کلاف پیچیده آلودگی هوا در قزوین/ صنعت یا مردم؛ مقصر چه کسی است؟

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: استان قزوین در روزهای اخیر با پشت سر گذاشتن وضعیتی بحرانی در صدر جدول آلوده‌ترین استان کشور قرار داشت تا این بار مردم قزوین بیش از هر زمانی آلودگی هوا در این استان را حس کنند.
شهرهای قزوین، البرز و آبیک در هفته اخیر با افزایش ریزگردهای آلوده شاهد روزهایی تیره و تار بودند تا زنگ خطر برای فردای استان قزوین و وضعیت زیست محیطی این استان بیش از هر زمانی و با صدایی بلندتر به گوش برسد.
آنچه این روزها باید بیش از هر زمانی مورد بررسی قرار بگیرد این است که چه عواملی این وضعیت را گسترش داده و کار را به جایی رسانده که استان قزوین که یکی از استان‌های کوچک کشور محسوب می‌شود در آلودگی زیست محیطی حتی بالاتر از کلان شهرها قرار گرفته و نفس‌ها در آن به شماره می‌افتد.
از سال‌ها قبل بافت صنعتی استان و همچنین سوخت مصرفی این بافت مورد نقد همه کارشناسان بود اما کمتر به این صداها توجه شد.
همچنین رشد بی رویه خودرو در استان قزوین و عدم نظارت بر ساختار فنی و اقداماتی همچون معاینه فنی این خودروها نیز همواره مورد نقد بوده است اما بی توجهی به آن این روزها خود را بیش از هر زمانی نشان داد.
این در حالی است که بین کارشناسان و مسئولین در رابطه با علت واقعی این آلودگی اختلاف نظری جدی وجود دارد و در حالی که مسئولین نقش خودروها را در این وضعیت بیش از هر علت دیگری می‌دانند، کارشناسان این حوزه معتقد هستند صنعت در صدر جدول علت آلودگی قزوین قرار دارد.
خودروها علت اصلی آلودگی
سعیده خضیر مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قزوین معتقد است علت آلودگی هوا را باید در بین مردم جست و عنوان می‌کند: عامل اصلی ایجاد آلودگی در تمامی فصول و مقاطع تردد خودروها بوده و این امر در منابع علمی و مطالعات صورت گرفته این امر به اثبات رسیده است.
خضیر همچنین در صحبت‌های دیگری مجدداً این موضوع را تاکید کرد و با بیان اینکه راه برون رفت از وضعیت امروز مشارکت همگانی و تک تک آحاد جامعه است، بیان می‌کند: به طور قطع و یقین عامل تأثیرگذار بر کیفیت و آلودگی هوا را باید در درجا کار کردن خودروها جست جو کرد.
اما کارشناسان حوزه محیط زیست نظری متفاوت با مدیرکل محیط زیست دارند.
توپ را در زمین مردم نیاندازیم
حسین اینانلو از کارشناسان محیط زیست استان قزوین معتقد است این آلودگی همواره در قزوین وجود داشته و خود را نشان نداده و وارونگی دما باعث شد تا بیش از هر زمانی آلودگی شهر قزوین را حس کنیم.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هر شهر و سکونتگاه‌های شهری ویژگی‌های خاص خود را دارد، تاکید کرد: شبکه حمل و نقل، ترافیک و سبک زندگی مردم سهم خودروها را در آلایندگی هوا افزایش دهد اما ترافیک و خودروها عامل اصلی نیستند و نباید توپ را در زمین مردم بیندازیم.
این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه بدون شک تعداد خودروها و مشکلات ناشی از آن در قزوین از کلان شهرها بیشتر و بزرگ‌تر نیست، تاکید کرد: نمی‌توان نقش صنعت و آلودگی ناشی از آن را کمتر از خودروها دید.
نقش مهم صنایع در آلودگی هوا
محمود داوران یکی دیگر از کارشناسان محیط زیست در استان قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: افزایش مصرف سوخت به دلیل افزایش سرما و فعالیت‌های گسترده‌تر صنایع و خودروها را می‌توان علت اصلی تشدید آلودگی هوا دانست.
وی ادامه داد: امروز با صنایعی مواجه هستیم که عمدتاً آلوده کننده هستند و به خاطر کمبود تولید گاز به سمت سوخت غیراستاندارد مازوت حرکت کرده‌اند.
داوران سوخت مازوت را عامل محرکی برای تشدید آلودگی هوا دانست و عنوان کرد: قزوین توسط واحدهای تولیدی احاطه شده و همین باعث افزایش آلودگی هوا می‌شود.
شیوه مصرف سوخت در کشور تغییر کند
وی مازوت سوزی را یکی از دغدغه‌های اصلی مرتبط با نیروگاه شهید رجایی دانست و عنوان کرد: باید در شرایط فعلی به دنبال تغییر شیوه مصرف سوخت در همه بخش‌های کشور باشیم.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: استفاده از گاز به عنوان سوخت، بهینه سازی مصرف سوخت در بخش شهری و صنعت خودرو و استفاده از تکنولوژی‌های روز و مناسب در صنعت می‌تواند زمینه کاهش میزان آلودگی را فراهم کند.
افزایش مصرف سوخت به دلیل افزایش سرما و فعالیت‌های گسترده‌تر صنایع و خودروها را می‌توان علت اصلی تشدید آلودگی هوا دانست
وی با بیان اینکه اتلاف بالای انرژی در ساختمان‌ها به مصرف سوخت بیشتر می‌انجامد، تاکید کرد: سرمایه گذاری، طراحی و مدیریت مناسب در حوزه شهری و شهرسازی نیز باید به طور جدی در دستور کار قرار بگیرد.
داوران با بیان اینکه باید به دنبال اتخاذ راهکارهایی برای کاهش همگانی مصرف باشیم یادآور شد: برنامه ریزی بلندمدت برای تغییر سبک زندگی و ساختار مصرف سوخت در کشور باید در دستور کار قرار بگیرد تا شاهد آسمانی صاف و هوایی سالم باشیم.
اولین علت آلودگی را باید در مازوت سوزی صنعت جستجو کرد
بیژن نظری رئیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) استان قزوین نبز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه چهار موضوع در حوزه آلودگی هوای قزوین مؤثر است اظهار کرد: اولین آنها استفاده از سوخت مازوت برای نیروگاه، دوم شهرک صنعتی، سوم بیابان زایی و خشکسالی و چهارم اتوبان تهران – رشت و زنجان قزوین است.
وی ادامه داد: صنعت به علت مصرف انرژی امکان ایجاد آلودگی در قالب‌های متفاوت می‌تواند به افزایش و ایجاد آلودگی در هوا دامن بزند.
نظری تصریح کرد: اتوبان خود نیز علت دیگری برای آلودگی هوا است چنانچه در فصل زمستان به علت وارونگی هوا شرایط آلودگی افزایش پیدا می‌کند.
وی بیان کرد: عدم مدیریت صحیح آب سبب خشکسالی و در نهایت بلند شدن ریزگردهای کشاورزی می‌شود که این امر نیز دلیل دیگری در آلودگی هوا است.
پالایش شهرک‌های صنعتی مورد توجه قرار بگیرد
این مسئول عنوان کرد: پالایش شهرک‌های صنعتی و اصلاح فرایند تولید در قالب‌های به کارگیری فناوری‌های جدید و دانش بنیان، استفاده تخصصی از انرژی، مشارکت با متخصصین صنایع جهت استفاده بهتر از انرژی‌ها در صنایع سبب کاهش فرایند آلودگی می‌شود.
وی تاکید کرد: در خصوص نیروگاه نیز لازم است فرایند مصرف مازوت اصلاح شود و در این حوزه تدابیری انجام شود که البته این امر در شرایط بحرانی پاسخگو نبوده و لازم است پس از اتمام شرایط در فصول گرم سال یعنی پیش از از قرار گیری در شرایط حساس اقدامات لازم در این حوزه انجام شود.
این مسئول گفت: ما در مواجهه با آلودگی نیازمند برنامه‌ریزی مستمر و مشارکت فعالانه نهادهای متولی پیش از وقوع مسئله هستیم.
۳۰ درصد از خودروهای قزوین آلاینده هستند
اما در کنار این علت‌ها مجتبی جانی مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری قزوین سه شنبه در آماری جالب عنوان کرد: ۳۰ درصد از خودروهای قزوین آلاینده هستند.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا عنوان کرد: با توجه به وضعیت آلودگی هوا و شدت آلایندگی در استان قزوین هنوز آمایش دقیقی صورت نگرفته؛ تا مشخص شود چه میزان از آلاینده‌های موجود در هوا مربوط به تردد خودروها و ترافیک شهری است.
جانی بیان کرده است: در مراکز معاینه فنی قزوین همه خودروها ازلحاظ آلاینده بودن، عملکرد ترمز، کمک‌فنرها، شیشه، اهرم‌بندی و اتصالات جلوبندی بررسی می‌شوند و از بین مراجعاتی که صورت می‌گیرد ۷۰ درصد خودروها تأییدیه معاینه فنی را دریافت می‌کنند و ۳۰ درصد دیگر غالباً به سبب آلاینده بودن مردود می‌شوند.
با دقت به نظریات کارشناسان و حتی اظهار نظر مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری قزوین می‌توان به این نکته رسید که باز قرار است توپ تقصیر آلودگی هوا در زمین مردم باشد.
عدم نظارت بر صنایع، معادن و واحدهای آلاینده صنعتی را باید یکی از علت‌های اصلی آلودگی هوا در قزوین دانست.
این در حالی است که با توجه به گفته‌های مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری قزوین می‌توان ضعف در نظارت بر خودروهای عبوری سطح شهر از سوی دستگاه‌های متولی همچون راهنمایی و رانندگی را نیز از دیگر عوامل افزایش آلودگی هوا دانست.
به نظر می‌رسد اداره کل محیط زیست استان قزوین اما این بار به جای بررسی نقش مردم در آلودگی هوا باید به عملکرد خود در قبال صنعت و واحدهای صنعتی آلاینده اشاره کند.
همچنین نقش این دستگاه در ایجاد هم افزایی بین دستگاه‌ها و نهادهای متولی حوزه هوای پاک نیز باید بیش از هر زمانی مورد توجه قرار بگیرد.
اما در پایان بدون شک در کنار وظایف دستگاه‌های متولی نباید نقش مردم را نیز در داشتن هوایی پاک نادیده گرفت.
همه باید برای داشتن هوایی پاک و زیستی سالم تلاش کنیم.