حفاظت از جنگل های بلوط کرمانشاه در انتظار توجه دولت سیزدهم

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها- مهسا حشمتی: هر هکتار از جنگل قادر است سالانه بیش از پنج تن اکسیژن آزاد کند، در مجموع حدود ۶۰ درصد از اکسیژن مصرفی جهان به وسیله فضای سبز تأمین می‌شود، از این رو تلطیف هوا و تأمین اکسیژن مورد نیاز از کارکردهای مهم جنگل است، ریشه درختان در جنگل‌ها از وقوع سیل در باران‌های سنگین جلوگیری می‌کنند زیرا آب بیشتری را به سمت خودشان جذب کرده و در نتیجه خاک کمتری از بین می‌رود و سیل ایجاد نمی‌شود.
جنگل منشأ بسیاری از رودخانه‌ها و چشمه‌هاست و جنگل‌ها در جلوگیری از تبخیر و تغذیه بهتر سفره آب زیرزمینی و کنترل آب‌های سطحی نقش مؤثری دارند زیرا در جنگل آب بیشتری وارد خاک می‌شود، همچنین جنگل‌ها شبیه به یک اسفنج بسیار بزرگ عمل می‌کنند و مانعی برای هدر رفت آب هستند، اگر نتوانند کل آب را به ریشه درختان خود جذب کنند، آب را به سمت آب‌های زیرزمینی می‌فرستند.
پهنهٔ رویشی زاگرس شامل رشته‌کوه‌های زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه اهمیت بالایی دارد و جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس از انتهای شمال غربی ایران آغاز و سپس در غرب و جنوب غرب ایران پایان پیدا می‌کند.
جنگل‌های زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور ۶ میلیون هکتار مساحت دارد و ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهد و حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس شامل درختان بلوط است.
فرم غالب جنگل‌شناسی، جنگل‌های شاخه زاد بوده و این دلالت بر تخریب ناشی از حضور طولانی مدت جوامع انسانی است که به دلیل رشد جمعیت در قرن اخیر و نیاز جنگل نشینان به سوخت، منبع غذایی برای دام‌ها و زمین‌های کشاورزی و بهره‌برداری غیراصولی از این جنگل‌ها به‌کلی چهره آن‌ها را دگرگون شده و به جز در نقاط معدودی نشانی از انبوهی سابق این جنگل‌ها نیست.
استان کرمانشاه با ۲۴ هزار کیلومتر مربع مساحت در غرب کشور واقع شده و به دلیل میزبانی از رشته کوه‌های زاگرس، مملو از جنگل‌های بلوط است.
مساحت ۱.۵ میلیون هکتاری جنگل‌ها و مراتع کرمانشاه با ۶۹ نیروی حفاظتی
فرشید سنجری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مساحت جنگل‌ها و مراتع استان کرمانشاه در حال حاضر یک میلیون و ۵۲۷ هزار هکتار است و تنها ۶۹ نیروی حفاظتی برای کنترل و محافظت از آن‌ها مشغول به کار هستند، این در حالی است که میزان استاندارد جهانی به ازای هر پنج هزار هکتار جنگل و ۱۰ هزار هکتار مرتع، یک نفر نیروی حفاظتی است.
وی افزود: اگر برای محافظت از منابع طبیعی استان کرمانشاه با توجه به استاندارد جهانی نیرو به کار گرفته شود ۲۲۴ نفر نیروی حفاظتی نیاز است که در حال حاضر در استان کرمانشاه با کمبود ۱۵۵ نفری مواجه هستیم، و این کمبود عامل سو استفاده سودجویان و تخریب جنگل‌ها و مراتع در استان کرمانشاه می‌شود، که از این تخریب‌ها می‌توان به آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع، شکستن شاخ و برگ درختان توسط افراد، قاچاق چوب و تبدیل آن به زغال و موارد بسیار دیگری اشاره کرد و در برخی مواقع غفلت از آفاتی که درختان بلوط به آن مبتلا هستند، مقدمه نابودی جنگل‌های بلوط استان می‌شود.
جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه تصریح کرد: شهرستان پاوه ۴۴ هزار هکتار جنگل و ۲۸ هزار هکتار مرتع دارد که تنها توسط ۶ نفر نیروی حفاظتی کنترل می‌شود اما با وجود کمبود نیرو مراقبت توسط مأمورین پاسگاه ویژه شهرستان به صورت مستمر روزانه انجام می‌شود اما پاسخگوی نیاز مساحت منابع طبیعی در این شهرستان نبوده و وجود برخی از آفات در جنگل‌های بلوط شهرستان پاوه نیازمند مراقبت‌های تخصصی برای حل مشکل است.
جنگلبانان موانع خسارت به جنگل‌ها هستند
زینب صفری سه‌چقائی، کارشناس منابع طبیعی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جنگل‌های بلوط استان کرمانشاه یکی از بهترین تفرج‌گاه‌هایی است که به دلیل آب و هوای خوب مورد استقبال گردشگران قرار می‌گیرد، استفاده از منابع خدادادی همچون تفرج‌گاه‌های طبیعی نیاز به فرهنگ‌سازی دارد، چرا که برخی از روی ناآگاهی با روشن کردن آتش، شکستن شاخ و برگ درختان و یا آسیب زدن به آن‌ها، در جنگل باعث وقوع آتش‌سوزی و صدمات گسترده و از بین رفتن بخش عمده‌ای از جنگل‌های بلوط می‌شوند.
وی افزود: گاهی در روزهای تعطیل که جمعیت بیشتری از طبیعت‌گردان به سمت جنگل‌های بلوط رو می‌آورند شاهد تخریب و شکستن تنه درختان توسط افراد عادی می‌شویم، پدیده شوم قاچاق چوب درخت بلوط و تبدیل به زغال نیز رایج است و این اتفاق دور از انتظار نیست اما وجود افراد جنگلبانی که حافظ و فرهنگسازان استفاده از منابع طبیعی باشند بسیار مورد نیاز است، چرا که در مواردی آگاهی رسانی و در موارد دیگر عوامل بازدارنده در مقابل سوءاستفاده‌گران ما را در برابر حفظ این موهبت الهی یاری می‌کند.
کارشناس منابع طبیعی تصریح کرد: حمله برخی آفات زیستی به جنگل‌های بلوط کرمانشاه در مناطقی از جمله جنگل‌های بلوط شهرستان پاوه و شهرستان دالاهو مشهود است که نیازمند بررسی و رسیدگی هر چه بیشتر است، چرا که در مواردی آفات و بیماری‌های درخت بلوط به سرعت در جنگل منتشر شده و گاهی تنها راه مقابله با آن‌ها حذف فیزیکی درختان بیمار است.
به گزارش خبرنگار مهر، مهندس نورالله احمدی کارشناس جنگل منابع طبیعی سرپل ذهاب اظهار کرد: لورانتوس مهمترین آفت درختان جنگلی خصوص بلوط زاگرس است و بهترین راه مقابله با این آفت نیمه انگلی انجام اقدام مکانیکی است، لورانتوس در گذشته به شکل محدود بر روی درختان بلوط منطقه ظاهر می‌شد و مردم روستایی برای مصارف دارویی از آن استفاده می‌کردند اما در اثر غفلت در سال‌های گذشته این آفت گسترش یافته و اگر اقدامات مقابله‌ای انجام نشود باعث نابودی درختان بلوط می‌شود.
وعده دفتر حفاظت از جنگل‌های بلوط در کرمانشاه
پهنه گسترده جنگل‌های بلوط استان کرمانشاه نیازمند مراقبت و رسیدگی افرادی است که به محض اطلاع از مشکلات درختان اعم از آفات و بیماری‌ها و یا سودجویانی که چوب بلوط را قاچاق می‌کنند با آن‌ها مقابله کرده و درصدد رفع مشکل برآید.
پیش‌تر آیت الله رئیسی در گفتگوی تلویزیونی با مردم کرمانشاه در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، ایجاد دفتری برای حفاظت از جنگل‌های بلوط استان کرمانشاه را وعده داد و اظهار کرد: جنگل‌های بلوط، ذخایر ارزشمندی برای کشور هستند و این دفتر فقط و فقط برای حفظ و صیانت از این جنگل‌ها تشکیل می‌شود.