توجه کم‌نظیر دولت سیزدهم به تامین آب آشامیدنی در گلستان/اقدامات جهادی آب منطقه‌ای برای رفع مشکل کم‌آبی گرگان- اخبار گلستان - اخبار استانها تسنیم
توجه ویژه دولت به رفع مشکل کم آبی در استان گلستان و تامین آب آشامیدنی به خصوص در شهر گرگان سبب شده که مردم برعکس سال‌های گذشته، در بهار و تابستان امسال با کمترین مشکل و افت فشار و قطعی آب روبرو شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان ، در سال‌های اخیر به دلیل کاهش نزولات آسمانی و همچنین تغییرات اقلیمی حجم ذخایر آب در اغلب نقاط کشور کاهش چشمگیری داشته و مشکلاتی بعضاً در تامین آب شرب شهرها تجربه شده است.
این در حالی است که استان گلستان با توجه به همین تغییرات و البته برخی مشکلات زیرساختی در شبکه‌آبرسانی از گذشته نیز درگیر معضل کم‌آبی بوده و چند سال اخیر این کمبودها نمود بیشتری داشته تاجایی که در پاره‌ای از موارد به خصوص فصول کم بارش تجربه سهمیه‌بندی آب یا قطعی مدیریت شده آب در برخی شهرستان‌ها و البته مرکز استان تجربه شد.
از سوی دیگر برخی کارشناسان براین باورند که اقدام‌های انجام شده از سوی دولت اگرچه می‌تواند مشکلات قابل توجهی از کمبود آب را برطرف کند اما ادامه خشکسالی‌های مکرر در سراسر ایران و کاهش میزان ذخایر سطحی بار زیادی به منابع زیرزمینی در سال‌های اخیر وارد کرده و باید برای جلوگیری از بحرانی شدن شرایط برنامه‌ریزی مناسبی برای تغذیه مجدد منابع زیر زمینی و احیای آنها انجام شود.
این گروه تاکید می‌کنند به سبب تغییرات اقلیمی و همچنین الگوی نامناسب کشت و همچنین بهره‌وری پایین آب در بخش کشاورزی و رعایت نکردن الگوی صحیح مصرف، سال‌ها است که با چالش جدی کم آبی مواجه است و درصورت ادامه این روند شاید به نقطه بی‌بازگشتی برسیم که علی‌رغم تمام تلاش‌ها بازهم تامین آب شرب یا حتی کشاورزی برای اهالی منطقه ممکن نباشد.
کاهش شدید ذخیره آب‌خوان‌های گلستان
نوربخش داداشی مدیرکل هواشناسی استان گلستان در این زمینه با تاکید بر خشکسالی شدید در منطقه اظهار داشت: میزان بارش‌ها نسبت به متوسط بلندمدت کاهش یافته و وضعیت آبدهی رودخانه‌ها و سدها نیز نگران‌کننده است.
وی در ادامه افزود: از سوی دیگر چالش بسیار بزرگ استان گلستان کاهش شدید ذخیره آب‌خوان‌های عمیق و کم‌عمق است که باید برای احیا و بهبود شرایط آنها با استفاده از شیوه‌های منطقی، عملی و اصولی مانع از تحلیل رفتن بیش از حد این منابع زیرسطحی باشیم، به این دلیل که هم اکنون حجم بالایی از نیاز آب استان وابسته به منابع زیر سطحی شده است.
مدیرکل هواشناسی استان گلستان همچنین با اشاره به آمارهای رسمی در زمینه منابع آب استان گفت: همان‌گونه که آمارها نشان می‌دهد تا پایان خردادماه امسال کاهش 257 میلیون مترمکعبی در این بخش ثبت شده که آثار آن در بخش شرب و کشاورزی غیرقابل انکار خواهد بود.
به گفته وی موضوع از جایی اهمیت بیشتری می‌یابد که آب شرب مردم استان گلستان تقریباً به صورت کامل وابسته به آب‌های زیرزمینی است و کاهش ذخیره آبخوان‌ها سبب ایجاد چالش و حتی بحران شده و خواهد شد.
قطعی برق و تشدید معضل کم آبی
البته نگرانی از تامین آب شرب مردم گرگان تنها به کاهش چشمگیری ذخایر آبی مرکز استان ختم نمی‌شود، به این دلیل که کم آبی و کاهش شدید تولید برق در سراسر کشور با استفاده از نیروگاه‌های برق‌آبی باعث شده تا امروز که سهم بالایی از نیاز آب شرب مرکز استان گلستان با استفاده از چاه‌ها انجام می‌شود به علت قطعی برق عملاً تامین آب شرب مورد نیاز در دوره قطعی برق غیر ممکن باشد.
در این زمینه لازم به یادآوری است که قطعی مستمر برق در سال قبل، کار را برای تامین آب دشوارتر کرده بود و گرگانی‌ها خوب به خاطر دارند که در برخی مناطق آب شرب نه 5 ساعت و 10 ساعت بلکه یک شبانه‌روز و بیشتر هم در آن ایام قطع می‌شد و با وجود همه تلاش‌هایی که دستگاه‌ها انجام می‌دادند اما مشکل همچنان به قوت خود باقی بود.
به اعتقاد برخی کارشناسان تزریق قطره‌چکانی اعتبارات برای تکمیل پروژه‌های آبرسانی عاملی بود که فرآیند کار را طولانی کرده و در نهایت باعث می‌شد پروژه در خوش بینانه‌ترین حالت به دلیل طولانی شدن درست زمانی به بهره‌برداری برسد که عملا کارایی خود را از دست داده و نهایتاً کمبودها چند برابر شده بود و به قول معروف دردی را دوا نمی‌کرد.
نیم نگاه دقیق‌تر به اعتبارات مطرح شده در این زمینه نشان می‌دهد که با وجود مشکلات شدید کم‌آبی در گرگان، دولت وقت در سال 95 تنها 4 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح‌های آبرسانی به گرگان اختصاص داده بود که این میزان سال بعد از آن به 3 میلیارد و 400 میلیون تومان نیز کاهش یافت.
البته این بی‌توجهی در دولت دوازدهم ادامه یافت و تا سال 99 اعتبارات آبرسانی به گرگان حتی به 9 میلیارد تومان هم نرسید، این در حالی است که خرید زمین، حفر، تجهیز و نصب منصوبات یک حلقه چاه در شرق گرگان و احداث خط انتقال آن حدود 13 میلیارد تومان هزینه داشته است.
به این ترتیب در کنار خشکسالی شدید، بی‌عملی دولت هم بحران کم‌آبی را در گلستان و به تبع آن در گرگان تشدید کرد.
اقدامات جهادی دولت و اختصاص اعتبار ویژه برای آبرسانی
اما از اواخر سال 1399 تلاش‌های شرکت آب منطقه‌ای برای تامین اعتبارات آبرسانی از طریق وزارت نیرو، استانداری، نمایندگان مجلس و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سرعت بیشتری یافت و در سال 1400 قبل و پس از سفر رئیس دولت سیزدهم به گلستان 226 میلیارد تومان اعتبار برای طرح آبرسانی گرگان که برعهده آب منطقه‌ای گلستان قرار داشت، مصوب شد که 213 میلیارد تومان آن اختصاص پیدا کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان گفت: سال 97 مجموع اعتبارات برای طرح آبرسانی به شهر گرگان 8.5 میلیارد تومان بود که سال 98 و 99 به ترتیب 6.8 و 7.3 میلیارد تومان بود.
به هرحال طبیعی است که با این اعتبارات اندک، نمی‌شد کار خاصی انجام داد اما از اواسط سال 1399 ، پیگیری‌های بسیاری برای جذب اعتبارات آغاز شد و در نهایت سال گذشته، قبل و پس از سفر رئیس جمهور به استان در اسفندماه 226 میلیارد تومان اعتبار ابلاغ شد.
اما با آغاز به کار دولت سیزدهم و همچنین آغاز فعالیت‌های جهادی در راستای رفع مشکلات موجود در سراسر کشور استان گلستان و ساکنانش امسال با کمترین میزان تنش آبی و کمبودها یا قطعی هدفمند آب شرب مواجه شدند، هرچند براساس برآوردهای انجام شد وارد مدار شدن یا تکمیل برخی پروژه‌های آبرسانی این نوید را می‌دهد که در آینده نیز رفته رفته کاستی‌ها اگرچه کامل نه اما به میزان چشمگیری کاهش خواهد یافت.
هرچند بخش عمده‌ای از اعتبارات شب عید 1401 ابلاغ شد اما آن‌گونه که " سیدمحسن حسینی" گفته، شرکت آب منطقه‌ای قبل از ابلاغ و تخصیص این اعتبارات، بخشی از پروژه‌ها را آغاز کرده بود که با اختصاص اعتبارات، کارها سرعت خوبی پیدا کرد.
وی با بیان اینکه بخشی از پروژه‌ها در طرح آبرسانی گرگان در میانه راه قرار دارد، افزود: دهم تیرماه امسال یک مخزن 20 هزارمترمکعبی در گرمابدشت و 5 کیلومتر خط انتقال آن به بهره‌برداری رسید که افتتاح این مخزن 20 درصد به ظرفیت ذخیره‌سازی آب شرب گرگان افزود و افتتاح این خط، ظرفیت انتقال آب از محدوده شرقی به شهرگرگان را از 450 لیتر به 750 لیتر بر ثانیه افزایش داد.
نکته جالب این است که چاه‌های فعلی و چاه‌هایی که قبلا شرکت آب منطقه ای و شرکت آب و فاضلاب در شرق گرگان حفر کرده و در حال حفر هستند ، در مجموع 750 لیتر بر ثانیه آب ندارد و این کار می‌تواند تا دست‌کم چندسال آینده، بخشی از نیاز شهر گرگان را برطرف کند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای گلستان ادامه داد: تقریبا همزمان با عید قربان 2 حلقه و همزمان با عید غدیر یک حلقه چاه دیگر آماده‌سازی و آماده بهره برداری شد و 65 لیتر برثانیه به ظرفیت تامین آب گرگان افزوده شد و همزمان حفاری و تجهیز 8 حلقه چاه دیگر نیز در دستور کار قرار گرفته است.
از این تعداد حفر 6 حلقه چاه به اتمام رسیده و عملیات آزمایش پمپاژ ، تجهیز ، برقرسانی و اتصال به شبکه آنها در حال انجام است و تلاش ما این است تا در روزهای آینده این چاه‌ها به شبکه آبرسانی گرگان افزوده شود که حدود 110 لیتر بر ثانیه بر ظرفیت آبرسانی اضافه خواهد شد و 2 حلقه چاه در مرحله حفاری قرار دارد.
برآوردها حاکی از این است که بهره‌برداری از این 8 حلقه چاه جدید به همراه 3 حلقه در حال تجهیز در شرق گرگان، می‌تواند 220 لیتر بر ثانیه بر ظرفیت آبرسانی به شهر گرگان اضافه کند و به 75 لیتر بر ثانیه‌ای که در نیمه دوم سال 1400 با افتتاح 3 حلقه چاه، یک مخزن و یک ایستگاه پمپاژ به ظرفیت تامین اضافه شد، افزوده شده و ظرفیت تامین را افزایشی 300 لیتر در ثانیه‌ای دهد و اینکه ظرفیت مخازن شهر گرگان نیز از سال گذشته تاکنون از 86 هزار مترمکعب به 108 هزارمترمکعب رسیده که آثار آن را در روزهای داغ مردادماه خواهیم دید.
حسینی گفت: علاوه بر اقدامات انجام شده، خط انتقال دیگری در حال احداث است که 600 لیتر بر ثانیه بر ظرفیت عبوری آب از مناطق شرقی گرگان اضافه خواهد کرد و با احتساب خط انتقالی که به بهره‌برداری رسیده، ظرفیت انتقال آب به گرگان به 1350 لیتر در ثانیه می‌رسد.
همچنین فراخوان احداث دو مخزن دیگر به همراه یک ایستگاه پمپاژ نیز داده شد که به ثمر نشستن این اقدامات می‌تواند بخش قابل توجهی از مشکلات آب شرب شهر گرگان را در سال‌های آتی برطرف کند.
اقدامات جهادی که از سال گذشته در دستور کار شرکت آب منطقه‌ای قرار گرفته، به همراه هماهنگی‌های قابل توجه یک سال اخیر بین 4 شرکت زیرمجموعه وزارت نیرو در استان شامل شرکت آب منطقه‌ای، شرکت آب و فاضلاب، شرکت برق منطقه‌ای و شرکت توزیع نیروی برق، سبب شد بهار و نخستین ماه از تابستان را در گرگان با کمترین مشکل و افت فشار و قطعی آب پشت سر بگذاریم و در ماه‌های آینده نیز با وارد مدار شدن چندین حلقه چاه و افتتاح مخازن، پیش‌بینی می‌شود تابستان کم دردسری را طی کنیم.
انتهای پیام/581/ن