ایجاد تحول در نظام با «خودسازی و تهذیب» میسر است- اخبار دین ، قرآن و اندیشه - اخبار فرهنگی تسنیم

به گزارش خبرگزاری تسنیم،‌ چهارمین نشست از دهمین دورۀ کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «راهبرد تحوّل؛ ضرورت گام دوم انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
حجت الاسلام محسن مهاجرنیا در این نشست گفت: در همۀ عالم تحول وجود دارد و هیچ پدیده‌ای در عالم ثابت نیست.
ملاصدرا همین دلیل را برای خداشناسی می‌آورند، می‌گویند به همین دلیل خداوند ربّ است؛ چون ربّ کسی است که لحظه به لحظه پرورش می‌دهد.
ربوبیّت دارد.
اگر همه چیز در حال حرکت نباشد، این ربوبیت قابل فهم نیست.
همه عالم و هستی وقتی در حال حرکت هستند تحول دارند، این تحول هم رو به جلو و رو به کمال و رو به تطوّر است.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر گفت: همۀ بحث‌های «تحوّل» بر محور انسان است.
اگر انسان را از هستی بردارید «تحوّل» دیگر معنایی ندارد.
فلسفه و آثار تحول به خاطر وجود انسان است.
اینکه می‌گویند حتی جمادات و کوه‌ها در حال حرکت هستند، اگر انسان نباشد؛ این حرکت چه تأثیری دارد؟
تأثیر حرکت کوه‌ها به خاطر وجود انسان است، چون کوه‌ها در تسخیر انسان هستند.
بنابراین مبانی«انسان شناختی» تحوّل بسیار مهم است.
وی افزود: در همین دعای اول سال که می‌گوییم «یا مقلب القلوب....
الی احسن الحال».
قلوب مال انسان‌ها است.
در میان موجودات چهارگانه هستی، انسان‌ها هستند که قلب دارند.
بنابراین متحول کننده، مسیر تحول و آثار تحول همه پیرامون انسان است؛ لذا یکی از بحث‌هایی که باید روشن شود راجع به انسان است که تحول را برای چه می‌خواهد و این تحول چه تأثیر و چه تغییری در سرنوشت انسان‌ها دارد؟
مهاجرنیا سپس گفت: در جلسات قبل گفتیم که تحول دو بخش دارد، بخشی از آن تکوینی است.
یعنی خداوند این را مثل یک ریلی در هستی قرار داده است، ما بخواهیم یا نخواهیم این تحول وجود دارد.
سنت لایتغیری است که در عالم انجام می‌شود.
یک تحولی هم هست که می‌شود آن را مدیریت و آن را هدایت کرد.
وی بیان داشت: همه انسان‌ها به تحوّل توجه دارند اختصاصی به ما مسلمان‌ها هم ندارد.
اصلاً زندگی روی مدار تحول می‌چرخد.
شاید برخی به جای تحول می‌گویند پیشرفت یا توسعه.
در دنیای غرب خود تحول و توسعه موضوعیت پیدا کرده است؛ یعنی بشر دنبال توسعه است، اما این سؤال مطرح است که این توسعه چه مقدار بشریت را به کمال می‌رساند؟
استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه افزود: نکته مهم، تفاوت نگاه ما و دنیای غرب است؛ در دنیای غرب انسان یک موجود مادی محض است.آنجا وقتی بحث توسعه اقتصادی است، این توسعه برای انسان مادی است.
به این چیزها کاری ندارند که انسان بنا است بهشت برود یا جهنم، یا انسان متافیزیک، روحانیت و نفس دارد.
می‌گویند انسان‌ها به لحاظ اقتصادی باید به توسعه برسند و دنیای آنها آباد شود.
وی سپس گفت: اما تحوّلی که در اندیشه انقلاب اسلامی است، بخش زیادی از آن با روح انسان، معنویت، با نفسانیات، با آخرت و با حیات‌طیبه انسان سروکار دارد.
ما توسعه و تحولی را می‌خواهیم که طبق آیه قرآن، ما را به «حیات‌طیبه» برساند و توسعه‌ای که بنا است با آن به «اسفل سافلین» برویم، آن تحول اصلاً مورد نظر اندیشه انقلاب اسلامی نیست.
وی افزود: حول حالنا الی احسن الحال، «احسن» یعنی بهتر از وضع موجود.
به سمت بهترین‌ها، به سمت آرمان‌ها، ایده‌آل‌ها.
احسن الحال کدام حال است؟
حالی است که اتکای آن روی معنویت و خدا و سعادت جاودانه انسان است نه سعادت زودگذر دنیوی و مادی.
این تفاوت جدّی است که ما در تحول با دنیای امروز داریم.
گفتمان انقلاب اسلامی از همین جا مسیر خود را از توسعه‌ها، پیشرفت‌هاو تحول‌هایی که در دنیا مطرح است، جدا می‌کند.
استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: ما هم می‌گوییم توسعه اقتصادی، ما هم می‌گوییم که می‌خواهیم کشور اول منطقه بلکه کشور اول دنیا شویم، اما آن اقتصادی که ما با آن می‌خواهیم اول دنیا شویم، اقتصادی است متکی بر معنویت، متکی بر خدا، متکی بر هدایت انسان، متکی بر احسن الحال و این سیستم و ساختار و سازوکار توسعه در اقتصاد دنیای امروز نیست و ما بایدآن را ایجاد کنیم.
وی افزود: تحول و توسعه اقتصادی، سیاسی و...
و پیروزی ما در منطقه، در دنیا، در مقابل ابرقدرت‌ها، در رقابت گفتمانی با دنیای غرب فقط با دعا حاصل نمی‌شود، بلکه بعد از برنامه‌ریزی، مدیریت، وآماده‌سازی‌ها، دعا می‌کنیم که خدایا تو هم کمک کن.
ما آن سازوکاری که بنا است متحول شویم و به لحاظ اقتصاد، سیاست، فرهنگ، اخلاق و همه چیز به عنوان کشور اول مطرح شویم را باید مهیا کنیم.
استاد مهاجرنیا در ادامه برای تبیین مبانی انسان‌شناسی تحول گفت: ما درباره انسانی صحبت می‌کنیم که «جسم و روح» دارد.
همه دنیا قبول دارند که انسان جسم و روح دارد، اما وقتی می‌خواهند برای انسان برنامه‌ریزی کنند، فقط به بُعد مادی انسان توجه دارند.
ما می‌گوییم انسان روحانیت و معنویت دارد و این روحانیت به خدا، به متافیزیک، به الوهیت و ربوبیت وصل است واین نگاه در برنامه‌ریزی دنیای امروز وجود ندارد.
وی سپس گفت: انسان‌ها به غیر از روح پدیدۀ دیگری به نام «فطرت» دارند بخش زیادی از انسان‌شناسی ما روی همین فطرت است.
و این فطرت هم بار سنگین آن روی روحانیت وجود انسانی است.
خداوند روح را در انسان دمیده است بعد به او فطرت داده است.
فطرت یک گرانیگاهی است که روح روی آن سوار شده است فطرت مرکز این جسم و روح است و این فطرت است که همه گرایش‌های انسان را تنظیم می‌کند.
اگر فطرت تقویت و مدیریت شود، انسان رو به کمال می‌رود.
حجت‌الاسلام مهاجرنیا سپس گفت: وقتی شما می‌خواهید در کشور تحول ایجاد کنید باید مجموعه روابط را ببینید.
یک رابطه‌ای ما با خدا داریم.
با بی‌کرانه‌ها.
یک رابطه‌ای با موجودات مجرد، با انسانها، با روحانیت، با عوالم ملکوتی داریم.
یک سری روابط با طبیعت داریم.
محیط زندگی و زیست‌جهانی که در آن هستیم.
یک روابط با خود داریم که از همه مهمتر است.
یعنی من باید خود را بسازم.
نفس خود را آماده کنم.
اصلاح شوم.
تهذیب نفس داشته باشم و تا وقتی خود را درست نکنم هیچ چیز درست نمی‌شود.
وی افزود: اگر انسان‌ها درست نشوند شما اگر بزرگ‌ترین تحول و بیشترین درآمد سرانه ملی را در کشور تولید کنید، انسان‌های ناصالح سر کار بیایند همه را خراب می‌کنند.
گاهی می‌بینیم بعضی از آدم‌هایی که ساخته شده نیستند، در یک کاری می‌روند خراب می‌کنند، رشوه می‌گیرند، انواع و اقسام کارها را می‌کنند.
چرا؟
چون نفس او ساخته نشده است؛ لذا اگر شما بزرگترین اقتصاد را هم ایجاد کنید، اما به دست این آدم‌ها بدهید باز هم آن تحول انقلاب اسلامی ایجاد نمی‌شود.
حجت‌الاسلام مهاجرنیا در پایان گفت: نکته بسیار مهم این است که انسان یک موجود اجتماعی است.
طبیعت انسان اجتماعی است.
شما باید یک جامعه‌ای زیبا وسالم و معنوی درست کنید که این انسان‌ها بنا است در این جامعه تربیت شوند.
ما طوری محیط را درست کنیم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم و هوا را سالم کنیم که آدم‌هایی که در این محیط می‌خواهند نفس بکشند سالم شوند و بتوان در این محیط نفس کشید.«یا أَیُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّکَ کادِحٌ إِلى‏ رَبِّکَ کَدْحاً فَمُلاقیه».
و همه اینها را باید بسازیم و باید تلاش و کوشش کرد تا با توسعه مورد نظر انقلاب اسلامی همه ما به سمت کمال و حیات طیبه و ملاقات الهی و لقاء الله حرکت کنیم.
انتهای‌پیام/