ورود تقویم ترکی به گاه‌شماری ایرانی
محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات منسوب به قرن پنجم هجری در ذیل کلمه «برس» شرحی دربارهٔ تقویم ترکی آورده که نخستین شرح دربارهٔ این تقویم است.
ایسنا/اصفهان محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات منسوب به قرن پنجم هجری در ذیل کلمه «برس» شرحی دربارهٔ تقویم ترکی آورده که نخستین شرح دربارهٔ این تقویم است.
او می‌نویسد: ترکان نام دوازده گونه از جانوران را گرفته و به‌عنوان نام برای دوازده سال برگزیده‌اند؛ سال‌های عمر کودکان، تاریخ نبردها و قهرمانی‌ها و دیگر چیزها را با گردش سال‌های دوازده‌گانه می‌شمارند و به یاد می‌سپارند و ریشه آن چنین است که یکی از خاقانان ترک اراده کرده که تاریخ یکی از نبردهای سال‌ها پیش از خود را بداند و در تاریخ وقوع آن اختلاف افتاد.
از این رو خاقان در این کار با مردم مشورت کرد و در کنگره‌ای گفت: «ما سال‌ها را نیز مانند برج‌های دوازده‌گانه و شمار ماه‌ها، دوازده قرار دهیم و این چونان یادگاری در میان ما باقی بماند».
مردم نیز پذیرفتند.
پس آنگاه خاقان به شکار بیرون آمد و فرمان داد حیوانات را به طرف رودخانه «ایلا سو» روان سازند.
چندی از حیوانات را شکار کردند و گروهی نیز به داخل آب پریدند.
دوازده گونه از حیوانات از آب گذشتند و نام آن‌ها را بر سال‌ها نهادند.
حیواناتی چون موش، گاو و....
نخستین این حیوانات سیچقان (موش) بود که نخستین سال است و پس از آن نام یازده حیوان دیگر را برمی‌شمارد.
او می‌افزاید: ترکان گویند در هر یک از این سال‌ها حکمتی نهفته است که بدان تفأل می‌کنند و آن را فرخنده و مبارک می‌شمارند.
مثلاً وقتی سال گاو وارد می‌شد، نبردها و قهرمانی‌ها فزونی می‌یافت، زیرا گاوها به هم بسیار شاخ زنند و در ستیز باشند.
در سال مرغ نیز، طعام فراوان شود، اما در میان مردم تشویش و نگرانی پدید آید.
سال تمساح (در تقویم اقتباسی فارسی سال نهنگ)، باران فروان رخ دهد و تمثیل‌های دیگری که هر کدام شرحی دارد.
منبع نگهداری سند: مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکزی کشور (اصفهان) نوشته نسیم سعید، کارشناس فهرست‌نگاری
انتهای پیام