سرویس استان ها

به مناسبت 28 اردیبهشت‌ماه روز جهانی موزه‌ها، بازدید از هر پنج موزه استان زنجان رایگان است.
به مناسبت 28 اردیبهشت‌ماه روز جهانی موزه‌ها، بازدید از هر پنج موزه استان زنجان رایگان است.
به گزارش ایسنا، خورشید طلوع نکرده، همراهی چک‌چک باران بهاری بر سر کلاه فرنگی عمارت ذوالفقاری با صدای کشیده شدن مهمیز چکمه‌های محمودخان از دالان به گوش می‌رسد، با گام‌های بلند به سمت کنگره قصر کوچک خود رفته و نور کمی که هوای گرگ و میش آسمان را روشن ‌کرده از پشت شیشه‌ نگاهش را که در حال برانداز کردن محله دالان‌آلتی و اعیان‌نشین شهر است، واضح‌تر نشان می‌دهد.
خورشید شانه طلایی بر سر خود کشیده و شهر را از خواب بیدار می‌کند، مردان برای کار از خانه خارج می‌شوند، کمی بعد کودکان به مدرسه و مکتب راهی شده و حال نوبت انجام کارهای روزمره خانه برای زنان است، خانم خانه آش ترش را در تیانچه مسی بار می‌گذارد، آب و جارو می‌کند، دست کوچک‌ترین فرزندش را به سن مدرسه نرسیده می‌گیرد و تشت لباس‌های کثیف را بر سر می‌گذارد و مانند سایر زنان برای شستن لباس راهی رختشویخانه می‌شود.
18 می؛ روز نگاه‌ به موزه
روز جهانی موزه مناسبت بین‌المللی است که هر ساله روز ۱۸ می توسط شورای بین‌المللی موزه برگزار می‌شود.
این رویداد هر ساله یک موضوع مشخص را برجسته می‌کند و فرصتی را به متخصصان موزه که امکان دیدار مستقیم با مردم را به دست بیاورند.
هدف از چنین نام‌گذاری و گرامی‌داشت، این است که موزه جایگاه خود را به عنوان یک نهاد غیرخصوصی و دائمی برای عموم مردم به دست بیاورد.
در این رابطه مسئول امور موزه‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان می‌گوید: بازدید از موزه‌های استان زنجان به مناسبت روز ملی موزه‌ها رایگان است.
پرستو قاسمی می‌افزاید: به مناسبت 28 اردیبهشت‌ماه روز جهانی موزه‌ها، بازدید از هر پنج موزه استان زنجان رایگان است.
وی ادامه می‌دهد: علاقه‌مندان می‌توانند از موزه‌های رختشویخانه، موزه باستان‌شناسی و مردان‌نمکی، موزه صنایع‌دستی، موزه پیر احمد زهرنوش ابهر و موزه سلطانیه به صورت رایگان بازدید به عمل آورند.
موزه‌های زنجان در یک نگاه
عمارت ذوالفقاری، موزه مردان نمکی
یک معدن نمک در زنجان مردانی را با کوله‌بار سفری بی‌سرانجام به دنیای ما وارد کرد و ما را به دنیای گذشته برد.
مردان نمکی زنجان که انواع آلات و ابزار و وسایل را با خود به همراه داشتند، از گذشته‌ای نزدیک به ۱۷۰۰ تا ۲۸۰۰ سال پیش به دنیای ما آمدند تا ما را با بخشی از زندگی خود آشنا کنند و از این رهگذر با سبک پوشاک و لباس‌های آن دوره و پارچه‌ها، ابزار دفاعی و چیزهای دیگر دوره آنان آشنا شویم.
مردان نمکی، نامی است که به شش مومیایی کشف ‌شده در زمستان سال ۱۳۷۲ (1993 میلادی) در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شده ‌است.
در میان آن‌ها جسد یک زن و یک پسر نوجوان نیز وجود دارد.
تعدادی از مردان نمکی بر اثر ادامه کار معدن با بولدوزر، به‌ شدت آسیب دیده‌اند.
در سال 2008 بهره‌برداری از معدن متوقف شد و جسد ششمین مرد نمکی به دلیل کمبود امکانات لازم برای نگه‌داری از آن، دست نخورده در معدن باقی ماند و این مرد نمکی به دور از هیاهوی شهری در آرامگاه خود خوابیده است.
از میان مردان نمکی یافت شده، سه مرد نمکی مربوط به زمان هخامنشیان (حدود 400 سال پیش از میلاد) و دو مرد نمکی دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی (حدود 400 تا 600 سال بعد از میلاد) هستند.
این مردان پس از غار، حال در خانه ذوالفقاری‌های زنجان که قریب صد سال از احداث آن می‌گذرد، خواب ابدی خود را ادامه می‌دهند، این بنا یکی از آثار ارزشمند شهر زنجان است که در یاد و خاطره‌ مردمان این شهر همواره جایگاه مهمی داشته و خاندان ذوالفقاری از قدیمی‌ترین و سرشناس‌ترین خانواده‌های زنجان هستند که در گذشته از قدرت و نفوذ زیادی برخوردار بوده‌اند.
این بنا در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محله «دالان‌آلتی» در ضلع شمالی سبزه‌میدان و مسجد جامع قرار دارد.
این بنا ساختمان مسکونی و اداری حکمران زنجان بوده و از مجموعه بناهای اندرونی و بیرونی و بخش‌های مختلفی تشکیل یافته بود.
از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده که به نام عمارت محمودخان ذوالفقاری معروف است.
موزه مردم‌شناسی رختشویخانه
مجموعه‌ تاریخی رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان در یک منطقه‌ پرتراکم مسکونی احداث شده و این بنا ویژگی‌ها و معماری منحصر به فرد خود را دارد و می‌توان گفت در نوع خود در جهان بی‌نظیر است.
بنای رختشویخانه زنجان تنها بنا در جهان با کاربری مخصوص برای رختشویی بانوان است.
در هیچ جای دنیا، بنایی با کاربری رختشویی متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیایی که منحصر به گروه خاصی باشد، به غیر از بنای رختشویخانه زنجان احداث نشده است.
چنین مجموعه‌ای با عملکرد یاد شده در هیچ جای ایران مشاهده نمی‌شود اما سبک معماری، ابعاد و تناسبات رعایت شده در قوس‌ها و سایر نشانه‌های معماری با بناهای عام‌المنفعه هم‌دوره شهر زنجان قابل مقایسه‌اند.
موزه سلطانیه
گنبد سلطانیه، در شهر سلطانیه و در استان زنجان قرار دارد و یکی از شاهکارهای معماری ایران در دوره ایلخانی است.
این گنبد در حد فاصل سال‌های ۷۰۴ تا ۷۱۲ قمری، به دستور اولجایتو پادشاه مغول، معروف به سلطان محمد خدابنده ساخته شده است.
سلطانیه، زمانی پایتخت و مسکن شهریاران ایران بوده و امروز نیز آرامگاه سلطان محمد خدابنده است.
گنبد مشهور سلطانیه که در مسیر تهران - زنجان از دور به رنگ نیلگون در پهنه دشت فراخ سلطانیه دیده می‌شود، گنبدی عظیم و دوپوش است که از بی‌نظیرترین گنبدهای دو پوشش زیبا به شمار می‌آید.
گنبد سلطانیه مطابق با بررسی‌های انجام شده از لحاظ ارتفاع بعد از کلیسای سانتاماریای ایتالیا و مسجد ایاصوفیه ترکیه سومین گنبد معروف جهان شناخته شده است.
همچنین از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین گنبد آجری جهان یاد می‌کنند.
موزه سلطانیه نیز در شهرستان سلطانیه و در کنار گنبد تاریخی سلطانیه قرار دارد.
موزه پیراحمد زهرنوش
یکی از آثار تاریخی و ارزشمند ابهر که در قسمت جنوبی شهر، در انتهای خیابان 17 شهریور در میدان پیر قرار گرفته، آرامگاه مولانا قطب‌الدین احمد ابهری، (500 - 577 ه.ق) ملقب به پیر احمد و معروف به زهرنوش است.
با توجه به متونی که وجود دارد این شخصیت از صوفیان مشهور بوده و مریدان خود را در این مکان ارشاد می‌کرده است.
دلیل شهرت او به پیر زهرنوش، بنا به روایتی پیر احمد زهرنوش، زهر را چون شربت می‌نوشید و پیش از نوشیدن زهر سماع مردانه به راه می‌انداخت و وقتی شور بالا می‌گرفت هیچ چیز در او اثر نمی‌کرد.
این بنا شامل بقاع و حجرات است که در وضعیت کلی، فضاها با یکدیگر ارتباط دارند.
بقعه اصلی با پلان چهار طاقی که با ایجاد شکست در جرزها به 20 وجهی تبدیل شده، ساخته شده است و بنا تماماً از آجر ساخته شده و بی‌پیرایه بودن ظاهر آن عملکرد بنا را که همانا صوفیانه باشد، بیش از پیش تاکید می‌کند.
بر فراز این چهار طاقی، گنبد زیبایی به سبک پنج و هفت و همانند با گنبدهای دوران سلجوقی استوار گشته و با گنبدهای مسجد جامع قروه و مسجد جامع سجاس قابل مقایسه است.
در نقاشی تصویر شده در دوره صفوی که المترکچی مینیاتور عثمانی از شهر ابهر تصویر کرده از آرامگاه پیر احمد به عنوان زاویه پارسایان نام برده شده است.
فضای داخل آرامگاه امروز به موزه باستان‌شناسی تبدیل شده و آثار متنوعی از هزاره‌های اول و دوم، دوره اسلامی و دوره معاصر برای بازدید عموم در آن به نمایش گذاشته شده است.
عمارت دارایی زنجان، موزه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی
عمارت دارایی (دیوان استیفاء) در بافت تاریخی شهر زنجان (سبزه‌میدان) قرار گرفته، ظاهرا این بخش از شهر در اواخر دوره قاجار و اوایل حکومت رضاخانی تقریبا مقارن با اواخر جنگ جهانی دوم از سوی دولت وقت به صورت مجموعه‌ای به اماکن و ساختمان‌های دولتی اختصاص می‌یابد که عبارت بودند از عمارت دارایی در باغی معروف به همین نام، بنای دخانیات، اداره غله و انبار قند و شکر.
به هر حال بنای دارایی طبق کتیبه‌ای که بر فراز سردرهای ورودی جبهه شمالی و جنوبی بنا نقش شده تاریخ ساخت آن به سال 1316 هجری شمسی اوایل حکومت رضاخانی بازمی‌گردد که از همان ابتدا به امور مالیه اختصاص می‌یابد.
عمارت دارایی حاصل فعالیت و نوآوری معمارانی چون وارطان هوان سیان، پل آبکار و گابریل گورکیان است که در دهه‌های نخست سده قرن بیستم تأثیر بسیار مثبت و مهمی را بر روی معماری نوین ایران داشتند، دوران فعالیت آن‌ها مصادف با تحولات عمیق هنری و معماری در اوایل قرن بیستم در اروپا بود که در واقع همزمان با اوج فعالیت معماران بزرگ اروپایی که همگی از پیشگامان مکتب هنر نو و جنبش معماری مدرن بوده‌اند.
این اثر تاریخی از سال 1390 به عنوان موزه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی زنجان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
اشیای نمایشی این موزه شامل انواع ظروف مسی قلم‌زنی شده دوره قاجار ساخت زنجان، انواع چاقو و شمشیر معاصر ساخت زنجان، صنایع‌دستی استان زنجان شامل گلیم‌بافی و چاروق‌دوزی ساخت زنجان و ...
است.
روزی در موزه
موزه نهادی که در خدمت و توسعه جامعه است که میراث ملموس و ناملموس بشریت را در هر کشور نگهبانی می‌کند و محیطی را برای اهداف آموزشی، مطالعه و خوش‌وقتی ایجاد می‌کند.
در نتیجه روز جهانی موزه امکانی است برای بالا بردن آگاهی عمومی در مورد نقش موزه در توسعه جامعه امروز، در سطح بین‌المللی نقش ایفا می‌کند.
امروز روز جهانی موزه است و بازدید در موزه‌های سراسر کشور رایگان بوده و بازدید کودکان به عنوان آینده‌سازان این کشور از موزه‌ها سبب آشنایی با تاریخ و سرزمین مادری‌شان می‌شود و مسئولیت‌پذیری در قبال فرهنگ، میهن‌پرستی و مردم‌دوستی را به آنان یاد می‌دهد، 28 اردیبهشت فرصتی است تا روزی را در موزه بگذرانید.
پریسا یوسفی ـ خبرنگار ایسنا (منطقه زنجان)
انتهای پیام