سالانه حجم مخازن آبرفتی ۴.۷ میلیارد مترمکعب کاهش می‌یابد
مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور گفت: تراز آب زیرزمینی آبخوان‌های آبرفتی کشور در بلند مدت بالغ بر ۱۰.۸۸متر و به طور متوسط سالانه ۰.۴ متر افت داشته است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه خبری آب ایران، «فیروز قاسم زاده» افزود: متوسط کسر مخزن سالانه آبخوان‌های آبرفتی کشور در سال آبی ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ که یک سال بسیار کم‌آب بود، بیش از ۷.۱ میلیارد متر مکعب بوده است.
وی درباره پیامدهای افت سطح آب زیرزمینی خاطرنشان کرد: خشک شدن رودخانه‌ها و تالاب‌ها، از بین رفتن پوشش گیاهی، افزایش گرد و خاک، فرونشست زمین، ایجاد فروچاله‌ها و شکاف‌های طولانی در دشت‌ها و شور شدن آب زیرزمینی در این مناطق از پیامدهای جدی افت سطح آب‌های زیرزمینی خواهد بود.
قاسم زاده ادامه داد: بررسی منطقه‌ای تغییرات سطح آب و حجم مخازن آبرفتی گویای آن است که نواحی غرب و تاحدی شمال و شمال غرب کشور و فلات مرکزی و نوار شرق که وسیع‌ترین و ضخیم‌ترین پهنه‌های آبرفتی را در برگرفته و بیشترین سهم برداشت از منابع آب زیرزمینی را دارد، همچنان با تشدید افت سطح آب و کسری مخزن همراه است.
مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور گفت: آثار منفی افت آب‌های زیرزمینی باعث نابودی آبخوان‌های کشور می‌شود و احیای آنها را نیز دچار مشکل می‌کند، بطوریکه فرونشست زمین علاوه بر خسارت‌هایی که به زیرساخت‌ها و ابنیه وارد می‌کند، تراکم لایه‌های خاک و کاهش تخلخل آن را باعث شده و در نهایت منجر به از بین رفتن ظرفیت ذخیره آب در آبخوان و عدم امکان ذخیره آب در سفره آب زیرزمینی می‌شود.
قاسم زاده با بیان اینکه منابع آب زیرزمینی بعنوان ذخایر استراتژیک و ارزشمندی هستند که شکل‌گیری آنها طی سالیان طولانی صورت می‌پذیرد خاطرنشان ساخت: در اقلیم‌های با محدودیت دسترسی به منابع آبی نظیر اقلیم خشک و نیمه خشک کشورمان، وابستگی به منابع آب زیرزمینی بالاست و عدم تعادل در این ذخایر خدادادی می‌تواند باعث بروز مشکلات و تنش‌های آبی جدی شود.
وی ادامه داد: در کنار روند کاهشی بارش کشور، روند افزایشی دما باعث افزایش تبخیر و کاهش سهم بارش‌های مؤثر شده و شرایط مذکور در کنار تغییرات عوامل اجتماعی و اقتصادی در طول سال‌های گذشته و همچنین اتخاذ نشدن تصمیم‌های متناسب و سازگار با شرایط کم‌آبی، باعث تغذیه نشدن مناسب و افت تراز آب زیرزمینی شده و همین امر باعث محدودیت منابع آب در دسترس و ضعیف‌تر شدن آبخوان‌ها می‌شود.
مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور در باره اقدام‌های انجام یافته در قالب طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی گفت: فعالیت‌های مهمی در حوزه انسداد چاه‌های غیر مجاز، تجهیز چاه‌ها به ابزار اندازه گیری، جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز، اجرای پروژه‌های تغذیه مصنوعی و فرهنگسازی انجام شده است که ضرورت دارد بمنظور جلوگیری از افت بیشتر آبخوان‌ها، ضمن تداوم فعالیت‌های فوق‌الذکر، با آگاهی‌رسانی و جلب مشارکت ذینفعان و پرهیز از رفتارهای اسراف گرایانه در جهت بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی گام برداریم.
