روایتی متفاوت از پرسرعت‌ترین شهر حاشیه‌نشین ایران/ "خشکسالی" یا "زمین‌خواری"?
جذابیت‌های کاذب اقتصادی و خشکسالی قطعا دلیل حاشیه‌نشینی سرسام آور و متفاوت چابهار نسبت به دیگر شهرهای حاشیه‌نشین کشور است اما حتما اصلی‌ترینش نیست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار؛ 60 هزار نفر حاشیه‌نشین با بی‌سابقه‌ترین سرعت رشد و الگوی زیست در ایران، این حکایت چابهار است؛ بندری که به‌خاطر موقعیت استراتژیک و راهبردی‌اش در خارج از خلیج فارس و قلب مکران، چشم‌ها به ابرپروژ‌های زیرساختی‌اش دوخته شده تا به گواه بسیاری " آینده ایران " را رقم بزند.
در شرایطی که بنادر خلیج‌فارس کم کم به‌خاطر محدودیت‌های اقتصادی-سیاسیِ توامان دارند از دور خارج می‌شوند، چشم امید صادرات، واردات و در یک کلام تجارت و ترانزیت ایران، اینجا چابهار در سواحل اقیانوسی عمان است.
چابهار هرچند در توسعه سردمدار است اما در محرومیت هم همتا ندارد؛ مهم‌ترینش حاشیه‌نشینی؛ آمارهای سازمان ملی زمین و مسکن، ستادبازآفرینی شهری و صدالبته استانداری سیستان و بلوچستان تاکید می‌کنند و گواهی می‌دهند، چابهار با 60 هزار حاشیه‌نشین از جمعیت 120 هزار نفری آن، بالاترین نسبت جمعیت حاشیه‌نشینی شهرهای ایران را دارد و با رشد جمعیتی بی‌سابقه تا بیش‌از 4 درصد، پرسرعت‌ترین شهر حاشیه‌نشین ایران با الگویی زیستی بی‌همتا به‌حساب می‌آید.
سرعت رشد و الگوی زیست بی‌همتا
معین‌الدین سعیدی رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: چابهار به‌واسطه خشکسالی‌های بیست‌ساله بی‌سابقه در بلوچستان دارای بالاترین رشد جمعیت در ایران است.
وی در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: خشکسالی‌های بلوچستان، خسارت‌های میلیاردی به باغات میوه‌های گرم‌سیری و عمدتا موز و انبه چابهاری‌ها وارد کرده و بیش از 80 درصد دام‌های روستاییان در سال‌های اخیر از دست رفته‌اند.
وی تصریح می‌کند: خشکسالی به‌قدری بوده که بخش دشتیاری چابهار که یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های ایران با بیش از 100 هزار نفر جمعیت است و در سال‌های نچندان دور به‌خاطر پرورش میوه‌های گرم‌سیری به هندوستان کوچک شهره بوده هم‌اکنون به‌خاطر خشکسالی‌های بی‌سابقه و فراگیر به " دشت بی‌یار " میان محلیان شهره پیداکرده است.
رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار ادامه می‌دهد: روستانشینان چابهار و دشتیاری که بخشی از آن‌ها هم در مناطق مرزی ایران و پاکستان سکونت دارند با بسته شدن مرز ریمدان و هم‌چنین از دست رفتن زمین‌ها و دام‌هایشان به‌خاطر جذابیت‌های اقتصادی کاذبی که به‌واسطه منطقه آزاد و برخی شرکت‌ها و نهادها در چابهار ایجادشده؛ نه‌تنها از روستاهای چابهار بلکه از کل روستاهای بلوچستان به امید یافتن کار و زندگی بهتر به چابهار مهاجرت می‌کنند و همین موجب شده چابهار بالاترین نرخ رشد جمعیت در ایران داشته باشد.
سعیدی می‌گوید: روستانشیان به‌دلیل نداشتن تمکن مالی با رشد سرطان‌گونه‌ای در مناطق حاشیه‌شهر سکونت اختیار می‌کنند و موجب رشد سریع حاشیه‌نشینی در چابهار می‌شوند؛ بزرگ‌ترین منطقه حاشیه نشین چابهار که به کمب معروف است سال 85، حدود 5 هزار جمعیت داشته و امسال این جمعیت به 23 هزار نفر رسیده است؛ این خود نماینگر رشد سریع جمعیت حاشیه‌نشین در چابهار است.
" خشکسالی و " جذابیت‌های اقتصادی منطقه آزاد چابهار" عمده دلایلی که برای توجیه حاشیه‌نشینی سرسام آور چابهار از سوی مدیران، مقامات و حتی مردم ذکر می‌شود، شاید در نظر یک عابر و مسافر چابهار این دلایل منطقی باشد، زمانی وارد چابهار می‌شود و در نگاه اول با ویلانشینان میلیاردی‌سوار در منطقه آزاد چابهار و حاشیه‌نشینان محتاج به نان شب در شهر چابهار کمتر از 5 کیلومتر دورتر روبرو می‌شود.
جذابیت‌های کاذب اقتصادی و خشکسالی در نگاهی کلی‌تر حتما دلیل حاشیه‌نشینی پرسرعت و سرسام آور چابهار است اما در نگاهی عمقی شاید اصلی‌ترین دلیل حاشیه‌نشینی متفاوت چابهار با شهرهای دیگر ایران نباشد.
حجت‌السلام و المسلمین موسوی نماینده ولی فقیه و امام جمعه چابهار شاید به‌خاطر سابقه حضورش در این بندر بیشتر همه آن را بشناسد و اصطلاحا " زیر پوست شهر " را بداند.
کسانی را سراغ دارم که 30 منزل در همین شهر چابهار دارند!!
حاج آقا موسوی منصوب امام راحل است و از سال 65 تاکنون امام جمعه و نماینده ولی فقیه در چابهار بوده است، خیلی بیشتر از سابقه حاشیه‌نشینی سرسام آور این بندر؛ می‌گوید: یادم هست اوایل دهه 70، با عزم جامع دستگاه‌ها حاشیه‌نشینی اندکی که در چابهار بود جمع شد.حاشیه‌نشینان شناسنامه‌دار شدند، زمین به آن‌ها تعلق گرفت و کلا حاشیه‌نشینی از این بندر جمع شد اما بعد از مدتی دوباره نشانه‌های حاشیه‌نشینی پدیدار شد و معلوم شد حاشیه‌نشینان زمین‌ها را به اربابان کذایی زمین‌خوار واگذار کرده بودند.
حجت‌السلام موسوی در گفت‌وگو با تسنیم ادامه می‌هد: اربابان زمین‌خوار، زمین‌ها را با مبایه‌ها و اسنادی دست‌ساخته از مردم محرومی که خودشان آن‌ها را برروی زمین‌های حاشیه نشانده بودند گرفتند و بعد دوباره همان حاشیه‌نشینان محروم بی‌زمین و خانه شدند.
وی تاکید می‌کند: حاشیه‌نشینی چابهار با بقیه کشور متفاوت است، ساختار و دلیلش فرق می‌کند، شاید خشکسالی دلیل باشد اما اصلی‌ترین نیست؛ عمده مسئله در شهر چابهار زمین‌خواری ست؛ یه عده سرمایه‌گذار یا بهتره بگوییم زمین‌خوار هستند، در روستاها و مناطق محروم می‌گردند، افرادی که مشکل دارند، خانه ندارند، زیان دیده از خشکسالی هستند و کلا زندگی ندارند را پیدا می‌کنند و به آن‌ها می‌گویند بیا روی مثلا فلان زمین بشین،این زمین می‌تواند هزارمتر یا دو هزار متر باشد.
مقلا ده خانوار را می‌آورد در زمین موردنظرشان می‌نشانند بعد ماهیانه به آن‌ها پول اندکی 500 تا 700 هزار تومان می‌دهند؛بعد از یکسال یا دوسال که روی زمین نشست و زمین‌خوار موفق شد زمین را به‌واسطه آن محروم تصرف کند دوباره پولی به او می‌دهد، محروم را بلند می‌کند و زمین را می‌گیرد.
حجت‌السلام موسوی می‌گوید: ما الان کسانی داریم که ده‌ها منزل تو همین شهر چابهار دارند؛ من الان سراغ دارم کسانی را که در ده،بیست یا حتی 30 خانه در شهر دارند، دلیلش چیه؟
دلیلش همین زمین خواری ست؛ چرا دارایی سراغشان نمی‌رود؟چرا تشکیلات پی‌اشان را نمی‌گیرد؟
چون رانت فامیلی، پولی، قومی و قبیله‌ای دارند و از این رانت ها استفاده می‌کنند.
نماینده ولی‌فقیه در چابهار خاطرنشان می‌کند: مسولین ما تا دست این زمین خواران خائن را کوتاه نکنند و جلو اسیرگیری آن‌ها از محرومان را نگیرند، حاشیه‌نشینی چابهار تمام نمی‌شود.
بارها از نهادهای مربوط به‌ویژه به شورای تامین استان توصیه کردیم که یک تیم ارزیاب متدین بگذارند و جلوی این زمین‌خواران را بگیرند اما گوش شنوایی پیدا نکردیم.
سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/ ت
