چاه‌های غیرمجاز هر روز بیشتر از دیروز/ شعبه‌ای برای رسیدگی نیست
زنجان ـ چاه‌های غیرمجاز، اضافه برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی، سدسازهای غیراصولی و ... مواردی است که طی سال‌های اخیر بیشتر از همه چیز در استان زنجان در حوزه آب مطرح بود.
خبرگزاری مهر ـ گروه استان‌ها: چاه‌های غیرمجاز، اضافه برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی، سدسازهای غیراصولی و ...
مواردی است که طی سال‌های اخیر بیشتر از همه چیز در استان زنجان در حوزه آب مطرح بوده، به گونه‌ای که با وجود فعالیت‌های صورت گرفته توسط شرکت آب منطقه‌ای زنجان، رفع نشدن این مشکلات نشان‌دهنده کافی نبودن و عدم نتیجه‌بخشی این برنامه‌ریزی‌ها است.
آب همواره نقش اساسی و تاثیرگذار در منازعات محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی داشته است، به گونه‌ای که طی سال‌های اخیر چالش آب و آینده این ماده حیاتی مورد بحث در محافل مختلف بوده و برنامه‌ریزی‌ها و تصمیماتی در این خصوص گرفته شده ولی وضعیت موجود در زمینه منابع آب نشان از عدم توفیق در این حوزه دارد.
طی سال‌های اخیر آنچه بیشتر از همه چیز در استان زنجان در بخش آب مطرح بوده است، چاه‌های غیرمجاز و برداشت‌های بی‌رویه است، به گونه‌ای که چاه‌های غیرمجاز در زنجان به جای کامل شدن، روز به روز افزایش می‌یابد، معامله‌ای مجهول که هر کس توجیهی برای آن دارد.
وجود بیش از ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان
رئیس‌کل دادگستری استان زنجان، از وجود بیش از ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان خبر داده و با بیان اینکه اولویت امروز باید تعیین تکلیف کامل وضعیت چاه‌های غیرمجاز در استان باشد، می‌افزاید: متاسفانه امروز تناقض‌های فاحشی در خصوص آمار اضافه‌برداشت از چاه‌های مجاز استان وجود دارد و این خود می‌تواند آسیب جدی به سفره‌های آب زیرزمینی وارد کند، لذا برای اینکه قانون در این زمینه به جد اجرا شود، باید نظارت‌ها را بر حسن اجرای قوانین تشدید کرد.
حجت‌الاسلام اسماعیل صادقی‌نیارکی با ابراز تاسف از اینکه آمار حاکی از آن است که میزان حمله به منابع دشت‌های بحرانی در استان همجوار یعنی قزوین، به مراتب کمتر از این وضعیت در استان زنجان است، ادامه می‌دهد: شرایط امروز به لحاظ برخورداری از منابع آبی، شرایط بحرانی است و این شرایط ایجاب می‌کند که همه به اهمیت این موضوع پی ببریم اما متاسفانه این موضوع را نیز باید گفت که زنجان جزو استان‌هایی است که آمار تاسف‌باری در زمینه استفاده از منابع دشت‌های بحرانی به خود اختصاص داده است.
۷۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان شناسایی شده است
بیش از ۱۷ هزار و ۸۲۶ حلقه چاه در استان زنجان وجود دارد و در این میان ۷۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان شناسایی‌شده است که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان با صحه گذاشتن بر این آمار، می‌افزاید: یکی از رویکردهای اصلی در قبال چاه‌های غیرمجاز، انسداد این چاه‌ها است که در همین راستا، از سال گذشته تا کنون ۱۲۱ حلقه چاه آب غیرمجاز در استان مسدود شده است.
یوسف رضاپور با یادآوری اینکه سالانه بیش از ۳۱۰ میلیون مترمکعب آب از چاه‌های غیرمجاز در استان زنجان برداشت می‌شود، تصریح می‌کند: با این اقدامات، از برداشت غیرمجاز حدود ۸.۵ میلیون مترمکعب آب جلوگیری شده است.
وی با بیان اینکه افت سطح آب‌های زیرزمینی استان زنجان به‌صورت سالانه ۷۷ سانتی‌متر است، ادامه می‌دهد: متأسفانه برداشت غیرمجاز تنها مشکل ما در این عرصه نبوده و امروز شاهد آن هستیم که چاه‌های مجاز و مجوزدار استان نیز اقدام به ۵۰ درصد اضافه برداشت آب می‌کنند و این موضوع شامل حال ۱۴۴۰ حلقه چاه مجاز می‌شود.
رضاپور با اشاره به اینکه امروز باید مواردی چون اصلاح نوع کشت، محدودیت کاشت برخی محصولات، تغییر نوع کشت، جلوگیری از کاشت چمن برای ایجاد فضای سبز و مواردی ازاین‌دست را برای مدیریت در مصرف آب، سرلوحه برنامه‌هایمان قرار دهیم، اظهار می‌کند: برای پایان دادن به برداشت بی‌رویه و غیرمجاز آب از منابع زیرزمینی، نیاز به یک عزم ملی داریم تا بتوانیم در این زمینه گام‌های موثری برداریم.
فاقد شعبه رسیدگی به تخلفات آبی در استان زنجان هستیم
وی با یادآوری اینکه مصرف بیش از ۹۰ درصد منابع آب در حوزه کشاورزی به این معنی است که باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی در این زمینه انجام دهیم تا بار سنگین مشکلات آب از دوش‌مان برداشته شود، می‌افزاید: علاوه بر این، به مشکلات و دغدغه‌هایی که در حوزه آب داریم، باید موضوعاتی چون وضعیت بارندگی را نیز اضافه کنیم، هر چند امسال از این حیث جزو استان‌هایی بودیم که خوشبختانه روند بارندگی‌ها مطلوب و قابل قبول بود.
یکی از مواردی که باعث شد تا امروز شاهد افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی در استان و تهدید دشت‌ها باشیم، مجوزهای بی‌رویه‌ای است که در گذشته برای حفر چاه در استان داده شده است
رضاپور در ادامه با بیان اینکه موضوع پلمب چاه‌های غیرمجاز به دغدغه‌ای تبدیل‌شده است که هم زمان‌بر بوده و هم فاقد شعبه رسیدگی به تخلفات آبی در استان هستیم، بیان می‌کند: متاسفانه یکی از مواردی که باعث شد تا امروز شاهد افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی در استان و تهدید دشت‌ها باشیم، مجوزهای بی‌رویه‌ای است که در گذشته برای حفر چاه در استان داده شده است.
وی می‌افزاید: در حال حاضر میزان مصرف آب استان ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال است که ۴۰ درصد این مصرف از طریق آب‌های سطحی و رودخانه‌ها تأمین شده و مابقی نیز مربوط به منابع آب زیرزمینی است، حال اگر این وضعیت را با تبخیر بیش از ۷۰ درصد نزولات جوی مقایسه کنیم، خواهیم دید که وضعیت مطلوبی نداریم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان در ادامه با اشاره به اینکه مصرف بیش از ۸۶ درصد از منابع آب در دسترس به معنای بحران آبی در کشور است، در حالی که این میزان در شرایط ایده آل باید ۲۰ درصد باشد، تأکید می‌کند: امروز نیازمند اقدامات عملی و عزم جدی برای خروج از بحران آب هستیم.
در این حوزه، کشاورزی به عنوان بخشی که بیش از ۹۰ درصد منابع آب در این بخش منابع آب در آن مصرف می‌شود همواره موضوع مناظرات و بحث‌ها بوده و با وجود طرح‌های اجرا شده در حوزه منابع مدیریت آب، هنوز هم چالش بی‌نام سوء برداشت در این حوزه وجود دارد.
امسال ۱۸۶۰ هکتار آبیاری تحت‌فشار در استان در دست اجرا است و استان زنجان در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری رتبه چهارم در کشور را به خود اختصاص داده است
با توجه به اینکه بیشترین میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی است، به سراغ رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان رفتیم که حسین جعفری در اولین گام به وضعیت آبیاری تحت‌فشار در استان اشاره کرده و می‌گوید: امسال ۱۸۶۰ هکتار آبیاری تحت‌فشار در استان در دست اجرا است و استان زنجان در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری رتبه چهارم در کشور را به خود اختصاص داده است.
وی با بیان اینکه طرح آبیاری تحت فشار در استان با استقبال خوب کشاورزان همراه بوده و اولویت مهم این سازمان، اجرای طرح آبیاری تحت‌فشار است، ادامه می‌دهد: اهتمام به امر مهم طرح آبیاری تحت‌فشار باعث صرفه‌جویی در آب می‌شود.
این استان پارسال جایگاه چهارم را در سامانه نوین آبیاری در کشور به خود اختصاص داد.
این مسئول با اشاره به اینکه اراضی کشاورزی مجهز به سیستم‌های نوین آبیاری تحت‌فشار در استان زنجان به ۵۲ هزار هکتار رسیده و معادل ۴۳ درصد از اراضی کشاورزی به سیستم نوین مجهز است، یادآور می‌شود: امسال در استان زنجان حدود ۲۵۰۰ هکتار عملیات اجرایی آبیاری نوین انجام شده و هم‌اکنون عملیات اجرایی آبیاری نوین در ۵۴۰۰ هکتار در دست اجرا است.
جعفری با بیان اینکه عملیات تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم‌های نوین شتاب خوبی داشته و با توجه وضعیت منابع آبی کشور سرمایه‌گذاری در این حوزه ضروری است، تصریح می‌کند: در استان زنجان از ۱۲۴ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی مستعد به تجهیز آبیاری تحت‌فشار، ۵۱ هزار هکتار به سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار تجهیز شده است.
علاوه بر این، تخصیص خوب اعتبارات در سال گذشته برای توسعه آبیاری سیستم‌های نوین باعث اجرای بهتر طرح آبیاری تحت‌فشار شده است.
هدررفت آب در حوزه کشاورزی بالا است
رضا عسگری فرماندار شهرستان زنجان با بیان اینکه هدررفت آب در حوزه کشاورزی بالا است و باید از دانش روز در زمینه توسعه کشاورزی و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی استفاده شود، می‌گوید: همه تلاش دولت و اولویت برنامه‌ها در راستای ایجاد اشتغال است که خوشبختانه دولت با تلاش‌هایی که در این زمینه انجام داده، توانسته امکانات خوبی برای ایجاد اشتغال در جامعه فراهم کند.
با توجه به اینکه بیشترین میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی است، به سراغ رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان رفتیم که حسین جعفری در اولین گام به وضعیت آبیاری تحت‌فشار در استان اشاره کرده و می‌گوید: امسال ۱۸۶۰ هکتار آبیاری تحت‌فشار در استان در دست اجرا است و استان زنجان در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری رتبه چهارم در کشور را به خود اختصاص داده است.
وی با بیان اینکه طرح آبیاری تحت فشار در استان با استقبال خوب کشاورزان همراه بوده و اولویت مهم این سازمان، اجرای طرح آبیاری تحت‌فشار است، ادامه می‌دهد: اهتمام به امر مهم طرح آبیاری تحت‌فشار باعث صرفه‌جویی در آب می‌شود.
این استان پارسال جایگاه چهارم را در سامانه نوین آبیاری در کشور به خود اختصاص داده است.
امسال در استان زنجان حدود ۲۵۰۰ هکتار عملیات اجرایی آبیاری نوین انجام شده و هم‌اکنون عملیات اجرایی آبیاری نوین در ۵۴۰۰ هکتار در دست اجرا است
صبحت های فرماندار شهرستان زنجان از یک سو و از سوی دیگر آمار ارائه شده توسط رئیس جهادکشاورزی، نشان از تضاد در اطلاعات و آمار است، به گونه‌ای که هنوز با وجود آمار ادعا شده، استان زنجان نتوانسته به یک نقشه راه کلی در زمینه مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی دست یابد.
در این میان آنچه خود را به عینه نشان می‌دهد موفق نبودن برنامه‌های شرکت آب منطقه‌ای زنجان در زمینه مدیریت منابع آب است، اینکه شرکت آب منطقه‌ای تلاش‌های خود را برای رفع چالش‌های این حوزه انجام می‌دهد، بحثی جدا و غیرقابل انکار است ولی آنچه مهم به نظر می‌رسد، تاثیرگذاری این برنامه‌ها است.
