چشم‌انداز مبهم روابط اقتصادی ریاض و آنکارا بعد از سفر اردوغان به عربستان- اخبار آسیای غربی - اخبار بین الملل تسنیم
در سایه سفر اردوغان به عربستان و اقداماتی که برای بهبود روابط با سعودی‌ها انجام می‌دهد سوالاتی درباره آینده روابط اقتصادی این دو کشور مطرح می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، حجم مبادلات تجاری میان عربستان و ترکیه در طول نزدیک به 5 سال اختلافات شدید سیاسی بین دو کشور به شدت کاهش یافت.
همچنین تعداد گردشگران سعودی به ترکیه به سطح کم‌سابقه‌ای رسید.
سرمایه گذاری‌ها کاهش یافت، زیرا عربستان از اقتصاد به عنوان اهرم فشار استفاده کرد و همکاری اقتصادی بین دو کشور در همه زمینه‌ها فلج شد.
به گزارش القدس العربی، به دنبال سفر «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به عربستان و اعلام آغاز دوران جدیدی از روابط و همکاری‌های دو کشور پس از دیدار با «ملک سلمان بن عبدالعزیز » پادشاه عربستان و «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی توجهات به آینده روابط اقتصادی این دو کشور معطوف شد.
آنکار تمایل زیادی برای بهبود روابط اقتصادی خود با عربستان دارد؛ اما موضع ریاض همچنان مبهم است و تاکنون مشخص نشده که آیا تصمیم رسمی عربستان در راستای دستیابی به پیشرفت سریع وجود دارد یا اینکه به دنبال پیشرفت تدریجی است تا از اقتصاد همچنان به عنوان « اهرم فشار» علیه ترکیه استفاده کند.
روابط بین ریاض و آنکارا از زمان وقوع بیداری اسلامی ــ به‌گفته عرب‌ها «بهار عربی» ــ و به‌دلیل حمایت ترکیه از جماعت اخوان المسلمین تیره و تاره شد.
گرچه پس از مرگ ملک عبدالله تغییراتی در روابط دو کشور حاصل شد، به‌طوری که ملک سلمان ، که در زمان ولیعهدی‌اش مسئول پرونده ترکیه و عربستان بود، در راستای بهبود دو کشور گام برداشت ولی این بهبود روابط برای همیشه دوام نیافت و منافع مشترک زودگذر نتوانست آنها را برای همیشه کنار هم قراردهد.همچنین اختلافات سیاسی دو کشور بر سر پرونده قتل فجیع «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سیاست‌های آل سعود در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول به اوج رسید؛ به خصوص اینکه آنکارا همزمان با درز اطلاعات موثق درباره معرفی قاتلان، خواستار مجازات عاملان این قتل شده بود.
کاهش شدید تبادل تجاری بین عربستان و ترکیه
در نتیجه اختلافات سیاسی، ریاض عمدتاً از اقتصاد به عنوان اهرم فشار استفاده کرد، زیرا در بحبوحه کمپین‌های گسترده برای تحریم همه محصولات ترکیه، ممنوعیت اعلام نشده‌ای را بر کالاهای ترکیه اعمال کرد.
همچنین کمپین‌های بزرگ علیه کسانی که برای گردشگری به ترکیه می‌روند را راه اندازی کرد.
در نتیجه کاهش نرخ تجارت، گردشگری، خرید املاک و مستغلات و سرمایه گذاری به سطوح پایین بی‌سابقه‌ای رسید.
ترکیه به دنبال رفع ممنوعیت اعمال شده بر صادرات کالاها به عربستان است.
صادرات ترکیه به این کشور در سال 2021 به صفر رسید.
برخی منابع خبری اعلام کرده‌اند که مقامات سعودی رفع ممنوعیت صادرات کالا را به تدریج آغاز کرده‌اند ؛ اما مشخص نیست که آیا در هفته‌های آینده شاهد لغو کامل این ممنوعیت خواهیم بود یا ایا اینکه ریاض به حفظ این رویکرد خود ادامه خواهد داد؟
قبل از آغاز درگیری بین ریاض و آنکار ، میانگین حجم مبادلات تجاری دو کشور سالانه به نزدیک به 5 میلیارد دلار می رسید و تراز تجاری به وضوح به نفع صادرات ترکیه بود.
اما با ممنوعیت اعلام شده ، حجم مبادلات تجاری کاهش یافت.
مبادلات ارز 98 درصد کاهش یافته است و این درحالی است که آنکارا تلاش می‌کند تا در عرض چند ماه به میانگین قبلی خود بازگردد، که این امر در صورت لغو تمامی محدودیت‌ها توسط عربستان سعودی امکان پذیر است.
بر اساس اطلاعاتی که از سایت رسمی وزارت امور خارجه ترکیه به دست آمده، حجم مبادلات تجاری در سال 2015 به 5.59 میلیارد دلار، در سال 2016 به 5 میلیارد دلار ، در سال 2017 به 4.84 میلیارد دلار و همچنین در سال 2018 به 4.95 میلیارد دلار رسیده است.
این حجم مبادلات قبل از سال‌های 2020 و 2021، 98 درصد کاهش یافت.
در حالی که ترکیه عمدتا مشتقات نفتی و مواد شیمیایی مختلف از عربستان سعودی وارد می‌کند، عربستان سعودی از ترکیه خودرو، موتور، قطعات یدکی، آهن و آلومینیوم و همچنین انواع مواد غذایی، لوازم الکتریکی، جواهرات، مبلمان و پوشاک وارد می‌کند.
گردشگری ، املاک و مستغلات
ترکیه انتظار دارد که گردشگران سعودی به ترکیه سفر کنند، چراکه این کشور مکان مورد علاقه گردشگران سعودی است که قبل از اختلافات این دو کشور تعداد زیادی از سعودی‌ها به این کشور سفر می‌کردند.
اختلافات ترکیه و عربستان به جایی رسید که سعودی‌ها کمپین‌های «خیانت» راه‌اندازی کردند به این معنی که هر کسی به ترکیه سفر کند و یا کالاهای ترکیه خریداری کند یک خیانتکار به وطنش محسوب می‌شود و در همین راستا تعداد گردشگران به سطح بی سابقه‌ای کاهش یافت.
بر اساس داده‌های به دست آمده از وب سایت رسمی وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، تعداد گردشگران از عربستان سعودی به ترکیه در سال 2018 به 747 هزار نفر رسید .
در سال 2016 از 530 هزار نفر، در سال 2015 از 450 هزار نفر و در سال 2014 از 341 هزار فراتر نرفت.
اما تعداد گردشگران سعودی به ترکیه در سال 2020 به 67 هزار نفر و در سال 2021 به تنها حدود 10 هزار گردشگر کاهش یافت.
مقامات ترکی تلاش می‌کنند تا علاوه بر گردشگری بازار خرید ملک سعودی‌ها در ترکیه دوباره بهبود یابد، زیرا سعودی‌ها قبل از بحران جزو بیشترین خریداران املاک در ترکیه بودند و اگر موانع برداشته شوند و تعداد گردشگری دوباره افزایش یابد، سعودی‌ها در زمینه مالکیت املاک و مستغلات در ترکیه به ویژه در استانبول و شهرهای مشرف به دریای سیاه به رتبه قبلی خود بازخواهند گشت.
کاهش سرمایه گذاری و تبادل ارز
ترکیه از خلال بهبود روابط خود با عربستان تلاش می‌کند تا سرمایه گذاری‌های عربستان در سطح افراد و بازرگانان و همچنین در سطح شرکت‌های بزرگ به بازار ترکیه بازگردد.
مقامات ترکی انتظار دارند تا عربستان در شرکت‌های صنایع دفاعی ترکیه سرمایه گذاری کند.
علاوه بر این، مقامات ترکی تلاش می‌کنند تا ریاض و آنکارا برای امضای قراردادهای مبادله ارز، همانطور که قبلا با امارات و کره جنوبی انجام شده بود، برای حمایت از ثبات لیر ترکیه به توافق برسند.
منتقدان دولت آنکارا بر این باورند که سیاست‌های ترکیه در سوریه، لیبی و دیگر مناطق خاورمیانه و شمال آفریقا موفق نبود و این باعث شده تا این کشور در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای منزوی شود.
در نتیجه اردوغان تلاش می‌کند با گسترش و بهبود مناسبات با بازیگران منطقه‌ای، اقداماتی در جهت کمک به کاهش فشارهای اقتصادی و سیاسی وارد به این کشور انجام دهد.
در چنین شرایطی اردوغان به شدت به ورود سرمایه خارجی نیاز دارد تا بتواند در مقابل رفع کسری تجاری که با افزایش جهانی قیمت انرژی و کالاها در پی حمله روسیه به اوکراین صورت گرفته، مقاومت کند.
برخی کارشناسان معتقدند که روابط میان آنکارا و ریاض ماهیت تاکتیکی خود را ادامه خواهد داد، چراکه بی اعتمادی در هر دو طرف، به ویژه در طرف سعودی، همچنان بسیار بالاست.
انتهای پیام/