آخرین وضعیت ترک‌خوردگی در نقش رستم
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید آخرین وضعیت اقدامات مرمتی در این پایگاه و ترک‌خوردگی‌های نقش رستم را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، تخت جمشید که از لحاظ وسعت، عظمت و شکوه مهم‌ترین مجموعه باستانی هخامنشی در ایران است نه تنها در میان ایرانیان بلکه در تمام جهان شناخته شده است.
تخت جمشید نام محلی پایتخت داریوش بزرگ است که در دامنه کوه رحمت در مقابل جلگه مرودشت و 55 کیلومتری شمال شرقی شیراز قرار دارد.
آثار تاریخی به جای مانده در آن از باشکوه‌ترین مجموعه‌های تاریخ ایران و جهان است.
مجموعه تخت جمشید به وسعتی حدود 135000 متر مربع از سنگ ساخته شده است.
در میان سنگ‌ها از هیچ گونه ملاتی استفاده نشده اما در بعضی نقاط، سنگ‌ها را با بست‌های آهنی به نام دم چلچله‌ای به هم اتصال داده‌اند و از چفت‌هایی سربی استفاده کرده‌اند.
مجموعه تخت جمشید شامل هفت کاخ (تالار)، نقوش برجسته، پلکان‌ها، ستون‌ها و دو آرامگاه سنگی است.
بیش از سه هزار نقش برجسته در ساختمان‌ها و مقبره‌های تخت جمشید وجود دارد که به طرز خارق‌العاده‌ای هماهنگ هستند.
حضور مرمت‌گران بدون مرز در تخت جمشید
سال‌هاست که به همت پژوهشگران اقدامات مرمتی بر روی این مجموعه بی‌نظیر تاریخی در حال انجام است و در تازه‌ترین اقدام قرار است گروهی ایتالیایی از موسسه مرمت‌گران بدون مرز به تخت جمشید بیایند.
به همین دلیل گفت‌وگویی با حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید انجام شده که در ادامه می‌آید.
تسنیم: مرمت‌گران بدون مرز چه زمانی به تخت جمشید می‌آیند و مهم‌ترین کاری که قرار است این گروه انجام دهد، چیست؟
گروه ایتالیایی که در چند روز آینده به تخت جمشید می‌آیند از موسسه مرمت‌گران بدون مرز است.
سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای با این موسسه منعقد شده که براساس آن برنامه آموزشی مرمت، حفاظت و مطالعات مربوط به آن از سوی این گروه در سایت تخت جمشید انجام شود.
البته سابقه همکاری با این موسسه به تقریبا یک دهه قبل بازمی‌گردد اما براساس تفاهم‌نامه جدید قرار است بیایند و در راه‌اندازی کارگاه‌های آموزشی کمک کنند که این کارگاه در یکی دو نقطه مجموعه برگزار می‌شود.
در این کارگاه آموزشی، ضمن بیان مطالب آموزشی بحث‌های مرمت سنگ نیز دنبال می‌شود و تعدادی کارشناس از سایت‌های مختلف در دیگر استان‌ها نیز در این کارگاه شرکت دارند که بحث‌های حفاظت از بناهای سنگی را آموزش می‌بینند.
هر کاخ مهم تخت جمشید؛ یک کارگاه مرمتی
این تفاهم‌نامه 3 جانبه و بین موسسه مرمت‌گران بدون مرز، پایگاه تخت جمشید و پژوهشگاه میراث فرهنگی منعقد شده است.
تسنیم: علاوه بر این گروه، اقدامات دیگری نیز در زمینه مرمت در سال‌های گذشته دنبال می‌شد در این زمینه نیز توضیح بفرمایید که اقدامات مرمتی به کجا رسیده است؟
در سال گذشته چندین کارگاه مرمت راه‌اندازی کردیم که از جمله آنها کارگاه مرمتی در حوزه سنگ، کارگاهی در کاخ آپادانا که بر روی پایه ستون‌های فرسوده کاخ کار می‌کند، 2 کارگاه در کاخ صدستون که هم مستندنگاری و هم غسالی سنگ را انجام می‌دهد.
همچنین در چند هفته اخیر نیز موفق به ظرفیت‌سازی کارگاهی در کاخ هدیش شدیم که در مرحله تجهیز است و موضوع مستندنگاری در این کارگاه از هفته آینده آغاز می‌شود.
علاوه بر آن هفته آینده نیز 2 کارگاه دیگر در کاخ شورا و کاخ تچر راه‌اندازی می‌کنیم.
کارگاه نقش رستم نیز همیشه فعال بوده و کار مرمت اضطراری بخش‌های در حال ریزش آرامگاه خشایارشاه همچنین استحکام‌بخشی اضطراری این آرامگاه در حال انجام است.
در نقش رستم استادکاران به همراه تیم کارشناسی کار را پیش می‌برند.
در مجموع می‌توانم بگویم که در تمام کاخ‌های مهم تخت جمشید یک کارگاه برای انجام کارهای مرمت و حفاظت وجود دارد.
آخرین وضعیت ترک‌خوردگی نقش رستم
تسنیم: در ابتدای سال پس از بارندگی‌های شدید معاون سازمان میراث فرهنگی نگرانی‌هایی را درباره ترک خوردگی نقش رستم بیان کردند، اکنون وضعیت این محوطه چگونه است؟
چه اقداماتی برای مقابله با این ترک‌ها انجام شده است؟
همه مشکلات ما در نقش رستم مربوط به خشکسالی بوده که نشست کلی دشت را به دنبال داشته است به ویژه در جاهایی که خط انفصال سنگ یا کوه با دشت بوده است.
این نشست خودش را به صورت ترک و ایجاد شکاف در زمین نشان داده که نخستین ترک‌ها نیز در سال‌های 89 -90 رخ داد.
این ترک‌ها با بارندگی‌های کم نیز دهن باز می‌کند که با ریختن خاک میزان شکاف را کم می‌کنیم و مشکلی نداشته است اما بارندگی‌های ابتدای سال به دلیل شدت و بارش زیاد نگرانی‌های بیشتری برای فعالان این عرصه ایجاد کرد چون روان آب‌ها در داخل شکاف‌ها رفته و ترک را بیشتر می‌کرد.
در این مدت در شکاف‌ها خاک ریخته شده اما همانطور که گفتم منشا ترک خشکسالی بوده با این بارندگی زمین رو به ترمیم می‌رود یعنی رطوبت خاک بیشتر می‌شود و سطح آب‌های زیرزمینی نیز بیشتر می‌شود در نتیجه زمین خودش را ترمیم می‌کند.
در واقع می‌توان گفت بارندگی‌های ابتدای سال نگرانی‌هایی را داشت اما تاثیر نهایی‌اش برای نقش رستم مثبت است.
گفت‌وگو از حلیمه زارع
انتهای پیام/ ت
