتصادی، صادرات این کار یعنی صدور فرهنگ به کشورهای مختلف صورت پذیرد.
در شرایط کنونی، خلاقیت و نوآوری جوانان می‌تواند راهگشا و حلال بخشی از مشکلات این عرصه باشد، تلفیق سنت و نیاز امروز جامعه با چاشنی هنر و خلاقیت ایرانی به دست جوانان نسیم تازه‌ای در این دشت فرهنگ و هنر دیرینه می‌وزد اما همین شور و هنر جوانی قطعاً نیاز به مساعدت و پشتیبانی دارد.
دریافت وام‌های بانکی آن‌هم با سودهای زیاد برای جوانان بسیار مشکل است
در چکاچک بازار مسگرهای میدان امام (ره) و چشم‌نوازی قرمز و نارنجی ظروف و تابلوها، مغازه‌ای توجه انسان را به خود جلب می‌کند که جوانی آرام‌آرام با چکش بر دل‌سخت مس می‌کوبد و ظروفی می‌سازد که تقریباً شبیه هیچ‌کدام از ظرف‌های مسی معمول نیست.
علی‌رضا شهبازی بابیان نحوه کار خود تأکید کرد: من در بدو ورود به این کار، سنت‌شکنی کرده و به تولید کارهای نو و سبک‌های جدید پرداختم و درو اقع به نوعی سبک سنتی را با سبک مدرن ادغام کردم، استقبال مردم از این سنت‌شکنی قابل‌توجه بود و این نشان می‌دهد حوزه صنایع‌دستی همانند دیگر صنایع، نیازمند به روز شدن است و من اعتقاددارم باید در کنار حفظ طرح‌های سنتی، تحول و تغییراتی به وجود آورد و سبک‌های جدیدی تولید و عرضه کرد.
این مسگر اصفهانی افزود: یکی دیگر از دلایلی که سبب شد تا سبک جدید را وارد کارکنم، ورود مدل ماشینی سبک سنتی در بازار است که طبیعتاً هزینه کمتری هم برای تولید و عرضه آن صرف می‌شود و مردم به جای صنایع‌دستی، به این صنایع ماشینی رو آورده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: شرایط اقتصادی در ماه‌های اخیر سبب شده علی‌رغم استقبال و علاقه زیاد مردم، قدرت خرید کاهش پیدا کند و در این شرایط، تولیدکنندگان از جمله خود بنده، سود کار را کمتر از آنچه که مصوب شده تعیین می‌کنیم تا مردم بتوانند خرید کنند، اما بازهم مردم توان خرید ندارند.
شهبازی با اشاره به مشکلات صادرات آثار مسی ابراز داشت: در حال حاضر صادرات صنایع‌دستی به کشورهای دیگر با مشکل مواجه است اما ما توانسته‌ایم به‌وسیله واسطه‌هایی که هستند، این کار را انجام دهیم و آثار مسی را به کشورهای دیگر صادر کنیم اما هیچ حمایتی از سوی دولت برای این حوزه اقتصادی فرهنگی وجود ندارد و هر که در این فضا فعالیت می‌کند، کاملاً خودجوش دارد.
این فعال عرصه صنایع‌دستی گفت: لازم است که دولتمردان و متولیان اقتصادی و فرهنگی به‌طور جدی فکری برای این حوزه بکنند تا بیش از این با رکود و حتی مرگ صنایع‌دستی در کشور مواجه نباشیم، وقتی هم که حرف از حمایت می‌شود مثالشان وام‌های بانکی است درحالی‌که شرایط دریافت این وام‌ها برای یک جوان تازه‌کار بسیار دشوار است و اگر هم موفق به دریافت شود، آن‌قدر بهره‌ای بانکی زیاد است که تا سال‌ها باید آن را پرداخت کند.
یکی از عوامل اصلی رونق صنایع‌دستی، رونق گردشگری است که البته سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های کارآمد و همچنین تبلیغات از لازمه‌های این امر خواهد بود.
تبلیغات ما در خصوص تولیدات داخلی ضعیف است
میناکاری یکی از صنایع‌دستی اصفهان است که موردتوجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است، یکی از هنرمندان میناکار در میدان امام (ره) با معرفی این اثر می‌گوید: رشته هنری میناکاری بر روی ظروف مسی و در اشکال مختلف با طراحی‌های متعدد بر روی گلدان، بشقاب، قندان و ...
انجام می‌شود و مقاومت آن در مقابل حرارت، شست شو و..
بسیار بالا است.
این تولیدکننده و فروشنده صنایع‌دستی عنوان کرد: تبلیغات ما در خصوص تولیدات داخلی از جمله صنایع‌دستی بسیار ضعیف است و این باعث شده تا حتی مردم خودم آن‌هم آشنایی لازم را با این حوزه نداشته باشند.
ثبات قیمتی که نیست و چرخه تولیدی که باید احیا شود
وی اذعان داشت: در حوزه صنایع‌دستی چند وقتی است که ثبات قیمتی وجود ندارد و این امر سبب شده تا بازار آن دچار رکود شود، این رشته هنری با این شرایط اگر گردشگر بیاید کمی رونق پیدا می‌کند و در غیر این صورت بسیار رکود دارد.
در مجموع و به گفته اهالی هنر صنعت یکی از راه‌های اقتصاد مقاومتی و درون‌زا، رونق تولید صنایع‌دستی است که طبیعتاً با مبحث گردشگری گره‌خورده و با نظارت، حمایت، کنترل و جلوگیری از قاچاق، می‌تواند علاوه بر رونق تولید، اشتغال‌زایی و جلوگیری از خروج ارز از کشور، باعث جذب سرمایه و ارزآوری هم باشد.
البته به منظور بهبود وضع موجود، نظارت اصولی بر قیمت‌ها بسیار اهمیت دارد و باید چرخه قیمت مواد اولیه، اجاره‌بها و هزینه مغازه‌ها، قیمت خرید از تولیدکننده و قیمت فروش به‌دقت کنترل و اصلاح شود.
===========
گزارش از: عطیه توسلی
============
انتهای پیام/63106/ص30/ق
