چالش‌های پیش روی پرونده الکترونیک سلامت/ نظام ارجاع سلامت در برخی مناطق اصفهان اجرایی نشد- اخبار اصفهان - اخبار استانها تسنیم
گروه استانها ـ در سال‌های اخیر هزینه‌های خدمات درمانی، محدود بودن خدمات درمانی و ویزیت پزشکان متخصص و فوق‌تخصص با گلایه‌های بیمه‌شدگان همراه شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در سال‌های اخیر هزینه‌های خدمات درمانی، محدود بودن خدمات درمانی و ویزیت پزشکان متخصص و فوق‌تخصص سبب گلایه‌های بیمه‌شدگان شده و بسیاری از کارشناسان در این شرایط اصلاح نظام درمان و سلامت را ضروری می‌دانند.
نظام ارجاع سلامت یکی از طرح‌‌ها با هدف ارتقا نظام سلامت است که هنوز آن‌طور که باید در مناطق شهری و کلان شهر اصفهان اجرایی نشده است.
سال‌های پیش از انقلاب، بسیاری از خدمات پزشکی و درمانی در کشور وابسته به پزشکان خارجی بود اما از آنجایی که سلامتی حق اساسی برای انسان‌ها و سرمایه‌ای ارزشمند برای تمام کشورها است، برای تامین و ارتقا این اساسی‌ترین حق مردم تلاش شده و در این راستا طرح‌های مختلفی برنامه‌ریزی شده است.
نظام ارجاع سلامت یکی از طرح‌هایی است که بیش از دو دهه اجرای آن به طور کامل عملیاتی نشده است، طرحی که می‌تواند از هزینه‌های سنگین درمان و خدمات آن از جیب مردم جلوگیری کند.
نظام ارجاع سلامت یا همان دریافت سطح‌بندی شده خدمات بهداشتی و درمانی مانند یک جاده یک طرفه است که وزارت بهداشتی‌ها مدت‌هاست وارد آن شده‌اند، اما هنوز به مقصد نرسیده‌اند.
این طرح از سال 77 قرار بود در سه استان گلستان، بوشهر و چهار محال و بختیاری نظام ارجاع مبتنی بر پزشک خانواده به صورت آزمایشی اجرا و سپس در همه استانها از جمله اصفهان اجرایی شود.
با تصویب قانون پنجم توسعه در سال 90 قرار بود این طرح به صورت مصمم اجرایی شود، اما این طرح اجرایی نشد.
طرح نظام ارجاع در دولت دهم کم‌رنگ شد تا وزیر دولت یازدهم با قول اجرایی شدن طرح پزشک خانواده، از مجلس رای اعتماد گرفت.
اما در دولت یازدهم و دوازدهم طرح نظام ارجاع رنگ عوض می‌کند و جای خود را به طرح تحول سلامت می‌دهد.
گرچه این طرح هم رنگ و بویی از نظام ارجاع داشت، اما هزینه‌های سنگین آن بر دوش سیستم سلامت کشور مخالفان زیادی به همراه داشت و در نهایت این طرح نیز بلاتکلیف ماند.
اما مهرماه 1400 بود که پس از 23 سال خبر تازه‌ای رسانه‌ای شد، طرح نظام ارجاع که در دو مرحله در 14 استان اجرا شده بود و در سراسر کشور به اجرا درآمد.
به گفته مسعود مشایخی مدیرکل خدمات عمومی سلامت سازمان بیمه‌ای سلامت کشور، قرار است این طرح بعد از اجرا در مناطق روستایی و عشایری و شهرهای زیر 20 هزار نفر، در شهرهای بزرگ هم تمام خدمات گیرندگان بیمه سلامت را پوشش دهد تا شاید از تلف شدن بسیاری از هزینه‌های خدماتی و درمانی جلوگیری شود.
در خصوص دلایل اجرایی نشدن این طرح با بیان اینکه روزانه گلایه‌های متعددی اعم از مطب‌های شلوغ، کیفیت درمان، عدم حفظ کرامت بیماران، حقوق پزشک و بیمار و تعرفه‌ها مطرح می‌شود، اظهار داشت: متاسفانه باوجود اینکه از برنامه سوم توسعه و قانون بودجه و سیاست‌های مقام معظم رهبری در خصوص نظام سلامت به سطح‌بندی خدمات درمانی و بهداشتی، نظام ارجاع و پزشک خانواده تاکید شده، ما شاهد مسکوت ماندن و سختی در اجرای آن هستیم.
محسن مصلحی با اشاره به اینکه در قوانین بالادستی چهار تکلیف عمده تعیین شده است، بیان کرد: نخستین تکلیف نظام ارجاع و پزشک خانواده است.
دومین تکلیف پرونده الکترونیک، سومین آن تدوین و ابلاغ راهنماها که ریل و مسیر را مشخص می‌کند و چهارمین تکلیف تعیین قیمت تمام شده و واقعی توسط شورای عالی بیمه سلامت و ابلاغ آن‌ها است.
اگر این قوانین و فواید کوتاه مدت، میان و دراز مدت اجرای آن را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم تنها راه برون رفت از مشکلات موجود، اجرای قانون است.
دستگاه‌های نظارتی پیگیری عدم اجرای مصوبات قانون بالادستی نظام ارجاع سلامت باشند
وی با بیان اینکه بیشترین دلیل اجرایی نشدن طرح نظام ارجاع سلامت، عدم وجود اراده قوی در متولیان امر یعنی ستاد وزرات بهداشت است، بیان کرد: بدنه وزارت بهداشت، بدنه جامعه پزشکی، مردم و سازمان‌های بیمه‌گر به طور کامل موافق با این قانون هستند اما این امر، امر حاکمیتی است که باید سلسله مراتب آن تحقق یابد.
همچنین قانون‌گذار و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و دستگاه‌های نظارتی باید پیگیری عدم اجرای مصوبات این قانون بالادستی باشند.
قائم مقام سازمان نظام پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه این طرح در مناطق روستایی، عشایری این طرح در قالب مراکز بهداشت در حال اجرا است، بیان کرد: در هیچ کدام از مناطق شهری برنامه سطح‌بندی نظام ارجاع سلامت به درستی اجرا نشده است.
در قسمتی از شهرهای زیر 20 هزار نفر این طرح اجرا شده است.
مصلحی در خصوص دلایل اجرایی نشدن طرح نظم ارجاع و دلایل مطرح شده از سوی مسئولان تصریح کرد: نبود نیروهای تخصصی، عدم وجود زیرساخت، عدم وجود منابع مالی و همکاری ذینفعان از سوی مسئولان ذکر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه پس از گذشت حدود 20 سال از این طرح می‌توانستیم حداقل سه دوره به مدت هفت سال پزشک عمومی تربیت کنیم، خاطرنشان کرد: اگر صحبت از کمبود منابع مالی می‌کنند چه‌طور برای طرح تحول سلامت، بالغ بر 150 هزار میلیارد تومان در دو سال هزینه شد.
قائم مقام سازمان نظام پزشکی اصفهان بیان کرد: برای اجرایی شدن نظام ارجاع باید فواید آن برای همگان مشخص شود.
حتی اگر با اجرای طرح نظام ارجاع، منافع عده‌ای به خطر بیفتد، دلیلی وجود ندارد که طرح مادر و کلیدی که بسیاری از مشکلات مردم را حل می‌کند را اجرایی نکنیم.
مصلحی افزود: باید آگاه‌سازی جدی و رسانه‌ای صورت گیرد تا به یک مطالبه جمعی مردم و صاحب‌نظران تبدیل شود و سازمان‌های متولی بودجه باید اختصاص بودجه را به ارائه برنامه عملیاتی از سوی وزارت بهداشت منوط کنند و مداوم و بند به بند آن نظارت شود.
همچنین باید برای اجرای آن نظرات کارشناسان و صاحب‌نظران لحاظ شود.
بنابراین یک مطالبه عمومی و نظارت جدی می‌تواند ما را در سال‌های آینده با حداقل مراحل مقدماتی طرح روبه‌رو کند.
قائم مقام سازمان نظام پزشکی اصفهان گفت: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مدافع طرح سطح‌بندی خدمات هستند و در این حوزه صاحب‌نظرند.
تنها راه برون رفت از مشکلات سلامت در گرو اجرای این طرح است.
همچنین جامعه پزشکی و نظام پزشکی و سازمان‌های بیمه‌گر در استان نیز مدافع و پیگیر اجرای طرح سطح‌بندی خدمات است و اگر از سوی وزارت بهداشت حمایت شود، باتوجه به زیرساخت‌هایی که قابل تکمیل و اصلاح است، می‌توانیم در استان اصفهان شروع واقعی برنامه سطح‌بندی خدمات را داشته باشیم.
مسئول آموزش سلامت مرکز بهداشت استان اصفهان نیز با بیان اینکه موضوع دلایل اجرایی نشدن نظام ارجاع کلان‌تر از آن است که در اجرایی نشدن را در عدم وجود اراده در وزارت بهداشت خلاصه کنیم، اظهار داشت: این طرح زیرساخت‌هایی از جمله پرونده الکترونیک سلامت نیاز دارد.
اکنون ما در شهرهایی باجمعیت زیر 20 هزار نفر، بالای 95 درصد مردم پرونده الکترونیک سلامت دارند و در شهرهای بالای 20 هزار، این عدد حدود 60 درصد است که اگر به صورت کامل محقق شود، اقدام مناسبی برای اجرای نظام ارجاع قلمداد می‌شود.
شیری افزود: تشکیل این پرونده با وزارت بهداشت ولی استفاده‌کننده از آن عمدتا بیمه‌گرها و درمان‌گرها هستند.
البته شرایط بحرانی فعلی کشور در رابطه با امواج مختلف کووید باید مدنظر قرار گرفته شود.
شرایط به‌گونه‌ای نیست که ما در حالت عادی در مورد این طرح صحبت کنیم.
وی با بیان اینکهدر زمان ابلاغ این طرح از سوی وزارت بهداشت، زیرساخت‌های لازم فراهم نبود، بیان کرد: در دو استان فارس و مازندران که به صورت پایلوت این طرح اجرا شد، تا حد زیادی موفق بودند اما به دلیل کمبود اعتبارات لازم و مصادف شدن آن با طرح تحول نظام سلامت که بودجه عظیمی را به خود اختصاص داد این دو مسئله باعث شد نتواند به صورت کامل اجرا شود.
بسیاری از کارشناسان سیستم بهداشت معتقدند که یکی از چالش‌های عمده عدم سلامت و یا کمبود سلامت در مردم، عدم اجرای نظام ارجاع سلامت است.
مسئول آموزش سلامت مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره به تفاوت‌های نظام ارجاع سلامت و طرح تحول سلامت تصریح کرد: نظام تحول سلامت به دنبال بهینه کردن خدمات و بسته‌های خدمتی بود که به مردم ارائه می‌شد که قسمت عمده آن پزشک خانواده بود اما محدود به پزشک خانواده هم نبود.
بلکه بسته‌های خدمتی جدیدی برای مردم تعریف می‌شد که در کنار نظام ارجاع می‌توانست به صورت کامل معنی پیدا کند.
اینگونه نیست که نظام ارجاع را بتوانیم کنار بگذاریم، در واقع یکی از راه‌های عمده برون رفت از مشکلات سلامت مردم، اجرای نظام ارجاع است.
فوایدی که بر این نظام ارجاع است و در کشورهایی هم که اجرا شده به خوبی خود را نشان داده، قابل کنار گذاشتن نیست.
شیری ادامه داد: اگر برای خدمات سطح پایین مانند بیماری ساده افراد مخیر هستند که از خدمات سطح بالا بهره‌مند شوند.
مثلا یک بیمار سرماخوردگی با علامت گلودرد، می‌تواند به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند، ولی متخصص گوش و حلق و بینی در نظام سلامت برای این تربیت نشده و باید خدمات سطح بالاتر را ارائه دهد.
چون این موضوع تعریف نشده و این کار در حال انجام است.
به همین دلیل کنار گذاشتن نظام ارجاع در برنامه سیستم بهداشت و درمان نیست.
نظام ارجاع در واقع در این خلاصه شده است که اگر شما می‌توانید خدماتی را در سطح پایین‌تر از نظام ارائه خدمات دریافت کنید، دلیلی ندارد به نظام بالاتر مراجعه کنید و وقتی به سطح بالاتر مراجعه کنید و از پرداخت هزیننه بیشتر جلوگیری می‌شود.
وی گفت: اکنون در استان اصفهان مردم مشروط به داشتن پرونده الکترونیک، می‌توانند خدمات اولیه سلامت‌شان را در مراکز جامع خدمات سلامت و پایگاه‌های سلامت دریافت کنند.
همچنین در صورت نداشتن این پرونده با مراجعه به پایگاه‌ها همان روز پرونده سلامت تشکیل می‌شود و خدماتی مانند مراقبت از مادران باردار، مراقبت از کودکان زیر هشت سال به صورت مجانی ارائه می‌شود و خیلی از این خدمات از پیچیده شدن مشکلات سلامت مردم جلوگیری می‌کند.
انتهای پیام/163/ن/ش