استفاده ابزاری ابرقدرتها از فرهنگ در توسعه روابط بینالملل
مهر
|
فرهنگی و هنری
|
جمعه، 03 تیر 1401 - 05:41
امروزه در روابط بینالملل، از فرهنگ استفاده ابزاری شده است؛ به خصوص بعد از جنگ دوم جهانی که در خدمت سیاست و قدرت قرار گرفت.

خلاصه خبر
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: محمدمهدی سیدناصری، مترجم، مدرس و پژوهشگر حوزه حقوق و روابط بینالملل و نویسنده در یادداشتی به مسئله اهمیت فرهنگ در توسعه روابط بینالملل پرداخته است.
علم روابط بین الملل به بررسی روابط بین کشورها، سازمانهای دولتی، سازمانهای غیر دولتی مستقل، سازمانهای مردمی و چند ملیتی میپردازد.
با توجه به گسترش ابعاد روابط بین کشورها اعم از روابط سیاسی، تجاری، فرهنگی و غیره نیاز به آشنایی با علم روابط بین الملل به یکی از ملزومات مورد نیاز همه کشورها و دولتها به شمار میآید.
روابط بین الملل به عنوان یک پدیده علمی، دارای ارکان متعددی است که یکی از رکنها، فرهنگ بهعنوان اعتقادها، سنتها و عادتهای هر ملت است.
به نحوی که گروهی از تئوری پردازان روابط بین الملل همچون هانتینگتون، فرهنگ را عامل تنشهای بین المللی میدانند و در مقابل آنها گروهی دیگر فرهنگ را عامل همگراییهای بین المللی میدانند.
به جرات میتوان گفت که فرهنگ برای موجودات بشر مهم است اما استفاده از آن به عنوان یک ابزار تحلیلی میتواند مشکل ساز شود.
بنابراین اندیشیدن درباره فرهنگ در حقوق روابط بین الملل ارزشمند است.
در حوزه مطالعات بین الملل غالباً قدرت مادی و سخت هسته اصلی و تعیینکننده میزان قدرت و نوع روابط میان دولتها بوده است.
فرهنگ و روابط فرهنگی چنان در ابعاد همهجانبه زندگی دولت و ملتها تنیده شده است که امروزه روابط بینالملل را روابط میان فرهنگها تعبیر میکنند.
با توجه به آنچه از تعریف فرهنگ گفته شد مفهوم فرهنگ امری دشوار و پیچیده است.
فرهنگ به دو صورت تعریف شده است.
امروزه در روابط بینالملل، از فرهنگ استفاده ابزاری شده است؛ به خصوص بعد از جنگ دوم جهانی که در خدمت سیاست و قدرت قرار گرفت.
در این دوره، روابط بینالملل سمت و سوی امنیتی و اقتصادی پیدا کرد و فرهنگ به خاطر تسلط پوزیتیویسم که به قدرت مادی توجه نشان میدهد به حاشیه رفت.
یکی از دلایل وجودی سازمان علمی و آموزشی و فرهنگی سازمان ملل متحد؛ یونسکو هم همین است و میتواند حداقل به عنوان ابزار صلح در روابط بین الملل مورد استفاده قرار گیرد.
آنچه مسلم است؛ امروزه اما به فرهنگ فراتر از ابزار نگاه میشود و فرهنگ نقش زیربنایی پیدا کرده است.
بر اساس تعریفی دیگر، دیپلماسی فرهنگی تبادل ایدهها، اطلاعات، هنر و دیگر جنبههای فرهنگ میان ملتها به منظور تقویت تفاهم متقابل است، دیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است.
علم روابط بین الملل به بررسی روابط بین کشورها، سازمانهای دولتی، سازمانهای غیر دولتی مستقل، سازمانهای مردمی و چند ملیتی میپردازد.
با توجه به گسترش ابعاد روابط بین کشورها اعم از روابط سیاسی، تجاری، فرهنگی و غیره نیاز به آشنایی با علم روابط بین الملل به یکی از ملزومات مورد نیاز همه کشورها و دولتها به شمار میآید.
روابط بین الملل به عنوان یک پدیده علمی، دارای ارکان متعددی است که یکی از رکنها، فرهنگ بهعنوان اعتقادها، سنتها و عادتهای هر ملت است.
به نحوی که گروهی از تئوری پردازان روابط بین الملل همچون هانتینگتون، فرهنگ را عامل تنشهای بین المللی میدانند و در مقابل آنها گروهی دیگر فرهنگ را عامل همگراییهای بین المللی میدانند.
به جرات میتوان گفت که فرهنگ برای موجودات بشر مهم است اما استفاده از آن به عنوان یک ابزار تحلیلی میتواند مشکل ساز شود.
بنابراین اندیشیدن درباره فرهنگ در حقوق روابط بین الملل ارزشمند است.
در حوزه مطالعات بین الملل غالباً قدرت مادی و سخت هسته اصلی و تعیینکننده میزان قدرت و نوع روابط میان دولتها بوده است.
فرهنگ و روابط فرهنگی چنان در ابعاد همهجانبه زندگی دولت و ملتها تنیده شده است که امروزه روابط بینالملل را روابط میان فرهنگها تعبیر میکنند.
با توجه به آنچه از تعریف فرهنگ گفته شد مفهوم فرهنگ امری دشوار و پیچیده است.
فرهنگ به دو صورت تعریف شده است.
امروزه در روابط بینالملل، از فرهنگ استفاده ابزاری شده است؛ به خصوص بعد از جنگ دوم جهانی که در خدمت سیاست و قدرت قرار گرفت.
در این دوره، روابط بینالملل سمت و سوی امنیتی و اقتصادی پیدا کرد و فرهنگ به خاطر تسلط پوزیتیویسم که به قدرت مادی توجه نشان میدهد به حاشیه رفت.
یکی از دلایل وجودی سازمان علمی و آموزشی و فرهنگی سازمان ملل متحد؛ یونسکو هم همین است و میتواند حداقل به عنوان ابزار صلح در روابط بین الملل مورد استفاده قرار گیرد.
آنچه مسلم است؛ امروزه اما به فرهنگ فراتر از ابزار نگاه میشود و فرهنگ نقش زیربنایی پیدا کرده است.
بر اساس تعریفی دیگر، دیپلماسی فرهنگی تبادل ایدهها، اطلاعات، هنر و دیگر جنبههای فرهنگ میان ملتها به منظور تقویت تفاهم متقابل است، دیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است.